Baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc Phanxicoâ
khi vieáng moä Don Lorenzo Milani ôû Barbiana
Baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc Phanxicoâ khi vieáng moä Don Lorenzo Milani ôû Barbiana.
Roma (VietCatholic News 21-06-2017) - Vò linh muïc 'trong saùng vaø cöùng raén nhö kim cöông' tieáp tuïc toûa aùnh saùng Thieân Chuùa treân ñöôøng ñi cuûa Giaùo Hoäi. Anh chò em haõy caàm laáy ñuoác vaø mang noù tieán leân phía tröôùc!
Nhö ñaõ loan tin, ngaøy 20 thaùng Saùu naêm 2017, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ ñi vieáng moä hai vò linh muïc YÙ, sinh thôøi, voán bò Toøa Thaùnh nhìn baèng con maét ngôø vöïc. Ñoù laø Don Primo Mazzolari ôû Bozzolo vaø Don Lorenzo Milani ôû Barbiana.
Sau khi tôùi Bozzolo vieáng moä Don Primo, treân ñöôøng trôû veà Roâma, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ döøng laïi Barbiana ñeå vieáng moä Don Milani. Taïi ñaây, ngaøi ñöôïc Ñöùc Hoàng Y Giuseppe Betori, Toång Giaùm Muïc Florence, vaø Thò Tröôûng Vicchio laø Roberto Izzo nghinh ñoùn. Ngaøi tôùi nghóa trang vieáng vaø caàu nguyeän taïi moä Don Milani roài vaøo nhaø thôø gaëp moät soá hoïc troø cuõ cuûa Don Milani. Sau ñoù, ngaøi tôùi thaêm nhaø xöù vaø tröôøng hoïc. Roài taïi saân coû keá caän nhaø xöù, sau khi ñöôïc Ñöùc Hoàng Y Betori giôùi thieäu, Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ ñoïc moät baøi dieãn vaên.
Sau ñaây laø baûn dòch tieáng Vieät cuûa baøi dieãn vaên naøy, döïa vaøo baûn tieáng Anh cuûa Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh:
Anh chò em thaân meán, toâi ñeán Barbiana ñeå toû loøng toân kính kyù öùc cuûa moät linh muïc ñaõ laøm chöùng cho vieäc khi hieán mình cho Chuùa Kitoâ, ngöôøi ta ñaõ tìm thaáy caùc anh em cuûa mình ñang caàn söï giuùp ñôõ vaø ñaõ phuïc vuï hoï ôû ñoù nhö theá naøo, ñeå baûo veä vaø phaùt huy phaåm giaù laøm ngöôøi cuûa hoï, vôùi cuøng moät söï hieán mình maø Chuùa Gieâsu ñaõ toû cho chuùng ta treân thaäp giaù.
Toâi vui möøng gaëp ñöôïc nhöõng ngöôøi luùc aáy laø hoïc troø cuûa Cha Lorenzo Milani, moät soá thuoäc tröôøng bình daân Thaùnh Donato ôû Calenzano, nhöõng ngöôøi khaùc thuoäc tröôøng ôû Barbiana. Anh chò em laø nhaân chöùng cuûa vieäc moät linh muïc ñaõ soáng söù meänh cuûa mình, taïi nhöõng nôi Giaùo Hoäi keâu goïi ngaøi, moät caùch trung thaønh vôùi Tin Möøng ra sao vaø, chính vì ñieàu naøy, moät caùch trung thaønh vôùi moãi ngöôøi trong anh chò em, nhöõng ngöôøi maø Chuùa ñaõ uûy thaùc cho ngaøi. Vaø anh chò em laø nhaân chöùng cho nieàm ñam meâ giaùo duïc cuûa ngaøi, cho noã löïc cuûa ngaøi trong vieäc ñaùnh thöùc chieàu kích nhaân baûn nôi con ngöôøi ñeå daãn hoï tôùi theå thaàn thaùnh.
Do ñoù (maø coù) söï taän tuïy hoaøn toaøn cuûa ngaøi cho ngoâi tröôøng, vôùi moät choïn löïa maø ngaøi ñaõ thöïc hieän ôû ñaây ôû Barbiana naøy moät caùch thaäm chí coøn trieät ñeå hôn nöõa. Ñoái vôùi Cha Lorenzo, tröôøng hoïc khoâng khaùc gì söù meänh linh muïc cuûa ngaøi, nhöng laø caùch cuï theå ñeå thöïc hieän söù meänh ñoù, taïo cho noù moät neàn taûng vöõng chaéc vaø coù khaû naêng naâng mình leân tôùi trôøi. Vaø khi quyeát ñònh cuûa Giaùm Muïc daãn ngaøi töø Calenzano ñeán ñaây, giöõa caùc thanh thieáu nieân cuûa Barbiana, ngaøi hieåu ngay raèng Chuùa ñaõ cho pheùp ngaøi coù söï chia tay ñoù ñeå ban cho ngaøi nhöõng ñöùa con môùi, giuùp chuùng phaùt trieån vaø yeâu thöông chuùng. Ñeå traû laïi lôøi noùi cho ngöôøi ngheøo, bôûi vì khoâng coù lôøi noùi laø khoâng coù nhaân phaåm vaø do ñoù khoâng coù töï do cuõng nhö khoâng coù coâng baèng: Cha Milani ñaõ daïy ñieàu aáy. Vaø chính lôøi noùi ñaõ coù theå môû ñöôøng cho tö caùch coâng daân ñaày ñuû trong xaõ hoäi, qua vieäc laøm, vaø cho tö caùch chi theå ñaày ñuû trong Giaùo Hoäi, qua moät ñöùc tin coù yù thöùc.
Theo caùch rieâng cuûa noù, ñieàu naøy cuõng ñuùng ñoái vôùi thôøi ñaïi cuûa chuùng ta, trong ñoù chæ nhôø sôû höõu ñöôïc lôøi noùi môùi, ngöôøi ta môùi coù theå bieän phaân giöõa nhieàu thoâng ñieäp gaây boái roái voán ñoå doàn leân chuùng ta, vaø phaùt bieåu ñöôïc caùc khaùt voïng saâu saéc cuûa traùi tim hoï, cuõng nhö caùc khaùt voïng coâng lyù cuûa raát nhieàu anh chò em ñang mong ñôïi coâng lyù. Vieäc sôû höõu lôøi noùi laøm khí cuï cuûa töï do vaø tình huynh ñeä cuõng laø moät phaàn cuûa dieãn trình nhaân baûn hoùa maø chuùng ta ñang ñoøi hoûi cho moïi ngöôøi treân traùi ñaát naøy, sau baùnh mì, nhaø cöûa, vieäc laøm vaø gia ñình.
Ñang hieän dieän nôi ñaây cuõng coù moät soá thieáu nieân vaø ngöôøi treû, nhöõng ngöôøi ñaïi dieän tröôùc chuùng ta khaù nhieàu thieáu nieân vaø ngöôøi treû ngaøy nay ñang caàn moät ai ñoù ñoàng haønh vôùi hoï trong quaù trình phaùt trieån cuûa hoï. Cha bieát raèng caùc con, cuõng nhö nhieàu ngöôøi khaùc treân theá giôùi, ñang phaûi soáng trong nhöõng tình huoáng bò gaït ra beân leà, vaø moät ai ñoù ñang ôû beân caïnh caùc con ñeå caùc con khoâng coâ ñôn vaø chæ cho caùc con thaáy moät con ñöôøng cöùu nguy, moät töông lai môû ra nhieàu chaân trôøi tích cöïc hôn. Töø nôi ñaây, toâi xin caûm ôn taát caû caùc nhaø giaùo duïc, taát caû nhöõng ai ñaõ taän hieán phuïc vuï söï phaùt trieån cuûa caùc theá heä môùi, ñaëc bieät nhöõng vò ñang gaëp tình huoáng khoù khaên. Söù meänh cuûa quùy vò laø moät söù meänh ñaày trôû ngaïi nhöng cuõng ñaày nieàm vui. Nhöng treân heát, noù laø moät söù meänh. Moät söù meänh yeâu thöông, bôûi vì ngöôøi ta khoâng theå daïy maø khoâng yeâu thöông, maø khoâng nhaän thöùc raèng ñieàu cho ñi chæ laø moät quyeàn lôïi ñaõ ñöôïc coâng nhaän, quyeàn ñöôïc hoïc haønh. Vaø coù raát nhieàu ñieàu caàn ñöôïc giaûng daïy, nhöng ñieàu thieát yeáu laø söï lôùn maïnh cuûa löông taâm töï do, coù khaû naêng ñöông ñaàu vôùi thöïc teá vaø trong ñoù, ñöôïc ñònh höôùng baèng tình yeâu, baèng yù chí cam keát vôùi ngöôøi khaùc, baèng vieäc chòu traùch nhieäm tröôùc caùc lao nhoïc vaø veát thöông cuûa hoï, baèng vieäc troán thoaùt moïi tính vò kyû ñeå phuïc vuï lôïi ích chung. Chuùng ta thaáy trong Laù Thö göûi Thaày Giaùo, coù ñoaïn vieát: "Toâi hoïc ñöôïc raèng vaán ñeà cuûa nhöõng ngöôøi khaùc cuõng gioáng heät nhö vaán ñeà cuûa toâi. Ta cöù ñeå cho chính trò lo giaûi quyeát caùc vaán ñeà naøy. Töï giaûi quyeát theo yù rieâng laø tham lam". Ñaây laø moät lôøi keâu goïi laõnh traùch nhieäm. Moät lôøi keâu goïi lieân quan ñeán caùc con, thöa caùc baïn treû, nhöng tröôùc heát lieân quan tôùi chuùng ta, nhöõng ngöôøi lôùn, chuùng ta ñöôïc keâu goïi soáng töï do löông taâm moät caùch chaân chính, (hieåu) nhö vieäc tìm kieám chaân, thieän myõ, saün saøng traû giaù do vieäc naøy ñoøi hoûi, vaø laøm ñieàu naøy döùt khoaùt, khoâng thoûa hieäp.
Cuoái cuøng, nhöng khoâng keùm phaàn quan troïng, toâi höôùng veà anh em, caùc linh muïc, nhöõng ngöôøi maø toâi muoán ôû beân caïnh toâi taïi Barbiana naøy. Toâi thaáy giöõa anh em coù caùc linh muïc cao nieân, nhöõng ngöôøi töøng chia seû vôùi Cha Lorenzo Milani nhöõng naêm ôû chuûng vieän hay laøm thöøa taùc vuï ôû nhöõng nôi gaàn ñoù; vaø caû caùc linh muïc treû nöõa, nhöõng ngöôøi ñaïi dieän cho töông lai cuûa haøng giaùo só Florence vaø YÙ. Vì vaäy, moät soá anh em laø nhaân chöùng cho cuoäc maïo hieåm nhaân baûn vaø linh muïc cuûa Cha Lorenzo, nhöõng ngöôøi khaùc laø nhöõng ngöôøi thöøa keá. Toâi muoán nhaéc nhôû taát caû anh em raèng chieàu kích linh muïc cuûa Cha Lorenzo Milani naèm ôû goác reã cuûa taát caû nhöõng gì ñaõ ñöôïc nhaéc laïi cho ñeán baây giôø veà ngaøi. Chieàu kích linh muïc naèm ôû goác reã cuûa taát caû nhöõng gì ngaøi ñaõ laøm.
Taát caû ñeàu phaùt sinh töø vieäc ngaøi laø moät linh muïc. Nhöng, ngöôïc laïi, vieäc ngaøi laø linh muïc coù moät goác reã saâu xa hôn: ñöùc tin cuûa ngaøi. Ñoù laø moät ñöùc tin toång hôïp hoùa, trôû thaønh söï töï hieán hoaøn toaøn cho Chuùa vaø tìm thaáy trong thöøa taùc linh muïc hình thöùc ñaày ñuû vaø hoaøn thieän cho tuoåi treû ñaõ ñöôïc caûi hoùa. Noåi tieáng laø nhöõng lôøi cuûa vò linh höôùng cuûa ngaøi, Cha Raffaele Bensi, ngöôøi, vaøo luùc ñoù, ñaõ thu huùt nhieàu nhaân vaät cao caû nhaát cuûa Ñaïo Coâng Giaùo ôû Florence, nhö theá, ngaøi ñaõ soáng khoaûng giöõa theá kyû vöøa qua, döôùi thöøa taùc vuï ñaày tình cha con cuûa Ñöùc Hoàng Y Elia Dalla Costa. Cha Bensi noùi nhö vaäy: "Haõy ñeán vôùi toâi ñeå cöùu linh hoàn baïn. Töø ngaøy thaùng Taùm ñoù cho tôùi muøa thu, ngaøi ñaõ ngaáu nghieán saùch Tin Möøng vaø Chuùa Kitoâ. Ngöôøi thanh nieân naøy ñaõ lìa boû (moïi söï) ñeå theo Ñaáng Tuyeät Ñoái ngay laäp töùc, khoâng ñöùng löng chöøng. Ngaøi muoán ñöôïc cöùu roãi vaø ñöôïc cöùu roãi baèng baát cöù giaù naøo. Trong suoát vaø cöùng raén nhö moät vieân kim cöông, ngaøi seõ sôùm bò thöông vaø gaây thöông tích "(Nazzareno Fabbretti, "Phoûng vaán Ñöùc oâng Raffaele Bensi", Domenica del Corriere, 27 thaùng 6 naêm 1971). Laøm moät linh muïc nhö moät caùch ñeå soáng Theå Tuyeät Ñoái. Meï ngaøi, Alice, noùi: "Con trai toâi tìm kieám Theå Tuyeät Ñoái. Noù ñaõ tìm thaáy ñieàu naøy trong toân giaùo vaø trong ôn goïi linh muïc".
Neáu khoâng coù loøng khao khaùt Theå Tuyeät Ñoái naøy, chuùng ta coù theå laø caùc vieân chöùc toát cuûa thaùnh thieâng, nhöng chuùng ta khoâng theå laø linh muïc, linh muïc ñích thöïc, coù khaû naêng trôû thaønh toâi tôù cuûa Chuùa Kitoâ nôi anh em. Caùc linh muïc thaân meán, vôùi ôn thaùnh cuûa Thieân Chuùa, chuùng ta haõy tìm caùch trôû thaønh nhöõng ngöôøi cuûa ñöùc tin, moät ñöùc tin quaû quyeát, khoâng môø nhaït, vaø nhöõng ngöôøi cuûa ñöùc aùi, ñöùc aùi muïc vuï ñoái vôùi taát caû nhöõng ai Chuùa trao phoù cho chuùng ta nhö anh chò em vaø nhö con caùi. Cha Lorenzo cuõng daïy chuùng ta yeâu meán Giaùo Hoäi, nhö ngaøi yeâu thöông Giaùo Hoäi, vôùi loøng quaû quyeát vaø chaân lyù, nhöõng ñieàu coù theå taïo ra caêng thaúng, nhöng khoâng bao giôø taïo ra gaãy ñoå, boû rôi.
Caùc linh muïc thaân meán, chuùng ta haõy yeâu meán Giaùo Hoäi, vaø laøm cho Giaùo Hoäi ñöôïc yeâu meán, baèng caùch minh chöùng Giaùo Hoäi nhö ngöôøi Meï aân caàn cuûa moïi ngöôøi, nhaát laø nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát vaø yeáu ñuoái nhaát, baát keå trong ñôøi soáng xaõ hoäi hay trong ñôøi soáng caù nhaân vaø toân giaùo cuûa hoï. Giaùo Hoäi maø Cha Milani chæ cho theá giôùi thaáy coù khuoân maët maãu thaân vaø aân caàn naøy, saün saøng ñem laïi cho moïi ngöôøi khaû naêng gaëp gôõ Thieân Chuùa vaø do ñoù taïo ñöôïc söï nhaát quaùn cho con ngöôøi rieâng cuûa hoï trong moïi phaåm giaù cuûa noù.
Tröôùc khi keát luaän, toâi khoâng theå im laëng veà cöû chæ toâi thöïc hieän hoâm nay, moät cöû chæ coá yù traû lôøi moät yeâu caàu maø cha Lorenzo ñaõ raát nhieàu laàn ngoû cuøng Ñöùc Giaùm Muïc cuûa cha, vaø laø ñieàu ñöôïc thöøa nhaän vaø ñöôïc hieåu laø trung thaønh vôùi Tin Möøng vaø ngay thaúng trong haønh ñoäng muïc vuï cuûa cha. Trong moät laù thö göûi Ñöùc Giaùm Muïc, cha vieát: "neáu Ñöùc Cha khoâng toân troïng con hoâm nay baèng moät haønh vi long troïng, moïi vieäc toâng ñoà cuûa con xem ra chæ laø moät bieán coá tö rieâng..." Töø Ñöùc Hoàng Y Silvano Piovanelli, ñaõ quaù vaõng, vaø roài Ñöùc Toång Giaùm Muïc Florence, ñaõ daønh cho Cha Lorenzo vieäc thöøa nhaän naøy trong nhieàu dòp khaùc nhau.
Hoâm nay, Giaùm Muïc Roâma cuõng laøm nhö theá. Vieäc naøy khoâng trieät tieâu ñöôïc söï cay ñaéng vaãn theo Cha Milani suoát ñôøi: ñaây khoâng phaûi laø vieäc trieät tieâu hay baùc boû lòch söû maø ñuùng hôn laø hieåu caùc hoaøn caûnh vaø nhaân tính trong dieãn trình cuûa chuùng, tuy nhieân vieäc naøy muoán noùi raèng Giaùo Hoäi thöøa nhaän, trong cuoäc soáng cuûa Cha Milani, moät cung caùch ñieån hình trong vieäc phuïc vuï Tin Möøng, phuïc vuï ngöôøi ngheøo vaø phuïc vuï chính Giaùo Hoäi. Vôùi söï hieän dieän cuûa toâi taïi Barbiana, vôùi vieäc caàu nguyeän taïi moä cuûa Cha Lorenzo Milani, toâi tin raèng toâi ñaõ ñaùp öùng moïi ñieàu meï ngaøi vaãn töøng chôø mong: "treân heát, toâi muoán linh muïc naøy ñöôïc bieát ñeán, söï thaät ñöôïc bieát roõ, danh döï cuõng ñöôïc traû cho Giaùo Hoäi vì nhöõng gì ngaøi ñaõ hieän höõu cho trong Giaùo Hoäi vaø Giaùo Hoäi neân traû danh döï cho ngaøi# Vieäc Giaùo Hoäi, ngöôøi töøng khieán ngaøi ñau khoå raát nhieàu nhöng ñaõ ban cho ngaøi chöùc linh muïc, vaø caùi söùc maïnh ñöùc tin kia, theo toâi, maõi maõi laø maàu nhieäm saâu kín nhaát cuûa con trai toâi# Neáu thöïc söï ngöôøi ta khoâng hieåu Cha Lorenzo ñaõ laø loaïi linh muïc naøo, thì thaät khoù maø hieåu ñöôïc baát cöù ñieàu gì khaùc veà ngaøi. Thí duï, söï quaân bình daâu xa cuûa ngaøi giöõa söï cöùng loøng vaø ñöùc aùi" (Nazareno Fabbretti, "Gaëp gôõ Meï cuûa Cha Xöù Barbiana, Ba Naêm Sau Khi Ngaøi Qua Ñôøi", Il Resto del Carlino, Bologna, July 8 thaùng Baåy, 1970). Vò linh muïc naøy "trong saùng vaø cöùng raén nhö moät vieân kim cöông" tieáp tuïc toûa aùnh saùng Thieân Chuùa treân ñöôøng ñi cuûa Giaùo Hoäi. Anh chò em haõy caàm laáy ñuoác vaø ñem noù tieán leân! Caùm ôn anh chò em.
[Kính Möøng Maria...]
(Ban pheùp laønh)...
Caùm ôn anh chò em raát nhieàu! Xin anh chò em caàu nguyeän cho toâi, anh chò em ñöøng queân ñaáy. Toâi cuõng seõ theo göông vò linh muïc toát laønh naøy! Caùm ôn söï hieän dieän cuûa anh chò em. Xin Thieân Chuùa chuùc laønh cho anh chò em. Caû anh em linh muïc nöõa, moïi ngöôøi, vì khoâng coù chuyeän veà höu trong chöùc linh muïc! moïi ngöôøi anh chò em haõy tieán leân, tieán leân phía tröôùc, moät caùch can ñaûm! Caùm ôn.
Vuõ Vaên An