Ñöùc Phanxicoâ cöû haønh Thaùnh Leã hoøa giaûi
taïi vuøng chieán tranh tröôùc ñaây cuûa Colombia
Ñöùc Phanxicoâ cöû haønh Thaùnh Leã hoøa giaûi taïi vuøng chieán tranh tröôùc ñaây cuûa Colombia.
Villavicencio (VietCatholic News 09-09-2017) - Theo haõng tin A.P., saùng ngaøy 7 thaùng 9 naêm 2017, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ tôùi Villavicencio, moät khu vöïc tröôùc ñaây bò vaây khoán bôûi caùc phieán quaân phe taû, ñeå cuøng caàu nguyeän vôùi caùc naïn nhaân cuûa cuoäc tranh chaáp daøi nhaát cuûa Colombia; ngaøi thuùc giuïc hoï vöôït qua ñau buoàn baèng caùch tha thöù cho nhöõng keû tröôùc ñaây taán coâng mình.
Trong Thaùnh Leã ngoaøi trôøi cöû haønh taïi ñaây, Ñöùc Phanxicoâ ca ngôïi nhöõng ngöôøi choáng laïi "côn caùm doã deã hieåu muoán traû thuø" vaø thay vaøo ñoù, ñaõ tìm kieám hoøa bình. Ngaøi noùi raèng quyeát ñònh cuûa hoï khoâng heà hôïp phaùp hoùa caùc baát coâng hoï phaûi chòu, maø ñuùng hôn, bieåu loä söï saün loøng muoán cuøng nhau xaây döïng moät töông lai hoøa bình.
Ngaøi caûnh giaùc: "moïi coá gaéng hoøa bình maø khoâng coù söï cam keát hoaø giaûi thaønh thöïc chaéc chaén seõ thaát baïi".
Troïng ñieåm chuyeán vieáng thaêm moät ngaøy ôû ñaây ñöôïc Toøa Thaùnh goïi laø "cuoäc tuï hoïp vó ñaïi ñeå caàu nguyeän cho vieäc hoøa giaûi quoác gia", ñem laïi vôùi nhau caû caùc naïn nhaân laãn nhöõng ngöôøi gaây naïn tröôùc bieåu töôïng muûi loøng cuûa tranh chaáp: böùc töôïng Chuùa Kitoâ cuït tay ñöôïc cöùu thoaùt töø moät thaùnh ñöôøng bò ñaïn suùng coái cuûa phieán quaân phaù huûy.
Ñaây chaéc chaén laø cuoäc tuï hoïp heát söùc xuùc ñoäng ñoái vôùi Ñöùc Phanxicoâ, vò giaùo hoaøng voán duøng hoøa giaûi laøm chuû ñeà chính cho chuyeán toâng du 5 ngaøy taïi Colombia sau khi höùa heïn seõ vieáng nöôùc naøy luùc kyù keát hoøa öôùc naêm ngoaùi vôùi Caùc Löïc Löôïng Vuõ Trang Caùch Maïng Colombia (FARC).
Bieán coá naøy loâi cuoán haøng ngaøn naïn nhaân thuoäc ñuû taàng lôùp xaõ hoäi: binh só maát tay chaân vì khai hoang mìn baãy, caùc baø meï coù con bò phieán quaân cöôõng böùc baét gia nhaäp vaø khoâng bao giôø coøn thaáy laïi vaø caùc noâng daân bò caùc nhoùm daân quaân phe höõu truïc xuaát khoûi ñaát ñai.
Duø vaãn coøn raát ñau buoàn, nhöng nhieàu ngöôøi noùi raèng hoï ñaõ coá gaéng vöôït qua noãi saàu buoàn ñeå tha thöù. Paula Mahecha, coù con gaùi maát tích naêm 2004 khi ñang hoïc laøm y taù, noùi raèng: "Khi baïn tha thöù, baïn vaãn coù veát theïo cuûa thöông tích, nhöng, ñuùng, toâi ñaõ döùt khoaùt tha thöù töï ñaùy loøng toâi". Mahecha tôùi tham döï bieán coá, ñeo hình con gaùi, Marina Christina Cobo Mahecha, quanh coå vaø moät bieåu ngöõ toá caùo quaân ñoäi, caûnh saùt vaø caùc nhoùm daân quaân ñaõ khieán con gaùi baø maát tích.
Baø cho hay: baø ñaõ vöôït qua ñöôïc côn buoàn saàu nhôø moät vò linh muïc: "Neáu khoâng, toâi ñaõ cheát roài. Tha thöù khoâng phaûi vì hoï maø laø vì toâi".
Tröôùc bieán coá naøy, nguyeân chæ huy FARC ñaõ coâng boá moät laù thö trong ñoù, oâng ta xin Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ tha thöù.
"Caùc lôøi Ñöùc Thaùnh Cha thöôøng nhaéc nhôù veà löôïng töø bi voâ haïn cuûa Thieân Chuùa ñaõ thuùc ñaåy con xin Ñöùc Thaùnh Cha tha thöù cho baát cöù doøng nöôùc maét hay ñau ñôùn naøo chuùng con ñaõ gaây ra cho xaõ hoäi Colombia hoaëc baát cöù caù nhaân naøo cuûa xaõ hoäi naøy". Rodrigo Londono, ñöôïc bieát nhieàu hôn döôùi chieán danh Timochenko, vieát nhö theá.
Ngöôøi chæ huy laâu naêm cuûa phieán quaân, hieän ñang ñieàu trò taïi Cuba vì moät côn tai bieán maïch maùu naõo, noùi raèng oâng raát tieác khoâng theå hieän dieän trong chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng. Töï cho laø "ngöôøi aùi moä ñaày suøng kính" vò giaùo hoaøng ñaàu tieân cuûa Chaâu Myõ La Tinh, oâng ca ngôïi vieäc Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaán maïnh tôùi phaåm giaù cuûa moïi con ngöôøi nhaân baûn vaø thaúng thaén chæ trích heä thoáng kinh teá trong ñoù caùc nöôùc giaàu coù cöôùp boùc caùc taøi nguyeân cuûa caùc nöôùc ngheøo.
Trong moät daáu chæ khaùc cho thaáy söù ñieäp hoøa giaûi cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng raát coù theå ñang ñöôïc quoác gia bò phaân hoùa naøy löu yù moät caùch saâu saéc, thò tröôûng Medellin xaùc nhaän raèng Toång Thoáng Juan Manuel Santos, vaøo ngaøy thöù Baåy naøy, seõ caàu nguyeän trong Thaùnh Leã ôû thaønh phoá lôùn thöù nhì cuûa Colombia cuøng vôùi ngöôøi tieàn nhieäm vaø laø thuø ñòch chính cuûa oâng laø Toång Thoáng Alvaro Uribe. Tröôùc ñaây, hai ngöôøi ñaõ töø khöôùc xuaát hieän chung vôùi nhau trong baát cöù bieán coá naøo coù Ñöùc Giaùo Hoaøng.
Hai cöïu ñoàng minh naøy chia reõ nhau vì vieäc OÂng Santos kyù hoøa öôùc vôùi FARC vaø chính söï chia reõ naøy ñaõ phaù hoaïi caùc cô may trong vieäc thöïc thi hoøa öôùc. Ñöùc Phanxicoâ voán coá gaéng ñem hai ngöôøi laïi vôùi nhau, neân ñaõ toå chöùc moät cuoäc gaëp gôõ tröïc dieän taïi Vatican vaøo thaùng 12 naêm 2016 sau khi OÂng Uribe laõnh ñaïo phong traøo ñoái laäp baùc boû hoaø öôùc nguyeân thuûy trong cuoäc tröng caàu toaøn quoác.
Trong soá caùc ngöôøi tham döï bieán coá hoøa giaûi taïi Villavicencio coù Lucrecia Valencia, maát choàng vaø con trai cuõng nhö tay phaûi vaø chaân traùi cuûa baø, khi hoï ñi kieám cuûi gaàn nhaø. Thò traán cuûa baø bò baïo löïc vaây khoán trong nhieàu naêm, vaø baø muoán theá giôùi bieát raèng hoøa bình cuûa ñaát nöôùc baø heát söùc mong manh. Baø noùi raèng mìn baãy, ñaûo ngöôïc ñôøi baø vaøo naêm 2009, ñaõ ñöôïc moät nhoùm phieán quaân khaùc caøi ñaët, ñoù laø Quaân Ñoäi Giaûi Phoùng Quoác Gia (ELN); nhoùm naøy nay vaãn coøn hoaït ñoäng taïi nhieàu nôi treân laõnh thoå.
Ngöôøi ñaøn baø 40 tuoåi naøy noùi raèng "chuùng toâi buoàn noân vì taát caû caùc ñieàu aáy. Toâi laø moät ngöôøi ñaøn baø coù taám loøng toát. Toâi khoâng yeâu caàu chi. Nhöng toâi muoán ngöôøi ta bieát raèng chuùng toâi khoâng muoán chieán tranh nöõa".
Cuõng coù maët laø OÂng Juan Enrique Montiel, moät thaønh vieân tröôùc ñaây cuûa daân quaân; oâng naøy cho bieát oâng hieåu ra raèng oâng khoâng theå khôûi ñaàu moät cuoäc soáng môùi cho tôùi khi oâng giaùp maët vôùi caùc naïn nhaân cuûa mình ñeå xin tha thöù.
OÂng noùi: "chuùng toâi taïo ra khaù nhieàu naïn nhaân, thaønh thöû ñeå chuùng toâi ñaït ñöôïc hieän traïng, nghóa laø coù theå ñi laïi nhö moät thöôøng daân maø khoâng phaûi sôï haõi", ñieàu caàn laø tröïc dieän vôùi caùc naïn nhaân cuûa mình.
Noåi baät trong bieán coá naøy laø böùc töôïng Chuùa Kitoâ cuït tay ñaõ cöùu ñöôïc töø moät thaùnh ñöôøng bò ñaïn suùng coái phaù huûy caùch nay 15 naêm; coù leõ böùc töôïng naøy maïnh meõ nhaéc moïi ngöôøi nhôù laïi caûnh baïo löïc chính trò voâ nghóa töøng saùt haïi 250,000 ngöôøi vaø laøm nhieàu trieäu ngöôøi phaûi taûn cö. Moät soá cö daân Colomnia goác Phi Chaâu cuûa thò traán Bojaya ngheøo naøn, trong nhieàu ngaøy, ñaõ duøng thuyeàn, maùy bay vaø xe buyùt, ñem böùc töôïng baèng thaïch cao naøy tôùi Villavicencio ñeå Ñöùc Giaùo Hoaøng laøm pheùp.
Nhaø thôø thò traán bò ñaïn suùng coái cuûa FARC ñaùnh truùng vaø phaù saäp khi 300 cö daân ñang truù taïi ñoù trong moät traän ñaùnh keùo daøi 3 ngaøy giöõa phieán quaân, quaân ñoäi vaø daân quaân du kích. Ít nhaát, 79 ngöôøi thieät maïng vaø 100 ngöôøi bò thöông trong cuoäc taán coâng naêm 2002 naøy.
Ngaøy nay, thò traán xa xoâi ñöôïc coi laø moät khuoân maãu cuûa hoøa giaûi, sau khi hoï uûng hoä keá hoaïch hoøa bình cuûa Toång Toáng Juan Manuel Santos; thaäm chí hoï coøn thöïc hieän moät böôùc baát thöôøng laø nghinh ñoùn FARC. Nhôø theá, caùc laõnh tuï cuûa nhoùm naøy hai laàn ñaõ tôùi thò traán ñeå xin loãi vaø khai trieån nhieàu döï aùn ñem laïi phuùc lôïi cho coäng ñoàng ôû ñaây.
Khôûi ñaàu Thaùnh Leã, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ phong chaân phuùc cho 2 linh muïc coù lieân heä maät thieát vôùi cuoäc tranh chaáp taïi Colombia. Ñöùc Giaùo Hoaøng tuyeân boá caùc ngaøi laø caùc vò töû ñaïo, "ñaõ ñoå maùu ñaøo ra vì tình yeâu ñoaøn chieân ñaõ ñöôïc trao phoù cho caùc ngaøi".
Cha Pedro Ramirez bò saùt haïi trong caùc naêm soùng gioù sau vuï aùm saùt truøm gaây roái theo caùnh taû Jorge Eliecer Gaitan, moät vuï saùt haïi ñaùnh daáu vieäc Colombia baét ñaàu sa vaøo cuoäc baïo ñoäng chính trò vaø vieäc vuõ khí hoùa noâng daân ngheøo do ñoù maø ra. Caùc linh muïc ôû thò traán Armero, ôû mieàn trung Colombia, cho hay Cha Ramirez bò loâi ra khoûi nhaø thôø, loät heát aùo quaàn roài bò boïn ñaøn em cuûa truøm Gaitan gieát baèng maõ taáu. Hoï toá caùo cha che chôû caùc keû thuø baûo thuû, cöôøng haøo aùc baù cuûa hoï.
Ñöùc Cha Jesus Jaramillo bò phieán quaân ELN baén guïc naêm 1989 taïi thaønh phoá Arauca ôû phía ñoâng; ngaøi chæ taán coâng hoï veà phöông dieän thaàn hoïc. ELN voán ñöôïc thaønh laäp bôûi caùc linh muïc vaø chuûng sinh bò kích thích bôûi neàn thaàn hoïc giaûi phoùng; neàn thaàn hoïc naøy voán ñoàng hoùa giaùo hoäi vôùi daân ngheøo vaø nhöõng ngöôøi bò loaïi boû; hoï thaáy nôi con ngöôøi baûo thuû nhöng ñöôïc loøng daân Jaramillo naøy moät ñòch thuû coù tieàm naêng coù theå laáy loøng caùc noâng daân vaø coâng nhaân.
Khoaûng 70 thaân nhaân cuûa Cha Ramirez töø khaép theá giôùi ñaõ tôùi tham döï leã phong chaân phuùc cho cha. Nhaø caàm quyeàn Colombia cho bieát leã naøy coù söï tham döï cuûa 400,000 ngöôøi. Julia Eugenia Ramirez, chaùu goïi vò linh muïc laø oâng chuù cho hay: "quaû laø moät ngaøy haïnh phuùc vaø phaán khích. Chaùu caûm thaáy vinh döï ñöôïc böôùc theo chaân cuûa oâng chuù".
Vuõ Vaên An