Baøi phaùt bieåu cuûa
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Richard Gallagher
taïi phieân hoïp 24 cuûa toå chöùc OSCE
Baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Richard Gallagher taïi phieân hoïp 24 cuûa toå chöùc OSCE.
Vienne (Vat. 21-12-2017) - Trong hai ngaøy muøng 7 vaø muøng 8 thaùng 12 naêm 2017, phieân hoïp thöù 24 cuûa toå chöùc An ninh vaø Coäng taùc AÂu chaâu, vieát taét laø OSCE, ñaõ dieãn ra taïi Vienne, thuû ñoâ nöôùc AÙo, coù söï tham döï cuûa ngoaïi tröôûng caùc nöôùc thaønh vieân. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Richard Gallagher, Ngoaïi tröôûng Toaø Thaùnh, cuõng ñaõ höôùng daãn phaùi ñoaøn tham döï khoaù hoïp vaø phaùt bieåu trong dòp naøy.
Toå chöùc An ninh vaø Coäng taùc AÂu chaâu laø moät toå chöùc quoác teá ñöôïc thaønh laäp ngaøy muøng 3 thaùng 7 naêm 1973 trong hoäi nghò nhoùm taïi Helsinki, giöõa baàu khí cuûa chieán tranh laïnh. Vieát taét laø CSCE toå chöùc nhaém muïc ñích noái laïi cuoäc ñoái thoaïi giöõa hai khoái Ñoâng Taây. Tham döï hoäi nghò ñaõ coù ñaïi dieän cuûa moïi quoác gia aâu chaâu - ngoaïi tröø Albania - vaø caùc ñaïi dieän cuûa Hoaø Kyø cuõng nhö Lieân hieäp caùc nöôùc coäng hoaø xaõ hoäi chuû nghóa Lieân Xoâ.
Vaøo thaùng gieâng naêm 1995 toå chöùc ñöôïc ñoåi laø OSCE. Hieän nay toå chöùc bao goàm 57 quoác gia thaønh vieân cuûa caùc nöôùc traûi daøi töø Vancouver beân Canada cho tôùi vuøng Vladivostok cuûa Lieân bang Nga. Noù laø duïng cuï neàn taûng nhaém baùo ñoäng, phoøng ngöøa caùc xung ñoät, giaûi quyeát caùc khuûng hoaûng, vaø taùi thieát caùc taøn phaù do caùc cuoäc xung ñoät gaây ra. Lieân quan tôùi laõnh vöïc an ninh toå chöùc bao goàm nhieàu sinh hoaït nhö kieåm soaùt khí giôùi, ngoaïi giao phoøng ngöøa, ñeà ra caùc bieän phaùp nhaèm cuûng coá söï tin töôûng vaø an ninh, baûo veä caùc quyeàn con ngöôøi, vieäc daân chuû hoaù, an ninh kinh teá vaø an ninh moâi tröôøng. Taát caû caùc quoác gia thaønh vieân ñeàu coù caùc quyeàn ngang haøng nhö nhau, vaø caùc quyeát ñònh ñöôïc bieåu quyeát chung.
Caùc sinh hoaït cuûa toå chöùc OSCE bao goàm ba chieàu kích: thöù nhaát laø chính trò quaân söï nhaèm giaûi quyeát caùc khiaù canh an ninh quaân söï; thöù hai laø laõnh vöïc kinh teá vaø moâi tröôøng, nhaèm ñoái phoù vôùi caùc ñeà taøi cuûa naêng löôïng, moâi sinh, vaø phaùt trieån kinh teá; thöù ba laø chieàu kích nhaân baûn chuù yù tôùi caùc vaán ñeà quyeàn lôïi vaø caùc quyeàn con ngöôøi.
Caùc vò ngoaïi tröôûng cuûa caùc nöôùc thaønh vieân tham döï caùc phieân hoïp caáp boä tröôûng. Caùc quoác tröôûng vaø thuû töôùng tham döï caùc hoäi nghò caáp thöôïng ñænh. Moãi nöôùc thaønh vieân giöõ nhieäm vuï chuû tòch moät naêm ñaëc traùch sinh hoaït haønh phaùp cuûa toå chöùc. Vò toång thö kyù cuûa toå chöùc coù nhieäm kyø 3 naêm ñaëc traùch vieäc trôï giuùp chuû tòch ñöông nhieäm vaø cai quaûn caùc cô caáu cuûa toå chöùc. Vaên phoøng thö kyù ñaët taïi Vienne thuû ñoâ nöôùc AÙo.
Trong soá caùc cô caáu coù taàm quan troïng, ñaëc bieät coù vaên phoøng baûo veä daân chuû vaø caùc quyeàn con ngöôøi. Vaên phoøng naøy giaùm saùt caùc cuoäc baàu cöû vaø phaùt trieån caùc cô caáu baàu cöû daân chuû quoác gia, cuõng nhö caùc quyeàn con ngöôøi vaø cung caáp trôï giuùp kyõ thuaät cho vieäc phaùt trieån caùc cô caáu phaùp lyù quoác gia. Ngoaøi ra vaên phoøng cuõng thaêng tieán caùc toå chöùc phi chính quyeàn vaø xaõ hoäi daân söï. Haèng naêm vaên phoøng toå chöùc cuoäc gaëp gôõ ñeå duyeät xeùt tình hình nhaân quyeàn. Toå chöùc OSCE coù moät maïng löôùi söù meänh goàm haøng ngaøn nhaân vieân hoaït ñoäng trong vuøng Balcan, Trung AÙ vaø vaøi coäng hoaø cuûa Lieân Bang Nga.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quyù vò noäi dung baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Richard Gallagher.
Môû ñaàu baøi phaùt bieåu Ñöùc Toång Giaùm Muïc ngoaïi tröôûng Toaø Thaùnh chuyeån tôùi caùc tham döï vieân khoaù hoïp cuûa toaøn gia ñình OSCE lôøi chaøo thaêm, söï gaàn guõi vaø lôøi caàu nguyeän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Ñöùc Toång Giaùm Muïc cuõng thay maët phaùi ñoaøn Toaø Thaùnh caùm ôn oâng Sebastian Kurz, ngoaïi tröôûng AÙo, kieâm boä tröôûng hoäi nhaäp cuûa Lieân Hieäp AÂu chaâu, cuõng nhö toaøn hoäi ñoàng chuû tòch OSCE cuûa AÙo vì caùc noã löïc trong naêm qua vaø loøng hieáu khaùch quaûng ñaïi trong caùc ngaøy nhoùm hoïp taïi Vienne. Ñöùc Cha caàu mong tinh thaàn ngoaïi giao phaùt xuaát töø teân thuû ñoâ Vienne cuûa AÙo höôùng daãn caùc quyeát ñònh cuûa khoaù hoïp ñi tôùi thaønh coâng.
Ñieåm thöù nhaát cuûa baøi phaùt bieåu lieân quan tôùi caùc thaùch ñoá vaø caùc cô may môùi. Naêm vöøa qua xaùc nhaän raèng coù raát nhieàu thaùch ñoá ñoái vôùi neàn an ninh vaø söï oån ñònh maø toå chöùc OSCE phaûi ñöông ñaàu, bao goàm caû caùc xung ñoät "bò ñoâng laïnh" töø nhieàu thaäp nieân qua , môùi nhaát vaø khoâng keùm traàm troïng laø caùc cuoäc khuûng boá phaù hoaïi vaø caùc vuï baïo löïc khaùc nhö ñaõ ñöôïc lieät keâ trong taøi lieäu "Chuû tröông quaù khích baïo löïc vaø trieät ñeå daãn ñöa tôùi khuûng boá".
Toaø Thaùnh lo laéng, vì nhaän thaáy tình traïng chai cöùng con tim ñoái vôùi ngöôøi ngoaïi quoác, ñaëc bieät laø ñoái vôùi caùc ngöôøi di cö tî naïn, cuõng nhö ñoái vôùi nhöõng ngöôøi trôû thaønh naïn nhaân cuûa kyø thò baát coâng vì lyù do chuûng toäc, phaùi tính, ngoân ngöõ vaø toân giaùo.
Cuõng caàn phaûi thöøa nhaän raèng coù caùc thaùch ñoá ngay beân trong loøng toå chöùc OSCE. Caùc cuoäc thaûo luaän cam go lieân quan tôùi vieäc boå nhieäm boán nhaân vieân quan troïng, coäng vôùi caùc thaùch ñoá lieân tuïc cuûa vieäc chaáp thuaän ngaân saùch haøng naêm, söï tieán trieån trong vieäc duyeät xeùt möùc ñoùng goùp cuûa toå chöùc vaø khung caûnh hôïp phaùp cuûa toå chöùc, cho thaáy roõ raøng moïi söï khoâng nhö ñaùng lyù ra chuùng phaûi laø trong sinh hoaït haèng ngaøy cuûa toå chöùc.
Tuy nhieân, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Gallagher noùi, caû khi coù nhieàu thaùch ñoá vaø caùc cheânh leäch choàng chaát choáng laïi chuùng ta, toâi haøi loøng xaùc nhaän moät laàn nöõa raèng Toaø Thaùnh tin töôûng nôi toå chöùc An ninh vaø coäng taùc AÂu chaâu. Toå chöùc OSCE coù theå vaø phaûi naém giöõ moät vai troø ñònh ñoaït trong vieäc baûo ñaûm an ninh vaø oån ñònh cho AÂu chaâu vaø vöôït ngoaøi AÂu chaâu nöõa, trung thöïc vôùi baûn chaát vaø söù meänh cuûa noù laø giöõ gìn an ninh trong vuøng. Söï ñoàng thuaän roäng raõi coù ñöôïc lieân quan tôùi caùc daán thaân vaø duïng cuï cuûa noù giuùp phoøng ngöøa xung ñoät cuõng nhö nghò quyeát cho pheùp 57 quoác gia tham döï phaân tích, thaûo luaän vaø cho thaáy caùc thaùch ñoá.
Ñieåm thöù hai laø söï tin töôûng vaø ñoái thoaïi. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Gallagher noùi: Söï tin töôûng cuûa Toaø Thaùnh nôi toå chöùc An ninh vaø Coäng taùc AÂu chaâu ñuôïc xaây döïng treân suï gaén boù khoâng bao giôø ngöøng cuûa Toaø Thaùnh vôùi vaø treân vieäc loan baùo "Tin Möøng hoaø bình" (Ep 6,15). Ñieàu naøy coù nghóa laø Toaø Thaùnh saün saøng coäng taùc vôùi moïi chính quyeàn quoác gia vaø quoác teá, cuõng nhö vôùi caùc thaønh phaàn vaø toå chöùc khaùc trong vieäc baûo veä thieän ích ñaïi ñoàng voâ bieân laø hoaø bình. Nhö Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ khaúng ñònh: hoaø bình khoâng ñöôïc xaây döïng treân caùc phöông tieän chính trò vaø treân theá quaân bình quyeàn löïc hay lôïi nhuaän. Noù ñuôïc xaây döïng vôùi trí oùc, tö töôûng vaø vôùi caùc coâng vieäc cuûa hoøa bình". Thaät theá, vieäc xaây döïng vaø cuûng coá neàn hoaø bình laø moät boån phaän luaân lyù, moät traùch nhieäm caáp thieát phaûi ñöôïc taùi cuûng coá bôûi moät neàn vaên hoaù cuûa söï tin töôûng xaây döïng treân ñoái thoaïi ñích thöïc.
Nhö Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ nghi nhaän, vieäc thöïc hieän hoaø bình ñoøi hoûi moät ñieàu gì ñoù khaùc hôn laø neàn taûng cuûa vieäc ñôn thuaàn deïp boû caùc vuõ khí. "Thöïc hieän thieän ích cuûa hoaø bình tröôùc heát môøi goïi giaùo duïc hoaø bình, loaïi tröø vaên hoaù xung ñoät nhaèm gaây sôï haõi cho ngöôøi khaùc. Vì theá, Phaùi ñoaøn chuùng toâi cho raèng an ninh seõ chæ höõu hieäu vaø keùo daøi, neáu caùc saùng kieán cuûa vieäc kieåm soaùt vuõ khí, phoøng ngöøa vaø giaûi quyeát xung ñoät nhö nhieäm vuï cuûa toå chöùc An ninh vaø Coäng taùc AÂu chaâu, ñi soùng ñoâi vôùi caùc ñeà nghò thích hôïp roäng raõi hôn trong caû ba laõnh vöïc cuûa toå chöùc OSCE.
Troïng taâm vieäc laøm cho hoaø bình tieán tôùi laø söï tin töôûng laãn nhau. Noù ñoøi hoûi, tröôùc heát vaø treân heát, vieäc hieåu bieát thöïc teá caùc ñieàu kieän lieân quan tôùi söï khaùc bieät hay xung ñoät, ñeå tín thaùc giaûi phaùp cuûa noù cho moät cuoäc ñoái thoaïi kieân nhaãn vaø xaây döïng. Ñieàu naøy ñoûi hoûi hy sinh töø phía caùc tham döï vieân, ñeå baûo ñaûm cho söï thaønh coâng cuûa caùc löïa choïn toát ñeïp nhaát. Neáu cuoäc ñoái thoaïi xem ra khoâng vinh quang baèng chieán ñaáu treân baõi chieán tröôøng, nhöng keát quaû cuûa noù - moät neàn hoaø bình coâng baèng vaø laâu beàn - laïi raát ích lôïi cho moïi phe lieân heä, bao goàm haøng ngaøn vaø caû haøng trieäu ngöôøi coù theå bò lieân luïy, moät caùch tröïc tieáp hay giaùn tieáp, bôûi cuoäc xung ñoät vuõ trang.
Vieäc tieáp caän neàn an ninh coù theå hieåu ñöôïc vaø cuoäc ñoái thoaïi bao goàm, côûi môû vaø trong saùng, caên tính cuûa toå chöùc An ninh vaø Coäng taùc AÂu chaâu, laø ñieàu sinh töû ñoái vôùi Toaø Thaùnh, vaø chuùng laø moät trong caùc lyù do chìa khoaù khieán cho ngay töø ñaàu Toaø Thaùnh ñaõ lieân tuïc daán thaân coäng taùc vôùi toå chöùc OSCE. Baûn chaát chính trò cuûa toå chöùc vaø vieäc laøm luaät cuûa noù ñaõ chöùng minh cho thaáy noù laø moät söùc maïnh to lôùn, vaø ñaõ cho pheùp 57 quoác gia tham döï ñaït ñöôïc söï ñoàng thuaän lieân quan tôùi nhieàu vaán ñeà, maø moät caùch khaùc ñôn thuaàn khoâng theå giaûi quyeát ñöôïc. Tuy nhieân, ñeå cho vieäc tieáp caän an ninh trôû thaønh moät thöïc taïi, söï tin töôûng phaûi laø chìa khoaù trong tieán trình lieân heä giöõa caùc quoác gia, vaø nhaát laø giöõa caùc nöôùc tham döï toå chöùc OSCE. Phaùi ñoaøn chuùng toâi xaùc tín raèng neáu khoâng coù moät söï hieåu bieát thích ñaùng veà thöïc taïi naøy, toå chöùc cuûa chuùng ta seõ gaëp khoù khaên lôùn trong vieäc tìm ra caùc giaûi phaùp caàn thieát vaø caùc phöông theá giuùp tieán tôùi, vì chuùng ta coù nhieàu thaùch ñoá.
Ñieåm thöù ba laø chieàu kích nhaân baûn cuûa neàn an ninh toaøn dieän. Töø khi coù Taøi lieäu chung keát Helsinki caùc quyeàn ñaïi ñoàng cuûa con ngöôøi vaø caùc quyeàn töï do caên baûn ñaõ ñöôïc thöøa nhaän nhö "moät yeáu toá noøng coát cuûa hoaø bình, coâng lyù vaø thoaûi maùi caàn thieát ñeå baûo ñaûm cho söï phaùt trieån caùc töông quan thaân höõu vaø coäng taùc giöõa moïi quoác gia. Trieát lyù ñaïo ñöùc luaân lyù cuûa taøi lieäu Helsinki lo laéng moät caùch ñuùng ñaén cho yeáu toá nhaân baûn choáng laïi vieäc taäp trung cuûa laõnh vöïc thöù ba, ñeå phaùt trieån moät caùch huynh ñeä caùc töông quan vaø söï coäng taùc giöõa caùc chính quyeàn cuõng nhö caùc quoác gia, phaûn aùnh söï boå tuùc, tuyø thuoäc vaø cuûng coá cho nhau, moät ñaøng giöõa caùc quyeàn con ngöôøi vaø caùc quyeàn töï do neàn taûng, ñaøng khaùc laø söï an ninh.
Söï an ninh vaø coäng taùc giöõa caùc chính quyeàn chæ coù theå yeåm trôï, neáu chuùng khoâng döïa treân söï kheùo leùo chính trò vaø chieán thuaät, nhöng döïa treân coâng lyù, tình lieân ñôùi vaø söï toân troïng ñoái vôùi caùc quyeàn con ngöôøi vaø caùc quyeàn töï do neàn taûng. Neáu chuùng ta muoán tìm kieám hoaø bình ñích thöïc, phaåm giaù cuûa moãi moät baûn vò con ngöôøi , töø ñoù phaùt xuaát ra caùc quyeàn baát khaû nhöôïng cuûa hoï, chuùng ta phaûi oû treân ñieåm khôûi ñaàu naøy. Chaéc chaén laø caùc quyeàn con ngöôøi vaø caùc quyeàn töï do caên baûn khoâng theå bò taùch rôøi khoûi boån phaän cuûa moãi coâng daân phaûi toân troïng caùc quyeàn cuûa ngöôøi khaùc vaø coäng taùc ñeå möu caàu coâng ích. Caùc quyeàn maø khoâng töông xöùng vôùi caùc boån phaän thì khoâng phaûi laø quyeàn.
Phaùi ñoaøn cuûa chuùng toâi cuõng caàu mong nhaéc laïi raèng taát caû caùc nöôùc ñaõ kyù nhaän gia nhaäp toå chöùc An ninh vaø Coäng taùc AÂu chaâu ñaõ daán thaân thöøa nhaän yù nghóa ñaïi ñoàng cuûa caùc quyeàn con ngöôøi vaø caùc quyeàn töï do caên baûn, vaø hoï bò boù buoäc thöïc thi laäp töùc caùc daán thaân ñoù vôùi söï trôï giuùp cuûa caùc cô caáu cuûa toå chöùc OSCE, phuø hôïp vôùi caùc nhieäm vuï cuûa chuùng. Lieân quan tôùi ñieàu naøy Toaø Thaùnh tin töôûng raèng toå chöùc OSCE vaø caùc cô caáu cuûa noù seõ taäp trung caùc naêng löïc vaø taøi löïc cuûa chuùng ñeå theo ñuoåi caùc daán thaân ñaõ ñeà ra, trong ñoù coù nhieàu daán thaân chöa ñöôïc thöïc hieän, vaø caàn chuù yù raèng vieäc giaûi thích ñôn phöông hay khoâng döïa treân söï ñoàng thuaän khoâng theå ñöôïc duøng theo caùch daãn tôùi choã tu chính hay söûa ñoåi moät caùch baát thình lình, hoaëc bieán ñoåi caùc daán thaân coù saün cuûa toå chöùc. Maët khaùc, thaät neân löu yù raèng vieäc thöøa nhaän caùc lôøi keâu goïi môû roäng caùc daán thaân cuûa toå chöùc OSCE, maø khoâng chaáp nhaän söï tieáp caän chuyeân bieät cuûa toå chöùc, coù theå keát thuùc trong vieäc laøm tan loaõng caùc chöông trình vaø döï aùn cuûa toå chöùc OSCE, cuõng nhö rôi vaøo choã laäp laïi caùc sinh hoaït cuûa caùc toå chöùc khaùc.
Keát luaän, toâi xin taùi baày toû loøng bieát ôn cuûa toâi ñoái vôùi ñoaøn chuû tòch AÙo vì söï laõnh ñaïo cuûa hoï vaø caùc noã löïc ñaõ laøm trong naêm qua; vaø toâi cuõng xin chaân thaønh caàu chuùc cho ñoaøn laõnh ñaïo saép tôùi cuûa Italia ñöôïc thaønh coâng, trong khi baûo ñaûm cho vieäc tieáp tuïc coäng taùc vaø yeåm trôï cuûa Toaø Thaùnh.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)