Ñöùc Thaùnh Cha toân phong
35 taân hieån thaùnh
Ñöùc Thaùnh Cha toân phong 35 taân hieån thaùnh.
Vatican (Vat. 15-10-2017) - Töø chuùa nhaät 15 thaùng 10 naêm 2017, Giaùo Hoäi ñaõ coù theâm 35 vò hieån thaùnh: 33 thaùnh töû ñaïo vaø 2 thaùnh hieån tu.
Ñoù laø 3 thieáu nieân töû ñaïo ñaàu tieân taïi Meâhicoâ vaøo naêm 1526, tieáp ñeán laø 2 Linh Muïc: Cha Anreâ de Soveral, Cha Ambrosio Francesco Ferro vaø 28 giaùo daân töû ñaïo taïi Brazil naêm 1645. Roài ñeán hai chaân phöôùc hieån tu: Cha Angelo D'Acri doøng Capuchino ngöôøi Italia vaø Cha Cha Manuel Míguez Gonzaùlez doøng Scolopi ngöôøi Taây Ban Nha.
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ chuû söï thaùnh leã phong thaùnh töø luùc 10 giôø 15 taïi Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ tröôùc söï hieän dieän cuûa 30 chuïc ngaøn tín höõu, trong ñoù coù hôn 600 ngöôøi ñeán töø bang Tlaxcala queâ höông cuûa 3 thieáu nieân töû ñaïo ngöôøi Meâhicoâ. Ngoaøi ra coù caùc phaùi ñoaøn chính phuû 4 nöôùc: Brazil, Meâhicoâ, Taây Ban Nha vaø Italia.
4 böùc tranh lôùn cuûa 4 nhoùm caùc vò ñöôïc treo ôû maët tieàn ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ.
Ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh Cha coù hôn 60 Hoàng Y, Giaùm Muïc, ñaëc bieät töø caùc giaùo phaän vaø doøng tu lieân heä vôùi caùc vò töû ñaïo. Ngoaøi ra coù hôn 600 linh muïc.
Ñaàu thaùnh leã, Ñöùc Hoàng Y Angelo Amato, Toång tröôûng Boä Phong Thaùnh, cuøng vôùi 4 vò thænh nguyeän vieân cuûa 4 aùn phong thaùnh, tieán leân tröôùc Ñöùc Thaùnh Cha ñeå xin ngaøi phong thaùnh cho 35 vò chaân phöôùc. Roài ngaøi toùm löôïc tieåu söû cuûa caùc vò.
30 thaùnh töû ñaïo Brazil
Coâng cuoäc truyeàn giaùo taïi Bang Rio Grande do Norte ôû mieàn duyeân haûi ñoâng baéc Brazil ñöôïc khôûi söï hoài naêm 1597 do caùc thöøa sai doøng Teân vaø caùc linh muïc giaùo phaän, ñeán töø Boà ñaøo nha. Caùc vò baét ñaàu baèng vieäc giaûng daïy giaùo lyù cho caùc thoå daân baûn xöù vaø thaønh laäp caùc coäng ñoaøn Coâng Giaùo ñaàu tieân.
Nhöõng naêm sau ñoù, coù nhöõng ngöôøi Phaùp vaø Hoøa Lan ñoå boä leân vuøng naøy vôùi chuû yù chieám ñoaït nhöõng nôi maø ngöôøi Boà ñaøo nha ñeán laäp cö tröôùc ñoù. Ngöôøi Hoøa Lan thaønh coâng trong yù ñònh naøy vaøo naêm 1630. Hoï laø nhöõng ngöôøi theo Tin Laønh Caûi caùch cuûa Calvin vaø coù caùc muïc sö ñi keøm. Hoï giôùi haïn töï do toân giaùo taïi moät vuøng trong ñoù cho ñeán baáy giôø, caùc tín höõu Coâng Giaùo ñöôïc töï do haønh ñaïo. Vì theá, trong thöïc teá vôùi söï chieám ñoùng cuûa ngöôøi Hoøa Lan, caùc tín höõu Coâng giaùo taïi bang Rio Grande do Norte baét ñaàu bò baùch haïi.
Hoài ñoù taïi bang naøy chæ coù hai giaùo xöù: taïi Cunhaùu, coù Giaùo xöù Ñöùc Meï Thanh Taåy do cha Andreù Soveral coi soùc, nguyeân thuoäc doøng Teân; tieáp ñeán taïi Natal coù giaùo xöù Ñöùc Meï Daâng Mình do cha Ambrosio Francisco Ferro laøm cha sôû.
Caû hai xöù ñaïo ñeàu laø naïn nhaân cuûa cuoäc baùch haïi cam go do ngöôøi Tin Laønh Calvin gaây ra: caùc tín höõu taïi xöù Cunhau bò gieát haïi ngaøy chuùa nhaät 16-7 naêm 1645 cuøng vôùi cha sôû Andreù Soreval, 73 tuoåi. Trong nhaø thôø hoâm ñoù coù gaàn 70 giaùo daân döï leã. Phaàn lôùn hoï laø noâng daân, laøm vieäc trong ñoàn ñieàn troáng mía. Vöøa sau khi cha truyeàn pheùp, moät toaùn lính Hoøa Lan cuøng vôùi caùc thoå daân thuoäc boä laïc Tapuias voõ trang traøn vaøo nhaø thôø vaø taán coâng daõ man caùc tín höõu ñang döï leã. Cha Soreval buoäc phaûi ngöng thaùnh leã vaø cuøng vôùi caùc tín höõu hieän dieän ñoïc kinh cuûa nhöõng ngöôøi haáp hoái. Taát caû caùc thoå daân ñeàu bò gieát, ngoaïi tröø 5 tín höõu ngöôøi Boà ñaøo nha bò baét laøm con tin. Trong soá 60 ngöôøi bò gieát, ngöôøi ta chæ bieát teân cha sôû Soreval vaø moät giaùo daân Domingos Carvallo.
Taïi giaùo xöù Natal, cha sôû Ambrosio vaø caùc giaùo daân hay tin thaûm saùt, ñaõ tìm caùch chaïy troán, nhöng bò ngöôøi tin laønh baét vaø ñöa tôùi Uraxu, bò caét chaët thaân theå vaø ñeå cho cheát daàn cheát moøn. Luùc ñoù laø thaùng 10 cuøng naêm 1645. Thi theå hoï bò boû maëc cho möa gioù vaø thuù döõ. Soá ngöôøi bò gieát ít nhaát laø 28 ngöôøi.
3 thieáu nieân töû ñaïo taïi Meâhicoâ
Ba thaùnhthieáu nieân Meâhicoâ töû ñaïo naêm 1527 vaø 1529 ôû Tlaxcala laø Cristoforo, Antonio vaø Gioan. Hoa quaû ñaàu muøa cuûa coâng cuoäc truyeàn giaùo ôû Myõ chaâu. Hai vò ñaàu tieân thuoäc doøng doõi quí toäc, thaân phuï laø hai tuø tröôûng, coøn Gioan laø ñaày tôù cuûa Antonio.
Caùc thöøa sai doøng Phanxicoâ vaø Ña Minh ñeán truyeàn giaùo taïi mieàn Tlaxcala. Caùc thoå daân ôû ñoù thôø caùc thaàn minh vaø thöôøng coù nhöõng vuï saùt teá ngöôøi cho cac thaàn. Caùc thöøa sai duøng caû caùc phöông phaùp quyeát lieät nhö phaù huûy caùc ñeàn thôø vaø thaàn töôïng ngoaïi giaùo. Vieäc laøm naøy ñöa tôùi phaûn öùng cuûa phaàn lôùn thoå daân ñòa phöông, vaø hoï truùt boû söï thònh noä treân 3 thieáu nieân Cristoforo, Antonio vaø Gioan.
Cristoforo sinh naêm 1514, vaø con trai cöng vaø cuõng laø ngöôøi seõ noái nghieäp tuø tröôûng Axcotecatl. Chaúng bao laâu, Cristoforo cuõng theo göông cuûa ba ngöôøi anh em khaùc, ñeán hoïc tröôøng cuûa caùc thöøa sai Phanxicoâ töø naêm 1524. Cristoforo theo hoïc giaùo lyù vaø töï nguyeän xin chòu pheùp röûa toäi, vaø nhaän teân thaùnh laø Cristoforo. Vaø trong thôøi gian ngaén sau ñoù caäu trôû thaønh toâng ñoà truyeàn baù Tin Möøng cho nhöõng ngöôøi thaân trong gia ñình vaø nhöõng ngöôøi quen bieát.
Cristoforo ñeà nghò vôùi thaân phuï vaø xin oâng theo ñaïo, töø boû nhöõng taät xaáu, nhaát laø taät say röôïu. Nhöng oâng khoâng quan taâm gì ñeán nhöõng lôøi khuyeân cuûa con, vaø theá laø Cristoforo ñaäp vôõ caùc thaàn töôïng trong nhaø. Caäu bò cha caûnh caùo vaø tha thöù nhieàu laàn. Nhöng khi thaáy con taùi dieãn nhieàu laàn nhöõng haønh ñoäng nhö theá, ngöôøi cha quyeát ñònh gieát con.
OÂng laäp keá goïi caùc con töø tröôøng cuûa caùc cha Phanxicoâ veà nhaø. Trong khi caùc anh em cuûa Cristoforo vaøo nhaø thì oâng naém laáy toùc cuûa caäu beù vaø vaät caäu xuoáng ñaát, roài laáy chaân ñaù vaø duøng gaäy ñeå ñaùnh con, laøm cho chaân tay cuûa caäu bò gaãy. Khi thaáy Cristoforo, tuy ñau ñôùn, nhöng vaãn tieáp tuïc caàu nguyeän, oâng quaêng con vaøo ñoáng löûa ñang chaùy. Vaøi ngaøy sau, caû meï cuûa Cristoforo cuõng bò gieát vì ñaõ toan tính baûo veä caäu con.
Ngöôøi cha aâm thaàm choân xaùc Cristoforo trong moät gian phoøng trong nhaø. Moät nhaân chöùng cho bieát sau ñoù oâng ta bò keát aùn töû hình vì toäi aùc ñoù, coù leõ laø do nhöõng ngöôøi Taây Ban Nha tröøng phaït. Vuï naøy xaûy ra hoài naêm 1527 vaø baáy giôø Cristoforo môùi ñöôïc 13 tuoåi.
Hai vò töû ñaïo Antonio vaø Gioan; sinh khoaûng naêm 1516. Antonio laø chaùu vaø laø ngöôøi thöøa keá cuûa tuø tröôûng ñòa phöông, coøn Gioan laø ñaày tôù cuûa Antonio. Caû hai ñeàu theo hoïc taïi tröôøng cuûa caùc cha doøng Phanxicoâ. Theo lôøi thænh caàu cuûa moät thöøa sai doøng Ña Minh, Antonio vaø Gioan xung phong ñi laøm thoâng ngoân giuùp caùc thöøa sai thu thaäp caùc thaàn töôïng.
Moät hoâm, Antonio vaøo nhaø vaø Gioan ñöùng ngoaøi cöûa, moät soá thoå daân giaän döõ, voõ trang gaäy goäc, tieán ñeán gaàn. Hoï ñaùnh Gioan maïnh ñeán ñoä caäu cheát ngay taïi choã. Antonio chaïy laïi beânh ñôõ vaø noùi vôùi nhöõng keû haønh hung: "Taïi sao caùc oâng laïi ñaùnh baïn cuûa toâi, caäu ta ñaâu coù toäi gì? Chính toâi môùi laø ngöôøi thu thaäp caùc töôïng, vì ñoù laø ma quæ chöù chaúng phaûi laø thaàn minh". Caùc thoå daân cuõng duøng gaäy ñaùnh Antonio cho ñeán cheát.
Thi haøi cuûa Antonio vaø Gioan bò hoï vöùt xuoáng moät raõnh gaàn Dacalco. Cha Bernardino doøng Ña Minh thu löôïm hai thi haøi vaø ñöa veà Tepeaca ñeå an taùng trong moät nhaø nguyeän.
Thaùnh linh muïc Angelo D'Acri
Thaùnh Angelo sinh naêm 1669 trong moät gia ñình ngheøo ôû Acri, gia nhaäp doøng Capuchino vaø thuï phong Linh muïc naêm 1700 khi ñöôïc 31 tuoåi. Cha haêng say thi haønh coâng taùc giaûng thuyeát, ñaûm nhaän caùc tuaàn ñaïi phuùc, ôû mieàn Calabria vaø caùc nôi khaùc ôû mieàn nam Italia.
Baát cöù nôi naøo coù cha giaûng thuyeát, ngöôøi daân tuoán ñeán ñoâng ñaûo laéng nghe roài xeáp haøng chôø ñöôïc xöng toäi vôùi cha. Cha saün saøng ngoài toøa giaûi toäi, kieân nhaãn nghe lôøi thuù toäi cuûa töøng toäi nhaân thuoäc moïi löùa tuoåi vaø moïi ñaúng caáp xaõ hoäi ñeå giaûi hoøa hoï vôùi Thieân Chuùa.
Maëc duø tính tình raát khieâm toán, khoâng heà muoán nhöõng chöùc vuï cao troïng, cha Angelo cuõng töøng phaûi ñaûm nhaän nhieàu chöùc vuï quan troïng trong doøng nhö beà treân tænh doøng, cha giaùm taäp, toång kinh löôïc cuûa doøng trong nhieàu naêm.
Sau gaàn 40 naêm nhieät thaønh hoaït ñoäng toâng ñoà, cha Angelo D'Acri kieät löïc qua ñôøi ngaøy 30 thaùng 10 naêm 1739 taïi Acri, höôûng thoï 70 tuoåi.
Ngay sau khi qua ñôøi, töø nhieàu nôi ôû vuøng Calabria vaø mieàn Nam Italia, ngöôøi daân ñaõ baét ñaàu toân kính cha nhö moät vò thaùnh.
Thaùnh Manuel Míguel Gonzaùlez
Cha Manuel Míguez Gonzaùlez sinh caùch ñaây 186 naêm, taïi tænh Orense beân Taây Ban Nha, naêm 1831.
Khi ñöôïc 19 tuoåi, Manuel Míguez gia nhaäp doøng caùc cha Scolopi vaø nhaän teân doøng laø Faustino Nhaäp Theå vaø thuï phong linh muïc naêm 1857.
Cha Faustino ñöôïc cöû ñi daïy hoïc taïi caùc tröôøng cuûa doøng, tröôùc tieân taïi Taây Ban Nha, roài sang Cuba. Cha cuõng nghieân cöùu veà döôïc thaûo vaø chöõa beänh cho daân chuùng vaø noåi tieáng trong laõnh vöïc naøy.
Naêm 1872, cha ñöôïc yeâu caàu phaân tích nöôùc uoáng ôû thaønh phoá Sanluùcar vaø cha nhaän lôøi. Cha nghó ñoù laø phöông thöùc ñeå thoa dòu ñau khoå cuûa daân chuùng, vaø cha caûm thaáy mình laø ngöôøi cuûa daân chuùng vaø cho daân chuùng.
Trong gaàn 50 naêm trôøi daïy hoïc, cha Faustino vaãn luoân tìm caùch soáng vaø hoaït ñoäng aâm thaàm, khoâng tìm kieám söï chuù yù cuûa ngöôøi khaùc, vaø taän tuïy giaùo duïc giuùp ñôõ caùc hoïc sinh vaø ngöôøi treû vôùi moät söï nhaïy caûm ñaëc bieät, toân troïng vaø quí meán. Cha bieát roõ moãi hoïc sinh vaø caûm thaáy ñöôïc keâu goïi trôû thaønh ngöôøi ñoàng haønh vaø ngöôøi baïn, ngöôøi thaày vaø laø ngöôøi höôùng ñaïo cuûa caùc em treân con ñöôøng giuùp caùc em thaønh ñaït.
Trong thôøi gian aáy, cha Faustino Míguez nhaän thaáy tình traïng doát naùt vaø bò gaït ra ngoaøi leà cuûa caùc phuï nöõ ôû Sanluùcar. Hoï khoâng ñöôïc theo hoïc ôû caùc tröôøng tieåu hoïc. Töø ñoù cha thaáy raèng caàn phaûi höôùng daãn hoï töø tuoåi thô aáu ñeå coù theå thöïc söï thaêng tieán nhaân baûn cho hoï. Cha baét ñaàu saên soùc moät soá treû nöõ, daïy giaùo lyù cho caùc em vôùi söï coäng taùc cuûa moät vaøi phuï nöõ. Nhoùm naøy veà sau trôû thaønh doøng caùc nöõ tu Chuùa Muïc Töû, vôùi muïc ñích giaùo duïc caùc treû nöõ ngheøo, theo tinh thaàn vaø phöông phaùp cuûa thaùnh Giuse Calasanzio.
Doøng ñöôïc baûn quyeàn giaùo phaän pheâ chuaån vaø sau cuøng ñöôïc ÑGH Pioâ 11 pheâ chuaån hieán phaùp chung keát vaøo naêm 1922. Naêm sau ñoù caùc nöõ tu ñaàu tieân ñöôïc göûi ñi truyeàn giaùo ôû Phi chaâu vaø Myõ chaâu.
Ngoaøi caùc hoaït ñoäng giaùo duïc vaø y teá, cha Faustino coøn vieát nhieàu saùch, vôùi ngoân töø ñôn sô, goùp phaàn phoå bieán khoa hoïc. Cha khoâng queân nghóa vuï linh muïc, daønh nhieàu thôøi giôø cho vieäc giaûi toäi vaø linh höôùng cho nhieàu ngöôøi. Cha qua ñôøi taïi Getafe ngaøy 8 thaùng 3 naêm 1925, thoï 94 tuoåi.
Toân phong hieån thaùnh
Tieáp lôøi Ñöùc Hoàng Y Toång Tröôûng Boä Phong Thaùnh, Ñöùc Thaùnh Cha môøi goïi moïi ngöôøi caàu xin ôn phuø trôï cuûa Meï Maria vaø caùc Thaùnh.
Sau ñoù Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñoïc coâng thöùc laáy quyeàn Toâng Ñoà truyeàn ghi teân 35 vò chaân phöôùc vaøo soå boä caùc thaùnh cuûa Giaùo Hoäi truyeàn toân kính caùc vò nhö nhöõng vò thaùnh.
Coäng ñoaøn haùt möøng chuùc tuïng Chuùa, cuøng vôùi kinh Vinh Danh, trong khi thaùnh tích cuûa caùc vò töû ñaïo ñöôïc röôùc leân baøn thôø.
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Trong baøi giaûng Thaùnh Leã, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ quaûng dieãn baøi Tin Möøng veà duï ngoân Nöôùc Thieân Chuùa nhö Tieäc Cöôùi (xc Mt 22,1-14). Ngaøi nhaän xeùt raèng: "Nhaân vaät chính laø hoaøng töû, laø vò hoân phu, qua ñoù ta deã nhaän thaáy ñoù laø Chuùa Gieâsu. Nhöng trong duï ngoân khoâng heà noùi ñeán hoân theâ, maø noùi ñeán nhieàu khaùch môøi, ñöôïc mong muoán vaø chôø ñôïi. Chính hoï laø ngöôøi maëc aùo cöôùi. Nhöõng khaùch môøi aáy laø taát caû chuùng ta, vì Chuùa muoán "cöû haønh hoân leã" vôùi moãi ngöôøi chuùng ta. Caùc hoân leã khai maøo cuoäc hieäp thoâng troïn cuoäc soáng: ñoù laø ñieàu chính Thieân Chuùa muoán vôùi moãi ngöøôi chuùng ta. Vì theá, töông quan cuûa chuùng ta vôùi Chuùa, khoâng theå chæ laø töông quan cuûa nhöõng thaàn daân suøng kính nhaø vua, nhöõng ngöôøi ñaày tôù trung tín vôùi chuû, hoaëc töông quan cuûa caùc hoïc sinh chuyeân caàn ñoái vôùi Thaày, nhöng tröôùc heát laø töông quan cuûa hoân theâ ñöôïc yeâu meán vôùi hoân phu cuûa mình. Noùi khaùc ñi, Chuùa muoán chuùng ta, tìm kieám vaø môøi chuùng ta, vaø Ngaøi khoâng chæ haøi loøng neáu chuùng ta chu toaøn caùc boån phaän toát vaø tuaân giöõ caùc giôùi luaät cuûa Ngaøi, nhöng Chuùa muoán coù moät cuoäc hieäp thoâng cuoäc soáng thöïc söï vôùi Ngaøi, moät töông quan ñoái thoaïi, tín thaùc vaø tha thöù".
Sau khi khai trieån moät soá khía caïnh cuûa töông quan phu phuï cuûa tín höõu vôùi Thieân Chuùa, ñaëc bieät laø söï kieän nhieàu ngöôøi töø khöôùc lôøi môøi cuûa Thieân Chuùa vaø chæ quan taâm tôùi nhöõng lôïi ích rieâng tö cuûa hoï, Ñöùc Thaùnh Cha nhaán maïnh raèng:
"Coù moät khía caïnh choùt maø Tin Möøng nhaán maïnh, ñoù laø aùo cuûa caùc khaùch môøi, laø ñieàu khoâng theå thieáu ñöôïc. Thöïc vaäy, khoâng phaûi chæ thöa nhaän lôøi môøi laø ñuû, nhöng coøn caàn phaûi maëc aùo, caàn coù "taäp quaùn" soáng tình yeâu moãi ngaøy. Vì khoâng theå noùi "Laïy Chuùa, Laïy Chuùa" maø khoâng soáng vaø thöïc thi yù Chuùa (Xc Mt 7,21). Chuùng ta caàn maëc laáy tình thöông cuûa Chuùa moãi ngaøy, canh taân moãi ngaøy söï choïn löïa theo Chuùa. Caùc Thaùnh ñöôïc toân phong hoâm nay, nhaát laø bao nhieâu vò Töû Ñaïo, chæ cho thaáy con ñöôøng aáy. Caùc vò khoâng phaûi chæ thöa baèng lôøi noùi "xin vaâng" vôùi tính yeâu, vaø trong moät thôøi gian ngaén, nhöng baèng cuoäc soáng vaø cho ñeán cuøng. AÙo haèng ngaøy cuûa caùc ngaøi laø tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu, tình yeâu ñieân roà khieán Chuùa yeâu thöông chuùng ta ñeán cuøng, ñeå laïi tha thöù vaø aùo cuûa Ngaøi cho keû ñaõ ñoùng ñinh Ngaøi. Caû chuùng ta cuõng ñaõ nhaän laõnh aùo traéng khi röûa toäi, aùo cöôùi vôùi Thieân Chuùa. Chuùng ta haõy caàu xin Chuùa, nhôø lôøi chuyeån caàu cuûa caùc thaùnh anh chò chuùng ta, ôn choïn löïa vaø maëc aùo aáy haèng ngaøy vaø giöõ cho aùo naøy thanh saïch. Baèng caùch naøo? Tröôùc tieân baèng caùch ñi laõnh nhaän ôn tha thöù cuûa Chuùa maø khoâng sôï haõi: ñoù laø böôùc quyeát lieät ñeå ñi vaøo phoøng hoân leã, ñeå cöû haønh leã tình yeâu vôùi Chuùa".
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)