Chuùng Ta Seõ Neân Moät Xöông Moät Thòt
Naêm Muïc vuï Gia ñình 2017: Chuaån bò cho caùc baïn treû böôùc vaøo ñôøi soáng Hoân nhaân
Gaëp gôõ VI: Chuùng Ta Seõ Neân Moät Xöông Moät Thòt
Muïc ñích:
Cuøng nhau suy nghó veà chuyeän keát hoân, ñoù laø söï kieän ta phaûi xaây döïng daàn daø theo thôøi gian ñoàng thôøi hoïc nhìn hoân phoái nhö laø moät böôùc khôûi ñaàu cuûa keá hoaïch soáng. Chuùng ta thaáy nhieäm vuï luaân lyù naøy ñöôïc thieát laäp döïa treân neàn taûng cuûa choïn löïa hoân nhaân laø moät choïn löïa troïn veïn, baát khaû phaân ly vaø duy nhaát cuûa vaø ñoâi baïn thieát yeáu phaûi tin töôûng döï phoùng naøy.
Caàu nguyeän vaø laéng nghe Lôøi Chuùa:
Lôøi daãn:
Ôn ta nhaän ñöôïc trong bí tích hoân phoái ñoøi hoûi phaûi ñöôïc soáng vaø laøm cho môùi moãi ngaøy: ñoù laø lôøi höùa ñoâi taân hoân trao cho nhau khi tuyeân boá öng thuaän keát hoân.
Nhieäm vuï luaân lyù cuûa anh chò seõ ñöôïc thöïc hieän trong moät haønh trình daøi ñeå daàn daàn trôû neân "moät xöông moät thòt" trong khi bieát toân troïng söï khaùc bieät nhau, ñeå cuøng nhau xaây döïng moät cuoäc soáng chung nuoâi döôõng bôûi moät tình yeâu troïn veïn, trung tín, baát khaû phaân ly vaø phong nhieâu (saün saøng ñoùn nhaän vaø nuoâi daïy con caùi).
Trong cuoäc haønh trình naøy anh chò khoâng ñôn ñoäc: trong cuoäc soáng vaø trong nhaø cuûa anh chò seõ coù Thaùnh Thaàn Chuùa hieän dieän vaø hoaït ñoäng.
Lôøi Chuùa: trong Tin Möøng theo thaùnh Marcoâ
"Ñöùc Gieâsu boû nôi ñoù, ñi tôùi mieàn Giuñeâ vaø vuøng beân kia soâng Gioñan. Ñoâng ñaûo daân chuùng laïi tuoân ñeán vôùi Ngöôøi. Vaø nhö thöôøng leä, Ngöôøi laïi daïy doã hoï. Coù maáy ngöôøi Phariseâu ñeán gaàn Ñöùc Gieâsu vaø hoûi raèng: "Thöa Thaày, choàng coù ñöôïc pheùp raãy vôï khoâng?" Hoï hoûi theá laø ñeå thöû Ngöôøi. Ngöôøi ñaùp: "Theá oâng Moâseâ ñaõ truyeàn daïy caùc oâng ñieàu gì?" Hoï traû lôøi: "OÂng Moâseâ ñaõ cho pheùp vieát giaáy ly dò maø raãy vôï." Ñöùc Gieâsu noùi vôùi hoï: "Chính vì caùc oâng loøng chai daï ñaù, neân oâng Moâseâ môùi vieát ñieàu raên ñoù cho caùc oâng. Coøn luùc khôûi ñaàu coâng trình taïo döïng, Thieân Chuùa ñaõ laøm neân con ngöôøi coù nam coù nöõ; vì theá, ngöôøi ñaøn oâng seõ lìa cha meï maø gaén boù vôùi vôï mình, vaø caû hai seõ thaønh moät xöông moät thòt. Nhö vaäy, hoï khoâng coøn laø hai, nhöng chæ laø moät xöông moät thòt. Vaäy, söï gì Thieân Chuùa ñaõ phoái hôïp, loaøi ngöôøi khoâng ñöôïc phaân ly." Khi veà ñeán nhaø, caùc moân ñeä laïi hoûi Ngöôøi veà ñieàu aáy. Ngöôøi noùi: "Ai raãy vôï maø cöôùi vôï khaùc laø phaïm toäi ngoaïi tình ñoái vôùi vôï mình; vaø ai boû choàng ñeå laáy choàng khaùc, thì cuõng phaïm toäi ngoaïi tình." (Mc 10,1-12).
Linh muïc: Trong khi cuøng nhau caàu nguyeän baèng thaùnh vònh 127, chuùng ta haõy baøy toû nieàm xaùc tín raèng söï bình an cuûa Chuùa seõ cö nguï trong gia ñình trung tín vôùi Ngöôøi, vì Ngöôøi laøm cho gia ñình traøn ngaäp haïnh phuùc. Môøi caùc anh chò chia laøm hai beø, luaân phieân xöôùng ñaùp.
Nhöõng ngöôøi nöõ: Haïnh phuùc thay baïn naøo kính sôï Chuùa, aên ôû theo ñöôøng loái cuûa Ngöôøi. Coâng khoù tay baïn laøm, baïn ñöôïc an höôûng, baïn quaû laø laém phuùc nhieàu may.
Nhöõng ngöôøi nam: Hieàn theâ baïn trong cöûa trong nhaø khaùc naøo caây nho ñaày hoa traùi; vaø baày con töïa nhöõng caây oâ-liu môn môûn, xuùm xít taïi baøn aên.
Nhöõng ngöôøi nöõ: Ñoù chính laø phuùc loäc Chuùa daønh cho keû kính sôï Ngöôøi. Xin Chuùa töø Sion xuoáng cho baïn muoân vaøn ôn phuùc! Öôùc chi trong suoát caû cuoäc ñôøi baïn ñöôïc thaáy Gieârusalem phoàn thònh,
Nhöõng ngöôøi nam: ñöôïc soáng laâu beân ñaøn con chaùu. Nguyeän chuùc Israel vui höôûng thaùi bình!
Taát caû: Vinh danh Chuùa Cha vaø Chuùa Con, cuøng vinh danh Thaùnh Thaàn Thieân Chuùa,
Töï muoân ñôøi vaø chính hieän nay, luoân maõi ñeán thieân thu vaïn ñaïi. Amen.
Caâu hoûi giuùp suy tö:
- Luaät luaân lyù laø gì? Haïn cheá caùc öôùc muoán vaø khaùt khao cuûa con ngöôøi, caù nhaân cuõng nhö ñoâi baïn, coù chính ñaùng khoâng?
- Anh chò hieåu nhö theá naøo khaúng ñònh sau ñaây: "Hoân phoái khoâng phaûi laø ñieåm ñeán nhöng laø ñieåm khôûi ñaàu"? Taïi sao, vaø theo nghóa naøo, vôùi nhöõng choïn löïa naøo?
- Dieãn ngöõ tin möøng lieân heä tôùi hoân nhaân sau ñaây coù yù nghóa gì: "Caû hai seõ trôû neân moät xöông moät thòt"?
Suy tö:
Ñeà taøi cuûa laàn gaëp gôõ naøy laø thaùi ñoä vaø haønh vi luaân lyù Kitoâ giaùo cuûa ñoâi baïn.
Hoân nhaân khoâng chæ goùi troïn trong moät nghi leã cöû haønh, nhöng laø moät "baäc soáng", töùc laø moät tình traïng cuûa cuoäc soáng, ñöôïc traûi daøi trong thôøi gian vaø ñoøi hoûi phaûi ñöôïc laøm môùi laïi moãi ngaøy trong khi ñoái maët vôùi moät chuoãi nhöõng ñieàu cuï theå phaûi quyeát ñònh. Noùi ñeán "thaùi ñoä vaø haønh vi luaân lyù" khieán nhieàu ngöôøi trong chuùng ta caûm thaáy khoâng ít boái roái hay khoù khaên. Quaû thaät, moät caùch töï nhieân, ngöôøi ta thöôøng nhìn vaán ñeà naøy nhö moät toång theå caùc luaät leä vaø quy taéc ñöôïc aùp ñaët bôûi leà luaät töø beân ngoaøi: luaät leä vaø quy taéc ñöôïc caûm nhaän nhö moät gaùnh naëng phaûi mang, nhö moät söï giôùi haïn töï do rieâng cuûa moãi ngöôøi. Trong boái caûnh vaên hoùa thôøi ñaïi hoâm nay vôùi ñaëc tröng chuû nghóa töông ñoái veà ñaïo ñöùc khaù phoå bieán, caûm thöùc aáy coøn thaáy roõ raøng hôn.
YÙ nghóa cuûa luaân lyù Kitoâ giaùo
Khoâng neân laãn loän tính luaân lyù vôùi chuû nghóa duy luaân lyù hay chuû nghóa duy phaùp lyù (hieåu nhö laø chæ giöõ luaät beà ngoaøi, hay thaùi ñoä soáng neä luaät). Phaûi nhìn luaân lyù nhö laø moät daán thaân cuûa töï do vaø löông taâm cuûa ta tìm kieám vaø thöïc thi söï thieän ñích thaät, khi ta nhaän ra chính chaân lyù. Leà luaät vaø caùc quy taéc, theo nghóa naøy, laø ñeå dieãn giaûi nhö moät ôn hueä cuûa Thieân Chuùa nhaèm giuùp chuùng ta naém baét ñöôïc söï thaät veà mình deã daøng hôn, ñeå laøm sao cho chuùng ta trong töï do coù theå gaén keát ñöôïc vôùi Ngaøi. Ñieàu naøy ñuùng cho caù nhaân vaø cuõng ñuùng cho ñôøi hoân nhaân. Ñaëc tính neàn taûng cuûa luaân lyù Kitoâ giaùo laø: trong luaân lyù aáy ôn Chuùa ñi tröôùc ñoøi hoûi soáng theo leà luaät vaø quy taéc, vaø ôn naøy, khi khôi daäy trong ta söï ñaùp traû vaø chaát vaán töï do cuûa mình, trôû thaønh tieáng keâu goïi ta ñaûm nhaän moät loái soáng naøo ñoù. Qua kheá öôùc hoân phoái, töùc laø baèng tình yeâu phu theâ, ngöôøi keát hoân tham döï vaøo chính tình yeâu cuûa Ñöùc Kitoâ daønh cho Hoäi thaùnh Ngöôøi: ñoù laø ôn ban cuûa Thaàn Khí laøm cho hai vôï choàng coù khaû naêng soáng theo nhöõng tính naêng cuûa chính tình yeâu naøy. Töø ôn hueä naøy phaùt sinh ra boån phaän phaûi soáng theo söï thaät cuûa tình yeâu vôï choàng vaø phuø hôïp vôùi caên tính cuûa ngöôøi ñaõ keát hoân: ngöôøi ñöôïc keâu goïi theå hieän trong lòch söû maàu nhieäm tình yeâu cuûa Ñöùc Kitoâ daønh cho Hoäi thaùnh. Soáng cuoäc hoân nhaân cuûa mình, bôûi theá, khoâng heä taïi nôi vieäc thích nghi theo moät leà luaät beân ngoaøi, cho baèng laø thöïc hieän nhöõng gì laø chính hoân nhaân.
"Tuy nhieân seõ khoâng toát neáu chuùng ta laãn loän caùc bình dieän khaùc nhau: khoâng ñöôïc ñaët leân hai con ngöôøi ñaày giôùi haïn caùi gaùnh naëng to lôùn cuûa vieäc phaûi theå hieän laïi caùch hoaøn haûo moái keát hôïp giöõa Ñöùc Kitoâ vaø Hoäi thaùnh, vì hoân nhaân - xeùt nhö moät daáu chæ - laø "moät tieán trình naêng ñoäng daàn daàn tieán tôùi hoäi nhaäp ngaøy moät hôn caùc ôn hueä cuûa Thieân Chuùa" (FC 9). (Amoris laetitia 122).
Thaùi ñoä haønh ñoäng luaân lyù cuûa caùc ñoâi vôï choàng
Hoân nhaân, trong khi keát hôïp vôï choàng neân moät, ñoøi hoûi hai ngöôøi moãi ngaøy khoâng ngöøng trôû neân "moät xöông moät thòt". Noùi caùch khaùc, ñieàu quan troïng laø vôï choàng soáng ñôøi hoân nhaân cuûa mình laøm sao ñeå thöïc hieän toát caùc ñaëc tính cuûa tình yeâu phu theâ, moät tình yeâu hoaøn toaøn nhaân baûn vaø troïn veïn vaø nhìn nhaän tình yeâu phu theâ "laø moät tình yeâu troïn veïn goàm toùm moïi nhaân toá thuoäc ngoâi vò - caû veà theå xaùc vaø baûn naêng, söùc maïnh cuûa caûm xuùc vaø tình yeâu, khaùt voïng cuûa taâm linh vaø yù chí -; tình yeâu aáy nhaèm ñeán moät söï hôïp nhaát saâu xa giöõa caùc ngoâi vò, moät söï hôïp nhaát ngoaøi söï keát hôïp neân moät trong thaân xaùc, coøn neân moät trong taâm hoàn vaø trong linh hoàn" (Familiaris consortio, 13). Ñöôïc keâu goïi neân moät khoâng heà coù nghóa laø loaïi tröø nhöõng khaùc bieät, nhöng ñuùng hôn laø nhìn nhaän, toân troïng, thaêng tieán vaø quyù troïng tính caù bieät cuûa nhau, ñem hoøa nhaäp noù vaøo maïch chaûy cuûa tình yeâu vaø hieäp thoâng saâu xa. Nhöõng tính chaát khoâng theå choái boû cuûa hoân nhaân döïa treân neàn taûng söï hieäp nhaát vôï choàng, khi aáy, laø trung thaønh (vôùi keá hoaïch yeâu thöông töï hieán), baát khaû phaân ly (ly dò laø moät söï xuùc phaïm nghieâm troïng ñeán phaåm giaù cuûa hoân nhaân, ñeán ôn ta laõnh nhaän), phong nhieâu (môû ra vôùi söï soáng), khieát tònh vôï choàng (tình yeâu khoâng so ño tính toaùn ích kyû).
"Sau tình yeâu keát hôïp chuùng ta vôùi Thieân Chuùa, tình yeâu phu phuï laø "tình baïn cao caû nhaát".[1] Ñoù laø moät söï keát hôïp bao haøm moïi ñaëc tính cuûa moät tình baïn toát ñeïp: quan taâm tôùi thieän ích cuûa ngöôøi kia, tính hoã töông, söï thaân maät, söï dòu daøng, tính oån ñònh vaø söï töông ñoàng baèng höõu caàn ñöôïc thieát laäp töø moät ñôøi soáng chung. Nhöng hoân nhaân coøn theâm vaøo ñoù tính ñôn nhaát baát khaû phaân ly ñöôïc dieãn taû trong döï phoùng oån ñònh cuøng chia seû vaø xaây döïng toaøn boä cuoäc soáng. Chuùng ta haõy chaân thaønh vaø nhìn nhaän nhöõng daáu chæ cuûa thöïc taïi: Ai ñaõ yeâu nhau thì khoâng döï ñònh duy trì moái quan heä ñoù cuûa mình chæ trong moät thôøi haïn, ai soáng maõnh lieät nieàm vui cuûa keát hoân thì khoâng nghó tôùi moät keát hôïp taïm thôøi; nhöõng ngöôøi ñoàng haønh cuoäc cöû haønh moái keát hôïp traøn ngaäp tình yeâu duø coù mong manh naøy, cuõng hy voïng noù seõ ñöùng vöõng qua thöû thaùch cuûa thôøi gian; con caùi khoâng chæ muoán cha meï chuùng yeâu nhau, maø coøn trung thaønh vaø maõi maõi gaén boù vôùi nhau" (Amoris laetitia 123).
Nhöõng noàng naøn vaø choâng cheânh
Thuôû ban ñaàu hoân nhaân thöôøng raát giaøu caùc nguoàn löïc vaø vì theá ñaây laø thôøi gian caàn ñöôïc quyù troïng. Nhöõng noàng nhieät thuôû ban ñaàu cuoäc soáng löùa ñoâi, nieàm vui nhìn thaáy ngöôøi naøy ñöôïc taïo döïng ñeå cho ngöôøi kia, söï thanh bình cuûa moät ñôøi soáng vôï choàng thaân maät vaø quaân bình, nieàm vui trong vieäc thöïc hieän nhöõng döï phoùng vaø öôùc mô ñöôïc aáp uû töø laâu, môû ra vôùi nhöõng vieãn aûnh môùi cho söï taêng tröôûng ñöùc tin... Nhöng cuõng khoâng thieáu nhöõng khoù khaên töông öùng. Söï hoøa hôïp vôùi nhau ñoøi hoûi caû moät quaù trình daøi laâu, khaùm phaù cuõng coù phaàn baát ngôø nhöõng maët tieâu cöïc hoaëc "vaán ñeà" cuûa nhau, khoâng theå chòu ñöïng nhau, caùm doã kheùp kín mình trong coõi rieâng tö... Nhöõng khoù khaên aáy coù theå phaùt sinh töø choã ngöôøi naøy hay ngöôøi kia khoâng coù khaû naêng hoøa hôïp caùc khaùc bieät, hoaëc noåi leân thöôøng xuyeân nhöõng ghen töông laïnh noàng, ñeå roài baét ñaàu hay giaän hôøn, im laëng, nghi ngôø roài moät ngaøy buøng noå tranh luaän, caûi vaõ. Trong boái caûnh ñoù, caùc anh chò caàn hoïc bieát soáng "coù ñoâi"vaø "thaønh ñoâi", moïi söï caàn ñöôïc quyeát ñònh chung bôûi caû hai ngöôøi hay coù tham khaûo söï ñoàng thuaän cuûa ngöôøi kia.
"Ñöùc Chuùa laø chöùng nhaân giöõa ngöôi vaø ngöôøi ñaøn baø ngöôi ñaõ cöôùi trong tuoåi thanh xuaân. [...] Ngöôi ñöøng phaûn boäi ngöôøi ñaøn baø ngöôi ñaõ cöôùi trong tuoåi xuaân xanh. Quaû thaät Ta gheùt vieäc raãy vôï" (Ml 2,14-16).
Nhöõng aân caàn vaø thaùi ñoä soáng caàn vun xôùi
Moät tình yeâu ñem ñeán ích lôïi khi bieán hoaù vôùi nhöõng neùt sau ñaây maø thaùnh Phaoloâ trong Thö göûi tín höõu Coâlosseâ (3,12t.) ñaõ gôïi ra: dòu hieàn, coù loøng thöông caûm, nhaân haäu, khieâm nhu, hieàn hoøa (khoâng xeùt ñoaùn gay gaét), nhaãn naïi, chòu ñöïng laãn nhau, saün saøng tha thöù cho nhau. Ñeå ñöôïc nhö theá, ta phaûi quay veà vôùi nguoàn dinh döôõng: laéng nghe Lôøi Chuùa vaø caàu nguyeän trong gia ñình. Hai vôï choàng caàn coù noùi chuyeän, ñoái thoaïi vôùi nhau, ñoái dieän cuøng baøn baïc vôùi nhau veà caùc chöông trình soáng cuûa mình vaø nhöõng choïn löïa hoï döï ñònh laøm, tìm chia seû taâm söï treân moãi bieán coá cuoäc soáng, giuùp ñôõ nhau caû veà caàu nguyeän vaø taêng tröôûng ñöùc tin. Ñoâi baïn seõ caàn soáng nhöõng thôøi gian bình yeân vaø daønh rieâng cho nhau, cuõng nhö ñeå hoïc bieát yù nghóa vaø kinh nghieäm saâu saéc cuûa söï thaân maät trong tình duïc vôï choàng, theo loâgich cuûa söï trao hieán toaøn thaân khoâng deø seûn vaø choáng laïi moïi hình thöùc chieám höõu ích kyû bieán ngöôøi kia thaønh moät thöù ñoà vaät cho ta höôûng duøng. Ñoâi baïn cuõng neân vun troàng moät moái quan heä aân caàn tieáp nhaän vaø trao hieán öu tieân duøng caùc phöông theá ñieàu hoøa sinh saûn töï nhieân, voán laø nhöõng kyõ thuaät hôïp phaùp vaø ñaùng tin caäy nhöng nhaát laø, chuùng coù theå khôi daäy vaø phaùt trieån moät töông quan thanh bình vaø hoøa ñieäu trong yeâu thöông vaø phuïc vuï söï soáng.
Haønh trình tieäm tieán
"Tình yeâu maø khoâng taêng tröôûng laø moät tình yeâu ñang laâm nguy. Vaø chuùng ta chæ coù theå lôùn leân khi chuùng ta ñaùp laïi aân suûng cuûa Thieân Chuùa xuyeân qua caùc haønh ñoäng yeâu thöông khoâng ngöøng, nhöõng haønh ñoäng töø aùi trôû neân ngaøy caøng thöôøng xuyeân hôn, noàng nhieät, quaûng ñaïi, dòu daøng vaø vui töôi hôn. Ngöôøi choàng vaø ngöôøi vôï "kinh nghieäm yù nghóa veà söï hôïp nhaát cuûa mình vaø theo ñuoåi noù ngaøy moät troïn veïn hôn"(Gaudium et spes 48). Ôn ban cuûa tình yeâu Thieân Chuùa tuoân traøn treân ñoâi baïn cuõng laø moät lôøi môøi goïi khoâng ngöøng phaùt trieån quaø taëng cuûa aân suûng naøy" (Amoris laetitia 134).
Caàn nhìn taát caû moïi söï aáy nhö moät haønh trình tieäm tieán ñoâi baïn phaûi ñi qua caùch kieân trì vaø quyeát lieät, khoâng nhö nhöõng keû raùng giöõ mình trung tín cho baèng laø, hoï khoâng ngöøng trôû neân trung tín moãi ngaøy moät hôn. Vöôït treân nhöõng xung löïc thuoäc baûn naêng vaø tình caûm töï nhieân, ñoâi baïn caàn soáng moái quan heä vôùi traùch nhieäm, trung thaønh vôùi nhöõng boån phaän cuûa mình, vaø tinh thaàn hy sinh. Cuoäc soáng seõ khoâng thieáu nhöõng luùc caêng thaúng, nhöng luoân coù theå vöôït qua ñöôïc. Caàn vun xôùi söï ñoái thoaïi giöõa hai vôï choàng vaø ñöa vaøo gia ñình tinh thaàn caùc moái phuùc thaät: khieâm nhu, hieàn laønh, bieát thöông caûm, thaùi ñoä coâng baèng ñoái vôùi nhöõng khaùc bieät cuûa nhau, öôùc muoán hoøa bình. Treân haønh trình naøy coù Chuùa Thaùnh Thaàn hieän dieän vaø hoaït ñoäng, Ngaøi ñöôïc ban cho trong ngaøy ta thaønh hoân vaø laïi ñöôïc thoâng ban moãi ngaøy, Ngaøi giuùp ta soáng trong söï thaät tình yeâu phu theâ bôûi Ngaøi cho sinh haï vaø lôùn leân trong caùc vôï choàng chính Chuùa Gieâsu.
Thaûo luaän theo nhoùm:
- Phaûn öùng töùc thôøi cuûa chuùng ta nhö theá naøo tröôùc ñieàu ñöôïc nghe?
- Ñaâu laø nhöõng trôû ngaïi chính yeáu anh chò coù theå döï kieán tröôùc lieân quan ñeán chuyeän "hoï khoâng coøn laø hai nhöng trôû neân moät xöông moät thòt"?
- Taïi sao caàu nguyeän laø raát quan troïng trong haønh trình taêng tröôûng naøy?
- Daønh choã cho söï ñoái thoaïi vôï choàng vaø trao ñoåi vôùi nhau trong cuoäc soáng haèng ngaøy cuûa hoân nhaân vaø gia ñình, coù nghóa laø gì?
- Coù caàn ñeán söï giuùp ñôõ hay khoâng trong nhöõng tröôøng hôïp ñoâi baïn coù khoù khaên veà quan heä (ñoái thoaïi hay töông giao veà maët tình caûm, tình duïc)? Seõ nhôø ai giuùp ñôõ?
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
[1] Toâma Aquinoâ, Summa contra Gentiles, III, 123; Cf. ARISTOTELE, Etica Nic., 8, 12 (ed. Bywater, Oxford 1984, 174).
Vaên phoøng HÑGMVN