Nhaän ñònh cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam
veà "Luaät Tín ngöôõng, Toân giaùo 2016"
Nhaän ñònh cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam veà "Luaät Tín ngöôõng, Toân giaùo 2016".
Xuaân Loäc (WHÑ 3-06-2017) - Ngaøy 1 thaùng 6 naêm 2017, Hoäi ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam ñaõ coù moät böùc thö göûi coäng ñoàng daân Chuùa taïi Vieät Nam, vaø thoâng baùo raèng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam ñaõ göûi ñeán Quoác Hoäi Vieät Nam khoùa XIV moät soá nhaän ñònh vaø suy nghó veà Luaät Tín ngöôõng, Toân giaùo 2016. Sau ñaây laø böùc thö göûi coäng ñoàng daân Chuùa taïi Vieät Nam vaø baûn Nhaän ñònh cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam veà "Luaät Tín ngöôõng, Toân giaùo 2016" göûi ñeán Quoác Hoäi Vieät Nam khoùa XIV:
Thö Göûi Coäng Ñoàng Daân Chuùa Taïi Vieät Nam
Ngaøy 1 thaùng 6 naêm 2017
Anh chò em thaân meán trong Ñöùc Kitoâ,
Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ñaõ göûi ñeán Quoác Hoäi Vieät Nam khoùa XIV moät soá nhaän ñònh vaø suy nghó veà Luaät Tín ngöôõng, Toân giaùo 2016.
Chuùng toâi noùi leân nhöõng nhaän ñònh vaø suy nghó naøy "nhaân danh coäng ñoàng tín höõu Coâng giaùo Vieät Nam", vì theá chuùng toâi cuõng xin göûi baûn vaên naøy ñeán taát caû anh chò em, ñeå taát caû chuùng ta cuøng suy nghó vaø caàu nguyeän cho daân toäc Vieät Nam thaân yeâu, ñang phaûi ñoái dieän vôùi nhieàu khoù khaên vaø thöû thaùch trong vieäc xaây döïng ñaát nöôùc thaønh moät xaõ hoäi thaät söï coâng baèng daân chuû vaø vaên minh.
Toång thö kyù HÑGMVN
(Kyù teân)
+ Pheâroâ Nguyeãn Vaên Khaûm
Giaùm muïc GP. Myõ Tho
Chuû tòch HÑGMVN
(AÁn kyù)
+ Giuse Nguyeãn Chí Linh
Toång giaùm muïc TGP. Hueá
Nhaän ñònh cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam veà "Luaät Tín ngöôõng, Toân giaùo 2016"
Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam
Nhaän Ñònh Veà Luaät Tín Ngöôõng, Toân Giaùo 2016
Kính göûi: Baø Nguyeãn Thò Kim Ngaân, Chuû tòch Quoác Hoäi Vieät Nam, Khoùa XIV,
Quyù Ñaïi bieåu Quoác Hoäi Vieät Nam khoùa XIV
Kính thöa Quyù Vò,
Ngaøy 18 thaùng 11 naêm 2016, Quoác Hoäi nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam khoùa XIV, kyø hoïp thöù 02, ñaõ thoâng qua Luaät Tín ngöôõng, Toân giaùo. Ñieàu 66 cuûa Boä Luaät quy ñònh: "Luaät naøy coù hieäu löïc thi haønh keå töø ngaøy 01 thaùng 01 naêm 2018". Laø nhöõng ngöôøi chòu aûnh höôûng tröïc tieáp töø Boä Luaät naøy, chuùng toâi, Hoäi ñoàng Giaùm muïc, nhaân danh coäng ñoàng tín höõu Coâng giaùo Vieät Nam, muoán neâu leân moät soá nhaän ñònh vaø suy nghó.
1. Boä Luaät naøy coù moät soá ñieåm môùi vaø tích cöïc, chaúng haïn quan taâm ñeán nhu caàu toân giaùo cuûa nhöõng ngöôøi bò taïm giam hoaëc ôû tröôøng giaùo döôõng (Ñieàu 6); nhu caàu toân giaùo cuûa ngöôøi nöôùc ngoaøi (Ñieàu 8, 47); ngöôøi nöôùc ngoaøi hoïc taïi cô sôû ñaøo taïo toân giaùo taïi Vieät Nam (Ñieàu 49). Boä Luaät naøy cuõng nhìn nhaän caùc toå chöùc toân giaùo laø phaùp nhaân phi thöông maïi keå töø ngaøy ñöôïc cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn coâng nhaän (Ñieàu 30).
2. Tuy nhieân, Boä Luaät naøy laïi coù nhieàu ñieàu khieán chuùng toâi quan ngaïi. Cuï theå veà vieäc caùc toå chöùc toân giaùo tham gia hoaït ñoäng trong lónh vöïc giaùo duïc vaø y teá. Theo Döï thaûo 5 ngaøy 17-08-2016, caùc toå chöùc toân giaùo "ñöôïc thaønh laäp cô sôû giaùo duïc theo heä thoáng giaùo duïc quoác daân" (Ñieàu 53), vaø "ñöôïc thaønh laäp cô sôû khaùm beänh, chöõa beänh, cô sôû baûo trôï xaõ hoäi, nhaø xaõ hoäi" (Ñieàu 54). Nhöng trong Luaät Tín ngöôõng, Toân giaùo, vaán ñeà naøy ñöôïc goùi goïn trong ñieàu 55 vôùi nhöõng töø ngöõ toång quaùt vaø mô hoà: "Ñöôïc tham gia caùc hoaït ñoäng giaùo duïc, ñaøo taïo, y teá, baûo trôï xaõ hoäi vaø töø thieän, nhaân ñaïo, theo quy ñònh cuûa phaùp luaät coù lieân quan". Tham gia theá naøo? Tham gia tôùi möùc naøo? Tham gia coù ñoàng nghóa vôùi vieäc thaønh laäp cô sôû khoâng? Nhö vaäy, neáu so saùnh vôùi caùc baûn Döï thaûo 4 vaø Döï thaûo 5, thì Luaät Tín ngöôõng, Toân giaùo coù nhöõng böôùc luøi.
3. Ngoaøi ra, Luaät Tín ngöôõng, Toân giaùo tieáp tuïc cuûng coá cô cheá xin-cho. Boä Luaät naøy khoâng duøng töø "xin pheùp" vaø "cho pheùp", thay vaøo ñoù laø caùc töø "ñaêng kyù, thoâng baùo, ñeà nghò". Vieäc thay ñoåi töø ngöõ nhö treân taïo caûm giaùc coù söï côûi môû hôn, nhöng vì caùc toå chöùc toân giaùo vaãn phaûi thoâng baùo vôùi chính quyeàn vaø chính quyeàn coù theå chaáp thuaän hoaëc khoâng chaáp thuaän, neân roát cuoäc vaãn laø cô cheá xin-cho. Cô cheá naøy cho thaáy töï do tín ngöôõng toân giaùo khoâng thaät söï ñöôïc coi laø quyeàn cuûa con ngöôøi nhöng chæ laø aân hueä caàn phaûi xin vaøo ñöôïc ban phaùt. Chính cô cheá ñoù hôïp phaùp hoùa söï can thieäp cuûa chính quyeàn vaøo sinh hoaït noäi boä vaø kieåm soaùt chaët cheõ moïi hoaït ñoäng toân giaùo.
4. Cuøng vôùi nhöõng nhaän ñònh treân, chuùng toâi muoán neâu leân moät vaøi suy nghó. AÊn saâu beân trong nhöõng baát caäp ñaõ trình baøy laø caùch nhìn cuûa chính quyeàn veà toân giaùo vaø caùc toå chöùc toân giaùo. Chính quyeàn nhìn caùc toân giaùo thuaàn tuùy treân bình dieän chính trò, xem caùc toå chöùc toân giaùo nhö nhöõng löïc löôïng ñoái khaùng.
Do caùch nhìn nhö theá, trong Luaät Tín ngöôõng, Toân giaùo, coù nhöõng ñieäp khuùc ñöôïc laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn, nhö "theo quy ñònh cuûa Phaùp luaät"; "chia reõ daân toäc, chia reõ toân giaùo", hoaëc nhöõng khaùi nieäm mô hoà tröøu töôïng nhö "xaâm phaïm quoác phoøng, an ninh"; "xaâm phaïm chuû quyeàn quoác gia"; "xaâm phaïm traät töï an toaøn xaõ hoäi, moâi tröôøng". Nhöõng ñieäp khuùc vaø nhöõng töø ngöõ mô hoà treân raát deã bò laïm duïng ñeå quy keát traùch nhieäm vaø leân aùn caùc toå chöùc toân giaùo khi chính quyeàn khoâng haøi loøng.
Cuõng vaäy chính quyeàn tieâu toán bieát bao tieàn cuûa vaø nhaân löïc ñeå theo doõi, doø xeùt, kieåm soaùt moïi hoaït ñoäng toân giaùo, ñoàng thôøi tìm caùch söû duïng caùc toå chöùc toân giaùo nhö coâng cuï cuûa cheá ñoä. Trong khi ñoù, nhöõng hoaït ñoäng cuûa caùc toân giaùo trong lónh vöïc töø thieän, y teá vaø giaùo duïc khoâng ñöôïc ñaùnh giaù ñuùng möùc, thaäm chí bò ngaên caûn.
Ngoaøi ra, taïi moät soá cô sôû ñaøo taïo caùn boä vaø sinh vieân, Ñaïo Coâng giaùo ñöôïc trình baøy vôùi nhöõng thaønh kieán thuø nghòch, tao neân nhaän ñònh sai laàm vaø hình aûnh bieán daïng veà Giaùo Hoäi Coâng giaùo nôi theá heä treû.
Caùch nhìn vaø caùch haønh xöû nhö vaäy coù nguy cô laøm maát baûn saéc ñích thöïc cuûa caùc toân giaùo, gaây chia reõ trong noäi boä caùc toân giaùo cuõng nhö giöõa caùc tín ñoà vaø ngöôøi ngoaøi toân giaùo, voán laø nhöõng haønh vi bò Luaät naøy nghieâm caám (Ñieàu 5). Thieát nghó Quoác Hoäi caàn coù moät taàm nhìn tích cöïc hôn veà caùc toân giaùo vaø caùc toå chöùc toân giaùo.
5. Chính quyeàn keâu goïi caùc toân giaùo ñoàng haønh vôùi daân toäc, chuùng toâi hoaøn toaøn ñoàng yù, nhöng thieát töôûng neân phaân bieät roõ daân toäc vaø cheá ñoä. Lòch söû daân toäc Vieät Nam noùi rieâng vaø lòch söû theá giôùi noùi chung cho thaáy raèng caùc cheá ñoä chính trò thay ñoåi theo thôøi gian, coøn daân toäc thì tröôøng toàn. Do ñoù, phaûi ñaët lôïi ích cuûa daân toäc leân treân heát. Chuùng toâi nghó raèng, ñoàng haønh vôùi daân toäc laø ñoàng haønh vôùi nhöõng con ngöôøi cuï theå ñaõ vaø ñang laøm neân daân toäc naøy, nhaát laø nhöõng ngöôøi cuøng khoå vaø bò queân laõng. Ñoàng haønh vôùi daân toäc laø ñoàng haønh vôùi nhöõng giaù trò laøm neân di saûn tinh thaàn vaø vaên hoùa cuûa daân toäc Vieät Nam: choáng ngoaïi xaâm, giöõ gìn bôø coõi, choáng cöôøng quyeàn, töông thaân töông aùi, laù laønh ñuøm laù raùch...
Theo yù nghóa ñoù, chuùng toâi cho raèng caùc toân giaùo noùi chung, Coâng giaùo noùi rieâng, luoân ñoàng haønh vôùi daân toäc, vì caùc toân giaùo khôi daäy nhöõng giaù trò tinh thaàn cao quyù trong loøng ngöôøi, daïy caùc tín ñoà cuûa mình toân troïng coâng baèng vaø leõ phaûi, soáng töø bi baùc aùi, toân troïng moïi ngöôøi vì chính phaåm giaù cuûa hoï, vaø nhö theá, goùp phaàn phaùt huy truyeàn thoáng vaên hoùa toát ñeïp cuûa daân toäc, coäng taùc tích cöïc vaøo vieäc xaây döïng moät xaõ hoäi coâng baèng, daân chuû vaø vaên minh.
Kính thöa Quyù Vò,
Moät taàm nhìn ñaéng ñöùng ñaén veà toân giaùo seõ laø tieàn ñeà cho söï toân troïng quyeàn töï do toân giaùo ñích thöïc cuûa ngöôøi daân. Hy voïng nhöõng goùp yù chaân thaønh vaø thaúng thaén cuûa chuùng toâi, xuaát phaùt töø traùch nhieäm vôùi lòch söû vaø loøng yeâu meán queâ höông, seõ ñöôïc Quoác Hoäi laéng nghe. Ñoái vôùi nhöõng vaên baûn höôùng daãn aùp duïng thi haønh Luaät ñang ñöôïc soaïn thaûo, chuùng toâi mong seõ coù nhöõng höôùng ñi môùi, taïo ñieàu kieän cho caùc toân giaùo coäng taùc tích cöïc hôn trong söï nghieäp xaây döïng vaø phaùt trieån ñaát nöôùc, vì moät Vieät Nam phoàn vinh, daân chuû vaø haïnh phuùc.
Traân troïng kính chaøo.
Laøm taïi Xuaân Loäc, ngaøy 01 thaùng 06 naêm 2017
Toång thö kyù HÑGMVN
(kyù teân)
+ Pheâroâ Nguyeãn Vaên Khaûm
Giaùm muïc GP. Myõ Tho
Chuû tòch HÑGMVN
(AÁn kyù)
+ Giuse Nguyeãn Chí Linh
Toång giaùm muïc TGP. Hueá