Ngaøy thöù naêm cuûa Ñöùc Phanxicoâ taïi Colombia:
"haõy laøm noâ leä cho hoøa bình, maõi maõi!"
Ngaøy thöù naêm cuûa Ñöùc Phanxicoâ taïi Colombia: "haõy laøm noâ leä cho hoøa bình, maõi maõi!"
Cartagena, Colombia (VietCatholic News 11-09-2017) - Kyù giaû Gerard O'Connell, treân taäp san America cuûa caùc Cha Doøng Teân Myõ, cho hay: ngaøy keát thuùc chuyeán toâng du 5 ngaøy cuûa ngaøi taïi Colombia nhaèm coå vuõ hoøa bình vaø hoøa giaûi, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ ñöa ra lôøi keâu goïi cuoái cuøng heát söùc thoáng thieát vôùi caùc cö daân cuûa quoác gia ña soá theo Coâng Giaùo naøy "Haõy laøm noâ leä cho hoøa bình, maõi maõi!"
Ngaøi ñöa ra lôøi keâu goïi treân trong Thaùnh Leã ngaøy Chuùa Nhaät 10 thaùng 9 naêm 2017 coù söï tham döï cuûa 800,000 ngöôøi vaø cuûa Toång Thoáng Juan Manuel Santos cuõng nhö caùc nhaø caàm quyeàn daân söï vaø chính trò khaùc, cöû haønh taïi khu vöïc haûi caûng Cartagena. Khu vöïc naøy ñöôïc trang trí baèng nhöõng saép xeáp hoa laù heát söùc röïc rôõ (Colombia voán laø nöôùc saûn xuaát hoa soá moät treân theá giôùi) vaø Thaùnh Leã dieãn ra trong tieáng nhaïc du döông vaø nhöõng baøi thaùnh ca say ñaém loøng ngöôøi.
Ñöùc Phanxicoâ dieãn taû lôøi keâu goïi cuûa ngaøi baèng caùch moâ phoûng khaåu hieäu cuûa Thaùnh Peter Claver, vò thaùnh ñaõ töï moâ taû mình laø "noâ leä cho caùc noâ leä, maõi maõi".
Khaåu hieäu chuyeán toâng du cuûa Ñöùc Phanxicoâ laø "Chuùng ta haõy thöïc hieän böôùc ñi ñaàu tieân". Luùc chuaån bò rôøi quoác gia 49 trieäu daân naøy, nôi 4 trieäu ngöôøi ñaõ tham döï caùc Thaùnh Leã cuûa ngaøi vaø nhieàu ngöôøi khaùc traøn ra caùc phoá ñeå hoan hoâ ngaøi, ngaøi khoâng muoán naêng ñoäng tính aáy maát ñi. Do ñoù, ngaøi noùi vôùi hoï, "Chuùng ta ñöøng baèng loøng vôùi vieäc 'thöïc hieän böôùc ñi ñaàu tieân', thay vaøo ñoù, chuùng ta haõy tieáp tuïc cuoäc haønh trình cuûa chuùng ta nhö môùi moãi ngaøy, ra ñi gaëp gôõ ngöôøi khaùc vaø khuyeán khích tình hoøa hôïp vaø tình huynh ñeä. Chuùng ta khoâng theå ñöùng im".
Ngaøi nhaéc nhôù raèng Thaùnh Peter Claver, qua ñôøi taïi ñaây ngaøy 8 thaùng Chín naêm 1654, "sau 40 naêm töï nguyeän laøm noâ leä, laøm vieäc khoâng meât moûi vì ngöôøi ngheøo, khoâng ñöùng im". Theo Ñöùc Giaùo Hoaøng, böôùc ñaàu tieân cuûa ngaøi ñaõ gôïi höùng cho nhieàu ngöôøi khaùc vöôn tay ra vôùi ngöôøi laân caän vaø böôùc ñi aáy ngaøy nay neân coù cuøng moät taùc duïng "vì anh chò em cuûa anh chò em ñang caàn anh chò em".
Trong moät söù ñieäp töø giaõ ñaày xuùc ñoäng, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ keâu goïi caùc Kitoâ höõu cuûa laõnh thoå töôi ñeïp naøy raèng "anh chò em haõy ñi gaëp hoï. Ñem ñeán cho hoï caùi oâm hoøa bình, loaïi boû heát moïi baïo löïc. Anh chò em 'haõy laøm noâ leä cho hoøa bình, maõi maõi!'".
Chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi taïi ñaây laø moät thaønh coâng lôùn vaø khi ngaøi rôøi Bogota saùng nay, haøng ngaøn ngöôøi ñaõ tuï taäp töø saùng sôùm ñeå chaøo töø giaõ ngaøi khi ngaøi vöôït loä trình 15 kiloâmeùt töø thaønh phoá ra phi tröôøng.
Trong baøi giaûng leã, Ñöùc Phanxicoâ cuõng nhaéc moïi ngöôøi nhôù raèng Cartagena, thaønh phoá lôùn thöù naêm trong nöôùc, ñöôïc meänh danh laø "anh huøng" vì söï trì chí cuûa noù trong vieäc baûo veä neàn ñoäc laäp vaø töï do cuûa xöù sôû caùch nay 200 naêm. Vaø naêm 1985, Quoác Hoäi ñaõ tuyeân boá Cartagena laø ñaïi baûn doanh nhaân quyeàn cuûa Colombia, vì nhôø ñoäi nguõ truyeàn giaùo cuûa caùc linh muïc Doøng Teân Peter Claver y Corberoù, Alonso de Sandoval vaø Thaày Nicolaùs Gonzaùlez, ñöôïc ñoàng haønh bôûi nhieàu coâng daân thaønh phoá Cartagena de Indias ôû theá kyû thöù 17, ñaõ phaùt sinh yù nguyeän laøm dòu tình huoáng cuûa nhöõng ngöôøi bò aùp böùc luùc ñoù, nhaát laø caùc noâ leä, maø caùc vò naøy ñaõ khaån khoaûn phaûi daønh cho hoï söï ñoái xöû töû teá vaø quyeàn töï do.
Ruùt tæa töø Tin Möøng trong ngaøy, Ñöùc Phanxicoâ nhaán maïnh raèng "toäi do moät ngöôøi phaïm thaùch thöùc moïi ngöôøi chuùng ta, nhöng chuû yeáu noù lieân heä tôùi naïn nhaân cuûa toäi moät ai ñoù. Naïn nhaân naøy ñöôïc keâu goïi phaûi ñöa ra saùng kieán ñeå baát cöù ai gaây haïi khoâng bò hö maát".
Ngaøi cho raèng nhöõng ngaøy naøy, ngaøi nghe ñöôïc nhieàu chöùng töø "cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ vöôn tay ra vôùi nhöõng ai gaây haïi cho hoï" vaø do ñoù, "ñaõ thöïc hieän böôùc ñi ñaàu tieân treân moät con ñöôøng khaùc haún vôùi con ñöôøng ñaõ ñi" treân laõnh thoå naøy.
Ngaøi noùi: "Haøng thaäp nieân qua, Colombia luoân mong moûi hoøa bình nhöng, nhö Chuùa Gieâsu giaûng daïy, hai beân xích laïi gaàn nhau ñeå ñoái thoaïi chöa ñuû; coøn caàn nhieàu taùc nhaân khaùc tham döï cuoäc ñoái thoaïi naøy nöõa ñeå chöõa laønh toäi loãi".
Ngaøi noùi vôùi hoï, coù leõ nhö moät lôøi coá vaán, raèng "Lòch söû chöùng toû: caùc ñöôøng loái thöïc hieän hoøa bình nhaèm ñaët lyù leõ leân treân traû thuø, hoøa hôïp tinh teá giöõa chính trò vaø luaät phaùp, ñöôøng loái naøy khoâng theå laøm ngô söï can döï cuûa ngöôøi daân". Noùi caùch khaùc, phaûi khai trieån ñöôïc moät söï ñoàng thuaän nôi coâng chuùng, moät ñieàu hieän chöa dieãn ra taïi Colombia nhöng, coù leõ, chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi coù theå goùp phaàn laøm noù khaû höõu.
Trong baøi giaûng leã ñöôïc nhieàu ngöôøi hoan hoâ, Ñöùc Phanxicoâ nhaéc moïi ngöôøi nhôù raèng "hoøa bình khoâng ñaït ñöôïc baèng khuoân khoå luaät leä vaø caùc saép xeáp ñònh cheá giöõa caùc nhoùm chính trò vaø kinh teá coù thieän yù". Maët khaùc, "Chuùa Gieâsu tìm thaáy giaûi phaùp cho söï thieät haïi ñaõ gaây ra nhôø vieäc ñích thaân gaëp gôõ nhau cuûa caùc phe phaùi". Ngoaøi ra, theo ngaøi, "Ñieàu luoân höõu ích laø loàng vaøo caùc dieãn trình hoøa bình cuûa chuùng ta kinh nghieäm cuûa caùc giôùi thöôøng bò laøm ngô, ñeå chính caùc coäng ñoàng coù theå gaây aûnh höôûng vaøo vieäc khai trieån moät kyù öùc taäp theå".
Hình nhö muoán ñeà nghò laäp ra moät UÛy Ban Chaân Lyù vaø Hoaø Giaûi taïi Colombia, neân Ñöùc Phanxicoâ noùi vôùi hoï raèng "caùc thöông tích saâu hoaéc vaø coù tính lòch söû nhaát thieát ñoøi hoûi caùc thôøi khaéc trong ñoù coâng lyù ñöôïc thöïc hieän, caùc naïn nhaân ñöôïc daønh cho cô hoäi ñeå bieát söï thaät, söï thieät haïi ñöôïc söûa chöõa thích ñaùng vaø caùc cam keát roõ raøng ñöôïc ñöa ra ñeå traùnh nhaéc laïi caùc toäi aùc naøy".
Nhöng, ngaøi noùi theâm, "ñoù môùi chæ laø khuùc ñaàu trong giaûi ñaùp cuûa Kitoâ Giaùo. Chuùng ta buoäc phaûi phaùt sinh ra moät thay ñoåi vaên hoùa, 'töø beân döôùi': ñeå chuùng ta thay theá neàn vaên hoùa söï cheát vaø baïo löïc baèng neàn vaên hoùa söï soáng vaø gaëp gôõ". Ñaây laø moät dieãn trìnhmaø ngaøi tìm caùch khuyeán khích trong tuaàn vöøa roài.
Ngaøi noùi vôùi nhöõng ngöôøi hieän dieän raèng Chuùa Gieâsu ra leänh cho chuùng ta ñoái chaát "vôùi caùc loái soáng chæ gaây haïi cho xaõ hoäi vaø tieâu dieät coäng ñoaøn". Ngaøi baûo Thaùnh Peter Claver coù khaû naêng phuïc hoài hy voïng cho nhöõng ngöôøi ngaøi phuïc vuï khoâng phaûi nhôø caùc baèng caáp ñaïi hoïc, maø nhôø "ngaøi coù thieân taøi soáng Tin Möøng caùch troïn veïn, gaëp gôõ nhöõng ngöôøi bò ngöôøi khaùc coi chæ nhö caùc vaät lieäu pheá thaûi".
ÔÛ ñaây, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ nhaéc laïi ñieàu ngaøi ñaõ noùi vôùi Lieân Hieäp Quoác ngaøy 25 thaùng Taùm, naêm 2015: "ích chung cuûa moïi ngöôøi nam nöõ phaûi tieáp tuïc thaêng tieán döïa treân neàn taûng moät caùi hieåu ñuùng ñaén veà tình huynh ñeä phoå quaùt vaø loøng toân troïng tính thaùnh thieâng cuûa moïi söï soáng nhaân baûn, cuûa moïi ngöôøi nam nöõ, ngöôøi ngheøo, ngöôøi cao nieân, treû em, ngöôøi taøn taät, ngöôøi chöa sinh, ngöôøi thaát nghieäp, ngöôøi bò boû rôi, taát caû nhöõng ai bò coi laø coù theå vöùt boû vì hoï chæ ñöôïc coi nhö thaønh phaàn cuûa moät con soá thoáng keâ. Caên nhaø chung cuûa moïi ngöôøi nam nöõ cuõng phaûi ñöôïc xaây döïng treân vieäc hieåu tính thaùnh thieâng naøo ñoù cuûa theá giôùi taïo döïng".
Ñöùc Phanxicoâ ca ngôïi "taát caû nhöõng ai ñaõ anh duõng vaø khoâng meät moûi laøm vieäc, thaäm chí hy sinh maïng soáng mình, cho vieäc beânh vöïc vaø baûo veä caùc quyeàn vaø phaåm giaù cuûa con ngöôøi nhaân baûn". Ngaøi noùi: ngaøy nay, "lòch söû ñang yeâu caàu chuùng ta döùt khoaùt daán thaân ñeå beânh vöïc caùc nhaân quyeàn".
Cuoái cuøng, ngaøi noùi "Chuùa Gieâsu yeâu caàu chuùng ta cuøng nhau caàu nguyeän# cho vieäc cöùu vôùt nhöõng ngöôøi sai laàm chöù khoâng huûy hoaïi hoï, cho coâng lyù chöù khoâng phaûi traû thuø, cho vieäc haøn gaén trong söï thaät chöù khoâng phaûi cho vieäc queân laõng".
Ngaøi yeâu caàu hoï caàu nguyeän ñeå laøm troïn chuû ñeà cuûa chuyeán vieáng thaêm naøy: "Chuùng ta haõy thöïc hieän böôùc ñi ñaàu tieân!"
Ñöùc Phanxicoâ noùi raèng "ñoøi hoûi laø xaây döïng hoøa bình" vaø caàu nguyeän vôùi nhau, "vì Chuùa coù khaû naêng côûi troùi ñieàu xem ra ñoái vôùi chuùng ta laø baát khaû, vaø Ngöôøi voán höùa seõ ñoàng haønh vôùi chuùng ta cho ñeán ngaøy sau cuøng, vaø seõ ñem moïi coá gaéng cuûa chuùng ta tôùi thaønh quaû".
800,000 ngöôøi döï Thaùnh Leã ñöùng im vaø hoan hoâ vang daäy khi ngaøi keát thuùc baøi noùi. Non hai giôø ñoàng hoà sau ñoù, tröôùc khi leân maùy bay trôû laïi Roâma, hoï daønh cho ngaøi moät buoåi chia tay long troïng vôùi söï trình dieãn vuõ vaø nhaïc coå truyeàn ngoaïn muïc. Ngaøi toû ra thöôûng thöùc moïi giaây phuùt cuûa buoåi chia tay naøy.
Vuõ Vaên An