Naêm möôi naêm

voøng tay oâm huynh ñeä

Naêm möôi naêm voøng tay oâm huynh ñeä.

Roma (Vat. 25-09-2017) - Caùch ñaây 50 naêm trong hai ngaøy 25 vaø 26 thaùng 7 naêm 1967 Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ coâng du Thoå Nhó Kyø vaø vieáng thaêm caùc thaønh phoá Istanbul, Epheâxoâ vaø Smirne. Taïi Istanbul Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ vieáng thaêm nhaø thôø chính toaø Chuùa Thaùnh Thaàn trong khu phoá Pangalti, vaø gaëp gôõ toång thoáng Thoå oâng Cemal Guersel. Ngaøi cuõng vieáng thaêm nhaø thôø chính thoáng San Giorgio vaø gaëp gôõ Ñöùc Thöôïng Phuï Armeni Snork Kalustian, cuõng nhö Ñöùc Thöôïng Phuï chính thoáng Costantinopoli Athenagoras I vaø Imam Hakham Bashi, thuû laõnh coäng ñoaøn Hoài giaùo Istanbul. Ñaây laø laàn thöù hai Ñöùc Phaoloâ VI gaëp gôõ Ñöùc Thöôïng Phuï Athenagoras. Ngaøy 26 thaùng 7 naêm 1967 Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ vieáng thaêm nhaø thôø chính toaø Thaùnh Gioan taïi Smirne vaø gaëp gôõ haøng laõnh ñaïo ñòa phöông. Sau ñoù ngaøi gaëp gôõ coäng ñoaøn chính thoâng Epheâxoâ, vaø sau cuøng trôû laïi Smirne ñeå laáy maùy bay trôû veà Roma.

Thaät ra, tröôùc ñoù ba naêm trong chuyeán vieáng thaêm Thaùnh Ñòa, chieàu ngaøy muøng 2 thaùng gieâng naêm 1964 treân moät ngoïn ñoài tröôùc thaønh Gieârusalem ngay trong thôøi Coâng Ñoàng Cung Vaticaêng II nhoùm hoïp, moïi ngöôøi ñaõ chöùng kieán voøng tay oâm hoân giöõa Ñöùc Phaoloâ VI vaø Ñöùc Thöôïng Phuï Athenagoras. Ñaây laø moät bieán coá ñaõ ñöôïc Ñöùc Gioan XXIII nghó tôùi, ghi daáu lòch söû luoân maõi. Ñöùc Phaoloâ VI vaø Ñöùc Athenagoras ñaõ cuøng nhau ñaøm ñaïo vaø ñoïc Kinh Laäy Cha baèng tieáng Latinh vaø Hy Laïp. Vôùi cöû chæ ñôn sô laø voøng tay oâm hoân aáy, hai Giaùo Hoäi beû gaãy caùc theá kyû xa caùch vaø taùi thöøa nhaän nhau laø anh em. Thaät theá, vì keå töø naêm 1439 caùc vò laõnh ñaïo cuûa caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Taây ñaõ khoâng gaëp gôõ nhau. Vì theá, voøng tay oâm hoân, caùc cöû chæ, lôøi noùi cuûa hai vò ñaõ coù taàm quan troïng lòch söû to lôùn, vì noù dieãn taû yù chí cuûa caû hai Giaùo Hoäi muoán chaám döùt caùc thuø nghòch, choáng ñoái vaø thôø ô ñoái vôùi nhau trong quaù khöù, vaø môû ra moät muaø môùi cuûa söï gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi.

Sau khi caûm taï Thieân Chuùa vì dòp may haïnh phuùc traøn ñaày hy voïng naøy Ñöùc Thöôïng Phuï Athenagoras ñaõ ñau ñôùn nhôù laïi söï kieän "töø bao theá kyû theá giôùi kitoâ ñaõ soáng trong chia reõ vaø ñoâi maét ñaõ meät moûi vì nhìn boùng toái". Coøn ñoái vôùi Ñöùc Phaoloâ VI "caùc con ñöôøng daãn tôùi söï hieäp nhaát coøn daøi vaø ñaày khoù khaên, nhöng caùc neûo ñöôøng ñoàng quy höôùng veà suoái nguoàn cuûa Tin Möøng" . Caû hai vò ñaõ caàu mong cho moïi kitoâ höõu ñeàu coù theå "cuøng uoáng moät cheùn vaø cuøng nhau beû baùnh söï soáng maø khoâng coù vaán ñeà uy tín, quyeàn toái thöôïng khoâng do Chuùa Kitoâ thieát laäp, vaø chæ vôùi moät muïc ñích laø phuïc vuï Giaùo Hoäi vaø phuïc vuï nhaân loaïi".

Nhaân dip kyû nieäm bieán coá quan troïng naøy ngaøy 16 thaùng 12 naêm 2014 cuoán saùch cuûa baø Valeria Martano töïa ñeà "Voøng tay oâm Gieârusalem: caùch ñaây 50 naêm cuoäc gaëp gôõ lòch söû giöõa Ñöùc Phaolo VI vaø Ñöùc Athenagoras" ñaõ ñöôïc giôùi thieäu taïi Hoïc vieän vaên hoaù Italia taïi Istanbul. Saùch cuõng ñaõ ñöôïc giôùi thieäu taïi ñaøi phaùt thaùnh Vaticaêng, coù söï hieän dieän cuûa Ñöùc Hoàng Y Paul Poupard, nguyeân Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toaø Thaùnh vaên hoaù vaø ñoái thoaïi lieân toân. Töø naêm 1963 Ñöùc Hoàng Y cuõng ñaõ goùp phaàn vaøo vieäc chuaån bò cho cuoäc gaëp gôõ lòch söû naøy giöõa hai vò laõnh ñaïo Giaùo Hoäi.

Phaùt bieåu trong dòp naøy Ñöùc Hoàng Y Poupard noùi: "Toâi nhôù laø ñaõ xaûy ra moät bieán coá hoaøn toaøn khoâng ñöôïc thaáy tröôùc trong theá giôùi, vaø noù ñaõ thay ñoåi lòch söû theá giôùi! Söï kieän hai theá giôùi ñaõ khoâng bieát nhau - neáu coù theå noùi ñöôïc nhö vaäy - ñaõ gaëp gôõ nhau: khi ñoù theá giôùi ñaõ môû maét, töø phiaù naøy vaø töø phía kia. Ñaây ñaõ laø moät ñieàu duy nhaát. Ñaây laø moät chuyeán du haønh trong lòch söû daøi cuûa caùc chuyeán toâng du do moät vò Giaùo Hoaøng laøm trong kieåu töï di chuyeån. Chính ngaøi ñaõ töï môøi mình. Moïi ngöôøi ñaõ cho raèng seõ khoâng theå laøm ñöôïc, nhöng noù ñaõ coù theå". Hai tieåu söû song song, tieåu söû cuûa Ñöùc Athenagoras vaø tieåu söû cuûa Ñöùc Roncalli treû trung thaønh coâng trong vieäc taïo thaønh moät cuoäc gaëp gôõ coù khaû theå môû roäng caùc laù phoåi cuûa Giaùo Hoäi.

Baø Valeria Martano taùc giaû cuoán saùch "Voøng tay oâm hoân Gieârusalem" cho bieát: "Cuoäc gaëp gôõ giöõa Ñöùc Athenagoras vaø Ñöùc Phaoloâ VI ñaït ñöôïc vôùi moät loä trình daøi song song, chöùng kieán khaùt voïng hieäp nhaát naûy sinh töø moät phaàn beân Ñoâng Phöông nôi Ñöùc Athenagoras laø moät kitoâ höõu ñoâng phöông, ngöôøi chöùng kieán söï tan raõ cuûa vieäc soáng chung Ottoman, vaø ñau khoå vì söï chia reõ trôû thaønh thuø nghòch, trôû thaønh baïo löïc, cuûa chuû thuyeát quoác gia quaù khích, laø ngöôøi hieåu vaø tröïc giaùc ñöôïc söï caàn thieát hieäp nhaát, tuy nhieân ngaøi cuõng laø moät ngöôøi soáng kinh nghieäm veà söï chung soáng taân tieán: ngaøi ñaõ soáng 20 naêm beân Hoa Kyø, laø moät quoác gia ña chuûng toäc vaø ña toân giaùo; ñaøng khaùc moät caùch song song chuùng ta coù moät kitoâ höõu taây phöông, moät linh muïc vuøng Bergamo, soáng 20 naêm beân Ñoâng Phöông - haàu nhö trong cuøng caùc naêm trong ñoù Ñöùc Athenagoras soáng beân Taây Phöông. Nhö Ñöùc Gioan XXIII ñaõ noùi: "Toâi ñaõ hoïc yeâu meán caùc thaùnh ca, caùc leã nghi cuûa hoï, vieäc toân kính caùc aûnh veõ Icone, hieåu raèng caùc anh em naøy khaùc vôùi chuùng ta, ñaõ coù cuøng con tim cuûa chuùng ta". Coù moät thôøi ñieåm ban ñaàu muøa coâng ñoàng cuûa hai göông maët naøy, laõnh ñaïo cuûa hai Giaùo Hoäi, ñaõ töøng thôû vôùi hai laù phoåi, nhö Ñöùc Gioan Phaoloâ II seõ noùi: laù phoåi ñoâng phöông vaø laù phoåi taây phöông cuûa Giaùo Hoäi. Caùc vò tìm nhau, nhöng seõ khoâng bao giôø gaëp gôõ nhau, vì ñoái vôùi tieåu söû cuûa Ñöùc Gioan XXIII laø ngöôøi ñaõ raát giaø: vì theá hai vò khoâng coù thôøi giôø ñeå gaëp gôõ nhau. Tuy nhieân, Ñöùc Phaoloâ VI tieáp nhaän chöùng nhaân trong voøng raát ít thaùng töø khi ñöôïc baàu laøm Giaùo Hoaøng, vaø hoaøn thaønh lòch söû vó ñaïi naøy vôùi cuoäc gaëp gôõ taïi Gieârusalem. Vì vaäy vôùi khaû theå laø khoâng coù söï phuïc tuøng naøo, vaø khoâng coù sö nhöôïng boä naøo, töø caû hai phiaù, caùc kitoâ höõu coù theå tìm trôû laïi nhau nhö anh em ôû nôi ñaâu ñöùc tin ñaõ naûy sinh.

Ñaây laø caây caàu ñaõ ñöôïc baùc caùch ñaây 50 naêm vaø noù cuõng ñaõ naâng ñôõ chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong chuyeán vieáng thaêm Thaùnh Ñòa vaø gaëp gôõ vôùi Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomaios, nhaân kyû nieäm 50 naêm voøng tay oâm huynh ñeä noùi treân.

Trong buoåi phaùt bieåu taïi Hoïc vieän vaên hoaù Italia ôû Istanbul giaùo sö Andrea Riccardi, saùng laäp vieân coäng ñoaøn thaùnh Egidio, nhaán maïnh raèng cuoán saùch cuûa baø Valeria Martano xoay quanh ñeà taøi voøng tay oâm. Khoâng coù thöông thuyeát, khoâng coù keát quaû, neáu chuùng ta muoán, maø chæ coù voøng tay oâm hoân giöõa giöõa Ñöùc Phaoloâ VI vaø Ñöùc Thöôïng Phuï Athenagoras taïi Gieârusalem. Chuyeán vieáng thaêm Thaùnh Ñòa cuûa Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ coù giaù trò bieåu töôïng: moät Giaùo Hoäi taäp trung nôi thaønh Gieârusalem, nôi caùc goác reã tin möøng vaø kinh thaùnh, nôi söùc maïnh yeáu ôùt cuûa caùc goác reã ngheøo naøn cuûa noù. Khoâng phaûi vieäc trôû laïi Roma, nhö ñöôïc ñoøi hoûi nôi caùc tín höõu coâng giaùo, nhöng Gaùo Hoaøng Roma töï rôøi sang Gieârusalem: nhöng nhö vaäy khoâng theå khoâng gaëp gôõ Ñöùc Thöôïng Phuï Costantinopoli. Gaëp gôõ khoâng phaûi chæ ñeå vöôït thaéng bao theá kyû cuûa tình traïng khoâng thaân höõu, maø nhaát laø ñeå thaéng vöôït thaùi ñoä khoâng bieát ñeán ngöôøi khaùc laø ñaëc thaùi taâm thöùc cuûa thôøi baáy giôø. Khoâng theå hieän dieän ôû ñaáy maø khoâng oâm hoân nhau.

Hoài thaùng 6 naêm 2014 khi tôùi thaêm coäng ñoaøn thaùnh Egidio, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ñeà caäp tôùi Coäng ñoaøn vaø ngöôøi ngheøo nhöng vôùi giaù trò ñaïi ñoàng hôn. "Moät caêng thaúng töø töø heát caêng thaúng ñeå trôû thaønh söï gaëp gôõ, voøng tay oâm: ngöôøi ta laãn loän ngöôøi trôï giuùp vôùi ngöôøi ñöôïc giuùp. Ai laø nhaân vaät chính? Caû hai hay noùi ñuùng hôn, ñoù laø voøng tay oâm". Ñieàu ñaàu tieân voøng tay oâm aáy muoán noùi ñoù laø khoâng coøn coù nhaân vaät chính nöõa. Ñöùc Thöôïng Phuï Athenagoras tieáp nhaän noù vôùi söï tinh teá nhö baøi phoûng vaán ngaøi daønh cho oâng Olivier Cleùment trong cuoán saùch töïa ñeà: "Ñoái thoaïi vôùi Ñöùc Thöôïng Phuï Athenagoras", Trong ñoù Ñöùc Thöôïng Phuï khaúng ñònh: "Taát caû ñeàu chuyeån ñoäng, coù moät luoàng gioù töï do lôùn thoåi. Ñöùc Giaùo Hoaøng khoâng coâ ñôn nöõa, ngaøi coù theå coù caùc baïn ñoàng haønh treân ñöôøng". Ñaây laø ñieåm ñaùng noùi: voøng tay oâm aáy ñaõ laøm moøn söï taùn döông noãi coâ ñôn cuûa neàn quaân chuû giaùo hoaøng, baèng caùch cho thaáy raèng veû ñeïp khoâng phaûi laø söï cao caû cuûa Giaùo Hoaøng, maø laø söï gaëp gôõ giöõa hai giaùo chuû. Ñoù ñaõ laø moät söï xoaùy moøn chaäm chaïp, nhöng saâu ñaäm. Khi noùi veà mình Ñöùc Phaolo VI baûo raèng söï coâ ñôn cuûa ngaøi gioáng nhö söï coâ ñôn cuûa Ñöùc Meï treân maùi nhaø thôø chính toaø Milano.

Ñöùc Athenagoras, nhaø ngheä só cuûa töông quan nhaân baûn, tieáp nhaän söï cao caû cuûa vò Giaùo Hoaøng caûi caùch, vaø cuõng tieáp nhaän söï gioøn moûng cuûa ngaøi. Ñöùc Thöôïng Phuï Athenagoras noùi vôùi Ñöùc Phaoloâ VI: "Toâi laø moät cuï giaø, xin cho pheùp toâi coù lôøi khuyeân naøy: caàn nguû nhieàu hôn, aên nhieàu hôn moät chuùt, laøm vieäc ít hôn moät chuùt, ñi daïo trong vöôøn vaø cöôøi, maëc duø taát caû". Ñöùc OÂng Macchi, thö kyù cuûa Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ noùi vôùi toâi raèng Ñöùc Thöôïng Phuï ñaõ lieân laïc thö töø vôùi ngaøi, ñeå khoâng quaáy raày Ñöùc Giaùo Hoaøng, ñeå hoûi thaêm tin töùc söùc khoûe cuûa Ñöùc Phaoloâ VI. Vaø trong baøi phoûng vaán daønh cho oâng Cleùment Ñöùc Thöoïng Phuï noùi vôùi oâng: "Nhaát laø Ñöùc Giaùo Hoaøng coâ ñôn bieát bao. Taát caû chuùng ta ñeàu caàn coù caùc ngöôøi anh em. Vì theá neân toâi ñaõ öôùc mong raèng ngaøi nhaän toâi nhö moät ngöôøi anh em, moät ngöôøi anh em toäi nghieäp, chaéc chaén roài, ngöôøi roát heát trong moïi ngöôøi, nhöng laø moät ngöôøi anh em".

Tình huynh ñeä naøy coù caùc saéc thaùi caù nhaân, nhöng coù giaù trò saâu ñaäm, ñeán ñoä Ñöùc Thöôïng Phuï Athenagoras cho veõ moät hình treân goã cuûa cuoäc gaëp gôõ, trong ñoù ngöôøi ta troâng thaáy hai toâng ñoà Pheâroâ vaø Anreâ oâm hoân nhau. Töø voøng tay oâm cho tôùi tình baïn, tình huynh ñeä, cuoäc gaëp gôõ, cuoäc ñoái thoaïi, vieäc caàu nguyeän chung, söï hieäp thoâng, neàn thaàn hoïc... Coù vieäc ñaøo saâu caùc yù nghóa nhaân baûn vaø thaàn hoïc, ñaïp leân neàn thaàn hoïc kinh vieän vaø tranh luaän, moät caùch thaân thieát ñoái vôùi Ñöùc Thöôïng Phuï Athenagoras, nghi ngôø neàn thaàn hoïc bò yù thöùc heä hoaù. Truôùc khi sang Thaùnh Ñòa Ñöùc Thöôïng Phuï veùn môû yù nghóa kitoâ hoïc cuûa voøng tay oâm nhö sau: "Cuoäc gaëp gôõ seõ khoâng laø tieáp xuùc ñôn sô giöõa hai ngöôøi coù traùch nhieäm. Noù coù moät muïc ñích lôùn: ñoù laø tìm laïi Chuùa Kitoâ , hieän dieän giöõa nhöõng ngöôøi hieäp nhaát khoâng chia reõ."

Baø Valeria Martano veùn môû cho bieát trong phoøng cuûa phaùi ñoaøn Toaø Thaùnh, nôi xaûy ra cuoäc gaëp gôõ taïi Gieârusalem, ngöôøi ta ñaõ chuaån bò moät ngai vôùi beä ñeå chaân vaø taøn che cho Ñöùc Giaùo Hoaøng: noù dieãn taû neàn quaân chuû giaùo hoaøng khoâng theå ôû treân cuøng baäc vôùi ai heát. Nhöng Ñöùc Phaoloâ VI trong söù ñieäp göûi theá giôùi khi vöøa ñöôïc baàu laøm chuû chaên ñaõ goïi caùc kitoâ höõu khoâng coâng giaùo laø anh em, nhöng noùi raèng Roma laø nhaø cha cuûa hoï. Trong moät naêm moïi söï ñaõ thay ñoåi haún. Leã nghi Roma bò ñaûo loän bôûi voøng tay oâm vaø tình baèng höõu giöõa hai vò giaùo chuû, khôi daäy moät naêng ñoäng. Tö töôûng vaø suy tö thaàn hoïc seõ theo sau. Ngoâi nhaø trôû thaønh voøng tay oâm: vieäc trôû laïi Gieârsalem cuûa caû hai vò.

Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ bò ñaùnh ñoäng bôûi cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñöùc Thöôïng Phuï Athenagoras nhö ngaøi ñaõ tieát loä cho caùc Hoàng Y bieát, vöøa khi trôû veà Roma: "Ñöùc Thöôïng Phuï ñaõ tôùi gaëp toâi vaø ñaõ muoán oâm hoân toâi, nhö ngöôøi ta oâm hoân moät ngöôøi anh em. Ngaøi ñaõ muoán sieát tay toâi vaø daãn toâi, tay trong tay, vaøo trong caên phoøng, trong ñoù chuùng toâi phaûi trao ñoåi vôùi nhau vaøi lôøi, ñeå noùi: chuùng ta phaûi, chuùng ta phaûi hieåu nhau, chuùng ta phaûi laøm hoaø, chuùng ta phaûi cho theá giôùi thaáy raèng chuùng ta trôû laïi laø anh em vôùi nhau". Ñöùc Phaoloâ VI thuù nhaän raèng ngaøi ñaõ coù nhaän thöùc roõ raèng taïi Gieârusalem, trong voøng tay oâm hoân aáy ñaõ xaûy ra moät caùi gì môùi meû vaø saâu ñaäm. Lòch söû nöûa theá kyû baét ñaàu ñaõ tôùi cho ñeán cuoäc gaëp gôõ giöõa Ñöùc Phanxicoâ vaø Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomaios. Trong luoáng caày cuûa cuoäc ñoái thoaïi tình yeâu laø voøng tay oâm aáy ñaõ baét ñaàu cuoäc ñoái thoaïi thaàn hoïc - töø naêm 1979 - vôùi nguy cô ñaõ bieát cuûa vieäc taùi rôi vaøo choã yù thöùc heä hay leøo laùi. Tuy nhieân, töø naêm 1964 ñaõ xaûy ra moät caùi gì ñoù khoâng theå quay trôû laïi ñaøng sau ñöôïc nöõa vaø khoâng theå cöôõng laïi ñöôïc. Daân coâng giaùo baét ñaàu tieáp nhaän trong chaân trôøi cuûa mình Ñöùc Thöôïng Phuï ñaïi keát, nhö moät quy chieáu. ÔÛ ñaây toâi xin pheùp trích laïi moät tö töôûng cuûa Ñöùc Thöôïng Phuï Athenagoras noùi vôùi caùc thaønh vieân phong traøo Toå AÁm veà daân chuùng: "Caùc thaàn hoïc gia seõ khoâng laøm ñöôïc gì heát, hoï baùm chaët vaøo nhaân vaät cuûa hoï, caùc tö töôûng cuûa hoï, ñòa vò cuûa hoï. Nieàm hy voïng laø ôû nôi daân chuùng, trong caùc con chieân beù nhoû... chuùng seõ laø nhöõng ngöôøi seõ laøm thaønh söï hieäp nhaát".

Ñöùc Thöôïng Phuï Athenagoras laø ngöôøi ñaõ raát coù coâng trong cuoäc gaëp gôõ taïi Gieârusalem hoài naêm 1964, vì ngaøi ñaõ laø ngöôøi ñam meâ söï hieäp nhaát giöõa caùc kitoâ höõu, vaø laøm cho noù laây lan saùng taát caû nhöõng ai ñeán thaêm toaø Thöôïng Phuï Fanar. Töø laâu tröôùc trieàu ñaïi cuûa Ñöùc Phaoloâ VI Ñöùc Athenagoras ñaõ tìm gaëp gôõ caùc tín höõu coâng giaùo vaø vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng. Qua caùc thö ngaøi göûi cho Ñöùc Toång Giaùm Muïc Francesco Lardone, Söù Thaàn Toaø Thaùnh taïi Ankara, Ñöùc Thöông Phuï baên khoaên hoûi khoâng bieát neáu ngaøi vieát thö cho Ñöùc Gioan XXIII thö coù ñöôïc traû lôøi vôùi chöõ kyù cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng khoâng, hay neáu ngaøi sang Roma vaø ñöôïc ôû Castel Gandolfo ñeå Ñöùc Gioan XXIII ñeán thaêm.

Coøn Ñöùc Gioan XXIII khi laø Söù Thaàn Toaø Thaùnh beân Thoå Nhó Kyø naêm 1927 cuõng ñaõ toø moø ñeán thaêm Toaø Thöôïng Phuï Fanar vaø hoân tay Ñöùc Thöôïng Phuï Basilio III. Khi ngaøi hoân tay, Ñöùc Thöôïng Phuï baày toû öôùc mong gaëp Ñöùc Giaùo Hoaøng tröôùc khi nhaém maét ñeå baøn veà söï hieäp nhaát caùc Giaùo Hoäi, ñaùp öùng moät trong caùc nhu caàu lôùn lao nhaát cuûa nhaân loaïi. Neáu coù daáu chæ ñoàng yù, thì ngaøi seõ haøi loøng thaéng vöôït moïi khoù khaên cuûa tuoåi giaø... Tình yeâu laø ñieåm ñaàu tieân". Ngay naêm 1927 Ñöùc Roncalli ñaõ nhaän ñöôïc caûnh baùo töø Roma laø "phaûi thaän troïng trong vieäc tieáp xuùc vôùi caùc quyeàn bính laïc giaùo". Caû sau khi nhaän ñöôïc caùc lôøi phaân öu cuûa Toaø Thöôïng Phuï Fanar veà caùi cheát cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Pio XI naêm 1939, Ñöùc Roncalli ñaõ chính thöùc vieáng thaêm Ñöùc Thöôïng Phuï Beniamino I. Caàn bieát ôn thöøa nhaän lôøi tieân tri maø Toaø Thöôïng Phuï ñaïi keát ñaïi dieän trong lòch söû Kitoâ giaùo thuoäc theá kyû XX, khi ñaûm traùch lôøi xin hieäp nhaát daáy leân töø daân kitoâ, khích leä caùc ngöôøi tìm kieám hieäp nhaát trong moïi Giaùo Hoäi. Töø söï hieäp nhaát lieân chính thoáng cho tôùi söï hieäp nhaát giöõa caùc kitoâ höõu, vaø söï hieäp nhaát cuûa toaøn nhaân loaïi qua cuoäc ñoái thoaïi lieân toân cho tôùi yù thöùc veà caên nhaø chung, maø Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomaios laø ngöôøi coù coâng raát lôùn.

Voøng tay oâm maø Ñöùc Phaoloâ VI vaø Ñöùc Athenagoras ñaõ khai maøo caùch ñaây 50 naêm, nhö ñöôïc trình baày trong cuoán saùch cuûa baø Valeria Martano, ñaõ laø moät voøng tay oâm trong thôøi chieán tranh laïnh. Nhöng hoâm nay chuùng ta ñang soáng trong thôøi ñaïi keát vôùi bieát bao nhieâu caây caàu vaø caùc tieáp xuùc thöôøng xuyeân. Nhöng moät laàn nöõa saùng kieán laïi ñeán töø Costantinopoli, khi Ñöùc Thöôïng Phuï ñaïi keát quyeát ñònh ñeán Roma ñeå gaëp gôõ tham döï leã khai maøo söù vuï cuûa Ñöùc Phanxicoâ, taân Giaùm Muïc Roma. Vaø nhö theá ñuùng 50 naêm sau voøng tay oâm huynh ñeä ñaõ ñöôïc laäp laïi naêm 2014 taïi Gieârusalem vôùi buoåi caàu nguyeän trong vöông cung thaùnh ñöôøng Thaùnh Moä tieáp noái voøng tay oâm cuûa Ñöùc Phaoloâ VI vaø Ñöùc Thöôïng Phuï Athenagoras.

Linh Tieán Khaûi

(Radio Vatican)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page