Chuaån bò cho caùc baïn treû
böôùc vaøo ñôøi soáng Hoân nhaân.
Gaëp gôõ VII: Chuùng Mình Seõ Sinh Con
Naêm Muïc vuï Gia ñình 2017: Chuaån bò cho caùc baïn treû böôùc vaøo ñôøi soáng Hoân nhaân.
Gaëp gôõ VII: Chuùng Mình Seõ Sinh Con
Muïc ñích:
Hieåu giaù trò cuûa vieäc truyeàn sinh coù traùch nhieäm vaø quaûng ñaïi, côûi môû tröôùc chöông trình cuûa Thieân Chuùa. Töø ñoù, ñoâi baïn bieát quyù troïng giaù trò con caùi vaø coi troïng caùc phöông phaùp ñieàu hoøa sinh saûn maø Hoäi thaùnh Coâng giaùo ñeà nghò.
Caàu nguyeän vaø laéng nghe Lôøi Chuùa:
Lôøi daãn:
Tình yeâu phu theâ ñöôïc môøi goïi trôû neân phong nhieâu, nghóa laø laøm söï soáng sinh soâi naûy nôû doài daøo, qua nhieàu caùch thöùc, ñaëc bieät laø truyeàn sinh cho con caùi. Thaät vaäy, khi cöû haønh leã hoân phoái, anh chò seõ xaùc nhaän, vôùi moät tình yeâu ñaày traùch nhieäm vaø quaûng ñaïi, saün saøng ñoùn nhaän con caùi maø Chuùa muoán trao ban cho anh chò vaø giaùo duïc chuùng theo ñöùc tin Kitoâ giaùo.
Lôøi Chuùa: trích trong saùch Saùng theá
"Thieân Chuùa saùng taïo con ngöôøi theo hình aûnh mình, Thieân Chuùa saùng taïo con ngöôøi theo hình aûnh Thieân Chuùa, Thieân Chuùa saùng taïo con ngöôøi coù nam coù nöõ. Thieân Chuùa ban phuùc laønh cho hoï, vaø Thieân Chuùa phaùn vôùi hoï: "Haõy sinh soâi naûy nôû thaät nhieàu, cho ñaày maët ñaát, vaø thoáng trò maët ñaát. Haõy laøm baù chuû caù bieån, chim trôøi, vaø moïi gioáng vaät boø treân maët ñaát."
Con ngöôøi aên ôû vôùi Evaø, vôï mình. Baø thuï thai vaø sinh ra Cain. Baø noùi: "Nhôø Ñöùc Chuùa, toâi ñaõ ñöôïc moät ngöôøi." (St 1,27-28. 4,1).
Linh muïc: Laïy Thieân Chuùa toaøn naêng haèng höõu,
Chuùa ñaõ ban cho coäng ñoaøn hoân öôùc naøy luaät tình yeâu dòu ngoït vaø daây lieân keát baát khaû phaân ly bình an, ñeå caùc ñoâi vôï choàng qua keát hôïp khieát tònh vaø phong nhieâu hoï laøm sinh soâi naûy nôû nhöõng ngöôøi con caùi Chuùa.
Taát caû: Naøy con caùi laø hoàng aân cuûa Chuùa, con mình sinh haï laø phaàn thöôûng Chuùa ban. Baày con sinh haï thôøi son treû töïa naém teân ngöôøi duõng só caàm tay (Tv 127, 3-4)
Linh muïc: Chuùa ñaõ hoaïch ñònh chöông trình kyø dieäu cuûa Chuùa ñeå caùc taïo vaät beù boûng sinh ra laøm vui thoûa gia ñình phaøm nhaân, vaø ñeå chuùng ñöôïc taùi sinh trong Chuùa Kitoâ xaây döïng neân Hoäi thaùnh Chuùa.
Taát caû: Naøy con caùi laø hoàng aân cuûa Chuùa, con mình sinh haï laø phaàn thöôûng Chuùa ban. Baày con sinh haï thôøi son treû töïa naém teân ngöôøi duõng só caàm tay.
Caâu hoûi giuùp suy tö:
- Taïi sao Hoäi thaùnh tieáp tuïc khaúng ñònh laïi söï taát yeáu cuûa vieäc truyeàn sinh? Nhöõng ñieàu Hoäi thaùnh daïy veà vieäc naøy coù loãi thôøi khoâng?
- Khoaùi caûm vaø vieäc sinh saûn coù töông quan theá naøo trong ñôøi soáng tình caûm vaø tình duïc cuûa ñoâi baïn?
- Chuùng ta coù yù kieán nhö theá naøo veà caùc phöông phaùp töï nhieân?
Suy tö:
Tình yeâu phu theâ vaø söï phong nhieâu
Tröôùc nhöõng choïn löïa veà sinh saûn chuùng ta thöôøng thaáy coù hai thaùi ñoä ñoái nghòch: hoaëc sôï sinh con vì nhöõng khoù khaên thöïc teá khaùc nhau (nhö ñình hoaõn sinh con ñaàu loøng vì phaûi lo "giaûi quyeát cho oån thoûa nhöõng vieäc khaùc tröôùc ñaõ"; qua nhöõng haønh ñoäng ngöøa thai hoaëc phaù thai..., taát caû cho thaáy moät caùi nhìn hôøi hôït, ích kyû vaø sai laàm veà söï soáng), hoaëc khao khaùt coù con baèng moïi giaù (bôûi moät vieãn aûnh môùi ngaøy nay ñöôïc môû ra nhôø khoa hoïc vaø kyõ thuaät). AÅn beân döôùi thaùi ñoä ñoù thöôøng laø caùi nhìn xem sinh saûn nhö moät söï kieän kyõ thuaät: sinh saûn gioáng nhö vieäc ta taïo ra moät saûn phaåm môùi.
Trong caû hai tröôøng hôïp ngöôøi ta coù khuynh höôùng taùch bieät tình yeâu ra khoûi sinh saûn, taùch bieät khía caïnh keát hôïp yeâu thöông ra khoûi vieäc truyeàn sinh. Nhöõng vaán ñeà veà truyeàn sinh ñöôïc giaûn löôïc laïi chæ coøn laø: "laøm sao ñeå traùnh coù con?" "laøm theá naøo ñeå coù theå kieåm soaùt ñöôïc vieäc sinh saûn?". Ñeå hieåu chuùng ta caàn quay laïi tìm hieåu moät vaøi khía caïnh cuûa moái töông quan phaûi coù giöõa tình yeâu vôï choàng vaø söï phong nhieâu. Trong vieãn töôïng Kitoâ giaùo phong nhieâu laø ñaëc tính coát yeáu cuûa tình yeâu phu theâ. Con caùi khoâng phaûi chæ laø moät tình yeâu tröông nôû ra beân ngoaøi, nhöng laø hoa traùi cuûa tình yeâu naøy, bôûi leõ khuynh höôùng sinh haï söï soáng môùi thuoäc veà baûn tính cuûa moái quan heä nam-nöõ. Moät tình yeâu phu theâ maø khoâng khaùt khao "ñöôïc nhaäp thaân" ôû trong ñöùa con mình sinh haï thì tình yeâu ñoù khoâng chaân thöïc. Nhö theá, con caùi chính laø ngaân haøng chöùng thöïc cho tình yeâu vôï choàng. "Bi kòch" cuûa hieám muoän khoâng xoùa boû giaù trò cuûa tình yeâu vôï choàng bôûi leõ phong nhieâu khoâng chæ heä taïi ôû khaû naêng sinh saûn veà maët sinh hoïc, nhöng nhaát laø bôûi khaû naêng trao ban söï soáng vaø vì theá coøn bôûi vieäc nhaän con nuoâi hay nhaän uûy thaùc nuoâi döôõng moät sinh linh chaøo ñôøi.
YÙ nghóa cuûa söï sinh thaønh con ngöôøi
"Moãi söï soáng môùi cho pheùp chuùng ta khaùm phaù chieàu kích voâ vò lôïi nhaát cuûa tình yeâu, moät tình yeâu khieán chuùng ta khoâng bao giôø heát thaùn phuïc [...] Ñöùa con môùi sinh, taëng phaåm Chuùa trao phoù cho ngöôøi cha vaø ngöôøi meï, ñöôïc ñoùn tieáp ngay töø luùc khôûi ñaàu, ñöôïc tieáp tuïc baûo veä trong suoát haønh trình cuoäc soáng traàn theá vaø höôùng tôùi ñònh meänh cuoái cuøng laø nieàm vui söï soáng ñôøi ñôøi. Baèng caùi nhìn thanh thaûn höôùng ñeán söï hoaøn taát chung cuoäc cuûa moät nhaân vò, cha meï seõ yù thöùc hôn veà taëng phaåm söï soáng quyù giaù ñöôïc giao phoù cho hoï: quaû thaät, Thieân Chuùa nhöôïng ban cho hoï vieäc ñaët teân con, teân maø Ngaøi seõ goïi töøng ñöùa con cuûa Ngaøi maõi maõi" (Amoris laetitia, 166)
Sinh con khoâng chæ laø moät söï kieän thuaàn tuùy sinh hoïc. Sinh haï laø moät cuoäc ñaàu tö, thaåm thaáu, ñaûm nhaän laáy vaø bieán ñoåi toaøn theå con ngöôøi cuûa ta. Kinh nghieäm naøy ñoàng thôøi vöøa coù tính sinh hoïc, vöøa thuoäc tình caûm, vaø thieâng lieâng vaø do ñoù noù hoäi nhaäp toaøn theå con ngöôøi cuûa ta lieân luïy vaøo ñoù. Noù naûy sinh töø tình yeâu, lôùn leân vaø bieåu loä ra trong tình yeâu. Bôûi theá, ñöùa con coù theå ñöôïc sinh haï moät caùch thöïc söï phuø hôïp vôùi nhaân tính chæ "bôûi tình yeâu" vaø "trong tình yeâu" qua haønh vi vôï choàng. Vì laø moät haønh vi nhaân linh saâu xa gaén keát vôùi toaøn theå con ngöôøi, goàm caû veà maët toân giaùo, neân vieäc sinh moät con ngöôøi laø coäng taùc vôùi tình yeâu Thieân Chuùa, Ñaáng Taïo Döïng vaø laø Cha. Choïn löïa naøy ñöa ta vaøo coâng trình saùng taïo cuûa Thieân Chuùa vaø nhö theá ñoâi vôï choàng trôû neân laø thöøa taùc vieân vaø ngöôøi phuïc vuï trong haân hoan chöông trình cuûa Thieân Chuùa.
Cuõng trong vieãn töôïng ñoù vieäc sinh haï con ngöôøi laø moät haønh vi cuûa töï do vaø tin töôûng vaøo söï soáng vaø vieäc ñoùn nhaän con caùi voâ ñieàu kieän laø caùch thöùc trao ban vaø tìm laïi ñöôïc söï soáng. Sinh haï laø baét ñaàu vaø cuõng laø böôùc vaøo moái quan heä vôùi moät söï töï do môùi: con caùi khoâng phaûi laø taøi saûn cuûa cha meï nhöng chuùng ñöôïc trao ban cho cha meï. Theo nghóa ñoù, sinh haï laø ñoùn nhaän moät taëng phaåm, vì ñöùa con laø moät thöïc theå coøn lôùn lao hôn söï trao hieán cuûa hai vôï choàng.
Con caùi laø ôn hueä cuûa Chuùa ban vaø haønh vi giaùo duïc ñaàu tieân laø coù theå nhaän ra con mình laø ôn hueä cuûa Thieân Chuùa khôi daäy töï do cuûa cha meï ñoùn nhaän noù. Theo truyeàn thoáng cuûa Thaùnh kinh con caùi ñoàng thôøi vöøa laø moät ôn hueä, vöøa moät lôøi höùa, vöøa laø moät nhieäm vuï.
Sinh saûn coù traùch nhieäm
Coù traùch nhieäm tröôùc heát coù nghóa laø "saün saøng voâ ñieàu kieän ñoùn nhaän con caùi" nhö ôn hueä cuûa Chuùa ban vaø laø hoa quaû cuûa chuùc laønh cuûa Ngöôøi. Sinh saûn coù traùch nhieäm, khi aáy, tröôùc heát laø coù moät "daï con thöôøng tröïc saün saøng tieáp ñoùn söï soáng".
"Moät ñöùa treû töôïng hình trong daï meï laø thuoäc keá hoaïch muoân ñôøi cuûa Thieân Chuùa Cha vaø tình yeâu vónh cöûu cuûa Ngaøi: "Tröôùc khi cho ngöôi thaønh hình trong daï meï, Ta ñaõ bieát ngöôi; tröôùc khi ngöôi loït loøng meï, Ta ñaõ thaùnh hieán ngöôi" (Gr 1,5). Moãi ñöùa treû töï muoân ñôøi ñaõ coù moät choã ôû trong traùi tim Thieân Chuùa, vaø vaøo chính luùc noù ñöôïc thuï thai laø luùc giaác mô vónh cöûu cuûa Ñaáng Taïo Hoùa trôû thaønh hieän thöïc" (Amoris laetitia, 168).
Ñieàu ñoù khoâng coù nghóa laø baïn caàn phaûi sinh nhieàu con nhöng laø tröôùc moãi quyeát ñònh coù con baïn ñaõ phaûi saün saøng ñoùn nhaän con caùi vaø yù thöùc ôn keâu goïi coäng taùc vôùi Thieân Chuùa. Trong vieãn töôïng aáy khoâng coù vieäc goïi laø "mang thai ngoaøi yù muoán" hoaëc laø "coù nhöõng ñöùa con do laàm lôõ" nhöng laø nhöõng ñöùa con ñöôïc Chuùa keâu goïi vaøo cuoäc soáng. Nhö theá, noùi "keá hoaïch hoùa sinh saûn" coù nghóa laø böôùc vaøo chöông trình cuûa Thieân Chuùa Ñaáng voán laø thaåm phaùn cuûa "bí maät söï soáng": moãi ñöùa treû chaøo ñôøi ñöôïc phoù thaùc cho löông taâm cuûa meï cha, chöù khoâng cho yù muoán tuøy tieän cuûa hoï hay nhöõng tính toaùn ích kyû. Nhö theá, laøm cha meï laø coá gaéng ñeå coù nhöõng quyeát ñònh phuø hôïp ñuùng luùc, tìm kieám chaân thaønh nhöõng gì tình yeâu Chuùa ñang mong ñôïi ôû hoï.
Chính ñeå thaønh ngöôøi coäng söï xöùng ñaùng cuûa Thieân Chuùa vôï choàng caàn phaûi bieát roõ caùc caùch thöùc coù theå thuï thai. Hoï phaûi coù khaû naêng töï chuû kieåm soaùt ñöôïc baûn naêng vaø duïc voïng voán giuùp vieäc truyeàn sinh, hoïc bieát traân troïng nhöõng choïn löïa phuø hôïp nhaát döïa treân cô sôû thieän ích cuûa chính mình vaø con caùi mình, nhöõng ñöùa con ñaõ sinh ra laãn nhöõng ñöùa con döï kieán seõ sinh ra, döïa treân hoaøn caûnh soáng phuø hôïp veà thôøi gian vaø ñieàu kieän vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa ñoâi baïn. Sinh saûn coù traùch nhieäm, tröôùc khi laø khaû naêng haïn cheá sinh con, ñoù laø thaùi ñoä soáng quaûng ñaïi roäng môû vôùi söï soáng, giöõ mình töï do khoâng soáng trong sôï haõi, ích kyû, hoaøi nghi, thaát voïng# Chính trong vieãn töôïng naøy maø ñoâi baïn caàn phaûi suy nghó ñaõ ñeán luùc, neáu khoâng vì lyù do naøo roõ reät vaø nghieâm troïng, coù theâm moät ñöùa con ngoaøi ñöùa duy nhaát ñaõ coù.
Caùc phöông phaùp töï nhieân vaø nhöõng phöông tieän choáng thuï thai
Caùc "phöông theá" giuùp thöïc hieän sinh saûn coù traùch nhieäm khoâng ñöôïc bao goàm, vì nhöõng lyù do phi phaùp heä troïng, nhöõng bieän phaùp choáng thuï thai cuõng nhö phaù thai. Caùch rieâng phaù thai ñöôïc xem laø moät toäi aùc!
"Giaù trò cuûa söï soáng moät con ngöôøi cao caû bieát bao, vaø quyeàn ñöôïc soáng cuûa moät treû thô voâ toäi lôùn leân trong cung loøng ngöôøi meï laø baát khaû nhöôïng, ñeán noãi khoâng ai coù theå vieän ñeán quyeàn treân thaân theå mình ñeå bieän minh cho quyeát ñònh chaám döùt söï soáng aáy" (Amoris laetitia, 83).
Veà maët luaân lyù maø noùi, vieäc nhôø tôùi caùc phöông phaùp töï nhieân hôn laø caùc phöông tieän choáng thuï thai laø moät chuyeän khaùc haún. Thaät vaäy, noùi raèng xeùt cho cuøng keát quaû cuûa caû hai phöông phaùp laø nhö nhau thì khoâng ñuùng, vì noùi theá cuõng gioáng nhö khaúng ñònh "muïc ñích bieän minh cho phöông tieän" vaäy, trong khi chuùng ta bieát raèng thöïc teá khoâng phaûi nhö vaäy. Quaû thaät, caùc phöông phaùp töï nhieân ñaõ ñöôïc Giaùo hoäi chæ ñònh nhö phöông theá söû duïng öu tieân bôûi caû moät chuoãi caùc lyù do lieân heä ñeán phaåm chaát töông quan giöõa vôï choàng. Bôûi vì chuùng khuyeán khích caùc ñoâi vôï choàng soáng hoøa hôïp vôùi nhau. Chuùng ta coù theå noùi toùm löôïc nhö sau: söû duïng caùc phöông phaùp choáng thuï thai phaù vôõ moái töông quan giöõa yù nghóa keát hôïp vaø yù nghóa truyeàn sinh cuûa tình yeâu phu theâ (thöïc ra noù loaïi tröø moïi yù nghóa truyeàn sinh vaø kheùp kín laïi tröôùc maàu nhieäm söï soáng); coøn caùc phöông phaùp töï nhieân coå voõ caû hai vôï choàng ñoàng traùch nhieäm, voán laø ñieàu heát söùc quyeát ñònh (traùnh doàn moïi gaùnh naëng traùch nhieäm quaûn lyù sinh saûn leân chæ moät ngöôøi); caùc phöông phaùp töï nhieân giuùp ta bieát baûn thaân vaø bieát ngöôøi baïn ñôøi hôn (ñieàu cô baûn ñeå coù ñöôïc söï hoøa ñieäu vôï choàng); caùc phöông phaùp töï nhieân khoâng ñöa ra nhöõng phaûn öùng nghòch vaø bao haøm caùc hieäu öùng phuï ñi keøm nhö caùc phöông phaùp ngöøa thai (ngöôïc laïi coøn theâm ñieàu kieän thuaän lôïi giuùp phaùt trieån troïn veïn hôn caùch bieåu loä tình yeâu ngay caû khi bò choái töø); caùc phöông phaùp töï nhieân giuùp thöïc thi nhieäm vuï laøm cha laøm meï coù traùch nhieäm.
Hoäi thaùnh cuõng yù thöùc nhöõng noãi khoù khaên coøn ñoù cuûa ñeà nghò naøy, vaø theo höôùng ñoù coù theå chaáp nhaän tieán böôùc daàn trong kieân nhaãn ñeán lyù töôûng, caû khi caàn thieát phaûi nhôø ñeán söï giuùp ñôõ cuûa nhöõng ngöôøi coù khaû naêng chuyeân moân.
Sinh saûn coù trôï giuùp cuûa y khoa
Tröôùc vaán ñeà naøy chuùng ta caàn phaûi nhôù caùc tieâu chuaån phaân tích nhö sau:
- Neáu sinh saûn ñoøi hoûi moät söï daán thaân cuûa toaøn theå con ngöôøi cuûa ñoâi baïn, thì roõ raøng sinh saûn nhôø söï trôï giuùp cuûa y khoa laø moät söï thu heïp khaùch quan cöùu caùnh ñích thaät vaø theå thöùc keát hôïp phu theâ.
- Choïn löïa naøy gaëp nguy cô giaûn löôïc vieäc sinh haï con ngöôøi thaønh ra nhö saûn xuaát moät saûn phaåm, moät söï vaät.
- Sinh con baèng moïi giaù laø choái boû giaù trò cuûa con caùi nhö moät nhaân vò: toâi phaûi coù con baèng baát cöù giaù naøo, laøm nhö theá laø toâi ñaõ thoûa maõn moät yeâu saùch cuûa toâi vaø bieán con caùi thaønh moät söï vaät.
- Sinh saûn coù trôï giuùp cuûa y khoa khoâng môû ra moät khaû naêng naøo cho nieàm tín thaùc vaøo Thieân Chuùa vaø choái boû moät trong nhöõng chieàu kích quan troïng cuûa hoân nhaân, ñoù laø: ngöôøi ta chuyeån ñoåi töø laø "nhöõng thöøa taùc vieân" thaønh "chuû nhaân oâng" cuûa chöông trình cuûa Thieân Chuùa.
Nhö theá ta caàn phaûi noùi raèng moãi ñoâi vôï choàng tín höõu ñöôïc keâu goïi töø choái moïi hình thöùc sinh saûn taùch bieät ngöôøi meï vaø ngöôøi cha vaø taùch ly haønh vi tính duïc khoûi sinh saûn.
Thaûo luaän theo nhoùm:
- Phaûn öùng töùc thôøi cuûa chuùng ta nhö theá naøo tröôùc ñieàu ñöôïc nghe?
- Con caùi coù phaûi laø keû laøm haïn cheá laïi töï do cuûa ñoâi baïn khoâng? Taïi sao laïi coù ai ñoù khaúng ñònh raèng sinh con ngaøy nay laø moät haønh ñoäng voâ traùch nhieäm?
- Sinh con laø moät haønh ñoäng rieâng tö hay coù moät giaù trò naøo khaùc nöõa? Noù lieân heä ra sao vôùi vieäc tìm kieám thaùnh yù Chuùa vaø vôùi hoaøn caûnh vaø nhöõng ñoøi hoûi cuûa coäng ñoaøn Hoäi thaùnh vaø coäng ñoàng daân söï?
- Anh chò coù thaáy nhöõng ích lôïi vaø vaán ñeà gì trong vieäc ngöôøi ta söû duïng phöông phaùp töï nhieân?
- Anh chò ñaùnh giaù nhö theá naøo nhöõng cô hoäi söû duïng caùc kyõ thuaät thuï tinh nhôø söï trôï giuùp cuûa y khoa?
Vaên phoøng HÑGMVN