Baøi Giaùo Lyù Thöù 3
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ veà Thaùnh Leã
Thaùnh Leã laø cuoäc töôûng nieäm
Maàu Nhieäm Vöôït Qua cuûa Ñöùc Kitoâ
Baøi Giaùo Lyù Thöù 3 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ veà Thaùnh Leã: Thaùnh Leã laø cuoäc töôûng nieäm Maàu Nhieäm Vöôït Qua cuûa Ñöùc Kitoâ.
Roma (VietCatholic News 24-11-2017) - "Vieäc tham döï Thaùnh Leã laøm cho cho chuùng ta böôùc vaøo maàu nhieäm cuûa Ñöùc Kitoâ, baèng caùch cho chuùng ta ñi vôùi Ngöôøi töø caùi cheát sang söï soáng."
Döôùi ñaây laø baûn dòch baøi giaùo lyù thöù ba cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ veà Thaùnh Leã, ñöôïc ban haønh ngaøy 22 thaùng 11 naêm 2017 taïi Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ Vatican. Hoâm nay Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích taïi sao Thaùnh Leã laø cuoäc töôûng nieäm Maàu Nhieäm Vöôït Qua cuûa Ñöùc Kitoâ. Ngaøi nhaén nhuû chuùng ta phaûi yù thöùc raèng khi tham döï Thaùnh Leã laø chuùng ta leân Nuùi Soï cuøng Chuùa Gieâsu chöù khoâng phaûi ñi xem moät buoåi trình dieãn.
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Tieáp tuïc baøi giaùo lyù veà Thaùnh Leã, chuùng ta coù theå töï hoûi: Thaùnh Leã laø gì? Thaùnh Leã laø cuoäc töôûng nieäm Maàu Nhieäm Vöôït Qua cuûa Ñöùc Kitoâ. Thaùnh Leã cho chuùng ta tham döï vaøo cuoäc chieán thaéng toäi loãi vaø söï cheát cuûa Maàu Nhieäm naøy, vaø mang laïi yù nghóa ñaày ñuû cho cuoäc soáng cuûa chuùng ta.
Vì lyù do naøy, ñeå hieåu ñöôïc giaù trò cuûa Thaùnh Leã, tröôùc tieân chuùng ta phaûi hieåu yù nghóa theo Thaùnh Kinh cuûa "vieäc töôûng nieäm". Noù "khoâng chæ laø töôûng nhôù caùc bieán coá trong quaù khöù, maø coøn baèng caùch naøo ñoù laøm cho caùc bieán coá aáy hieän dieän vaø ñöôïc hieän taïi hoùa. Ñaây chính laø caùch daân Israel hieåu veà cuoäc giaûi phoùng cuûa hoï töø Ai Caäp: Moãi laàn leã Vöôït Qua ñöôïc cöû haønh, caùc bieán coá thôøi Xuaát Haønh laïi hieän dieän trong kyù öùc cuûa caùc tín höõu, ñeå hoï laøm sao cho cuoäc soáng cuûa mình phuø hôïp vôùi caùc bieán coá aáy" (Saùch Giaùo Lyù cuûa Hoäi Thaùnh Coâng Giaùo, soá1363). Chuùa Gieâsu Kitoâ, vôùi cuoäc Khoå Naïn, caùi Cheát, söï Phuïc Sinh vaø leân trôøi cuûa Ngöôøi, ñaõ hoaøn taát Leã Vöôït Qua. Vaø Thaùnh Leã laø töôûng nieäm cuoäc Vöôït Qua cuûa Ngöôøi, "cuoäc xuaát haønh" maø Ngöôøi ñaõ thöïc hieän cho chuùng ta, ñeå giaûi thoaùt chuùng ta khoûi tình traïng noâ leä vaø ñöa chuùng ta vaøo mieàn ñaát höùa cuûa söï soáng ñôøi ñôøi. Noù khoâng chæ laø moät lôøi nhaéc nhôû, khoâng, noù coøn hôn theá nöõa: ñoù laø ñeå ghi nhôù nhöõng gì ñaõ xaûy ra caùch ñaây 20 theá kyû.
Bí tích Thaùnh Theå luoân luoân ñöa chuùng ta ñeán toät ñænh cuûa ôn cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa: Chuùa Gieâsu, khi beû baùnh ra cho chuùng ta, ñoå treân chuùng ta taát caû loøng thöông xoùt vaø tình yeâu cuûa Ngöôøi, nhö Ngöôøi ñaõ laøm treân thaäp giaù, ñeå ñoåi môùi con tim chuùng ta, cuoäc soáng chuùng ta, vaø caùch chuùng ta hieäp thoâng vôùi Ngöôøi vaø vôùi anh em chuùng ta. Coâng Ñoàng Vaticanoâ II noùi: "Moãi khi hy teá Thaäp Giaù ñöôïc cöû haønh treân baøn thôø, qua ñoù 'Ñöùc Kitoâ laø con chieân vöôït qua cuûa chuùng ta ñaõ chòu hieán teá', thì coâng trình cöùu chuoäc chuùng ta laïi ñöôïc thöïc hieän". (Hieán cheá tín lyù Lumen Gentium, 3).
Moãi cuoäc cöû haønh Thaùnh Leã laø moät tia naéng maët trôøi khoâng coù hoaøng hoân, laø Chuùa Gieâsu Phuïc Sinh. Tham döï Thaùnh Leã, ñaëc bieät vaøo ngaøy Chuùa Nhaät, coù nghóa laø böôùc vaøo cuoäc chieán thaéng cuûa Ñaáng Phuïc Sinh, ñöôïc chieáu saùng bôûi aùnh saùng cuûa Ngöôøi, ñöôïc söôûi aám bôûi söï aám aùp cuûa Ngöôøi. Qua vieäc cöû haønh Thaùnh Leã, Chuùa Thaùnh Thaàn laøm cho chuùng ta ñöôïc thoâng phaàn vaøo söï soáng cuûa Thieân Chuùa, laø söï soáng coù khaû naêng bieán ñoåi taát caû con ngöôøi hay cheát cuûa chuùng ta. Vaø trong cuoäc Vöôït Qua cuûa Ngöôøi töø söï cheát sang söï soáng, töø thôøi gian ñeán vónh haèng, Chuùa Gieâsu cuõng keùo chuùng theo vôùi Ngöôøi ñeå laøm Leã Vöôït Qua. Thaùnh leã ñöôïc thieát laäp cho Leã Vöôït Qua. Trong Thaùnh Leã, chuùng ta cuøng cheát vaø soáng laïi vôùi Chuùa Gieâsu, vaø Ngöôøi ñöa chuùng ta ñeán söï soáng ñôøi ñôøi. Trong Thaùnh Leã, chuùng ta keát hôïp vôùi Ngöôøi. Ñuùng hôn laø, Ñöùc Kitoâ soáng trong chuùng ta vaø chuùng ta soáng trong Ngöôøi. Thaùnh Phaoloâ noùi, "Toâi ñaõ chòu ñoùng ñinh cuøng vôùi Ñöùc Kitoâ" vaø Thaùnh Nhaân nghó raèng, "khoâng coøn laø toâi soáng, maø laø Ñöùc Kitoâ soáng trong toâi. Vaø cuoäc soáng naøy, maø toâi soáng trong thaân xaùc, laø soáng trong ñöùc tin vaøo Con Thieân Chuùa, laø Ðaáng ñaõ yeâu thöông toâi vaø ñaõ hieán maïng soáng Mình vì toâi" (Gal 2: 19-20).
Thöïc ra, Maùu Ngöôøi giaûi thoaùt chuùng ta khoûi söï cheát vaø vieäc sôï cheát. Ngöôøi giaûi thoaùt chuùng ta khoâng nhöõng chæ khoûi söï thoáng trò cuûa caùi cheát theå lyù, maø coøn caû caùi cheát thieâng lieâng laø söï döõ vaø toäi loãi, laø nhöõng gì baét giöõ chuùng ta moãi khi chuùng ta trôû thaønh naïn nhaân cuûa toäi loãi cuûa mình hay cuûa ngöôøi khaùc. Vaø roài cuoäc soáng cuûa chuùng ta bò oâ nhieãm, maát thaåm myõ, maát yù nghóa vaø ñau khoå.
Thay vaøo ñoù, Ñöùc Kitoâ ban laïi söï soáng cho chuùng ta; Ñöùc Kitoâ laø söï sung maõn cuûa ñôøi soáng, vaø khi phaûi ñoái dieän vôùi caùi cheát, Ngöôøi ñaõ vónh vieãn tieâu dieät noù: "Töø coõi cheát soáng laïi, Ngöôøi huyû dieät söï cheát vaø canh taân söï soáng" (Kinh nguyeän Thaùnh Theå IV). Leã Vöôït Qua cuûa Ñöùc Kitoâ laø chieán thaéng cuoái cuøng treân söï cheát vì Ngöôøi ñaõ bieán ñoåi caùi cheát cuûa Ngöôøi thaønh haønh ñoäng tình yeâu toái cao. Ngöôøi ñaõ cheát vì yeâu! Vaø trong Bí Tích Thaùnh Theå, Ngöôøi muoán truyeàn ñaït tình yeâu tha thieát vaø chieán thaéng naøy. Neáu chuùng ta ñoùn nhaän tình yeâu aáy trong ñöùc tin, chuùng ta cuõng coù theå thaät söï yeâu meán Thieân Chuùa vaø tha nhaân, chuùng ta coù theå yeâu nhö caùch Ngöôøi ñaõ yeâu chuùng ta, baèng caùch ban söï soáng.
Neáu tình yeâu cuûa Ñöùc Kitoâ ôû trong toâi, toâi coù theå trao hieán troïn veïn chính mình toâi cho tha nhaân, vôùi nieàm xaùc tín raèng caû khi ngöôøi khaùc coù theå laøm toån thöông toâi, toâi seõ khoâng cheát; neáu khoâng thì toâi seõ phaûi baûo veä mình. Caùc vò töû vì ñaïo ñaõ hieán maïng soáng cuûa caùc ngaøi chính vì xaùc tín veà chieán thaéng cuûa Ñöùc Kitoâ treân söï cheát. Chæ khi naøo chuùng ta caûm nghieäm ñöôïc quyeàn naêng naøy cuûa Ñöùc Kitoâ, quyeàn naêng cuûa tình yeâu cuûa Ngöôøi, chuùng ta môùi thöïc söï töï do hieán mình maø khoâng sôï haõi. Ñaây laø Thaùnh Leã: laø böôùc vaøo cuoäc Khoå Naïn, caùi Cheát, söï Phuïc Sinh vaø Leân Trôøi cuûa Chuùa Gieâsu; khi chuùng ta ñi tham döï Thaùnh Leã laø y nhö chuùng ta ñang ñi leân Nuùi Soï, y nhö theá. Nhöng anh chò em haõy nghó xem: neáu luùc ñi Leã chuùng ta ñi leân Nuùi Soï - chuùng ta nghó baèng trí töôûng töôïng - vaø chuùng ta bieát raèng ngöôøi ñang ôû ñoù laø chính Chuùa Gieâsu, thì chuùng ta coù ñöôïc pheùp troø chuyeän, chuïp hình, trình dieãn moät chuùt khoâng? Khoâng! Vì ñoù laø Chuùa Gieâsu! Chuùng ta chaéc chaén seõ im laëng, than khoùc, vaø thaäm chí vui möøng vì ñöôïc cöùu ñoä. Khi chuùng ta böôùc vaøo nhaø thôø ñeå cöû haønh Thaùnh Leã, chuùng ta haõy nghó veà ñieàu naøy: toâi ñeán Nuùi Soï, nôi maø Chuùa Gieâsu hieán maïng soáng cho toâi. Vaø nhö vaäy vieäc trình dieãn, ñoàn ñaïi, bình phaåm vaø nhöõng ñieàu khieán chuùng ta xa caùch ñieàu tuyeät myõ naøy, laø Thaùnh Leã, chieán thaéng cuûa Chuùa Gieâsu, ñeàu seõ bieán maát.
Toâi nghó raèng giôø ñaây chuùng ta thaáy roõ hôn laø laøm sao leã Vöôït Qua laïi hieän dieän vaø hoaït ñoäng moãi khi chuùng ta cöû haønh Thaùnh Leã, nghóa laø, yù nghóa cuûa leã töôûng nieäm. Vieäc tham döï Thaùnh Leã laøm cho cho chuùng ta böôùc vaøo Maàu Nhieäm cuûa Ñöùc Kitoâ, baèng caùch cho chuùng ta ñi vôùi Ngöôøi töø caùi cheát sang söï soáng, nghóa laø, ôû ñoù treân Nuùi Soï. Thaùnh Leã laø vieäc taùi laäp laïi Nuùi Soï, chöù khoâng phaûi moät buoåi trình dieãn.
Phaoloâ Phaïm Xuaân Khoâi chuyeån ngöõ