Chuaån bò cho caùc baïn treû
böôùc vaøo ñôøi soáng Hoân nhaân.
Gaëp gôõ II: Chuùng Mình Keát Hoân Nheù
Naêm Muïc vuï Gia ñình 2017: Chuaån bò cho caùc baïn treû böôùc vaøo ñôøi soáng Hoân nhaân
Gaëp gôõ II: Chuùng Mình Keát Hoân Nheù
Muïc ñích:
Giuùp caùc baïn treû yù thöùc veà baûn chaát cuûa söï löïa choïn hoân nhaân xuaát phaùt töø vieäc hoï yeâu nhau vaø ñaûm nhaän moät Giao öôùc nghieâm tuùc.
Caàu nguyeän vaø laéng nghe Lôøi Chuùa:
Lôøi daãn:
Trong Cöïu öôùc Chuùa ñaõ kyù keát moät Giao öôùc vôùi daân Ngaøi. Ñoù laø moät Hoân öôùc, nghóa laø Giao öôùc tình yeâu phu theâ.
Chính Ngaøi ñoàng haønh vôùi anh chò trong thôøi gian ñính hoân naøy ñeå tình yeâu cuûa anh chò lôùn leân ñeán möùc chín muoài vaø ñi ñeán quyeát ñònh keát hoân vôùi nhau, ñeå anh chò yù thöùc vaø daïn dó noùi leân lôøi "öng thuaän" keát hoân vaø cöû haønh hoân phoái. Vaø ñeå roài qua hoân öôùc cuûa anh chò Thieân Chuùa tieáp tuïc thöïc thi Giao öôùc cuûa Ngaøi trong lòch söû.
Lôøi Chuùa: trích trong saùch tieân tri Hoâseâ
Ñöùc Chuùa phaùn:
"Naøy Ta seõ quyeán ruõ noù, ñöa noù vaøo sa maïc, ñeå cuøng noù thoå loä taâm tình. ÔÛ ñoù, noù seõ ñaùp laïi nhö buoåi thanh xuaân, nhö ngaøy noù ñi leân töø Ai Caäp.
Vaøo ngaøy ñoù - saám ngoân cuûa Ñöùc Chuùa - ngöôi seõ goïi Ta: "Mình ôi", chöù khoâng coøn goïi "OÂng chuû ôi" nöõa. Ta seõ laäp vôùi ngöôi moät hoân öôùc vónh cöûu, Ta seõ laäp hoân öôùc vôùi ngöôi trong coâng minh vaø chính tröïc, trong aân tình vaø xoùt thöông; Ta seõ laäp hoân öôùc vôùi ngöôi trong tín thaønh, vaø ngöôi seõ ñöôïc bieát Ñöùc Chuùa. Vaøo ngaøy ñoù, Ta seõ ñaùp laïi, - saám ngoân cuûa Ñöùc Chuùa - Ta seõ ñaùp laïi trôøi, vaø trôøi seõ ñaùp laïi ñaát" (Hs 2,16.17b-18.21-23).
Lôøi nguyeän cuûa ñoâi baïn:
"Xin ñaët em nhö chieác aán treân traùi tim anh, nhö chieác aán treân caùnh tay anh.
Phaûi, tình yeâu maõnh lieät nhö töû thaàn, côn ñam meâ döõ doäi nhö aâm phuû.
Löûa tình laø ngoïn löûa böøng chaùy, moät ngoïn löûa thaàn thieâng!" (Dc 8,6).
Linh muïc:
Laïy Chuùa, chuùng con caûm taï Chuùa, vì vôùi quyeàn naêng voâ song Chuùa ñaõ döïng neân ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ theo hình aûnh vaø gioáng nhö Ngaøi, vaø trao ban hoï cho nhau nhö ngöôøi baïn ñöôøng baát khaû phaân ly, ñeå hoï khoâng coøn laø hai maø chæ laø moät. Nhö theá, Chuùa ñaõ daïy raèng phaân ly ñieàu Thieân Chuùa ñaõ keát hôïp neân moät khoâng heà laø ñieàu chính ñaùng. Xin cho nhöõng ngöôøi con caùi naøy cuûa Chuùa bieát khaùm phaù vaø thöïc hieän caùch trung tín keá hoaïch yeâu thöông vaø cöùu ñoä cuûa Ngaøi. Amen.
Caâu hoûi giuùp suy tö:
- Taïi sao moät ngöôøi con trai vaø moät ngöôøi con gaùi quyeát ñònh keát hoân?
- Hai ngöôøi keát hoân vôùi nhau qua kyù keát moät kheá öôùc, ñieàu ñoù coù yù nghóa gì?
- Thieân Chuùa coù lieân quan gì trong choïn löïa keát hoân cuûa anh/chò?
Suy tö:
Moät tình yeâu daønh cho nhau
Khi noùi "chuùng ta yeâu nhau" laø ta yù thöùc mình khoâng chæ töï yeâu mình hay yeâu moät caùi gì ñoù ñaùng yeâu vaø laøm ta thoûa loøng, nhöng laø yeâu moät con ngöôøi coù theå ñaùp laïi tình yeâu cuûa ta vôùi moät tình yeâu cuõng maõnh lieät nhö theá. Ñoù laø moät tình yeâu töông hoã, cho vaø nhaän. Tình yeâu cuûa chuùng ta laø moät kieåu tình baïn vôùi yù nghóa ñaëc bieät. Laø moät tình baïn giöõa hai ngöôøi "töï hieán" cho nhau, vaø coù nhöõng ñaëc tính: troïn veïn, duy nhaát vaø ñoäc höõu (khoâng chaáp nhaän nhöõng baïn tình khaùc); oån ñònh vaø beàn vöõng (moät choïn löïa maõi maõi); phong nhieâu (môû ra vôùi söï soáng vaø gaén lieàn vôùi tính duïc höôùng tôùi sinh saûn khoâng tröôùc vaø khoâng ngoaøi hoân nhaân).
Moät tình yeâu voâ caàu
Tình yeâu laø chaân thöïc khi ñöôïc hieán daâng khoâng nhaèm ñeán nhöõng muïc ñích thöù yeáu. Söï voâ caàu thuoäc baûn chaát cuûa tình yeâu coøn theå hieän qua chòu ñöïng töï nguyeän nhöõng noãi ñau ñôùn, buoàn khoå, beänh taät, vaø caû trong coâ ñôn nöõa. ÔÛ ñaâu söï soáng ñöôïc hieán daâng khoâng mong ñeàn ñaùp, ôû ñoù tình yeâu hieån loä taát caû söï thaät vaø söï vó ñaïi cuûa noù. Yeâu thöông ai laø nhaém tôùi haïnh phuùc, nhöõng ñieàu toát ñeïp, ích lôïi cuûa ngöôøi ñoù! Ñoái nghòch vôùi tình yeâu voâ caàu laø thaùi ñoä ích kyû, chæ nhìn tha nhaân nhö ngöôøi trao hieán cho mình ñieàu gì, hoaëc teä hôn, ñoái xöû vôùi tha nhaân chæ nhö laø cô hoäi ñem laïi cho mình caûm giaùc thoûa maõn.
"Trong Toâng huaán Nieàm vui cuûa tình yeâu, Ñöùc giaùo hoaøng Phanxicoâ daønh phaàn lôùn cuûa chöông boán ñeå suy tö veà tình yeâu trong hoân nhaân, döïa vaøo Baøi ca Ñöùc AÙi (1Cr 13). Theo ñoù, gia ñình laø nôi moãi chuùng ta caûm nghieäm, hoïc taäp vaø vun ñaép tình yeâu chaân thaät.
Ñoù laø tình yeâu kieân nhaãn, bieát ñoùn nhaän ngöôøi khaùc nhö hoï laø;
tình yeâu phuïc vuï, khoâng chæ baèng caûm tính hay lôøi noùi nhöng baèng haønh ñoäng cuï theå;
tình yeâu khoâng ghen tò, nhöng traân troïng thaønh quaû cuûa ngöôøi khaùc;
tình yeâu khoâng khoe khoang töï phuï, khoâng coi mình hôn ngöôøi khaùc;
tình yeâu dòu daøng, khoâng cöùng coûi;
tình yeâu quaûng ñaïi, cho ñi maø khoâng tính toaùn;
tình yeâu tha thöù, bieát tìm hieåu ngöôøi khaùc ñeå thoâng caûm vaø tha thöù hôn laø soi moùi;
tình yeâu vui vôùi nieàm vui cuûa ngöôøi khaùc, chöù khoâng vui vì söï thaát baïi cuûa hoï;
tình yeâu dung thöù, giöõ gìn mieäng löôõi, traùnh xeùt ñoaùn vaø noùi xaáu;
tình yeâu tin töôûng taát caû neân khoâng tìm caùch thoáng trò nhöng toân troïng ngöôøi khaùc;
tình yeâu hy voïng taát caû vì Thieân Chuùa coù theå veõ ñöôøng thaúng baèng nhöõng neùt cong;
tình yeâu chòu ñöïng taát caû vôùi thaùi ñoä tích cöïc" (HÑGMVN, Thö göûi caùc Gia ñình Coâng giaùo, 8).
Moät tình yeâu cho ñeán cuøng
Chuùa Gieâsu daïy vaø chæ cho thaáy khoâng ai coù tình yeâu lôùn hôn keû ñaõ hieán maïng soáng mình vì baïn höõu: ñaây laø phaàn khoù chaáp nhaän nhaát cuûa tình yeâu. Quaû thaät, ta quaù gaén boù vôùi mình, vôùi caùch nghó, nhöõng thoùi quen, caûm quan, sôû thích cuûa mình, # ñeán noãi khoù coù theå töø boû mình ñöôïc. Theá nhöng, hai ngöôøi seõ khoâng trôû thaønh moät caëp ñoâi hoaøn haûo cho tôùi khi naøo caû hai bieát chaáp nhaän cheát ñi cho caùi gì ñoù nôi baûn thaân mình. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù caàn taïo moät khoaûng "chaân khoâng" naøo ñoù trong con ngöôøi cuûa ta, bôûi leõ chöøng naøo "caùi toâi" coøn ñaày aép thì khoâng coù choã cho tha nhaân trong ta! Haún laø ta khoâng bò buoäc phaûi töø choái caùc giaù trò hay nhöõng gì toát ñeïp giuùp cho ñôøi soáng ñoâi löùa ñöôïc theâm phong phuù. Neáu ngöôøi ta thaáy raèng ñoøi hoûi aáy roát cuoäc töôùc ñi nôi caù nhaân hay ñoâi baïn moät caùi gì ñoù coù theå giuùp hoï ñöôïc phong phuù theâm, thì khi aáy ngöôøi ta phaûi trao ñoåi vôùi nhau ñeå cuøng nhaän bieát caùi gì laø toát hôn vaø caùi gì laø ích lôïi hôn cho caû hai cuøng thaêng tieán. Cheát ñi cho chính mình vaø soáng vôùi vaø cho ngöôøi khaùc laø moät choïn löïa quan troïng, ñoù laø "bieát nhaân nhöôïng" cho duø coù e sôï mình bò tha nhaân lôïi duïng.
Tình yeâu phu theâ vaø hoân nhaân
"Trinh khieát vaø hoân nhaân, laø vaø phaûi laø nhöõng caùch theá khaùc nhau ñeå yeâu thöông, vì con ngöôøi khoâng theå soáng maø khoâng coù tình yeâu" (Amoris Laetitia 161).
Coäi reã vaø söùc maïnh ñeå quyeát ñònh keát hoân naèm ôû nôi tình yeâu phu theâ, töùc laø moät tình yeâu daønh cho nhau vaø voâ caàu, cho ñeán taän cuøng. Keát hoân laø maïnh daïn böôùc qua baäc theàm cuûa moät tình yeâu phu theâ nhö theá. Tình yeâu aáy coù theå ñöôïc soáng theo hai caùch thöùc cô baûn: baäc ñoäc thaân khieát tònh vaø baäc hoân nhaân. Caû hai baäc soáng naøy laø nhöõng theå hieän cuï theå khaùc nhau cuûa moät söï thaät saâu xa hôn cuûa con ngöôøi: con ngöôøi laø höõu theå ñöôïc taïo döïng "theo hình aûnh cuûa Thieân Chuùa". Caû hai choïn löïa naøy (nhöõng ôn ban khaùc nhau vaø boå tuùc cho nhau) hoäi tuï laïi cuøng dieãn taû moät maàu nhieäm hoân phoái duy nhaát, vöøa phong nhieâu vöøa mang ôn cöùu ñoä, cuûa Ñöùc Kitoâ vaø Hoäi thaùnh. Laø nhöõng caùch thöùc bieåu loä vaø soáng maàu nhieäm duy nhaát cuûa Giao öôùc cuûa Thieân Chuùa vôùi Daân Ngöôøi. Theo nghóa ñoù, hoân nhaân vaø trinh khieát khoâng ñoái nghòch nhau.
Ñeå soáng choïn löïa tình yeâu phu theâ aáy nhö laø moät tình yeâu hoân nhaân, hai ngöôøi baïn ñính hoân caàn phaûi quyeát ñònh trong söï töï do höôùng tôùi moät choïn löïa döùt khoaùt. Choïn löïa aáy cuõng laø moät choïn löïa coâng khai bôûi vì hai ngöôøi laø hai giôùi tính khaùc bieät vaø vì theá, bôûi baûn tính töï nhieân, höôùng tôùi töông quan, töùc bình dieän xaõ hoäi. Töø ñoù, ta coù theå vaø phaûi noùi raèng ñoâi baïn kinh nghieäm söùc maïnh keát hôïp cuûa chính tình yeâu khi, vôùi töï do, hoï quyeát ñònh keát hoân vôùi nhau trong kheá öôùc hoân nhaân: moät kheá öôùc bao haøm moät söï chuaån bò daøi laâu vaø ñaët cô sôû treân söï töï do vaø toân troïng laãn nhau. Moät ñieàu quan troïng laø hai ngöôøi ñính hoân phaûi traùnh nhöõng haønh vi goïi laø "quan heä tröôùc hoân nhaân", maø moät caùch naøo ñoù, chuùng ñaõ khieán hai ngöôøi daán saâu vaøo moät möùc ñoä thaân maät ñeán noãi khoâng coøn coù theå thoaùi lui ñöôïc nöõa, ñieàu voán laø moät ñaëc tính cuûa thôøi ñính hoân!
Hoân nhaân laø moät kheá öôùc vaø laø giao öôùc
Giaùo luaät môùi khoâng coøn ñònh nghóa hoân nhaân nhö laø moät "giao keøo" (hay "hôïp ñoàng") nöõa, maø goïi ñoù laø moät "kheá öôùc" hoân phoái. Caùch noùi naøy giuùp chuùng ta vöôït qua ñöôïc quan nieäm hoân nhaân nhö moät "hôïp ñoàng" voán naëng tính luaät phaùp haønh chaùnh, vaø dieãn taû theo ngoân ngöõ Kitoâ giaùo, lieân heä ñeán hình aûnh cuûa Giao öôùc giöõa Thieân Chuùa vaø daân Ngöôøi. Nhö theá chuùng ta khaùm phaù ñöôïc caên tính ñích thaät cuûa hoân nhaân, ñoù laø tình yeâu phu theâ, moät tình yeâu raát nhaân baûn, vaø loâi keùo moãi ngöôøi vaøo trong "toaøn theå thoáng nhaát" hoàn vaø xaùc. ÔÛ coäi nguoàn cuûa moïi cuoäc hoân nhaân ñeàu coù söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa. Chính Ngaøi laø taùc giaû ñaõ ghi khaéc vaøo con tim moãi ngöôøi khaû naêng vaø traùch nhieäm cuûa tình yeâu vaø hieäp thoâng. Kheá öôùc hoân nhaân trôû thaønh moät baûn sao vaø moät söï tham döï vaøo Giao öôùc thaàn linh: noäi dung cuûa kheá öôùc naøy laø tình yeâu phu theâ. Ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ, khi aáy, khoâng coøn trao ñoåi vôùi nhau caùc quyeàn lôïi treân nhöõng thieän ích kinh teá, cuõng khoâng coøn trao ñoåi nhau caùc "quyeàn treân thaân xaùc" nöõa; nhöng trao ñoåi vôùi nhau "quyeàn" treân toaøn theå con ngöôøi cuûa nhau nhö moät ngoâi vò, töùc treân toaøn theå caùc chieàu kích caû veà theå lyù, laãn tình caûm vaø tinh thaàn. Bôûi theá, tình yeâu naøy phaûi coù caùc thuoäc tính ñoäc höõu (moät nam moät nöõ), baát khaû phaân ly vaø môû ra vôùi söï soáng phong nhieâu. Tình yeâu naøy coù tính ñoäc höõu vì con ngöôøi töï hieán aáy laø moät thuï taïo giôùi haïn vaø ñöôïc môøi goïi trao hieán toaøn theå con ngöôøi mình: ngöôøi aáy coù theå yeâu caùch troïn veïn chæ moät ngöôøi vaø thöïc hieän mình caùch vieân maõn chính khi môû ra töï hieán hoaøn toaøn cho ngöôøi baïn ñôøi. Tình yeâu phu theâ coù tính baát khaû phaân ly vì con ngöôøi soáng trong thôøi gian vaø khoâng theå töï hieán hoaøn toaøn neáu khoâng bieát hieán trao chính mình cho ngöôøi baïn ñôøi trong suoát cuoäc ñôøi mình. Tình yeâu phu theâ phaûi môû ra vôùi söï soáng phong nhieâu vì con ngöôøi coøn ñaëc tröng bôûi giôùi tính (laø nam hay laø nöõ) vaø bôûi sinh duïc, vaø nhôø ñoù qua moät gaëp gôõ tính duïc hoï thöïc hieän chính mình vaø saün saøng ñoùn nhaän nhöõng söï soáng môùi.
Hoân nhaân laø moät choïn löïa döùt khoaùt
Lôøi tuyeân boá "öng thuaän" keát hoân hai ngöôøi göûi trao cho nhau trong cöû haønh leã cöôùi laø neàn taûng cuûa kheá öôùc hoân nhaân. Ñoù laø moät haønh vi theå hieän (hay hieän theå hoùa) tình yeâu phu theâ. Öôùc nguyeän ñeïp nhaát daønh cho ñoâi vôï choàng laø ñöôïc thaáy moãi ngaøy tình yeâu cuûa hoï taêng tröôûng. Nhöng neáu nhö tình yeâu aáy khoâng coøn taêng tröôûng nöõa, thì hoân nhaân cuõng ngöng laïi: "söùc khoûe", söï "thònh vöôïng" cuûa hoân nhaân suït giaûm. Quaû thaät, söùc khoûe cuûa tình yeâu phu theâ tröôùc heát khoâng phaûi laø tình traïng keát quaû theå lyù, söùc haáp daãn tình duïc, hay nhöõng tình caûm chan chöùa..., nhöng laø moät haønh vi cuûa yù chí töï do, laø moät haønh ñoäng thieâng lieâng, maø hoaøn caûnh beân ngoaøi khoâng theå cung öùng ñöôïc. Choïn löïa töï do khoâng theå töø choái tình yeâu moät khi ñaõ höùa coøn vì lyù do caáu truùc hoân nhaân khoâng chæ phuï thuoäc vaøo nhöõng ngöôøi lieân heä, maø noái keát vôùi thieän ích cuûa chính caùc ñoâi baïn, vì noù gaén lieàn vôùi yù muoán cuûa Thieân Chuùa, muoán hoân nhaân laø duy nhaát vaø baát khaû phaân ly. Kinh nghieäm nhöõng khoù khaên trong tình yeâu ñoøi hoûi ta phaûi töï mình noã löïc vôùi söï trôï giuùp cuûa aân suûng cuûa Chuùa laøm soáng ñoäng laïi tình yeâu moät khi noù suy yeáu hay xem ra nhö cheát ñi.
Tình yeâu vaø söï tha thöù
Trong cuoäc soáng haèng ngaøy khi moät ngöôøi khaùm phaù mình yeâu quyù moät ai ñoù, thì ngöôøi aáy daán thaân cho töông lai. Nhöng trong con ngöôøi mang daáu aán toäi loãi nhö chuùng ta, luoân luoân chöïc saün caùm doã muoán kheùp kín mình laïi vaø ta cuõng kinh nghieäm tình yeâu ñoøi hoûi moät söï daán thaân: noù coù theå ñem laïi nieàm vui thoûa maø cuõng coù theå cho kinh nghieäm thöông ñau. Ñieàu quan troïng laø laøm theá naøo vöôït qua ñöôïc söï tính toaùn so ño treân nhöõng gì mình hieán daâng vaø nhöõng gì nhaän laõnh, döïa theo maãu göông cuûa Chuùa yeâu thöông voâ ñieàu kieän vaø chöùng toû chuùng ta coù khaû naêng laøm ñöôïc nhö theá. "Keát hoân trong Chuùa" coù nghóa laø chuùng ta coù theå yeâu caû khi bò maát maùt maø khoâng ñaùnh maát chính mình. Laøm cho tình yeâu Thieân Chuùa soáng ñoäng trôû laïi coù nghóa laø chuùng ta phaûi luoân tha thöù. Khoâng theå tha thöù vaø khoâng theå laøm caùi "maõi maõi" ñöôïc taùi sinh lieân tuïc, tình yeâu seõ khoâng theå toàn taïi.
"Ñieàu naøy giaû thieát chính chuùng ta ñaõ coù kinh nghieäm ñöôïc Thieân Chuùa tha thöù, ñöôïc coâng chính hoùa caùch voâ ñieàu kieän bôûi aân suûng cuûa Ngaøi chöù khoâng bôûi coâng traïng cuûa chuùng ta. Chuùng ta ñaõ ñaït ñeán kinh nghieäm cuûa moät tình yeâu ñi böôùc tröôùc moïi vieäc laøm cuûa mình, moät tình yeâu luoân luoân mang ñeán cho ta nhöõng cô hoäi môùi, moät tình yeâu thuùc ñaåy vaø khích leä" (Amoris Laetitia 108).
Thaûo luaän theo nhoùm:
- Chuùng ta phaûn öùng töùc thôøi nhö theá naøo khi nghe trình baøy nhöõng ñieàu ñoù?
- Anh chò nghó gì veà moät tình yeâu cuûa hai ngöôøi daønh cho nhau, voâ ñieàu kieän vaø ñi ñeán möùc hieán daâng taát caû cho nhau?
- Ñaâu laø nhöõng khaùc bieät veà cuoäc soáng cuûa moät ñoâi vôï choàng so vôùi caùc kieåu soáng keát hôïp khaùc, nhö soáng chung hoaëc keát hôïp trong thöïc teá?
- Caùc quan heä tröôùc hoân nhaân, döôùi aùnh saùng cuûa nhöõng gì chuùng ta vöøa noùi, coù yù nghóa gì khoâng?
- Theo anh chò nhöõng khoù khaên naøo coù theå gaëp haèng ngaøy trong cuoäc soáng hoân nhaân duy nhaát, trung tín, baát khaû phaân ly vaø môû ra vôùi söï soáng phong nhieâu?
Vaên phoøng HÑGMVN