Caû ôû Chile laãn Peru,
cuoäc toâng du cuûa Ñöùc Phanxicoâ
ñeàu coù chieàu kích chính trò
Caû ôû Chile laãn Peru, cuoäc toâng du cuûa Ñöùc Phanxicoâ ñeàu coù chieàu kích chính trò.
Chile (VietCatholic News 14-01-2018) - Caøng gaàn tôùi ngaøy toâng du 2 nöôùc Nam Myõ, chaâu nhaø, Ñöùc Phanxicoâ caøng thaáy ngaøi khoâng theå laøm ngô chieàu kích chính trò caû ôû hai nôi naøy. Tin môùi nhaát ngaøy 14 thaùng 1 naêm 2018 cuûa A.P. cho hay: Böùc Töôïng Chuùa Kitoâ cuûa Thaùi Bình Döông taïi Peru, moät taëng phaåm cuûa 1 coâng ty xaây döïng daâng taëng ñaõ bò chaùy naùm vaøo hoâm thöù Baåy 13 thaùng 1 vöøa qua. Maëc duø caûnh saùt cho hay heä thoáng daây ñieän quaù cuõ ñaõ gaây ra traän hoûa hoaïn laøm chaùy naùm löng pho töôïng khoång loà. Nhöng bieán coá naøy vaãn gaây 1 moái nghi ngaïi naøo ñoù, vì coâng ty daâng taëng bò coi nhö duøng böùc töôïng naøy laøm bình phong cho nhöõng laøm aên baát chính cuûa hoï.
Trong khi ñoù, taïi Chile, nôi Ñöùc Phanxicoâ seõ khôûi ñaàu chuyeán toâng du vaøo ngaøy 15 thaùng 1 naêm 2018, trong maáy ngaøy qua, ngöôøi ñaõ chöùng kieán nhieàu nhaø thôø ôû thuû ñoâ Santiago bò bom löûa vôùi nhieàu truyeàn ñôn ñeå laïi ñe doïa caû Ñöùc Giaùo Hoaøng "Nhöõng traùi bom keá tieáp seõ noå trong aùo doøng cuûa ngaøi." Nhöõng truyeàn ñôn naøy coå vuõ quyeàn lôïi cuûa ngöôøi baûn ñòa Mapuche, nhöõng ngöôøi ñang ñaáu tranh ñoøi laïi chuû quyeàn ñaát ñai cuûa toå tieân vaø nhieàu quyeàn lôïi khaùc.
Thaønh thöû kyù giaû Ineùs San Martin, ngöôøi ñoàng höông cuûa Ñöùc Phanxicoâ, cho raèng: caû ôû Chile laãn Peru, chính trò ñuû loaïi coù theå quaáy raày chuyeán ñi cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng.
Taïi Chile
Thöïc vaäy, taïi Chile, Toång Thoáng Michelle Bachellet vaø Ñöùc Phanxicoâ seõ coù moät soá chuyeän ñeå noùi vôùi nhau, trong ñoù, coù vaán ñeà gaàn nhö hôïp phaùp hoùa phaù thai vaø caùc ñeà xuaát veà hoân nhaân ñoàng tính cuõng nhö vieäc Ñöùc Giaùo Hoaøng cöû nhieäm moät vò giaùm muïc coù lieân heä vôùi cuoäc khuûng hoaûng laïm duïng tình duïc vò thaønh nieân.
Tuy nhieân, Bachellet saép söûa maõn nhieäm vì vöøa thua Sebastian Pinera trong cuoäc tuyeån cöû vöøa qua. Tuy khoâng coù cuoäc gaëp gôõ tö rieâng naøo vôùi toång thoáng saép nhaäm chöùc, nhöng chaéc chaén hai vò seõ coù dòp chaøo thaêm nhau.
Theo Ñöùc Cha Cristian Roncagliolo, phuï taù giaùm muïc Santiago, cuoäc baàu cöû toång thoáng vöøa qua ñaõ taïo neân "moät moâi tröôøng trong ñoù coù nhieàu caùch nhìn ñen-vaø-traéng, voán bò cöôøng ñieäu hoùa vaø do ñoù, caøng laøm phaân hoùa xaõ hoäi, vôùi söï tham chieán cuûa giôùi truyeàn thoâng vaø cuûa caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi caøng laøm cho cuoäc tranh chaáp theâm traàm troïng."
Ngaøi hy voïng chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng seõ nhö "daàu cuø laø" giuùp ngöôøi ta höôùng tôùi vieäc "nhìn nhaän ngöôøi khaùc laø anh em, chöù khoâng phaûi keû thuø".
Taïi Peru
Peru cuõng cho ngöôøi ta moät vieãn aûnh töông töï, do vuï aân xaù cöïu toång thoáng Alberto Fujimori cuûa Toång Thoáng ñöông nhieäm Pedro Pablo Kuczynski gaây ra. Fujimori bò ngoài tuø vì vi phaïm nhaân quyeàn do caùc ñoäi haønh quyeát quaân söï cuûa oâng thi haønh trong chieán dòch baøi khuûng boá trong thaäp nieân 1990.
Vaán ñeà treân voán chia reõ xaõ hoäi Peru, vôùi nhieàu ngöôøi nghó raèng aân xaù laø moät trao ñoåi chính trò. Noù xaåy ra 3 ngaøy sau khi con trai cuûa Fujimori töø choái khoâng cho keû thuø cuûa döông kim toång thoáng ña soá phieáu ñeå loaïi oâng khoûi chöùc vuï vì caùc caùo buoäc tham nhuõng.
Peru cuõng ñang lao ñao veà tai tieáng laïm duïng tình duïc cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, maëc duø keû bò toá caùo laø moät giaùo daân, saùng laäp vieân cuûa phong traøo coù teân laø Sodalitium Christianae Vitae. Ngöôøi naøy, coù teân laø Luis Fernando Figari, voán ñaõ bò caùc vieân chöùc Peru buoäc toäi "aâm möu vi phaïm caùc cuoäc laïm duïng tình duïc, theå lyù vaø taâm lyù" vaø moät aùn tuø treo ñang lô löûng treân ñaàu ngöôøi naøy.
Ñöùc Cha Ricardo Garcia cuûa giaùo phaän Yauyos cho hay "Peru voán bò chia reõ laâu nay veà caùc vaán ñeà chính trò, vì [nhoùm khuûng boá] Sendero Luminoso, chuû nghóa Maùcxít, chuû nghóa Fujimori, chuû nghóa baøi Fujimori... chuùng toâi choáng ñoái nhau lieân tuïc."
Nhöng theo ngaøi, "daân chuùng yù thöùc roõ chuùng toâi khoâng theå nhö theá naøy maõi ñöôïc. Chuùng toâi phaûi nuoâi hy voïng veà moät söï ñoaøn keát khaû höõu. Chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng, ngöôøi voán laø Ñaïi Dieän Chuùa Kitoâ treân traàn gian, hy voïng ñem ñeán cho chuùng toâi söï thuùc ñaåy chuùng toâi caàn vaø giuùp chuùng toâi dòu xuoáng."
Thaønh thöû, caû hai quoác gia hieän ñang chia reõ naëng neà, vôùi moät Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñaâm reã saâu tuy ñang phaûi ñöông ñaàu vôùi vieäc maát uy tín nhöng vaãn coøn hieän dieän treân nhieàu traän tuyeán, moät ñieàu ñöông nhieân Ñöùc Giaùo seõ ñeà caäp tôùi, caên cöù caû vaøo hai khaåu hieäu cuûa chuyeán ñi laø "Bình an cuûa Ta ban cho caùc con" (Chile) vaø "Hôïp nhaát trong hy voïng" (Peru).
Kyø voïng ngöôøi daân ñòa phöông
AÁy laø chöa keå kyø voïng cuûa ngöôøi daân ñòa phöông, mong Ñöùc Giaùo Hoaøng coù "giaûi phaùp ma thuaät cho moïi vaán ñeà". Ít nhaát thì ñoù laø kyø voïng cuûa Valeria Lopez, moät luaät söï giaùo luaät ñoàng höông cuûa Ñöùc Phanxicoâ, ngöôøi töøng laøm vieäc cho giaùo phaän Santiago nhieàu naêm vaø hieän laø thaønh vieân cuûa nhoùm Tieáng Noùi Coâng Giaùo, moät nhoùm chuyeân giuùp ngöôøi Coâng Giaùo daán thaân trong caùc vaán ñeà truyeàn thoâng.
Baø cho raèng moät ñaøng, tín höõu ñòa phöông mong Ñöùc Giaùo Hoaøng "cuûng coá chuùng toâi trong ñöùc tin vaø ñem laïi cho chuùng toâi moät thuùc ñaåy trong tö caùch Giaùo Hoäi." Maët khaùc, hoï cuõng mong ngaøi seõ "ñoäng vieân caùc ngöôøi khoâng tin nhìn ngöôøi khaùc vôùi loøng xoùt thöông".
Baø noùi tieáp: "ngoaøi vieäc trình baày söù ñieäp Tin Möøng, Ñöùc Giaùo Hoaøng coøn coù moät söù ñieäp xaõ hoäi, nhaân baûn nöõa ñeå taùc ñoäng moïi ngöôøi chuùng toâi."
Theo giaùo daân Javier Peralta, ngöôøi toå chöùc chuyeán vieáng thaêm ôû Chile, chöông trình ôû Santiago phoái hôïp nhieàu yeáu toá voán coù ñaëc tính thöïc taïi quoác gia. OÂng nhaán maïnh söï kieän Ñöùc Giaùo Hoaøng seõ vieáng 1 nhaø tuø nöõ, raát hieám ñoái vôùi 1 vò giaùo hoaøng, duø khoâng phaûi laø chöa coù tieàn leä, vì Ñöùc Phanxicoâ voán ñaõ thaêm 1 nhaø tuø nöõ ôû YÙ vaøo naêm 2017.
Peralty cho bieát theâm: "söï kieän ngaøi vieáng thaêm moät nhaø tuø nöõ, nôi caùc phuï nöõ bò töôùc maát töï do, bò taùch ly khoûi gia ñình, con caùi hoï cuõng bò caùch ly, phaàn lôùn laø chuû gia ñình vaø ngoài tuø vì caùc toäi lieân quan tôùi buoân baùn ma tuùy, seõ giuùp Ñöùc Giaùo Hoaøng coù dòp ñeà caäp tôùi nhieàu vaán ñeà cuøng moät luùc."
Treân ñaây coù nhaéc ñeán ngöôøi baûn ñòa Mapuche. Ngaøy thöù ba cuûa chuyeán ñi, Ñöùc Phanxicoâ seõ tôùi thaêm hoï taïi thaønh phoá phía nam laø Temuco, thuoäc vuøng La Araucania. Hoï chieám tôùi 23 phaàn traêm daân soá ôû ñaây. Ñaây laø vuøng ngheøo nhaát Chile.
La Araucanía voán bò khoán khoå bôûi cuoäc tranh chaáp ñaát ñai coù tính lòch söû cuûa ngöôøi Mapuche vôùi söï uûng hoä cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Tuy nhieân, moät nhoùm nhoû cuûa hoï ñaõ duøng baïo löïc ñeå ñaáu tranh, thaäm chí ñoát caû nhaø thôø ñeå gaây tieáng vang. Ít nhaát 17 nhaø thôø Kitoâ Giaùo, phaàn lôùn laø Coâng Giaùo, ñaõ bò taán coâng trong maáy naêm qua.
Taïi ñaây, Ñöùc Phanxicoâ seõ cöû haønh Thaùnh Leã goïi laø "Thaùnh Leã Vì Tieán Boä cuûa Caùc Daân Toäc". Khoaûng 23 ngöôøi Mapuche seõ tham döï nghi leã vaø daâng lôøi caàu nguyeän baèng tieáng Mapudungun. Sau ñoù, ngaøi seõ duøng böõa tröa vôùi 8 thaønh vieân cuûa coäng ñoàng naøy.
Peralta tin raèng quyeát ñònh cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng thaêm vuøng naøy gioáng nhö vieäc ngaøi tôùi thaêm Ñaûo Lampedusa cuûa YÙ, cöûa ngoõ cho haøng ngaøn di daân tôùi AÂu Chaâu haøng ngaøy, hay Mieán Ñieän, ñeå roõi saùng vaán ñeà ngöôøi Rohingya, nhoùm thieåu soá bò baùch haïi nhieàu nhaát treân theá giôùi.
Hoâm sau, ngaøi seõ tôùi thaønh phoá caûng Iquique, nôi cö truù cuûa haøng ngaøn di daân töø caùc nöôùc laân caän, troán ngheøo ñoùi tôùi ñaây tìm cô may. Taïi ñaây, ngaøi cuõng seõ gaëp 2 naïn nhaân cuûa cheá ñoä ñoäc taøi Pinochet. Cuoäc tranh chaáp laâu daøi giöõa Chile vaø Bolivia veà ñöôøng ra bieån cuõng coù theå ñöôïc neâu leân taïi Iquique naøy vì ñaây laø moät con voi ôû trong phoøng, khoâng ai laïi khoâng thaáy.
Töø ñoù, ngaøi seõ qua thaúng Lima, thuû ñoâ Peru. Saùng 19 thaùng 1 naêm 2018, ngaøi seõ "ñoäi muõ giaùo hoaøng xanh" bay tôùi Puerto Maldonado, thaønh phoá röøng raäm ñeå noùi veà vieäc phaù röøng cuõng nhö moät soá vaán ñeà choáng naïn buoân ngöôøi chaúng haïn. Cuoäc vieáng thaêm naøy coù tính bieåu töôïng cao vì naêm tôùi ngaøi seõ trieäu taäp thöôïng hoäi ñoàng ñaëc bieät veà vuøng Amazon
Theo Ñöùc Cha Garcia, moät giaùm muïc xuaát thaân töø Opus Dei, "ngöôøi baûn ñòa Vuøng Amzon laø ngöôøi ngheøo nhaát ôû Peru, vaø ñieàu quan troïng laø Ñöùc Giaùo Hoaøng roïi saùng hoaøn caûnh cuûa hoï."
Ngaøy 20 thaùng 1 naêm 2018, ngaøi seõ tôùi Trujillo, nôi xaåy ra traän baõo luït El Nino khieán nhieàu ngöôøi thieät maïng vaø haøng ngaøn ngöôøi hieän vaãn coøn phaûi soáng trong leàu taïm sau khi maát heát moïi söï.
Vieäc taùi thieát thaønh phoá heát söùc chaäm chaïp vaø ngöôøi ta töø töø maát heát hy voïng. Ñöùc Cha Garcia cho raèng "Hy voïng cuõng coù nghóa coù khaû naêng chôø ñôïi. Nhöng nhöõng ngöôøi naøy ñaõ chôø quaù laâu roài," ngaøi hy voïng "chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng seõ laøm soáng laïi moái hy voïng naøy."
Vuõ Vaên An