Thaùnh leã cuoái cuøng

trong chuyeán vieáng thaêm Colombia

cuûa Ñöùc Thaùnh Cha

Thaùnh leã cuoái cuøng trong chuyeán vieáng thaêm Colombia cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.

Cartagena (Vat. 11-09-2017) - Chieàu chuùa nhaät 10 thaùng 9 naêm 2017, trong thaùnh leã tröôùc 500 ngaøn tín höõu taïi Cartagena, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ môøi goïi moïi ngöôøi daân Colombia "haõy ñi böôùc ñaàu", nhaát laø trong vieäc kieán taïo moät neàn vaên hoùa gaëp gôõ vaø hoøa bình.

Thaùnh leã ñöôïc cöû haønh luùc 4 giôø chieàu taïi Contecar, moät trong nhöõng khu vöïc chính cuûa thaønh Cartagena, haûi caûng quan troïng thöù 4 cuûa toaøn Myõ chaâu la tinh. Caûng naøy laø moät vònh thieân nhieân roäng hôn 8 ngaøn heùcta, vaø saâu 21 meùt, chæ caùch keânh ñaøo Panama 265 haûi lyù. Caûng coù haï taàng cô caáu vaø caùc kyõ thuaät toái taân, ñieàu ñoäng hôn 40 trieäu taán haøng moãi naêm vaø tieáp nhaän treân 3 ngaøn taøu, keå caû nhöõng taøu lôùn nhaát theá giôùi.

Khu vöïc Contecar nôi Ñöùc Thaùnh Cha chuû söï thaùnh leã coù theå chöùa ñöôïc 800 ngaøn ngöôøi vaø cuõng thöôøng ñöôïc duøng cho caùc bieán coá lôùn, caùc sinh hoaït theå thao, coâng ngheä, aâm nhaïc vaø vaên hoùa.

Ñeán nôi vaøo luùc 4 giôø chieàu, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ duøng xe mui traàn tieán qua caùc loái ñi ñeå chaøo thaêm caùc tín höõu vaø khi ñeán gaàn baøn thôø, ngaøi ñöôïc moät phaùi ñoaøn caùc coâng nhaân haûi caûng ñòa phöông ñaëc bieät chaøo ñoùn.

Treân leã ñaøi, coù ñaët thaùnh tích cuûa Thaùnh Pheâroâ Claver vaø thaùnh nöõ Maria Bernarda Buetler, goác Thuïy Só, saùng laäp doøng caùc nöõ tu thöøa sai Capuxin Phan Sinh Ñöùc Meï Phuø Hoä, ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 toân phong hieån thaùnh hoài naêm 2008.

Ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh Cha coù ñoâng ñaûo caùc Giaùm Muïc Colombia vaø haøng traêm linh muïc. Thaùnh leã coù chuû ñeà laø "Phaåm giaù vaø caùc quyeàn con ngöôøi".

Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha

Trong baøi giaûng, döïa vaøo baøi Tin Möøng trong ñoù Chuùa Gieâsu daïy veà caùch thöùc söûa loãi huynh ñeä trong coäng ñoaøn, Ñöùc Thaùnh Cha môøi goïi moïi ngöôøi daân Colombia "haõy ñi böôùc ñaàu", nhaát laø trong vieäc kieán taïo moät neàn vaên hoùa gaëp gôõ vaø hoøa bình. Neáu Colombia muoán coù moät neàn hoøa bình oån ñònh vaø laâu beàn, thì caàn caáp thieát tieán theo chieàu höôùng tìm kieám coâng ích, thöïc thi coâng chính, coâng lyù vaø toân troïng baûn tính con ngöôøi vôùi nhöõng ñoøi hoûi ñi keøm, chöù khoâng phaûi chæ kyù keát caùc hieäp ñònh hoøa bình maø thoâi.

Ñöùc Thaùnh Cha noùi:

"Trong nhöõng ngaøy nay toâi nghe bao nhieâu chöùng töø cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ ñi gaëp nhöõng keû ñaõ gaây ra ñau khoå tai öông cho hoï. Nhöõng veát thöông kinh khuûng maø toâi ñaõ coù theå nhìn thaáy nôi chính thaân theå cuûa hoï; nhöõng maát maùt khoâng theå chöõa laønh vaãn coøn laøm cho hoï khoùc loùc, nhöng nhöõng ngöôøi aáy ñaõ ñi, ñaõ thöïc hieän böôùc ñaàu treân con ñöôøng khaùc vôùi nhöõng con ñöôøng ñaõ ñi qua. Vì töø maáy thaäp nieân roài Colombia ñang tìm kieám hoøa bình, vaø nhö Chuùa Gieâsu daïy, - neáu hai beân chæ ñeán gaàn nhau, ñoái thoaïi maø thoâi thì vaãn khoâng ñuû, coøn caàn coù söï can döï cuûa nhieàu taùc nhaân khaùc trong tieán trình ñoái thoaïi chöõa laønh caùc toäi loãi nöõa. "Neáu hoï khoâng nghe, thì haõy daãn moät hai ngöôøi nöõa ñi vôùi con" (Mt 18,16), nhö Chuùa Gieâsu ñaõ noùi trong Phuùc AÂm.

Chuùng ta ñaõ hoïc bieát raèng nhöõng con ñöôøng bình ñònh, daønh öu tieân cho lyù trí treân söï traû thuø, söï hoøa hôïp teá nhò giöõa chính trò vaø luaät phaùp, khoâng theå loaïi boû nhöõng hoaït ñoäng cuûa daân chuùng. Ñeà ra nhöõng khuoân khoå qui taéc vaø hieäp ñònh giöõa caùc nhoùm chính trò vaø kinh teá coù thieän chí, thì vaãn chöa ñuû. Chuùa Gieâsu tìm ra giaûi phaùp cho söï aùc trong cuoäc gaëp gôõ ñích thaân giöõa caùc phe vôùi nhau. Ngoaøi ra, moät ñieàu luoân luoân höõu ích, ñoù laø ñöa vaøo trong caùc tieán trình hoøa bình kinh nghieäm cuûa caùc taàng lôùp daân chuùng. Nhöõng kinh nghieäm naøy, trong nhieàu tröôøng hôïp, ñaõ khoâng ñöôïc ñeå yù tôùi; caàn laøm sao ñeå chính caùc coäng ñoaøn mang laïi nhöõng saéc thaùi cho caùc hoaït ñoäng taäp theå töôûng nhôù nhöõng gì ñaõ xaûy ra. Taùc nhaân chính, chuû theå lòch söû cuûa tieán trình naøy laø daân chuùng vaø vaên hoùa cuûa hoï, chöù khoâng phaûi moät giai caáp, moät phe phaùi, moät nhoùm hoaëc moät löïc löôïng öu tuù. Chuùng ta khoâng caàn moät döï phoùng cuûa moät nhoùm ít ngöôøi nhaém tôùi moät thieåu soá, hoaëc moät nhoùm ít ngöôøi thoâng thaïo chieám höõu taâm tình cuûa taäp theå. Ñaây laø moät thoûa thuaän ñeå soáng chung, moät kheá öôùc xaõ hoäi vaø vaên hoùa" (E.G. 239)

Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh raèng: chuùng ta coù theå ñoùng goùp nhieàu cho böôùc ñöôøng môùi maø Colombia muoán thöïc hieän. Chuùa Gieâsu ñaõ chæ cho chuùng ta con ñöôøng taùi hoäi nhaäp vaøo coäng ñoaøn nhôø moät cuoäc ñoái thoaïi hai ngöôøi. Khoâng gì coù theå thay theá cuoäc gaëp gôõ chöõa laønh nhö theá; khoâng coù tieán trình taäp theå naøo chuaån chöôùc cho chuùng ta thaùch ñoá gaëp gôõ nhau, giaûi thích cho nhau, tha thöù. Nhöõng veát thöông saâu ñaäm cuûa lòch söû nhaát thieát ñoøi nhöõng thaåm quyeàn qua ñoù ngöôøi ta thi haønh coâng lyù, trong ñoù caùc naïn nhaân coù theå nhaän ra chaân lyù, thieät haïi ñöôïc ñeàn buø thích ñaùng, vaø haønh ñoäng minh baïch ñeå traùnh taùi dieãn nhöõng toäi aùc ñaõ xaûy ra. Nhöng taát caû nhöõng ñieàu ñoù môùi chæ ñeå cho chuùng ta ôû ngöôõng cöûa nhöõng ñoøi hoûi cuûa Kitoâ giaùo maø thoâi. Chuùng ta coøn ñöôïc yeâu caàu taïo neân moät söï thay ñoåi töø haï taàng: ñoái laïi vôùi vaên hoùa cheát choùc, baïo löïc, chuùng ta ñaùp laïi baèng vaên hoùa söï soáng, vaên hoùa gaëp gôõ.

Ñöùc Thaùnh Cha ñaët caâu hoûi: "Chuùng ta ñaõ haønh ñoäng theá naøo ñeå beânh vöïc vieäc gaëp gôõ, hoøa bình? Chuùng ta ñaõ thieáu boû soùt nhöõng gì, khieán cho nhöõng haønh vi man rôï xaûy ra trong ñôøi soáng cuûa daân chuùng ta? Chuùa Gieâsu truyeàn chuùng ta phaûi ñoái chieáu nhöõng caùch cö xöû, nhöõng loái soáng gaây thieät haïi cho xaõ hoäi, phaù huûy coäng ñoaøn. Bao nhieàu laàn xaûy ra nhöõng baïo löïc, söï loaïi tröø khoûi xaõ hoäi ñöôïc bình thöôøng hoùa, maø chuùng ta khoâng leân tieáng, khoâng giô tay leân toá giaùc theo tinh thaàn ngoân söù.

Caïnh thaùnh Pheâroâ Claver, coù haøng ngaøn Kitoâ höõu thôøi aáy, nhöng chæ coù moät nhoùm raát ít ngöôøi baét ñaàu moät neàn vaên hoùa gaëp gôõ ñi ngöôïc laïi. Thaùnh Pheâroâ Claver ñaõ bieát taùi laäp phaåm giaù vaø hy voïng cho haøng traêm ngaøn ngöôøi da ñen vaø ngöôøi noâ leä, hoï bò ñöa ñeán ñaây trong tình traïng voâ nhaân ñaïo hoaøn toaøn, ñaày kinh hoaøng, maát maùt moïi hy voïng. Thaùnh nhaân khoâng coù baèng caáp noåi tieáng, thaäm chí coøn bò coi laø ngöôøi "taøi caùn taàm thöôøng", nhöng ngaøi coù moät thieân taøi soáng troïn veïn Tin Möøng, gaëp gôõ nhöõng ngöôøi bò ngöôøi khaùc coi laø ñoà boû.

Nhieàu theá kyû sau ñoù, aûnh höôûng cuûa vò thöøa sai vaø toâng ñoà naøy cuûa Doøng Teân ñaõ ñöôïc thaùnh nöõ Maria Bernarda Buetler noi theo, thaùnh nöõ ñaõ hieán cuoäc ñôøi, taän tuïy phuïc vuï nhöõng ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi bò gaït ra ngoaøi leà taïi chính thaønh phoá Cartagena naøy".

Tieáp tuïc baøi giaûng thaùnh leã cuoái cuøng taïi Colombia chieàu chuùa nhaät 10 thaùng 9 naêm 2017, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng nhaän xeùt raèng caû Chuùa Gieâsu cuõng cho chuùng ta thaáy coù theå laø ngöôøi khaùc kheùp kín, töø choái thay ñoåi, ôû lyø trong söï aùc cuûa hoï. Chuùng ta khoâng theå phuû nhaän raèng coù nhöõng ngöôøi tieáp tuïc phaïm toäi laøm thöông toån cuoäc soáng chung vaø coäng ñoaøn:

"Toâi nghó ñeán thaûm traïng ñau thöông ma tuùy, döïa vaøo ñoù ngöôøi ta laøm giaøu baát chaáp caùc luaät leä luaân lyù vaø daân söï; toâi nghó ñeán söï taøn phaù caùc taøi nguyeân thieân nhieân vaø laøm oâ nhieãm hieän nay; thaûm traïng boùc loät lao coâng; toâi nghó ñeán söï buoân baùn tieàn baïc baát hôïp phaùp, nhö ñaàu cô taøi chaùnh, thöôøng coù tính chaát nhö nhöõng aùc thuù gaây thieät haïi cho toaøn theå heä thoáng kinh teá vaø xaõ hoäi khieán cho haøng trieäu ngöôøi phaûi chòu ngheøo ñoùi; toâi nghó ñeán naïn maïi daâm haøng ngaøy gaây thieät haïi cho bao naïn nhaân voâ toäi, nhaát laø nôi nhöõng ngöôøi treû nhaát, töôùc ñoaït töông lai cuûa hoï; toâi nghó ñeán ñieàu kinh tôûm laø naïn buoân ngöôøi, ñeán caùc toäi aùc vaø laïm duïng choáng caùc treû vò thaønh nieân, naïn noâ leä vaãn coøn laøm lan traøn söï kinh khuûng cuûa noù taïi bao nhieâu nôi treân theá giôùi, thaûm traïng cuûa bao nhieâu ngöôøi di daân khoâng ñöôïc laéng nghe vaø ngöôøi ta laøm giaøu baát hôïp phaùp treân hoï vaø thaäm chí caû moät thöù teâ lieät luaät phaùp chuû hoøa khoâng ñeå yù ñeán thaân mình cuûa ngöôøi anh em, thaân mình cuûa Chuùa Kitoâ. Vaø tröôùc nhöõng ñieàu naøy, chuùng ta caàn phaûi ñöôïc chuaån bò vaø coù laäp tröôøng vöõng chaéc veà caùc nguyeân taéc coâng lyù, khoâng töôùc ñoaït ñieàu gì cuûa ñöùc baùc aùi. Khoâng theå soáng chung trong hoøa bình maø khoâng laøm gì ñoái vôùi nhöõng gì laøm hö hoûng cuoäc soáng vaø thoáng laïi chính söï soáng. Veà ñieåm naøy, chuùng ta nhôù ñeán taát caû nhöõng ngöøôi can ñaûm, khoâng bieát meät moïi, ñaõ laøm vieäc vaø thaäm chí bò maát maïng soáng trong vieäc baûo veä vaø beânh ñôõ caùc quyeàn vaø phaåm giaø cuûa con ngöôøi. Lòch söû cuõng ñoøi chuùng ta gioáng nhö hoï, daán thaân quyeát lieät baûo veä caùc quyeàn con ngöôøi taïi thaønh Cartagena naøy, nôi maø anh chò em ñaõ choïn laøm truï sôû toaøn quoác baûo veä caùc quyeàn con ngöôøi.

Töø bieät

Thaùnh leã keát thuùc luùc quaù 6 giôø röôõi chieàu giôø ñòa phöông. Lieàn ñoù, Ñöùc Thaùnh Cha ñaùp tröïc thaêng tôùi Phi tröôøng quoác teá Rafael Nunez cuûa thaønh Cartagena. Taïi ñaây ngaøi ñöôïc Toång thoáng Manuel Santos vaø Phu nhaân, cuøng vôùi caùc quan chöùc chính quyeàn vaø caùc vò laõnh ñaïo giaùo quyeàn tieãn bieät.

Sau gaàn 11 giôø bay, vöôït qua 9,100 caây soá, chieác Boeing B787 cuûa haõng Avianca Colombia chôû Ñöùc Thaùnh Cha, ñoaøn thaùp tuøng vaø hôn 70 kyù giaû quoác teá ñaõ veà ñeán phi tröôøng Ciampino cuûa Roma luùc gaàn 13 giôø tröa hoâm thöù hai 11 thaùng 9 naêm 2017. Treân ñöôøng veà Vatican, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ gheù laïi Ñeàn thôø Ñöùc Baø Caû ñeå caùm ôn Ñöùc Meï.

Trong voøng 10 tuaàn leã nöõa, Ñöùc Thaùnh Cha laïi leân ñöôøng thöïc hieän chuyeán vieáng Toâng du thöù 21 taïi nöôùc ngoaøi, vôùi 2 quoác gia ñöôïc thaêm vieáng laø Myanmar vaø Bangladesh.

G. Traàn Ñöùc Anh, OP

(Radio Vatican)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page