Thaùnh Leã goàm nhieàu cöû chæ yù nghóa
daãn ñöa tín höõu böôùc vaøo
cuoäc gaëp gôõ tình yeâu vôùi Thieân Chuùa
Thaùnh Leã goàm nhieàu cöû chæ yù nghóa daãn ñöa tín höõu böôùc vaøo cuoäc gaëp gôõ tình yeâu vôùi Thieân Chuùa.
Vatican (Vat. 20-12-2017) - Thaùnh Leã laø haønh ñoäng phuïng töï goàm phuïng vuï Lôøi Chuùa vaø phuïng vuï Thaùnh Theå. Noù goàm nhieàu cöû chæ yù nghóa daãn ñöa tín höõu vaøo cuoäc gaëp gôõ yeâu thöông vôùi Chuùa Kitoâ, laø Ñaáng ñaõ nhaäp theå laøm ngöôøi, ñaõ cheát treân thaäp giaù vaø ñaõ soáng laïi vinh hieån ñeå cöùu chuoäc nhaân loaïi.
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi nhö treân trong buoåi gaëp gôõ chung tín höõu vaø du khaùch haønh höông saùng thöù tö haøng tuaàn 20 thaùng 12 naêm 2017 taïi ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI.
Trong baøi huaán duï ngaøi ñaõ giaûi thích ñoaïn saùch Coâng Vuï chöông 2 keå laïi sinh hoaït cuûa coäng ñoaøn kitoâ tieân khôûi vieát raèng: "Caùc tín höõu chuyeân caàn nghe caùc Toâng Ñoà giaûng daïy, luoân luoân hieäp thoâng vôùi nhau, sieâng naêng tham döï leã beû baùnh, vaø caàu nguyeän khoâng ngöøng.
Moïi ngöôøi ñeàu kinh sôï, vì caùc Toâng Ñoà laøm nhieàu ñieàm thieâng daáu laï.
Taát caû caùc tín höõu hôïp nhaát vôùi nhau, vaø ñeå moïi söï laøm cuûa chung. Hoï ñem baùn ñaát ñai cuûa caûi, laáy tieàn chia cho moãi ngöôøi tuyø theo nhu caàu. Hoï ñoàng taâm nhaát trí, ngaøy ngaøy chuyeân caàn ñeán Ñeàn Thôø. Khi laøm leã beû baùnh taïi tö gia, hoï duøng böõa vôùi loøng ñôn sô vui veû. Hoï ca tuïng Thieân Chuùa, vaø ñöôïc toaøn daân thöông meán. Vaø Chuùa cho coäng ñoaøn moãi ngaøy coù theâm nhöõng ngöôøi ñöôïc cöùu ñoä."
Giaûi thích caùc phaàn khaùc nhau cuûa Thaùnh Leã Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Thaùnh Leã goàm hai phaàn Phuïng vuï Lôøi Chuùa vaø Phuïng vuï Thaùnh Theå, gaén lieàn vôùi nhau moät caùch chaët cheõ laøm thaønh moät cöû chæ phuïng töï duy nhaát (x. SC, 56; Traät töï toång quaùt cuûa Saùch Leã Roma, 28). Ñöôïc daãn nhaäp bôûi vaøi leã nghi chuaån bò, vaø keát thuùc bôûi caùc leã nghi khaùc, vieäc cöû haønh nhö theá laø moät cô theå duy nhaát khoâng theå taùch rôøi ñöôïc; nhöng ñeå hieåu bieát toát hôn toâi seõ tìm giaûi thích caùc luùc khaùc nhau cuûa noù, moãi moät luùc coù khaû naêng ñaùnh ñoäng vaø huy ñoäng moät chieàu kích nhaân tính cuûa chuùng ta. Caàn phaûi hieåu bieát caùc daáu chæ thaùnh thieän naøy ñeå soáng Thaùnh Leã moät caùch traøn ñaày vaø neám höôûng veû ñeïp cuûa noù.
Khi daân ñöôïc trieäu taäp, vieäc cöû haønh môû ñaàu vôùi caùc leã nghi daãn nhaäp bao goàm vieäc chuû teá vaø caùc vò cöû haønh tieán vaøo, lôøi chaøo "Chuùa ôû cuøng anh chò em", "Bình an ôû cuøng anh chò em"! - cöû chæ thoáng hoái - "Toâi thuù nhaän", trong ñoù chuùng ta xin loãi caùc toäi cuûa chuùng ta" - Kinh Thöông Xoùt, kinh Vinh Danh, vaø lôøi nguyeän colletta: goïi laø lôøi nguyeän colletta khoâng phaûi ñeå thu goùp caùc cuûa leã, nhöng laø thu thaäp caùc yù chæ caàu nguyeän cuûa taát caû moïi daân toäc, vaø vieäc thu goùp yù chæ cuûa caùc daân toäc leân tôùi trôøi nhö lôøi caàu nguyeän. Muïc ñích cuûa caùc leã nghi daãn nhaäp naøy laø ñeå "caùc tín höõu tuï hoïp vôùi nhau, laøm thaønh moät coäng ñoaøn vaø chuaån bò laéng nghe lôøi Chuùa vôùi loøng tin vaø cöû haønh Thaùnh Theå moät caùch xöùng ñaùng" (Traät töï toång quaùt cuûa Saùch Leã Roma, 46).
Thaät khoâng phaûi laø moät thoùi quen toát nhìn ñoàng hoà vaø noùi: "Toâi ñeán kòp leã, toâi ñeán sau baøi giaûng vaø vôùi vieäc naøy toâi chu toaøn luaät". Thaùnh leã baét ñaàu vôùi daáu thaùnh giaù, vôùi caùc leã nghi daãn nhaäp, bôûi vì ôû ñoù chuùng ta baét ñaàu thôø laäy Thieân Chuùa nhö laø coäng ñoaøn. Chính vì vaäy thaät laø quan troïng döï lieäu ñöøng tôùi treã, nhöng tôùi sôùm hôn, ñeå chuaån bò con tim cho leã nghi ñoù, cho vieäc cöû haønh naøy cuûa coäng ñoaøn.
Trong khi haùt ca nhaäp leã vò linh muc vaø caùc thöøa taùc khaùc ñi röôùc tieán leân cung thaùnh, taïi ñaây ngaøi cuùi chaøo baøn thôø, vaø nhö daáu chæ söï toân kính ngaøi hoân, vaø khi coù coù xoâng höông thì ngaøi xoâng höông baøn thôø. Taïi sao vaäy? Bôûi vì baøn thôø laø Chuùa Kitoâ: noù laø hình aûnh cuûa Chuùa Kitoâ. Khi chuùng ta nhìn baøn thôø, chuùng ta nhìn chính nôi Chuùa Kitoâ ngöï. Baøn thôø laø Chuùa Kitoâ.
Caùc cöû chæ coù nguy cô khoâng ñuôïc chuù yù naøy, raát yù nghóa, bôûi vì chuùng dieãn taû ngay töø ñaàu raèng Thaùnh Leã laø moät cuoäc gaëp gôõ tình yeâu vôùi Chuùa Kitoâ, laø Ñaáng khi "hieán daâng thaân xaùc mình treân thaäp giaù, trôû thaønh baøn thôø, cuûa leã vaø tu teá" (Kinh Tieàn Tuïng Phuïc Sinh V). Thaät theá, baøn thôø nhö daáu chæ cuûa Chuùa Kitoâ, "laø trung taâm cuûa haønh ñoäng taï ôn ñöôïc chu toaøn vôùi Thaùnh Theå" (Traät töï toång quaùt cuûa Saùch Leã Roma, 296). Vaø toaøn coäng chung quanh baøn thôø, laø Chuùa Kitoâ, khoâng phaûi ñeå nhìn maët mình nhöng ñeå nhìn Chuùa Kitoâ, bôûi vì Chuùa Kitoâ laø trung taâm cuûa coäng ñoaøn, Ngaøi khoâng ôû xa coäng ñoaøn.
Tieáp tuïc baøi huaán duï veà yù nghóa Thaùnh Leã Ñöùc Thaùnh Cha noùi: Theá roài coøn coù daáu thaùnh giaù. Vò linh muïc chuû teá laøm daáu thaùnh giaù treân chính mình vaø taát caû caùc thaønh phaàn coäng ñoaøn cuõng laøm daáu thaùnh giaù, yù thöùc raèng haønh ñoäng phuïng vuï ñöôïc chu toaøn "nhaân danh Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn". Vaø ôû ñaây toâi böôùc sang moät ñeà taøi raát nhoû khaùc: Anh chò em coù thaáy caùc em beù laøm daáu thaùnh giaù laøm sao khoâng? Chuùng khoâng bieát ñieàu chuùng laøm: ñoâi khi chuùng veõ moät hình maø khoâng phaûi laø thaùnh giaù. Xin vui loøng: cha meï, oâng baø, xin anh chò em haõy daäy caùc treû em ngay töø ñaàu - khi chuùng coøn beù tí - laøm daáu thaùnh giaù cho ñuùng ñaén haún hoi - Vaø giaûi thích cho chuùng hieåu laø thaäp giaù cuûa Chuùa Gieâsu laø söï che chôû. Vaø Thaùnh Leã baét ñaàu vôùi daáu Thaùnh Giaù.
Taát caû lôøi caàu di chuyeån trong khoâng gian cuûa Thieân Chuùa Ba Ngoâi, "Nhaân danh Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn", laø khoâng gian cuûa söï hieäp thoâng voâ taän; nhö nguoàn goác vaø keát thuùc, noù coù tình yeâu cuûa Thieân Chuùa Ba Ngoâi Duy Nhaát, ñöôïc bieåu loä vaø trao ban cho chuùng ta treân Thaäp Giaù Chuùa Kitoâ. Thaät ra maàu nhieäm phuïc sinh cuûa Ngaøi laø ôn cuûa Thieân Chuùa Ba Ngoâi, vaø Thaùnh Theå luoân luoân naûy sinh töø traùi tim bò ñaâm thaâu cuûa Ngaøi. Nhö vaäy, khi laøm daáu thaùnh giaù treân mình chuùng ta khoâng chæ töôûng nieäm Bí Tích Röûa Toäi, maø cuõng khaúng ñònh raèng lôøi caàu phuïng vuï laø cuoäc gaëp gôõ vôùi Thieân Chuùa trong Chuùa Kitoâ Gieâsu, laø Ñaáng ñaõ nhaäp theå, cheát treân thaäp giaù vaø soáng laïi vinh hieån vì chuùng ta.
Roài vò linh muïc höôùng lôøi chaøo phuïng vuï tôùi coäng ñoaøn vôùi kieåu noùi "Chuùa ôû cuøng anh chò em" hay moät kieåu noùi khaùc töông töï, coù nhieàu kieåu laém; vaø coäng ñoaøn traû lôøi: "Vaø ôû cuøng taâm trí cha". Chuùng ta ñang ñoái thoaïi vôùi nhau; chuùng ta ñang ôû ñaàu Thaùnh Leã vaø phaûi nghó tôùi yù nghóa cuûa taát caû caùc daáu chæ vaø caùc lôøi naøy. Chuùng ta ñang böôùc vaøo trong "moät hoøa taáu", trong ñoù vang leân caùc gioïng noùi khaùc nhau, bao goàm caùc luùc thinh laëng, ñeå taïo ra "söï ñoàng yù" giöõa taát caû moïi tham döï vieân , nghóa laø thöøa nhaän mình ñöôïc linh hoaït bôûi moät Thaàn Khí duy nhaát vaø cho cuøng moät muïc ñích.
Thaät theá, "lôøi chaøo cuûa linh muïc vaø caâu traû lôøi cuûa daân chuùng bieåu loä maàu nhieäm cuûa Giaùo Hoäi ñöôïc quy tuï" ( Traät töï toång quaùt cuûa Saùch Leã Roma, 50). Nhö theá chuùng ta dieãn taû nieàm tin chung vaø öôùc muoán cuøng nhau ôû vôùi Chuùa vaø soáng söï hieäp nhaát vôùi toaøn coäng ñoaøn.
Vaø ñaáy laø söï hoaø taáu caàu nguyeän, maø ngöôøi ta ñang taïo ra laäp töùc giôùi thieäu moät luùc raát ñaùnh ñoäng, bôûi vì vò chuû söï môøi goïi taát caû moïi ngöôøi thöøa nhaän caùc toäi loãi cuûa mình. Chuùng ta taát caû ñeàu laø keû toäi loãi. Toâi khoâng bieát, coù leõ coù ngöôøi trong anh chò em khoâng phaûi laø ngöôøi toäi loãi... Neáu ai khoâng coù toäi, xin laøm ôn xin laøm ôn giô tay leân ñeå cho moïi ngöôøi ñeàu thaáy. Khoâng coù ai giô tay caû: vaäy thì toát, anh chò em coù ñöùc tin! Taát caû chuùng ta laø nhöõng ngöôøi toäi loãi; chính vì vaäy maø ñaàu leã chuùng ta xin loãi. Ñoù laø cöû chæ saùm hoái.
Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích cöû chæ naøy nhö sau:
Ñaây khoâng phaûi chæ laø nghó tôùi caùc toäi loãi ñaõ phaïm, nhöng coøn hôn theá nöõa: ñoù laø lôøi môøi goïi xöng thuù mình laø keû coù toäi tröôùc maët Thieân Chuùa, tröôùc coäng ñoaøn vaø tröôùc caùc anh chò em khaùc, vôùi loøng khieâm toán vaø chaân thaønh, nhö ngöôøi thu thueá trong ñeàn thôø. Neáu Thaùnh Theå khieán cho maàu nhieäm phuïc sinh hieän dieän, thì coù nghóa laø söï kieän Chuùa Kitoâ vöôït qua töø caùi cheát vaøo söï soáng, thì khi ñoù ñieàu ñaàu tieân maø chuùng ta phaûi laøm laø thöøa nhaän ñaâu laø caùc tình traïng cheát cuûa chuùng ta ñeå coù theå soáng laïi vôùi Ngaøi vaøo cuoäc soáng môùi. Ñieàu naøy laøm cho chuùng ta hieåu cöû chæ saùm hoái quan troïng chöøng naøo. Vì theá, chuùng ta seõ ñeà caäp ñeán ñeà taøi naøy trong baøi giaùo lyù tôùi. Chuùng ta ñi töøng böôùc trong vieäc giaûi thích Thaùnh Leã. Nhöng toâi xin anh chò em: haõy daäy caùc treû em laøm daáu thaùnh giaù haún hoi nheù!
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo caùc ñoaøn haønh höông noùi caùc thöù tieáng Phaùp, Anh, Ñöùc, Taây Ban Nha, Boà Ñaøo Nha vaø YÙ. Ngaøi môøi goïi moïi ngöôøi môû roäng con tim cho Chuùa Haøi Ñoàng ñeå tieáp nhaän tình yeâu Thieân Chuùa daønh ñeå cho töøng ngöôøi vaø cho toaøn nhaân loaïi. Ngaøi chuùc moïi ngöôøi möøng leã Giaùng Sinh töôi vui vaø soáng kinh nghieäm söï gaàn guõi cuûa Chuùa, laø Ñaáng trao ban hoaø bình vaø nieàm vui cho chuùng ta.
Chaøo caùc nhoùm Boà Ñaøo Nha, Ñöùc Thaùnh Cha noùi trong caùc ngaøy naøy chuùng ta thaáy Chuùa Haøi Nhi ñöôïc ñaët naèm trong maùng coû. Nhöng trong Thaùnh Theå Ngaøi ñeå cho chuùng ta tìm thaáy Ngaøi. Trong moãi Thaùnh Leã chuùng ta khoâng chæ chuaån bò leã Giaùng Sinh cuûa Chuùa, nhöng caû vieäc con ngöôøi sinh vaøo loøng Thieân Chuùa nöõa.
Chaøo caùc tín höõu noùi tieáng A raäp ñeán töø Iraq, Ai Caäp vaø vuøng Trung Ñoâng ngaøi nhaéc laïi giaùo huaán cuûa thaùnh Toma Aquino daäy raèng trong phuïng vuï thaùnh caàn duøng caùc söï vaät chaát nhö caùc daáu chæ, qua ñoù linh hoàn con ngöôøi ñöôïc kích thích cho caùc haønh ñoäng tinh thaàn keát hieäp noù vôùi Thieân Chuùa. Ñöùc Thaùnh Cha khích leä tín höõu daán thaân tìm hieåu yù nghóa cuûa moãi haønh ñoäng phuïng vuï ñeå soáng traøn ñaày vieäc cöû haønh Thaùnh Theå vaø ñöôïc traøn ñaày hoa traùi thieân linh.
Vôùi caùc tín höõu Ba Lan, Ñöùc Thaùnh Cha noùi nhö xöa kia caùc muïc ñoàng Beátleâhem ñaõ nhaän ra Con Thieân Chuùa sinh ra trong hang boø löøa theá naøo, anh chò em cuõng haõy bieát nhaän ra Ngaøi trong Thaùnh Theå. Xin Ñeâm Giaùng Sinh soi saùng cuoäc soáng cuûa töøng ngöôøi vaø gia ñình cuûa anh chò em vôùi nieàm vui vaø söï an bình.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaëc bieät caùm ôn ñoaøn xieäc Cuba ñaõ trình dieãn giuùp vui moïi ngöôøi. Ngaøi cuõng chaøo caùc taân linh muïc doøng Ñaïo Binh Chuùa Kitoâ vaø thaân nhaân, caùc linh muïc tröôøng truyeàn giaùo quoác teá thaùnh Giuse Roma, cuõng nhö giaùo daân cuûa nhieàu giaùo xöù Roma, nhaân vieân chæ huy haûi quaân vaø phaùi ñoaøn cuûa nhieàu tænh Italia. Ngaøi khích leä moïi ngöôøi soáng gaén boù vôùi Chuùa Kitoâ.
Chaøo ngöôøi treû, Ñöùc Thaùnh Cha nhaén nhuû hoï bieát noi göông vaâng lôøi vaø khieâm nhöôøng cuûa Meï Maria, ngöôøi ñau yeáu bieát kín muùc söùc maïnh tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu nhö Meï, vaø caùc ñoâi taân hoân bieát thöïc haønh caùc nhaân ñöùc noi göông Thaùnh Gia trong cuoäc soáng gia ñình.
Buoåi tieáp kieán ñaõ keát thuùc vôùi Kinh Laäy Cha vaø pheùp laønh toaø thaùnh Ñöùc Thaùnh Cha ban cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)