Truyeàn thoâng vôùi taâm theá hy voïng
Suy nghó veà Söù ñieäp Truyeàn thoâng 2017
"Ñöøng sôï, Ta ôû vôùi ngöôi"
Truyeàn thoâng vôùi taâm theá hy voïng: Suy nghó veà Söù ñieäp Truyeàn thoâng 2017 "Ñöøng sôï, Ta ôû vôùi ngöôi".
Saøigoøn (WHÑ 28-05-2017) - Baøi noùi chuyeän cuûa Ñöùc giaùm muïc Pheâroâ Nguyeãn vaên Khaûm trong Ngaøy Theá giôùi Truyeàn thoâng Xaõ hoäi laàn thöù 51 (28-05-2017) do caùc giaùo phaän Saøi Goøn, Myõ Tho vaø Phuù Cöôøng cöû haønh taïi Trung taâm Muïc vuï Toång Giaùo Phaän Saøi Goøn ngaøy 27 thaùng 05 naêm 2017:
Ñaõ nhieàu laàn toâi coù cô hoäi ñeán ñaây trình baøy Söù ñieäp truyeàn thoâng haèng naêm cuûa caùc Ñöùc Giaùo hoaøng. Naêm nay cuõng theá. Neáu coù ñieàu gì khaùc hôn, chaéc laø vì toâi môùi ñi döï Ñaïi hoäi cuûa Quoác vuï vieän Truyeàn thoâng, töø ngaøy 3-5 thaùng 5 naêm 2017, taïi Roâma. Vì theá xin chia seû moät vaøi caûm nghó töø Ñaïi hoäi cuõng nhö töø Söù ñieäp truyeàn thoâng naêm 2017 cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ.
1. Tröôùc heát laø caûm nhaän veà Hoäi Thaùnh toaøn caàu. Caùc thaønh vieân cuûa Quoác vuï vieän tham döï Ñaïi hoäi ñöôïc môøi ôû ngay trong Nhaø Santa Marta, cuõng laø nôi ôû cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ. Vì ôû chung nhaø neân haèng ngaøy nhìn thaáy Ñöùc Giaùo hoaøng, ngöôøi cha chung cuûa Hoäi Thaùnh toaøn caàu, vôùi aùo doøng traéng ñôn sô, xuoáng nhaø côm vaø duøng côm chung vôùi moïi ngöôøi. Raát gaàn guõi.
Theâm vaøo ñoù, nôi hoïp Ñaïi hoäi khoâng phaûi laø truï sôû cuûa Quoác vuï vieän Truyeàn thoâng (treân ñöôøng Hoøa giaûi) nhöng laø moät phoøng hoïp lôùn trong Dinh giaùo hoaøng, nôi Ñöùc Giaùo hoaøng tieáp kieán caùc nguyeân thuû quoác gia vaø nhöõng phaùi ñoaøn lôùn treân theá giôùi, cuõng nhö tieáp caùc giaùm muïc trong dòp ad limina. Hoäi hoïp trong dinh thöï ñoù giuùp ngöôøi tham döï yù thöùc raèng mình ñang laøm vieäc cuûa Hoäi Thaùnh toaøn caàu chöù khoâng phaûi cuûa rieâng quoác gia naøo. Tính toaøn caàu ñoù coøn theå hieän qua söï ña daïng cuûa caùc tham döï vieân: 20 thaønh vieân chính thöùc cuûa Quoác vuï vieän thuoäc 18 quoác tòch khaùc nhau, ôû nhieàu chaâu luïc khaùc nhau: chaâu AÂu, chaâu Myõ, chaâu AÙ, chaâu Phi.
Ngoaøi ra, sau nhöõng giôø laøm vieäc, khi ra quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ, toâi nhìn thaáy vaø gaëp caùc ñoaøn haønh höông töø khaép nôi treân theá giôùi vaø noùi ñuû thöù ngoân ngöõ, tuoân veà Roâma, thuû phuû cuûa Hoäi Thaùnh Coâng giaùo. Taát caû ñeàu taïo cho toâi caûm nhaän roõ raøng veà Hoäi Thaùnh toaøn caàu.
2. Hoäi Thaùnh toaøn caàu quan taâm ñeán truyeàn thoâng. Muïc ñích cuûa vieäc thieát laäp Quoác vuï vieän Truyeàn thoâng ñaõ ñöôïc chính Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ xaùc ñònh trong Töï saéc thaønh laäp cuõng nhö trong dieãn vaên ngoû lôøi vôùi Ñaïi hoäi, laø "nghieân cöùu nhöõng tieâu chuaån vaø phöông thöùc môùi ñeå thoâng truyeàn Tin Möøng loøng thöông xoùt ñeán moïi daân toäc, trong caùc neàn vaên hoùa khaùc nhau, qua nhöõng phöông tieän truyeàn thoâng maø boái caûnh vaên hoùa kyõ thuaät soá cung caáp cho con ngöôøi ngaøy nay" (ÑGH Phanxicoâ, Dieãn vaên taïi Ñaïi hoäi cuûa Quoác vuï vieän Truyeàn thoâng, ngaøy 4-5-2017).
Ñeå ñaït muïc ñích ñoù, vaán ñeà khoâng chæ laø saùp nhaäp nhöõng cô quan tröôùc ñaây laïi vôùi nhau (Baùo Osservatore romano, Nhaø in Vatican, Nhaø xuaát baûn Vatican, Radio Vatican, TV Vatican, Hoäi ñoàng giaùo hoaøng veà Truyeàn thoâng, Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh, Dòch vuï internet, Dòch vuï hình aûnh), nhöng laø kieán taïo moät cô cheá hoaøn toaøn môùi, ñaùp öùng nhu caàu truyeàn thoâng trong theá giôùi thay ñoåi raát nhanh veà khoa hoïc kyõ thuaät, hình thaønh neàn vaên hoùa kyõ thuaät soá. Hoäi Thaùnh caàn phaûi hieän dieän trong theá giôùi kyõ thuaät soá ñeå thi haønh söù meänh Chuùa Gieâsu ñaõ trao phoù laø "loan baùo Tin Möøng cho moïi loaøi thuï taïo" (Mc 16,15).
3. Trong theá giôùi kyõ thuaät soá, moïi Kitoâ höõu ñeàu ñöôïc môøi goïi tham gia söù meänh loan baùo Tin Möøng, trôû thaønh moät taùc vieân truyeàn thoâng. Moät trong nhöõng neùt ñoäc ñaùo cuûa vaên hoùa kyõ thuaät soá laø moãi ngöôøi ñeàu trôû thaønh chuû theå truyeàn thoâng thay vì chæ laø ñoái töôïng. Trong thôøi ñaïi baùo in, chæ coù moät soá raát ít caùc nhaø baùo, phoùng vieân... vieát baøi, coøn trong theá giôùi kyõ thuaät soá, ai cuõng vieát ñöôïc. Coù nhöõng bloggers thu huùt ngöôøi xem hôn caû moät tôø baùo in. Neáu khoâng vieát caû baøi baùo thì nhöõng comments cuõng laø caùch phaûn hoài, vöøa nhanh goïn vöøa coù theå gaây hieäu öùng cao.
Vì moãi ngöôøi ñeàu laø chuû theå truyeàn thoâng neân caâu hoûi ñaët ra laø: chuùng ta noùi gì, vieát gì treân maïng toaøn caàu? Noùi gì vaø vieát gì laïi tuøy thuoäc caùch chuùng ta nhìn thöïc taïi. Thaät vaäy, vaán ñeà khoâng chæ laø nhöõng söï kieän vaø thöïc taïi ñang dieãn ra nhöng coøn laø caùch chuùng ta nhìn thöïc taïi, laø caëp kính chuùng ta duøng ñeå nhìn thöïc taïi, nhö Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ noùi trong Söù ñieäp Truyeàn thoâng 2017. Cuõng moät söï vaät nhöng ngöôøi ta coù theå nhìn thaáy khaùc nhau veà maøu saéc cuõng nhö hình daùng, tuøy vaøo caëp kính mang treân maét. Töông töï nhö theá, cuõng moät söï kieän, moät bieán coá, moãi ngöôøi coù theå nhìn caùch khaùc laø tuøy vaøo caëp kính noäi taâm cuûa mình. Vaø töø caùch nhìn khaùc nhau seõ daãn ñeán phaûn öùng vaø thaùi ñoä khaùc nhau.
Caëp kính toát nhaát laø Tin Möøng, khoâng chæ laø Tin Möøng veà Chuùa Gieâsu nhöng laø chính Chuùa Gieâsu. Do ñoù, mang caëp kính Tin Möøng laø mang taâm theá cuûa Chuùa Gieâsu: "Haõy mang trong anh em nhöõng taâm tö cuûa Chuùa Gieâsu" (Phil 2,5).
4. Taâm theá cuûa Chuùa Gieâsu laø taâm theá hy voïng maø Söù ñieäp dieãn taû laø sôïi chæ xuyeân suoát lòch söû cöùu ñoä vaø naém men laøm daäy caû khoái boät. Ñeå cuï theå hoùa ñieàu naøy, toâi nhôù ñeán duï ngoân Ngöôøi gieo gioáng (Mt 13,3-9). Chính coäng ñoaøn cuûa Mattheâu ñaõ giaûi thích yù nghóa cuûa duï ngoân (Mt 13,18-23): nghe Lôøi Chuùa maø khoâng hieåu laø gieo beân veä ñöôøng; nghe maø khoâng ñaâm reã saâu laø gieo nôi soûi ñaù; nghe maø khoâng sinh hoa keát quaû laø gieo vaøo buïi gai; coøn nghe maø hieåu vaø sinh hoa keát quaû laø gieo vaøo ñaát toát. Caùch giaûi thích naøy ñöôïc goïi laø giaûi thích theo tyû ngoân, coøn theo moät soá nhaø chuù giaûi Kinh Thaùnh thì ñieåm nhaán cuûa duï ngoân laø ôû choã khaùc, ñoù laø nieàm hy voïng maõnh lieät cuûa ngöôøi gieo. Ngöôøi gieo gioáng ra ñi gieo haït gioáng Nöôùc Trôøi. Nhìn töø beân ngoaøi, xem ra coâng vieäc thaát baïi vì quaù nhieàu haït gioáng rôi treân soûi ñaù, trong buïi gai, beân veä ñöôøng. Duø vaäy chaêng nöõa, vaãn coù nhöõng haït rôi vaøo ñaát toát vaø sinh hoa keát quaû phong phuù. Cho neân haõy cöù kieân nhaãn maø gieo haït gioáng Nöôùc Trôøi. Roõ raøng laø taâm theá traøn ñaày hy voïng.
Haõy nhìn vaøo cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu. Caû moät ñôøi boân ba rao giaûng khaép nôi, laøm bao nhieâu pheùp laï, ñöôïc quaàn chuùng toân vinh#Theá roài, vaøo thôøi ñieåm cuoái cuøng, töø ñænh cao thaäp giaù nhìn xuoáng, Ngöôøi thaáy gì? Nhöõng caùnh tay giô cao ñoøi ñoùng ñinh, nhöõng caùi mieäng hoâ to leân aùn; ngay caû nhöõng moân ñeä thaân thieát cuõng boû chaïy, döôùi chaân thaäp giaù chæ coøn laïi baø meï giaø vaø ngöôøi hoïc troø yeâu. Nhöng chính trong giaây phuùt töôûng nhö tuyeät voïng ñoù, Chuùa Gieâsu keâu leân "Laïy Cha, xin tha cho hoï vì hoï khoâng bieát vieäc hoï laøm" vaø "Laïy Cha, con phoù thaùc söï soáng con trong tay Cha". Ñoù laø tieáng keâu cuûa hy voïng, caäy troâng, phoù thaùc. Chæ coù nieàm hy voïng maõnh lieät vaøo söï chieán thaéng toái haäu cuûa tình yeâu môùi laøm cho ngöôøi ta daùm tha thöù cho nhöõng keû gieát cheát mình. Chæ coù nieàm hy voïng maõnh lieät vaøo Thieân Chuùa môùi ban taëng söùc maïnh ñeå daùm phoù thaùc troïn veïn nôi Thieân Chuùa trong nhöõng giaây phuùt kinh hoaøng nhaát. Chính vì theá, thaäp giaù Ñöùc Kitoâ trôû thaønh nguoàn hy voïng. Vaø thay cho ñaùm ñoâng hoø la leân aùn hoâm aáy treân ñoài Canveâ, muoân ngaøn theá heä ñaõ, ñang vaø seõ haùt leân: "Vinh quang cuûa ta laø thaäp giaù Ñöùc Kitoâ, nôi Ngaøi, ôn cöùu ñoä cuûa ta, söùc soáng cuûa ta, phuïc sinh cuûa ta".
5. Taâm theá hy voïng giuùp khaùm phaù nhöõng ñieàu tích cöïc hôn laø chæ nhìn vaøo ñieàu tieâu cöïc, giuùp môû caùnh cöûa ñi veà phía töông lai hôn laø nhoát kín tha nhaân trong nguïc tuø quaù khöù. Haõy ñoïc laïi caâu chuyeän Ngöôøi nöõ ngoaïi tình (Ga 8,1-11). Caùc kinh sö vaø ngöôøi Phariseâu daãn ñeán tröôùc maët Chuùa Gieâsu moät phuï nöõ bò baét quaû tang ñang phaïm toäi ngoaïi tình, vaø nhaân danh leà luaät, ngöôøi ta ñoøi neùm ñaù ngöôøi phuï nöõ ñoù. Baèng vieäc tuyeân aùn ñoù, ngöôøi ta khoùa chaët cuoäc ñôøi cuûa chò trong quaù khöù, vaø caû cuoäc ñôøi chò bò ñoùng daáu baèng toäi ngoaïi tình! Coøn Chuùa Gieâsu thì sao? Ngöôøi noùi vôùi chò phuï nöõ: "Con veà ñi vaø ñöøng phaïm toäi nöõa". Khoâng chæ laø giuùp chò thoaùt cheát nhöng laø môû cho chò caû moät caùnh cöûa ñi tôùi töông lai. Vaø Chuùa Gieâsu môû caùnh cöûa ñoù cho chò vì Ngöôøi nhìn thaáy ñieàu tích cöïc nôi chò chöù khoâng chæ laø ñieàu tieâu cöïc": tuy chò coù toäi nhöng ñoù khoâng phaûi laø taát caû, chò coù khaû naêng soáng cuoäc soáng toát laønh nhö bao ngöôøi vaø coù theå hôn nöõa.
Ngaøy nay, ngoài tröôùc baøn phím, cuõng coù nhieàu oâng baø thuoäc haøng kinh sö vaø Phariseâu nhö theá! Cöù leân maïng laø bieát, cöù vaøo facebook laø thaáy. Coù "hot news" naøo laø ñuû thöù comments. Khoâng caàn tìm hieåu söï thaät ra sao, cöù "chöûi" ñaõ! Caøng cay chua caøng ñaõ! Hoï thích leân aùn hôn laø tha thöù, thích nhoát ngöôøi khaùc trong quaù khöù hôn laø môû cho ngöôøi khaùc caùnh cöûa ñi tôùi töông lai.
Coù ñieàu raát laï, khi keå chuyeän veà ngöôøi nöõ ngoaïi tình, thaùnh Gioan ghi nhaän raèng khi nghe Chuùa Gieâsu noùi "Ai trong caùc oâng saïch toäi thì laáy ñaù maø neùm tröôùc ñi", hoï boû ñi heát, "baét ñaàu töø nhöõng ngöôøi lôùn tuoåi" (Ga 8,8). Caùi laï laø Ñaáng chí thaùnh, Ñaáng khoâng heà phaïm toäi, thì khoâng leân aùn nhöng chæ tha thöù, coøn keû toäi loãi laïi thích leân aùn. Ngaøy nay cuõng theá thoâi. Hình nhö coù thöù taâm lyù buø tröø ôû ñaây. Baûn thaân toäi loãi ñaàm ñìa nhöng thích xoi moùi vaø leân aùn ngöôøi khaùc ñeå toû ra raèng mình toát laønh. Coøn ngöôøi ñaïo ñöùc thaät söï laïi roäng loøng caûm thoâng vaø tha thöù. Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ chia seû raèng moãi khi ñeán thaêm caùc tuø nhaân, ngaøi hay töï hoûi: neáu toâi ôû trong hoaøn caûnh cuûa hoï, toâi coù toát hôn hoï khoâng hay coøn teä hôn theá? Laïi chaúng ñaùng cho chuùng ta caân nhaéc khi ngoài tröôùc baøn phím sao?
Keát luaän: Taâm theá hy voïng giuùp ta khaùm phaù nhöõng ñieàu tích cöïc hôn laø tieâu cöïc, quaûng ñaïi vôùi tha nhaân hôn laø chaät heïp, nhôø ñoù trôû thaønh ngöôøi loan baùo Tin Möøng hôn laø tin döõ, tin vui hôn laø tin buoàn, qua baøi vieát, comments, hình aûnh ñöa leân treân internet. Haõy böôùc vaøo theá giôùi kyõ thuaät soá vôùi taâm theá hy voïng vaø trôû thaønh ngöôøi loan baùo Tin Möøng.
Giaùm muïc Pheâroâ Nguyeãn Vaên Khaûm