Cuoäc nghieân cöùu môùi veà haäu quaû
cuûa thuoác laù treân söùc khoûe con ngöôøi
Cuoäc nghieân cöùu môùi veà haäu quaû cuûa thuoác laù treân söùc khoûe con ngöôøi.
Washington (AFP 05-04-2017; Vat. 11-04-2017) - Hoâm thöù tö 05 thaùng 04 naêm 2017, taäp san khoa hoïc The Lancet ñaõ coâng boá keát quaû moät cuoäc nghieân cöùu môùi veà haäu quaû cuûa thuoác laù treân söùc khoûe con ngöôøi, theo ñoù, con soá ngöôøi huùt thuoác haøng ngaøy vaø soá ngöôøi cheát vì thuoác laù tieáp tuïc gia taêng treân toaøn theá giôùi keå töø naêm 1990 ñeán nay, maëc duø ñaõ coù nhieàu böôùc tieán trong laõnh vöïc choáng teä naïn huùt thuoác.
Theo baùo caùo Global Burden of Deseases, do moät toå hôïp goàm haøng traêm khoa hoïc gia noåi tieáng theá giôùi soaïn thaûo, cöù 4 ngöôøi nam thì coù moät ngöôøi huùt thuoác haøng ngaøy. Coøn phía phuï nöõ thì tyû leä naøy laø 1 treân 20 ngöôøi, töùc laø treân toaøn theá giôùi, coù khoaûng 1 tyû ngöôøi nghieän thuoác laù vaøo naêm 2015. Daïo thaäp nieân 1990, tyû leä noùi treân laø 1 treân 3 ngöôøi nam vaø 1 treân 12 ngöôøi nöõ. Ñaây laø moät giaûm thieåu ñaùng keå, theá nhöng con soá ngöôøi huùt thuoác laù laïi gia taêng töø 870 trieäu ngöôøi hoài thaäp nieân 1990 leân 930 trieäu naêm 2015, moät phaàn vì daân soá theá giôùi gia taêng. Vaø con soá ngöôøi cheát vôùi nhöõng heä luïy cuûa thuoác laù ñaõ gia taêng 4.7% trong cuøng thôøi gian naøy, leân ñeán con soá treân 6.4 trieäu ngöôøi trong naêm 2015.
Caùc chuyeân vieân khoa hoïc trong nhoùm soaïn thaûo baùo caùo noùi treân baøy toû lo ngaïi raèng con soá ngöôøi cheát coù theå taêng theâm nhieàu trong thôøi gian tôùi ñaây, vì caùc coâng ty saûn xuaát thuoác laù ñang maïnh meõ nhaém ñeán caùc thò tröôøng môùi, ñaëc bieät laø caùc nöôùc ñang treân ñöôøng phaùt trieån.
Cho ñeán nay, thuoác laù laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân chính gaây ra caùi cheát cho ngöôøi daân theá giôùi. 1/10 tyû soá ngöôøi cheát treân toaøn theá giôùi laø do thuoác laù. Moät nöûa toång soá ngöôøi cheát vì thuoác laù laø taïi 4 nöôùc Trung quoác, AÁn Ñoä, Hoa Kyø vaø Nga. Cuøng vôùi caùc nöôùc Indonesia, Bangladesh, Philippine, Nhaät Baûn, Brazil vaø Ñöùc, hoï tieâu thuï 2/3 soá thuoác laù baùn ra treân toaøn theá giôùi.
Giaùo sö Emmanuella Gakidou thuoäc hoïc vieän nghieân cöùu vaø thaåm ñònh söùc khoûe cuûa Ñaïi hoïc Washington, moät trong caùc soaïn giaû chính cuûa baùo caùo noùi treân, tuyeân boá naïn nghieän thuoác laù ñöùng haøng thöù hai trong danh saùch caùc nguyeân nhaân khieán con ngöôøi cheát sôùm hay coù nguy cô taøn taät suoát ñôøi, chæ sau beänh huyeát aùp.
Taïi moät soá quoác gia, soá ngöôøi nghieän huùt thuoác giaûm suùt moät phaàn cuõng laø nhôø vieäc taêng tieàn thueá ñaùnh treân thuoác laù, nhôø caùc chieán dòch choáng huùt thuoác, caûnh baùo veà nhöõng nguy hieåm cuûa thuoác laù vaø caùc chöông trình giuùp cai thuoác. Chaúng haïn nhö nöôùc Brazil, trong voøng 25 naêm gaàn ñaây con soá ngöôøi nghieän huùt thuoác ñaõ giaûm töø 29% xuoáng coøn 12% trong nam giôùi vaø töø 19% xuoáng coøn 8% trong nöõ giôùi. Nhöng Indonesia, Bangladesh vaø Philippines thì khoâng ghi nhaän ñöôïc tieán boä naøo trong laõnh vöïc giaûm soá ngöôøi huùt thuoác. Theo toå chöùc Söùc Khoûe Theá giôùi, soá ngöôøi nghieän thuoác laù taïi Phi chaâu Nam sa maïc Sahara seõ gia taêng 50% töø nay cho ñeán naêm 2025.
Chuyeân gia khoa hoïc John Britton ngöôøi Anh nhaän ñònh laø con soá ngöôøi cheát vì heä luïy thuoác laù seõ gia taêng ñeán möùc ñoä kinh hoaøng nôi nhöõng quoác gia ngheøo ñang treân ñöôøng phaùt trieån. Ngöôøi ta coù theå chôø ñôïi khoaûng moät nöûa toång soá ngöôøi huùt thuoác laù thöôøng ngaøy, töùc laø treân döôùi nöûa tyû ngöôøi, seõ bò cheát sôùm, ngoaïi tröø khi hoï boû huùt thuoác ngay töø baây giôø.
(AFP 05.04.2017)
Mai Anh
(Radio Vatican)