Giaùo Hoäi vaø ñaát nöôùc Colombia
Giaùo Hoäi vaø ñaát nöôùc Colombia.
Roma (Vat. 6-09-2017) - Thöù tö muøng 6 thaùng 9 naêm 2017 Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ leân ñöôøng vieáng thaêm muïc vuï Colombia cho tôùi ngaøy 11 thaùng 9 naêm 2017. Ngaøi laø vò Giaùo Hoaøng thöù ba vieáng thaêm muïc vuï Colombia.
Trong söù ñieäp Video göûi nhaân daân Colombia nhaân chuyeán vieáng thaêm naøy Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ khaúng ñònh raèng ngaøi ñeán Colombia nhö ngöôøi haønh höông hy voïng vaø hoaø bình, ñeå cuøng hoï cöû haønh nieàm tin nôi Chuùa vaø cuõng ñeå hoïc nôi loøng baùc aùi vaø söï kieân trì cuûa hoï trong noã löïc tìm kieám hoaø bình vaø hoaø hôïp.
Ñöùc Thaùnh Cha caùm ôn toång thoáng vaø Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Colombia ñaõ môøi ngaøi vieáng thaêm nhaân daân vaø ñaát nöôùc naøy. Ngaøi cuõng caùm ôn töøng ngöôøi daân Colombia tieáp ñoùn ngaøi trong con tim vaø taát caû nhöõng ai ñaõ laøm vieäc nhieàu ñeå chuaån bò cho chuyeán vieáng thaêm naøy.
Nhaéc laïi khaåu hieäu cuûa chuyeán coâng du laø "Chuùng ta haõy ñi böôùc ñaàu tieân" Ñöùc Thaùnh Cha noùi noù nhaéc nhôû cho moïi ngöôøi bieát raèng caàn luoân luoân ñi böôùc ñaàu tieân cho baát cöù sinh hoaït vaø döï aùn naøo. Noù cuõng thuùc ñaåy chuùng ta haõy laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân yeâu thöông, xaây döng caùc caây caàu vaø taïo döïng tình huynh ñeä. Ñi böôùc ñaàu tieân khích leä chuùng ta ñi ra ñeå gaëp gôõ tha nhaân, giang tay ra cho hoï, vaø trao ñoåi daáu chæ hoaø bình. Hoaø bình laø ñieàu Colombia ñang tìm kieám vaø laøm vieäc töø bao laâu nay ñeå ñaït ñöôïc noù. Moät neàn hoaø bình oån ñònh, laâu daøi ñeå chuùng ta coù theå nhìn nhau vaø ñoái xöû vôùi nhau nhö anh em, chöù khoâng phaûi nhö keû thuø. Hoaø bình nhaéc nhôù chuùng ta raèng chuùng ta taát caû ñeàu laø con caùi cuûa cuøng moät Cha, laø Ñaáng yeâu thöông chuùng ta vaø an uûi chuùng ta. Toâi haân haïnh vieáng thaêm vuøng ñaát giaàu lòch söû, vaên hoaù, ñöùc tin, caùc ngöôøi nam nöõ ñaõ cöông quyeát vaø kieân trì laøm vieäc ñeå khieán cho noù trôû thaønh moät nôi, trong ñoù ngöï trò söï hoaø hôïp vaø tình huynh ñeä, trong ñoù Tin Möøng ñöôïc nhaän bieát vaø yeâu meán, trong ñoù noùi anh chò em khoâng phaûi laø moät daáu chæ xa laï nhöng moät kho taøng ñích thöïc caàn che chôû vaø beânh vöïc. Theá giôùi ngaøy nay caàn coù caùc coá vaán cuûa hoaø bình vaø ñoái thoaïi. Caû Giaùo Hoäi cuõng ñöôïc môøi goïi cho nhieäm vuï naøy, ñeå thaêng tieán söï hoaø giaûi vôùi Chuùa vaø vôùi caùc anh em, nhöng cuõng hoaø giaûi vôùi moâi sinh, laø moät coâng trình taïo döïng cuûa Thieân Chuùa maø chuùng ta ñang khai thaùc moät caùch röøng ruù.
Öôùc chi chuyeán vieáng thaêm naøy gioáng nhö moät voøng tay oâm huynh ñeä cho töøng ngöôøi trong anh chò em, vaø öôùc chi anh chò em caûm nhaän ñöôïc söï uûi an vaø hieàn dòu cuûa Chuùa.
Anh chò em Colombia thaân meán, toâi öôùc mong soáng caùc ngaøy naøy vôùi anh chò em vôùi taâm hoàn töôi vui, vôùi loøng bieát ôn Chuùa. Toâi oâm anh chò em trong voøng tay vôùi loøng trìu meán, vaø toâi xin Chuùa chuùc laønh cho anh chò em, che chôû ñaát nöôùc cuûa anh chò em vaø ban hoaø bình cho noù. Vaø toâi xin Meï chuùng ta laø Trinh Nöõ Thaùnh lo laéng cho anh chò em. Vaø xin anh chò em ñöøng queân caàu nguyeän cho toâi.
Nhö ñaõ noùi, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ laø vò Giaùo Hoaøng thöù ba vieáng thaêm Colombia. Vò ñaàu tieân laø Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaolo VI coâng du Colombia trong caùc ngaøy töø 22 tôùi 25 thaùng 8 naêm 1968. Ñaõ coù nhieàu bieán coá, trong ñoù ngoaøi caùc cuoäc gaëp gôõ theo nghi thöùc, ñaùng ghi nhôù laø leã truyeàn chöùc cho 200 Linh muïc vaø Phoù teá, thaùnh leã cho noâng daân, khaùnh thaønh Hoäi nghò khoaùng ñaïi cuûa Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc chaâu Myõ Latinh CELAM vaø laøm pheùp truï sôû CELAM. Ngoaøi ra Ñöùc Phaoloâ VI cuõng ñaõ gaëp gôõ caùc vò ñaïi dieän caùc Giaùo Hoäi Kitoâ vaø coäng ñoaøn Do thaùi.
Vò thöù hai laø Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II coâng du Colombia trong caùc ngaøy töø muøng 1 tôùi muøng 8 thaùng 7 naêm 1986. Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ vieáng thaêm caùc thaønh phoá Bogota, Chiquinquiraù, Cali, Tumaco, Popayan, Pereira, Chinchinaù, Medellin, Armero, Lerida, Bucaramanga, Cartegena vaø Barranquilla. Ñaõ coù khoaûng 30 bieán coá trong ñoù coù leã nghi thaùnh hieán daân nöôùc Colombia cho Ñöùc Meï, caùc cuoäc gaëp gôõ vôùi daân ngheøo caùc khu xoùm oå chuoät taïi Bogota vaø Medellin, vôùi Hoäi nghò caùc tu só chaâu Myõ Latinh, vôùi caùc Giaùm Muïc Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc chaâu Myõ Latinh CELAM, vôùi caùc thoå daân, vieáng moä thaùnh Pietro Claver vaø söù ñieäp göûi caùc tuø nhaân toaøn nöôùc qua Radio.
Vò Giaùo Hoaøng thöù ba thaêm Colombia laø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Trong ngaøy ñaàu Ñöùc Thaùnh Cha seõ gaëp gôõ caùc giôùi chöùc laõnh ñaïo chính trò xaõ hoäi vaø Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Colombia cuõng nhö Ban thöôøng vuï cuûa Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Chaâu Myõ Latinh goïi taét laø CELAM, roài chuû söï Thaùnh Leã cho tín höõu taïi Coâng vieân Simon Bolivar trong thuû ñoâ Bogotaù.
Thöù saùu muøng 8 thaùng 9 naêm 2017 Ñöùc Thaùnh Cha seõ vieáng thaêm toång giaùo phaän Villavicencio caùch thuû ñoâ Bogotaø 94 caây soá vaø chuû söï Thaùnh Leã phong Chaân Phöôùc cho hai vò Toâi tôù Chuùa laø Jesus Emilio Jaramillo Monsalve, Giaùm Muïc Arauca, vaø Pedro Maria Ramirez Ramos, linh muïc giaùo phaän taïi khu ñaát troáng Catama beân ngoaøi thaønh phoá Villavicencio. Vaøo ban chieàu Ñöùc Thaùnh Cha seõ chuû toaï cuoäc gaëp gôõ hoaø giaûi quoác gia vaø kính vieáng Thaùnh Giaù Hoaø Giaûi taïi coâng vieân caùc vò laäp quoác, nôi coù baûng toång keát soá caùc naïn nhaân bò baét coùc, bò saùt haïi hay cheát vì mìn choáng ngöôøi trong cuoäc noäi chieán daøi töø naêm 1964 tôùi naêm 2016.
Thöù baåy muøng 9 thaùng 9 naêm 2017 Ñöùc Thaùnh Cha seõ ñi thaêm toång giaùo phaän Medellin caùch thuû ñoâ Bogotaø 215 caây soá, vaø seõ chuû söï Thaùnh Leã cho tín höõu taïi phi tröôøng Enrique Olaya Herrera. Ban chieàu ngaøi seõ thaêm caùc treû em taøn taät taïi nhaø gia ñình Hogar San Jose truôùc khi ñeán trung taâm Macarena ñeå gaëp gôõ caùc linh muïc tu só nam nöõ, chuûng sinh vaø caùc gia ñình cuûa hoï.
Chuùa Nhaät 10 thaùng 9 naêm 2017 Ñöùc Thaùnh Cha seõ vieáng thaêm toång giaùo phaän Cartagena, laøm pheùp caùc vieân ñaù xaây nhaø cho ngöôøi khoâng nhaø vaø trung taâm Talita Kum lo cho caùc naïn nhaân naïn buoân ngöôøi. Buoåi tröa Ñöùc Thaùnh Cha ñoïc kinh Truyeàn Tin gaàn nhaø thôø thaùnh Pietro Claver thaêm ñeàn thaùnh. Vaøo ban chieàu ngaøi chuû söï Thaùnh Leã cho tín höõu trong khu vöïc haûi caûng Contecar, tröôùc khi töø giaõ Colombia ñeå veà Roma.
Colombia roäng hôn 1 trieäu 130 ngaøn caây soá vuoâng coù hôn 48 trieäu daân, 93.9% theo coâng giaùo. Giaùo Hoäi coù 78 giaùo phaän, 4,397 giaùo xöù vaø 2,769 trung taâm muïc vuï. Nhaân löïc cuûa Giaùo Hoäi goàm 128 Giaùm Muïc, 7,236 Linh Muïc giaùo phaän, 2,324 linh muïc doøng, 593 Phoù teá vónh vieãn, 3,416 ñaïi chuûng sinh, 1,058 tu huynh, 13,874 nöõ tu, 369 thaønh vieân caùc tu hoäi ñôøi, 33,358 thöøa sai giaùo daân, 55,376 giaùo lyù vieân. Tính bình quaân moãi linh muïc phaûi troâng coi khoaûng hôn 4,700 giaùo daân. Giaùo Hoäi cuõng coù 4,167 trung taâm giaùo duïc toång coäng coù gaàn 1.7 trieäu hoïc sinh sinh vieân. Ngoaøi ra Giaùo Hoäi cuõng ñieåu khieån 1,762 trung taâm baùc aùi xaõ hoäi.
Tröôùc khi ngöôøi Taây Ban Nha tôùi ñoâ hoä, Colombia laø vuøng ñaát cuûa thoå daân Muisca chuyeân soáng veà ngheà noâng. Ngöôøi thaùm hieåm Taây Ban Nha ñaàu tieân ñaët chaân leân ñaát Colombia naêm 1499 laø oâng Alonso de Ojeda. Thaønh phoá ñaàu tieân ñöôïc thaønh laäp naêm 1525 laø Santa Marta. Tieáp theo ñoù laø thaønh phoá Cartagena naêm 1533 vaø Santa Fe de Bogotaø naêm 1538.
Sau khi ngöôøi Muisca bò thua traän vuøng naøy ñöôïc goïi laø Vöông quoác môùi cuûa Granada vaø tuyø thuoäc phoù vöông quoác Peru bao goàm nöôùc Colombia hieän nay, Venezuela, Ecuador vaø Panamaù. Trong caùc naêm 1717-1739 Phoù vöông quoác Granada ñöôïc thaønh laäp, taùch rôøi khoûi Phoù vöông quoác Peruø. Naêm 1781 xaûy ra cuoäc noåi loaïn ñaàu tieân choáng ngöôøi Taây Ban Nha taïi mieàn baéc Colombia, nhöng bò ñaøn aùp ñaãm maùu. Thaùng 8 naêm 1819 ngöôøi Taây Ban Nha thua traän taïi Boyacaù. Thaùng 12 cuøng naêm Simoùn Bolivar anh huøng cuûa neàn ñoäc laäp tieán vaøo Bogota vaø thaønh laäp coäng hoaø Colombia vó ñaïi. Nhöng teân goïi vaø caáu truùc nhö hieän nay ñaõ chæ coù töø naêm 1886.
Cuoäc soáng chính trò taïi Colombia ñaõ bò ghi daáu töø laâu ñôøi bôûi söï ñuïng ñoä giöõa phe caáp tieán vaø phe baûo thuû vaø töø thaäp nieân 1960 Colombia ñaõ laâm caûnh noäi chieán giöõa caùc löïc löôïng vuõ trang caùch maïng Colombia vieát taét laø FARC vaø Quaân ñoäi giaûi phoùng quoác gia vieát taét laø ELN. Theâm vaøo ñoù coøn coù caùc nhoùm daân quaân cöïc höõu thuoäc löïc löôïng Töï veä thoáng nhaát Colombia vieát taét laø AUC, bò giaûi taùn sau caùc thoaû hieäp vôùi chính quyeàn naêm 2005.
Ngaøy 23 thaùng 6 naêm 2016 sau gaàn 4 naêm thöông thuyeát vaø sau caùc thaát baïi hoài thaäp nieân 1980 vaø 1990 thoaû hieäp hoaø bình ñaõ ñöôïc kyù keát taïi La Habana thuû ñoâ Cuba, chaám döùt 52 naêm noäi chieán giöõa quaân ñoäi chính phuû vaø löïc löôïng FARC.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)