Toùm löôïc noäi dung
Thoâng ñieäp Populorum Progressio
"Tieán boä caùc daân toäc"
Toùm löôïc noäi dung Thoâng ñieäp Populorum Progressio "Tieán boä caùc daân toäc" cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI.
Roma (Vat. 2-04-2017) - Caùch ñaây 50 naêm ngaøy 26 thaùng 3 naêm 1967, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ coâng boá Thoâng ñieäp "Populorum progressio - "Tieán boä caùc daân toäc", ñeà ra caùc ñöôøng höôùng môùi cho xaõ hoäi, trong ñoù coù tình lieân ñôùi nhö duïng cuï cai trò caùc daân nöôùc. Thoâng ñieäp ñaõ ghi daáu moät cuoäc caùch maïng thöôøng ñöôïc goïi laø "cuoäc caùch maïng Montini". Ngay töø naêm 1963 Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ baét ñaàu thu thaäp caùc taøi lieäu roäng raõi lieân quan tôùi "Söï phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi, luaân lyù. Chaát lieäu nghieân cöùu cho moät thoâng ñieäp veà caùc nguyeân taéc luaân lyù cuûa söï phaùt trieån". Vieäc soaïn thaûo Thoâng ñieäp nhö theá ñaõ keùo daøi nhieàu naêm, vaø söû duïng taát caû caùc baûn töôøng trình cuûa caùc vò Söù Thaàn Toøa Thaùnh, caùc thö töø vaø taøi lieäu cuûa caùc Giaùm Muïc, phaàn ñoùng goùp cuûa caùc thaàn hoïc gia, kinh teá gia vaø chính trò gia. Taøi lieäu ñaõ ñöôïc soaïn thaûo 7 laàn lieân tieáp, laàn ñaàu tieân vaøo thaùng 9 naêm 1964 cho tôùi vaên baûn chung keát vaøo thaùng 2 naêm 1967, vaø ñöôïc coâng boá ngaøy 26 thaùng 3 cuøng naêm.
Thoâng ñieäp goàm 87 soá töø phaàn daãn nhaäp cho tôùi lôøi keâu goïi keát thuùc. Phaàn nhaäp ñeà khaúng ñònh raèng "vaán ñeà xaõ hoäi laø vaán ñeà luaân lyù". Phaàn I cuûa Thoâng ñieäp ñeà caäp tôùi muïc ñích thoâng ñieäp nhaém tôùi laø thaêng tieán moät söï phaùt trieån toaøn dieän cho con ngöôøi, taïi khaép nôi treân theá giôùi naøy. Noù duyeät qua moät soá caùc döõ kieän giaûi thích taïi sao laïi caàn phaùt trieån con ngöôøi toaøn dieän. Tieáp ñeán laø töông quan giöõa Giaùo Hoäi vaø söï phaùt trieån, vaø coâng vieäc caàn thöïc hieän trong caùc laõnh vöïc cuï theå cuûa cuoäc soáng caù nhaân, gia ñình vaø xaõ hoäi.
Sau ñaây laø moät vaøi neùt chính yeáu toùm löôïc noäi dung Thoâng ñieäp Populorum Progressio "Tieán boä caùc daân toäc":
Toùm löôïc phaàn ñaàu cuûa Thoâng ñieäp Populorum Progressio "Tieán boä caùc daân toäc"
Trong phaàn daãn nhaäp Ñöùc Phaoloâ VI ghi nhaän raèng sau Coâng Ñoàng Chung Vatican II Giaùo Hoäi yù thöùc roõ raøng hôn veà caùc ñoøi buoäc cuûa Tin Möøng trong vieäc phuïc vuï con ngöôøi, ñaëc bieät caùc daân toäc töø bao laâu nay ñang phaûi soáng döôùi gaùnh naëng cuûa ngheøo ñoùi, baàn cuøng, taät beänh vaø doát naùt maø khoâng ñöôïc höôûng caùc hoa traùi cuûa neàn vaên minh nhaân loaïi. Vaán ñeà xaõ hoäi coù chieàu kích luaân lyù saâu roäng, vaø caùc daân toäc ngheøo ñoùi goïi hoûi caùc daân toäc sung tuùc. Ñaây ñaõ laø lyù do khieán cho Toøa Thaùnh thaønh laäp Hoäi Ñoàng Coâng Lyù vaø Hoøa bình ñeå thaêng tieán söï phaùt trieån cuûa caùc daân toäc ngheøo nhaát. Döôùi aùnh saùng Tin Möøng Giaùo Hoäi ñeà xöôùng moät söï phaùt trieån toaøn dieän cho con ngöôøi, cho moïi ngöôøi taïi khaép nôi treân traùi ñaát naøy. Thaät theá, con ngöôøi soáng taïi baát cöù ñaâu treân traùi ñaát naøy cuõng ñeàu khaùt khao coù ñöôïc moät cuoäc soáng baûo ñaûm, coù coâng aên vieäc laøm oån ñònh, ñöôïc giaùo duïc, ñöôïc saên soùc söùc khoûe, coù caùc quyeàn töï do phaùt bieåu, töï do tín ngöôõng, ñöôïc goùp phaàn traøn ñaày vaøo caùc traùch nhieäm lo cho coâng ích, thoaùt khoûi moïi hoaøn caûnh baàn cuøng, bò aùp böùc baát coâng vaø coù ñöôïc caùc ñieàu kieän soáng xöùng ñaùng vôùi con ngöôøi hôn. Moät soá caùc tình traïng naøy ñaõ coù theå laø haäu quaû cuûa caùc cheá ñoä thöïc daân, hay cuûa caùc cô caáu xaõ hoäi thoái naùt.
Tuy chuùng coù caùc haäu quaû xaáu xa, nhöng moät soá caùc cô caáu caùc cheá ñoä thöïc daân ñeå laïi cuõng höõu ích cho caùc daân toäc ñòa phöông, nhaát laø vieäc choáng laïi muø chöõ doát naùt, beänh taät, cuõng nhö trong laõnh vöïc thoâng thöông vaø caûi tieán caùc ñieàu kieän soáng. Tuy nhieân, thöïc taïi kinh teá taân tieán cuõng taïo ra tình traïng maát quaân bình, vaø hoá saâu caùch bieät giöõa ngöôøi giaàu vaø ngöôøi ngheøo ngaøy caøng gia taêng. Taïi caùc quoác gia ngheøo, giôùi noâng daân ngaøy caøng yù thöùc ñöôïc caùc baát coâng hoï phaûi gaùnh chòu. Tieán trình ñoäc laäp quoác gia khieán cho daân chuùng muoán soáng kinh nghieäm caùc quyeàn töø do caù nhaân, chính trò, xaõ hoäi, kinh teá.
Ngoaøi ra coøn coù söï va chaïm giöõa caùc neàn vaên minh truyeàn thoáng vaø neàn vaên minh kyõ ngheä taân tieán. Caùc theá heä giaø vaãn baùm víu vaøo caùc giaù trò truyeàn thoáng, trong khi caùc theá heä treû höôùng tôùi caùc môùi meû vaø coi chuùng laø chöôùng ngaïi voâ ích caàn loaïi boû. Nguy cô chaïy theo caùc chuû tröông cöùu theá höùa heïn aûo töôûng, caùc phaûn öùng baïo ñoäng vaø noåi daäy coù theå ñaåy ñöa caùc daân toäc rôi vaøo caùc yù thöùc heä ñoäc taøi laø moät vaán ñeà nghieâm troïng.
Thaät ra, ngay töø luùc khôûi ñaàu Giaùo Hoäi ñaõ luoân luoân löu taâm tôùi vieäc phaùt trieån toaøn dieän cho con ngöôøi, noi göông Chuùa Gieâsu Kitoâ, laø Ñaáng ñeán ñeå phuïc vuï. Ñoù cuõng laø ñieàu ñöôïc haøng haøng lôùp lôùp caùc theá heä thöøa sai thöïc thi khaép nôi treân theá giôùi, ñaëc bieät trong laõnh vöïc phaùt trieån vaên hoùa. Tuy hai laõnh vöïc ñaïo ñôøi khaùc nhau, nhöng Giaùo Hoäi öôùc mong trôï giuùp con ngöôøi vaø moïi daân toäc ñaùp öùng caùc khaùt voïng chính ñaùng cuûa hoï baèng caùch coáng hieán cho caùc daân toäc moät quan nieäm toaøn caàu veà con ngöôøi vaø veà nhaân loaïi. Vì theá söï phaùt trieån phaûi bao goàm moïi chieàu kích cuoäc soáng con ngöôøi, chöù khoâng phaûi chæ treân bình dieän kinh teá. Thieân Chuùa taïo döïng con ngöôøi coù trí thoâng minh vaø söï töï do, vì theá con ngöôøi coù traùch nhieäm ñoái vôùi söï phaùt trieån cuõng nhö ôn cöùu roãi vaø söï thaønh coâng hay thaát baïi cuûa chính mình. Con ngöôøi coù boån phaän phaùt trieån moïi taøi naêng vaø khaû theå cuûa mình ñeå laø ngöôøi hôn theo yù ñònh cuûa Ñaáng Taïo Hoaù. Tuy nhieân, toaøn coäng ñoaøn xaõ hoäi vaø nhaân loaïi trong ñoù con ngöôøi soáng cuõng coù boån phaän taïo moïi thuaän tieän cho söï phaùt trieån naøy vôùi caùc cô caáu caàn thieát thích hôïp. Tình lieân ñôùi ñaïi ñoàng cuõng laø moät boån phaän. Tuy nhieân, vieäc chieám höõu caùc cuûa caûi coù theå daãn ñöa con ngöôøi tôùi söï ham hoá, bò caùm doã ngaøy caøng muoán coù nhieàu cuûa caûi vaø quyeàn löïc hôn. Tính haø tieän cuûa caùc caù nhaân vaø caùc quoác gia coù theå laây sang caùc ngöôøi coù ít cuûa caûi cuõng nhö ngöôøi giaàu, vaø daáy leân moät chuû tröông duy vaät boùp ngheït con ngöôøi. Khi ñoù taâm trí con ngöôøi trôû thaønh chai cöùng, kheùp kín vaø con ngöôøi khoâng coøn gaëp nhau trong tình baïn nöõa, nhöng chia reõ vaø choáng ñoái nhau vì lôïi loäc. Haø tieän laø hình thaùi hieån nhieân nhaát cuûa tình traïng keùm môû mang luaân lyù.
Vieäc phaùt trieån ñoøi buoäc phaûi coù theâm nhieàu chuyeân vieân kyõ thuaät, nhöng cuõng caàn coù nhieàu tö töôûng gia coù khaû naêng suy tö ñeå tìm ra moät neàn nhaân baûn môùi, cho pheùp con ngöôøi tìm laïi chính mình vaø tieáp nhaän caùc gia trò cao hôn cuûa tình yeâu thöông, tình baïn, cuûa lôøi caàu nguyeän vaø vieäc chieâm nieäm, laø nhöõng giaù trò giuùp con ngöôøi ñaït caùc ñieàu kieän nhaân baûn hôn. Do ñoù caàn laøm sao ñeå loaïi boû taát caû nhöõng gì khieán cho con ngöôøi ít laø ngöôøi hôn nhö: söï thieáu thoán caùc ñieàu kieän vaät chaát toái thieåu cho cuoäc soáng, caùc cô caáu ñaøn aùp, laïm duïng quyeàn bính, khai thaùc boùc loät nhaân coâng, vaø moïi hình thöùc baát coâng xaõ hoäi khaùc. Phaûi thaêng tieán caùc ñieàu kieän giuùp cuoäc soáng con ngöôøi ñöôïc nhaân baûn hôn nhö chieán thaéng caùc tai öông xaõ hoäi, thaêng tieán söï hieåu bieát, vaên hoùa giaùo duïc vaø toân troïng nhaân phaåm, coäng taùc lo cho coâng ích, phaùt huy hoaø bình vaø thöøa nhaän caùc giaù trò sieâu vieät, Thieân Chuùa vaø nieàm tin.
Trong soá caùc coâng taùc phaûi laøm ñeå thöïc hieän vieäc phaùt trieån toaøn dieän cho con ngöôøi coù yù thöùc taøi nguyeân thieân nhieân ñöôïc ban cho taát caû moïi ngöôøi. Caàn söû duïng chuùng theá naøo ñeå cung caáp cho moïi ngöôøi caùc phöông tieän sinh soáng. Moïi nguôøi vaø moïi daân toäc ñeàu phaûi ñöôïc höôûng caùc lôïi ích cuûa chuùng theo caùc luaät leä coâng baèng. Tö saûn laø moät quyeàn, nhöng noù khoâng ñöôïc gaây thieät haïi cho coâng ích. Coâng ích ñoâi khi cuõng ñoøi buoäc vieäc truaát höõu, caám chuyeån voán ra ngoaøi töø nhöõng ngöôøi coù lôïi töùc cao phaùt xuaát töø caùc nguoàn lôïi vaø sinh hoaït quoác gia, vì chuyeån voán nhö theá laø gaây thieät haïi cho ñaát nöôùc.
Vieäc kyõ ngheä hoaù caàn thieát cho söùc taêng tröôûng kinh teá laø daáu chæ cuûa söï phaùt trieån. Noù thuùc ñaåy con ngöôøi khaùm phaù, tìm toøi, saùng cheá. Nhöng caùc ñieàu kieän môùi cuûa xaõ hoäi laøm naûy sinh ra moät heä thoáng coi lôïi nhuaän nhö ñoäng löïc noøng coát cuûa vieäc phaùt trieån kinh teá, daãn ñöa tôùi chuû thuyeát töï do khoâng kìm haõm vaø cheá ñoä ñoäc taøi, maø Ñöùc Pioâ XI goïi laø "ñeá quoác quoác teá cuûa tieàn baïc", laø nguoàn goác cuûa bieát bao nhieâu khoå ñau vaø baát coâng, cuõng nhö caùc cuoäc chieán huynh ñeä töông taøn treân theá giôùi naøy.
Coâng vieäc laøm trong moïi hình thaùi khaùc nhau cuûa noù khieán cho con ngöôøi coäng taùc vaøo coâng trình saùng taïo cuûa Thieân Chuùa, hieäp nhaát caùc yù chí, vaø laøm cho caùc taâm hoàn xích laïi gaàn nhau. Nhöng noù cuõng coù theå bieán con ngöôøi thaønh noâ leä, vì höùa beïn tieàn baïc, thuï höôûng vaø quyeàn löïc môøi goïi ích kyû hay noåi loaïn. Vì theá caàn caáp baùch traû laïi phaåm giaù cho ngöôøi lao ñoäng, vaø taùi laäp theá quaân bình giöõa caùc taàng lôùp xaõ hoäi vôùi caùc cuoäc caûi caùch noâng nghieäp vaø kyõ ngheä ñöôïc chuaån bò kyõ löôõng ñeå ñöøng taïo ra caùc ñau khoå vaø baàn cuøng môùi.
Trong nhöõng tröôøng hôïp baát coâng, trong ñoù toaøn daân phaûi soáng trong caùc ñieàu kieän tuyø thuoäc khoâng theå thaêng tieán vaên hoaù vaø tham gia vaøo ñôøi soáng xaõ hoäi chính trò, thì caùm doã duøng baïo löïc ñeå thay ñoåi raát lôùn. Ngoaïi tröø tröôøng hôïp cuûa moät cheá ñoä ñoäc taøi hieån nhieân keùo daøi chaø ñaïp caùc quyeàn neàn taûng cuûa con ngöôøi vaø gaây thieät haïi cho ñaát nöôùc, caùch maïnh baïo löïc laø nguoàn goác cuûa caùc baát coâng, caùc maát quaân bình vaø caùc ñoå vôõ môùi. Caàn phaûi can ñaûm deïp boû vaø chieán thaéng caùc baát coâng. Vieäc phaùt trieån ñoøi hoûi caùc thay ñoåi baïo daïn, caùc canh taân saâu roäng vaø caùc chöông trình khích leä, kích thích, phoái hôïp, trôï giuùp, vaø hoäi nhaäp hoaït ñoäng cuûa caùc caù nhaân vaø caùc toå chöùc trung gian laøm sao ñeå traùnh nguy cô cuûa vieäc taäp theå hoaù toaøn dieän choái boû caùc quyeàn töï do cuûa con ngöôøi. Moïi chöông trình ñeàu phaûi nhaém phuïc vuï con ngöôøi, giaûm baát coâng, choáng laïi kyø thò, giaûi thoaùt con ngöôøi khoûi caûnh noâ leä, vaø thaêng tieán vaät chaát, tinh thaàn, luaân lyù, tieán boä xaõ hoäi vaø taêng tröôûng kinh teá. Phaùt trieån kinh teá vaø kyõ thuaät chæ coù yù nghóa khi chuùng phuïc vuï vaø thaêng tieán con ngöôøi toaøn dieän. Caàn phaûi traùnh caùc sai laàm cuûa chuû thuyeát töï do vaø cuûa caùc nöôùc kyõ ngheä phaùt trieån trong quaù khöù.
Vì sö taêng tröôûng kinh teá gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån xaõ hoäi neân caàn phaùt huy giaùo duïc, choáng naïn muø chöõ doát naùt, ñaøo taïo caùc chuyeân vieân cho moïi ngaønh ngheà vaø laõnh vöïc cuoäc soáng xaõ hoäi. Tieáp ñeán phaûi thaêng tieán gia ñình laø moâi tröôøng xaõ hoäi ñaàu tieân giuùp con ngöôøi phaùt trieån toaøn dieän vaø quaân bình. Caàn caûi toå caùc cô caáu xaõ hoäi cuõ rích vaø cöùng nhaéc taïi caùc quoác gia ngheøo ñang treân ñöôøng phaùt trieån. Gia ñình töï nhieân moät vôï moät choàng oån ñònh theo chöông trình cuûa Thieân Chuùa vaø ñöôïc Kitoâ giaùo thaùnh hoùa phaûi laø nôi gaëp gôõ cuûa caùc theá heä trôï giuùp nhau coù ñöôïc söï khoân ngoan lôùn hôn vaø haøi hoaø caùc quyeàn cuûa caùc baûn vò vôùi caùc ñoøi buoäc cuûa cuoäc soáng xaõ hoäi.
Vieäc daân soá gia taêng nhanh choùng taïo ra caùc khoù khaên môùi cho söï phaùt trieån, vì theá ngöôøi ta bò caùm doã ngaên chaën daân soá gia taêng vôùi caùc bieän phaùp trieät ñeå. Caùc giôùi höõu traùch xaõ hoäi phaûi löïa choïn caùc bieän phaùp phuø hôïp vôùi caùc ñoøi hoûi luaân lyù, vaø caùc cha meï laø nhöõng ngöôøi coù quyeàn quyeát ñònh soá con hoï muoán cho chaøo ñôøi, theo löông taâm cuûa hoï.
Beân caïnh cô caáu gia ñình vieäc phaùt trieån cuõng caàn tôùi caùc toå chöùc chuyeân moân giuùp giaùo duïc, ñaøo taïo, gia taêng yù thöùc veà coâng ích vaø caùc boån phaän cuûa töøng thaønh phaàn xaõ hoäi. Moät ña nguyeân toå chöùc hoaït ñoäng xaõ hoäi chuyeân nghieäp vaø nghieäp ñoaøn coù theå chaáp nhaän ñöôïc, khi noù baûo veä töï do vaø caùc quyeàn con ngöôøi, Kitoâ höõu khoâng theå chaáp nhaän trieát thuyeát duy vaät voâ thaàn khoâng toân troïng toân giaùo, töï do vaø phaåm giaù con ngöôøi.
Ngoaøi caùc toå chöùc ngheà nghieäp cuõng caàn coù caùc cô caáu vaên hoaù. Töông lai theá giôùi seõ gaëp nguy hieåm, neáu xaõ hoäi khoâng coù caùc ngöôøi khoân ngoan. Caùc toå chöùc vaên hoaù baûo ñaûm cho cuoäc soáng con ngöôøi coù caùc bieåu loä cao hôn trong caùc laõnh vöïc ngheä thuaät , trí thöùc vaø toân giaùo cuûa cuoäc soáng tinh thaàn.
Caùc daân toäc ngheøo phaûi ñeà phoøng kieåu maãu phaùt trieån maø caùc nöôùc kyõ ngheä giaàu ñeà nghò chæ nhaèm chieám höõu söï sung tuùc vaät chaát. Caàn bieát löïa choïn caùc thieän ích ñích thaät. Ñeå coù theå phaùt trieån ñích thöïc caàn thaêng tieán moät neàn nhaân baûn toaøn caàu giuùp phaùt trieån con ngöôøi toaøn veïn vaø thaêng tieán taát caû moïi ngöôøi, roäng môû cho Ñaáng Tuyeät Ñoái. Vì con ngöôøi chæ thöïc hieän chính mình, khi sieâu thaêng chính mình.
Noäi dung phaàn hai Thoâng ñieäp Populorum progressio "Tieán boä caùc daân toäc"
Caùch ñaây 50 naêm ngaøy 26 thaùng 3 naêm 1967 Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI coâng boá Thoâng ñieäp "Populorum progressio Tieán boä caùc daân toäc". Ñaây laø moät trong caùc taøi lieäu quan troïng nhaát trong theá kyû XX. Sau khi khaúng ñònh "vaán ñeà xaõ hoäi laø vaán ñeà luaân lyù", phaàn ñaàu trình baày moät soá caùc döõ kieän ñoàng thôøi cuõng laø lyù do ñoøi buoäc phaûi thaêng tieán phaùt trieån toaøn veïn cho moïi ngöôøi vaø moïi daân toäc treân theá giôùi. Ñaây laø ñieàu Chuùa Gieâsu vaø Giaùo Hoäi ñaõ laøm töø khi Kitoâ giaùo khai sinh vaø vaãn tieáp tuïc laøm cho tôùi ngaøy nay. Noã löïc thaêng tieán phaùt trieån aáy bao goàm moïi laõnh vöïc cuoäc soáng con ngöôøi, trong gia ñình ngoaøi xaõ hoäi, treân moïi bình dieän chính trò, kinh teá, xaõ hoäi, vaên hoaù vaø toân giaùo. Taát caû döïa treân phaåm giaù cuûa con ngöôøi ñöôïc taïo döïng neân gioáng hình aûnh cuûa Thieân Chuùa, coù caùc quyeàn töï do neàn taûng khoâng theå vi phaïm, cuõng nhö döïa treân söï thaät caùc taøi nguyeân thieân nhieân laø cuûa toaøn gia ñình nhaân loaïi, caàn phaûi ñöôïc khai thaùc vaø phaân chia ñoàng ñeàu vaø döïa treân ñoøi buoäc luaân lyù moïi chöông trình phaùt trieån ñeàu phaûi nhaém tôùi coâng ích, phuïc vuï vaø thaêng tieán an sinh cho taát caû moïi ngöôøi treân theá giôùi naøy.
Phaàn hai cuûa Thoâng ñieäp töïa ñeà "Höôùng tôùi vieäc phaùt trieån lieân ñôùi cuûa nhaân loaïi". Vieäc phaùt trieån toaøn veïn cho con ngöôøi chæ coù theå thöïc hieän ñöôïc trong tình lieân ñôùi vôùi yù thöùc cao ñoä taát caû laø anh chò em vôùi nhau trong ñaïi gia ñình nhaân loaïi, con caùi cuûa Thieân Chuùa. Ñoù laø moät söï hieäp thoâng thaùnh thieän, trong ñoù caùc con ngöôøi, caùc daân toäc vaø caùc quoác gia gaëp gôõ nhau trong tình huynh ñeä, vaø coù boån phaän cuøng nhau laøm vieäc ñeå xaây döïng töông lai chung cuûa nhaân loaïi. Tình lieân ñôùi huynh ñeä bao goàm ba boån phaän. Tröôùc heát laø boån phaän cuûa caùc quoác gia giaàu phaûi trôï giuùp caùc nöôùc ngheøo ñang treân ñöôøng phaùt trieån. Thöù hai laø boån phaän taïo döïng coâng baèng xaõ hoäi trong caùc töông quan thöông maïi, kinh teá giöõa caùc daân toäc huøng maïnh vaø caùc daân toäc yeáu keùm. Vaø thöù ba laø boån phaän baùc aùi ñaïi ñoàng nhaèm thaêng tieán moät theá giôùi nhaân baûn hôn cho taát caû moïi ngöôøi, trong ñoù ai cuõng coù caùi gì ñoù ñeå cho vaø ñeå nhaän, maø khoâng trôû thaønh chöôùng ngaïi phaùt trieån cuûa nhau.
Söï trôï giuùp caùc anh chò em yeáu keùm hôn bao goàm vieäc choáng laïi naïn ngheøo ñoùi. Treân theá giôùi coù haøng traêm trieäu ngöôøi khoâng coù ñuû thöïc phaåm moãi ngaøy, thieáu dinh döôõng vaø phaûi cheát vì ñuû moïi thöù taät beänh. Vôùi caùc toå chöùc baùc aùi xaõ hoäi cuûa mình nhö Caritas, Giaùo Hoäi lieân læ tìm caûi tieán tình traïng soáng cuûa caùc anh chò em naøy khoâng phaân bieät ai. Tuy caáp thieát nhöng cuoäc chieán choáng laïi baàn cuøng ngheøo ñoùi khoâng ñuû. Caàn phaûi xaây döïng moät theá giôùi, trong ñoù taát caû moïi ngöôøi, khoâng phaân bieät maàu da, chuûng toäc vaø toân giaùo, coù ñöôïc moät cuoäc soáng traøn ñaày nhaân baûn, vôùi caùc quyeàn töï do ñöôïc toân troïng hoaøn toaøn, trong ñoù coâng quyeàn daán thaân cuûng coá vieäc phaùt trieån an sinh cho daân, caùc quoác gia giaàu lieân ñôùi trôï giuùp caùc nöôùc ngheøo phaùt trieån. Moãi nöôùc phaûi saûn xuaát nhieàu hôn vaø toát hôn ñeå naâng cao möùc soáng nhaân baûn cho daân toäc mình, vaø goùp phaàn thaêng tieán phaùt trieån cho toaøn nhaân loaïi. Ñeå ñöôïc nhö vaäy caàn ñaøo taïo caùc nhaø giaùo duïc, kyõ sö, chuyeân vieân kyõ thuaät, caùc khoa hoïc gia duøng caùc khaû naêng hieåu bieát cuûa mình phuïc vuï xaõ hoäi. Nhöõng dö thöøa cuûa caùc nöôùc giaàu phaûi ñöôïc duøng ñeå trôï giuùp caùc nöôùc ngheøo, moät caùch quaûng ñaïi, khoâng haø tieän, kheùp kín trong ích kyû.
Ñeå höõu hieäu taát caû moïi noã löïc noùi treân phaûi ñöôïc phoái hôïp nhòp nhaøng vôùi caùc chöông trình roõ raøng cuï theå, ñöôïc nghieân cöùu kyõ löôõng, vaø vôùi caùc phöông tieän höõu hieäu haàu ñaùp öùng caùc nhu caàu trong hieän taïi vaø trong töông lai. Vieäc thaønh laäp moät ngaân quyõ quoác teá trôï giuùp phaùt trieån laø moät thí duï cuï theå giuùp ñaït caùc muïc ñích ñeà ra vôùi caùc thoaû hieäp song phöông hay ña phöông, ñöôïc thöïc thi nghieâm chænh, döïa treân nguyeân taéc bình ñaúng phaùp lyù vaø chính trò, traùnh caùc töông quan tuyø thuoäc hay caùc haän thuø phaùt xuaát töø thôøi thöïc daân. Cuõng phaûi laøm sao ñeå traùnh cheá ñoä taân thöïc daân kinh teá chính trò ñaåy ñöa caùc nöôùc ngheøo vaøo voøng kieàm toaû cuûa caùc nöôùc giaàu. Tröôùc thaûm caûnh ngheøo ñoùi cuûa bieát bao nhieâu ngöôøi caàn thöïc phaåm, thuoác men, tröôøng hoïc, nhaø thöông, nhaø ôû, moïi phung phí hay chi tieâu, ñaëc bieät laø vieäc chaïy ñua vuõ trang, nhaèm khoa tröông thanh theá quoác gia hay caù nhaân, ñeàu laø caùc göông muø göông xaáu ñaùng leân aùn.
Trong vieäc trôï giuùp taøi chaùnh phaùt trieån caàn coù ñoái thoaïi laøm sao ñeå tinh thaàn lieân ñôùi quaûng ñaïi traùnh cho caùc nöôùc ngheøo bò ñeø beïp bôûi tình traïng nôï naàn vì tieàn lôøi quaù cao, hay bò can thieäp noäi boä khieán cho caùc cô caáu xaõ hoäi bò ñaûo loän.
Ñaëc bieät quan troïng laø söï bình ñaúng trong caùc töông quan thöông maïi giöõa caùc nöôùc kyõ ngheä giaàu baùn saûn phaåm cuûa mình treân thò tröôøng theá giôùi vaø caùc nöôùc ngheøo chæ soáng veà noâng nghieäp vaø taøi nguyeân thieân nhieân, thöôøng laø naïn nhaân cuûa naïn giaù caû thay ñoåi leân xuoáng thaát thöôøng. Luaät leä cuûa vieäc töï do trao ñoåi thöông maïi khoâng theå moät mình chæ huy caùc töông quan quoác teá, vì seõ taïo ra baát coâng trong caùc lieân laïc thöông maïi. Moät neàn kinh teá trao ñoåi khoâng theå chæ döïa treân luaät töï do caïnh tranh, thöôøng taïo ra söï ñoäc taøi kinh teá vaø baát coâng xaõ hoäi. Vì theá caàn coù caùc bieän phaùp giuùp baûo veä theá quaân bình trong vieäc canh tranh theá naøo ñeå giöõ noù trong caùc giôùi haïn cuûa coâng baèng, hôïp luaân lyù vaø nhaân baûn. Caàn coù caùc hieäp öôùc quoác teá roäng raõi coù khaû naêng ñöa ra caùc luaät leä toång quaùt ñieàu hôïp giaù caû, baûo ñaûm vieäc saûn xuaát, naâng ñôõ caùc kyõ ngheä môùi khai sinh, laøm sao ñeå caùc töông quan quoác teá giöõa caùc daân toäc ñöôïc coâng baèng hôn veà laâu veà daøi.
Trong vieäc xaây döïng moät theá giôùi coâng baèng vaø lieân ñôùi ñaïi ñoàng hôn coù caùc chöôùng ngaïi caàn thaéng vöôït: ñoù laø khuynh höôùng duy quoác gia vaø kyø thò chuûng toäc. Lo laéng cho neàn ñoäc laäp cuûa quoác gia laø moät quyeàn chính ñaùng, nhöng caàn thaéng vöôït noù ñeå thoaùt ra ngoaøi söï kheùp kín coâ laäp gaây thieät thoøi, baèng tình baùc aùi ñaïi ñoàng bao goàm moïi thaønh phaàn cuûa gia ñình nhaân loaïi. Söï kyø thò chuûng toäc thöôøng khi che giaáu caùc caïnh tranh boä toäc vaø ñaûng phaùi chính trò taïo ra baát coâng, gaây nguy haïi cho hoaø bình vaø ngaên caûn söï coäng taùc giöõa caùc thaønh phaàn cuûa cuøng moät quoác gia vaø giöõa caùc nöôùc vôùi nhau. Caàn thaéng vöôït caùc chöôùng ngaïi ñoù baèng caùch phaùt huy tình lieân ñôùi ñaïi ñoàng ñeå moïi daân toäc ñeàu ñöôïc höôûng caùc lôïi ích töø caùc töông quan tích cöïc trong caùc chöông trình ñaàu tö, phaân phoái khaû naêng saûn xuaát, vaø trao ñoåi giöõa caùc quoác gia laùng gieàng, vuøng mieàn.
Ñaây cuõng laø ñieàu ñaùng ñöôïc caùc toå chöùc ña quoác vaø cô quan quoác teá löu taâm ñeå giuùp caùc nöôùc ngheøo thoaùt ra khoûi tình traïng beá taéc cuûa hoï. Tình lieân ñôùi theá giôùi ngaøy caøng höõu hieäu hôn phaûi cho pheùp moïi daân toäc laø chính mình vaø naém laáy vaän meänh cuûa mình trong tay, thaéng vöôït caùc töông quan vuõ löïc trong quaù khöù giöõa caùc quoác gia, ñeå ñi tôùi caùc lieân laïc quoác teá cuûa söï toân troïng vaø tình baèng höõu, tuøy thuoäc vaø coäng taùc vôùi nhau ñeå thaêng tieán chung vôùi tinh thaàn traùch nhieäm cuûa töøng ngöôøi. Caùc daân toäc yeáu keùm hôn yeâu caàu ñöôïc goùp phaàn tích cöïc vaøo vieäc xaây döïng moät theá giôùi toát ñeïp hôn, toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi vaø ôn goïi cuûa töøng ngöôøi hôn.
Theá giôùi ngaøy nay ñang beänh hoaïn, khoâng phaûi vì phung phí taøi nguyeân vaø tham lam vô veùt töø phía ít ngöôøi cho baèng thieáu tình huynh ñeä giöõa con ngöôøi vaø caùc daân toäc ñoái vôùi nhau. Vì laø anh chò em trong cuøng moät ñaïi gia ñình nhaân loaïi neân moïi ngöôøi ñeàu coù boån phaän tieáp ñoùn, lieân ñôùi vaø baùc aùi trôï giuùp nhau theo tinh thaàn kitoâ. Ñieàu naøy ñaëc bieät quan troïng ñoái vôùi ngöôøi treû vaø caùc gia ñình di cö tî naïn, sinh vieân vaø coâng nhaân di cö. Phaûi coù caùc cô caáu tieáp ñoùn huynh ñeä laøm sao ñeå baûo veä hoï choáng laïi söï coâ ñôn, taâm tình bò boû rôi, söï tuyeät voïng laøm teâ lieät caùc khaû naêng luaân lyù, vaø caùc tình traïng khoâng laønh maïnh, caùc aûnh höôûng tieâu cöïc ñaåy ñöa tôùi baïo löïc, hay laøm maát ñi caùc giaù trò tinh thaàn cao quyù, hoaëc bò khai thaùc boùc loät baát coâng.
YÙ thöùc xaõ hoäi cuõng phaûi höôùng daãn caùc nhaø kyõ ngheä, doanh thöông, giôùi laõnh ñaïo caùc haõng xöôûng lôùn khôûi xöôùng tieán boä xaõ hoäi vaø thaêng tieán nhaân baûn taïi caùc nöôùc ngheøo, taïo coâng aên vieäc laøm cho daân ngheøo ñòa phöông taïi caùc quoác gia hoï coù haõng xöôûng, chuaån bò coâng nhaân chuyeân moân, huaán luyeän caùc kyõ sö vaø giaùm ñoác, taïo cô hoäi ñeå hoï coäng taùc vaø naém giöõ caùc troïng traùch cao hôn. Trong cuøng ñöôøng höôùng ñoù vieäc göûi caùc chuyeân vieân phaùt trieån cuûa caùc toå chöùc quoác teá hay song phöông hoaëc cuûa caùc toå chöùc tö laø moät hình thöùc coäng taùc phaùt trieån raát toát. Beân caïnh söï chuyeân nghieäp kyõ thuaät cuõng caàn coù tình yeâu thöông voâ vò lôïi, tinh thaàn côûi môû toân troïng caùc ñaëc tính vaø söï phong phuù vaên hoaù cuûa caùc quoác gia tieáp ñoùn hoï. Giöõa caùc caù nhaân cuõng nhö giöõa caùc neàn vaên minh ñoái thoaïi chaân thaønh laø yeáu toá taïo ra tình huynh ñeä, vaø laøm cho caùc daân toäc xích laïi gaàn nhau, döïa treân öôùc muoán xaây döïng moät neàn vaên minh cuûa tình lieân ñôùi ñaïi ñoàng, trong ñoù con ngöôøi chieám choã trung taâm chöù khoâng phaûi caùc saûn phaåm hay kyõ thuaät; vaø söï phaùt trieån khoâng chæ lieân quan tôùi kinh teá maø cuõng lieân quan tôùi caùc giaù trò nhaân baûn, tinh thaàn vaø luaân lyù nöõa. Chính vì theá Ñöùc Pio XII ñaõ ñöa ra lôøi keâu goïi giaùo daân truyeàn giaùo, töï nguyeän hay do caùc toå chöùc hieäp hoäi vaø cô quan coâng tö göûi ñi laøm vieäc taïi caùc quoác gia ñang treân ñöôøng phaùt trieån. Thay vì ñi quaân dòch nguôøi treû leân ñöôøng laøm vieäc trong caùc coâng taùc daân söï trôï giuùp phaùt trieån ñeå giuùp caùc anh chò em khaùc thoaùt khoûi caûnh soáng baàn cuøng, chaäm tieán, doát naùt vaø beänh taät. Moïi ngöôøi ñeàu phaûi caàu nguyeän ñeå xin cho nhaân loaïi bieát cöông quyeát loaïi boû caùc söï döõ to lôùn ñang ñeø naëng treân cuoäc soáng cuûa bieát bao anh chò em khaùc treân theá giôùi phaûi soáng trong chaäm tieán vaø khoâng phaùt trieån. Töøng ngöôøi vôùi loøng haêng say vaø tình yeâu thöông voâ vò lôïi goùp phaàn cuï theå vaøo vieäc khaùm phaù ra caùc goác reã cuûa söï baàn cuøng vaø tìm ra caùc phöông theá loaïi tröø noù vaø trôû thaønh ngöôøi xaây döïng hoaø bình vaø phaùt trieån.
Phaùt trieån laø teân goïi môùi cuûa hoaø bình. Caùc baát bình ñaúng kinh teá, xaõ hoïi vaø vaên hoùa quaù lôùn giöõa caùc daân toäc gaây ra caùc caêng thaúng vaø baát hoaø khieán cho hoaø bình gaëp nguy hieåm. Choáng laïi baàn cuøng vaø baát coâng, cuøng vôùi vieäc caûi tieán caùc ñieàu kieän soáng, laø phaùt huy tieán boä nhaân baûn vaø tinh thaàn cho taát caû moïi ngöôøi, vaø nhö theá laø thaêng tieán thieän ích chung cuûa nhaân loaïi. Hoaø bình khoâng giaûn löôïc vaøo vaéng boùng chieán tranh, hoa traùi cuûa theá quaân bình ngaøy caøng taïm bôï giöõa caùc löïc löôïng. Hoaø bình ñöôïc xaây döïng töøng ngaøy trong vieäc theo ñuoåi moät traät töï nhö Thieân Chuùa muoán, bao goàm moät söï coâng baèng hoaøn thieän hôn giöõa con ngöôøi. Caùc daân toäc laø caùc ngöôøi coù traùch nhieäm ñaàu tieân ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa mình, nhöng khoâng theå thöïc hieän trong ñôn ñoäc maø caàn ñöôïc caùc daân toäc khaùc trôï giuùp, naâng ñôõ vôùi caùc chöông trình ñöôïc phoái hôïp haøi hoaø. Söï coäng taùc quoác teá naøy caàn ñöôïc caùc cô caáu chuaån bò, phoái hôïp vaø ñieàu haønh taïo thaønh moät traät töï phaùp lyù ñöôïc thöøa nhaän moät caùch ñaïi ñoàng. Lieân Hieäp Quoác coù nhieäm vuï laøm cho taát caû moïi daân toäc keát tình huynh ñeä vôùi nhau. Con ñöôøng höôùng tôùi söï tröôûng thaønh cuûa nhaân loaïi ñoøi hoûi coá gaéng vaø hy sinh: nhöng chính söï ñau khoå, ñöôïc chaáp nhaän vì tình yeâu thöông caùc anh em khaùc, ñem laïi tieán boä cho toaøn gia ñình nhaân loaïi. Taát caû moïi ngöôøi ñeàu lieân ñôùi treân con ñöôøng aáy. Giôø haønh ñoäng ñaõ ñieåm: noù lieân quan tôùi söï soáng coøn cuûa bieát bao treû em voâ toäi, vieäc ñaït tôùi moät ñieàu kieän nhaân baûn hôn cho bieát bao gia ñình gaëp naïn, neàn hoaø bình theá giôùi vaø töông lai cuûa neàn vaên minh. Moïi ngöôøi vaø moïi daân toäc phaûi laõnh laáy traùch nhieäm cuûa mình.
Thoâng ñieäp "Populorum progressio Tieán boä caùc daân toäc" keát thuùc vôùi lôøi keâu goïi höôùng tôùi caùc tín höõu coâng giaùo, khích leä giaùo daân taïi caùc nöôùc ñang treân ñöôøng phaùt trieån laõnh nhaän traùch nhieäm ñaëc thuø cuûa hoï laø canh taân traät töï traàn theá, ñem tinh thaàn Tin Möøng vaøo trong caùc coäng ñoaøn, ñeà ra caùc thay ñoåi caàn thieát cho caùc cuoäc caûi caùch saâu roäng, ñoùng goùp khaû naêng chuyeân moân vaø tham gia caùc toå chöùc coâng tö, daân söï vaø toân giaùo, giuùp thaéng vöôït caùc khoù khaên cuûa caùc quoác gia ñang treân ñöôøng phaùt trieån, vaø laøm vieäc thöïc hieän baèng vieäc ñöa ra moät neàn luaân lyù quoác teá cuûa coâng lyù vaø bình ñaúng. Ñöùc Phaoloâ VI cuõng keâu goïi caùc kitoâ höõu vaø tín höõu moïi toân giaùo chung söùc giuùp theá giôùi thaéng vöôït ích kyû, kieâu caêng, caïnh tranh, tham lam vaø baát coâng, ñeå môû ra cho moïi ngöôøi moät cuoäc soáng nhaân baûn yeâu thöông vaø huynh ñeä hôn. Ngaøi cuõng môøi goïi moïi ngöôøi thieän chí yù thöùc ñöôïc raèng con ñöôøng cuûa hoaø bình ñi qua söï phaùt trieån, caùc phaùi boä caïnh caùc toå chöùc quoác teá, haøng laõnh ñaïo quoác gia, caùc nhaø giaùo duïc, caùc chuyeân vieân quaûng caùo, moãi ngöôøi trong cöông vò vaø boån phaän cuûa mình, taát caû moïi ngöôøi haõy laø nhöõng ngöôøi xaây döïng hoaø bình. Ñöùc Phaoloâ VI cuõng môøi goïi giôùi laõnh ñaïo caùc daân nöôùc yù thöùc boån phaän huy ñoäng caùc coäng ñoaøn cuûa mình soáng tình lieân ñôùi ñaïi ñoàng, bieát chaáp nhaän caùc ñoùng goùp caàn thieát töø söï xa xæ vaø phung phí cuûa hoï ñeå thaêng tieán phaùt trieån vaø cöùu vaõn hoaø bình. Caùc ñaëc phaùi caïnh caùc toå chöùc quoác teá laøm phaûi laøm sao ñeå caùc löïc löôïng ñoái ñaàu vôùi nhau bieát coäng taùc trong tình thaân höõu, hoaø bình vaø voâ vò lôïi cho söï phaùt trieån lieân ñôùi cuûa toaøn nhaân loaïi. Caùc tö töôûng gia coâng giaùo kitoâ caàn suy tö ñaøo saâu ñeå tìm ra caùc con ñöôøng daãn ñöa tôùi moät cuoäc soáng huynh ñeä hôn, trong moät coäng ñoaøn nhaân loaïi thöïc söï ñaïi ñoàng. Taát caû moïi ngöôøi treân theá giôùi haõy cuøng nhau hoaït ñoäng theá naøo ñeå neàn kinh teá phuïc vuï con ngöôøi, côm baùnh ñuôïc phaân phaùt cho taát caû nhö suoái nguoàn tình huynh ñeä vaø daáu chæ cuûa Chuùa Quan Phoøng.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)