Ñöùc
Thaùnh Cha Phanxicoâ
vieáng thaêm giaùo phaän Carpi
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vieáng thaêm giaùo phaän Carpi.
Roma (SD 18-03-2017; Vat. 22-03-2017) - Ngaøy muøng 2 thaùng 4 naêm 2017 Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ seõ vieáng thaêm muïc vuï giaùo phaän Carpi vaø Mirandola trong vuøng Emiglio Romagna, trung baéc Italia. Ngaøy 17 thaùng 3 naêm 2017 Ñöùc Cha Francesco Cavina, Giaùm Muïc giaùo phaän, ñaõ cho phoå bieán chöông trình vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Caùch ñaây gaàn 5 naêm hoài thaùng 5 naêm 2012 hai tænh naøy ñaõ bò ñoäng ñaát taøn phaù, khieán cho 28 ngöôøi cheát, haøng traêm ngöôøi bò thöông, vaø gaây ra raát nhieàu thieät haïi vaät chaát cho nhaø cöûa vaø caùc haõng xöôûng cuûa daân chuùng. Mieàn trung Italia laø vuøng hay coù ñoäng ñaát vì naèm treân voøng ñai löûa cuûa traùi ñaát. Vuï ñoäng ñaát hoài thaùng 8 naêm ngoaùi trong vuøng Matrice vaø caùc tænh nhoû vaø laøng xaõ chung quanh ñaõ khieán cho maáy traêm ngöôøi thieät maïng vaø haøng chuïc ngaøn ngöôøi toaøn vuøng khoâng coøn nhaø ôû, töø 6 thaùng nay phaûi soáng döôùi leàu, trong caùc xe van, vaø caùc nhaø tieàn cheá, trong muøa ñoâng coù nhieàu tuyeát, möa vaø giaù laïnh. Caùc thieät haïi vaät chaát, nhaø cöûa, dinh thöï, nhaø thôø, caùc haõng xöôûng, vaø ngaønh chaên nuoâi saûn xuaát thoå saûn noâng nghieäp khieán cho cuoäc soáng vaên hoaù vaø kinh teá toaøn vuøng bò thieät haïi raát naëng neà. Gia taøi ngheä thuaät vaên hoùa toaøn vuøng bò hö haïi vaø taøn phaù raát nhieàu. Moät soá nhoû caùc taùc phaåm ngheä thuaät ñieâu khaéc vaø hoäi hoïa ñaõ ñöôïc cöùu vaø caát giöõ trong caùc vieän baûo taøng chôø ñöôïc tu söûa. Nhöng trong suoát hôn 6 thaùng qua, ñaát vaãn tieáp tuïc rung gaây theâm nhieàu thieät haïi khaùc nöõa, vaø khieán cho hy voïng taùi thieát toaøn vuøng ngaøy caøng trôû neân raát mong manh. Tuy coù quyeát taâm cuûa chính quyeàn vaø daân chuùng khoâng muoán di cö ñi nôi khaùc, vaãn kieân trì chôø ñôïi, nhöng ngöôøi ta töï hoûi, taùi thieát trong moät tình traïng baáp beânh vaø nguy hieåm nhö theá coù yù nghóa gì.
Giaùo phaän Carpi thuoäc giaùo tænh Modena-Nonantola vuøng Emiglia Romagna, trung baéc Italia. Giaùo phaän coù hôn 116,000 tín höõu treân toång soá gaàn 130,000 daân. Giaùo phaän bao goàm tænh Carpi vaø vaøi thò traán nhö San Posidonio, Novi di Modena, Concordia sulla Secchia, Mirandola vaø Rolo vv... Nhaø thôø chính toaø Thaùnh Maria Hoàn Xaùc Leân Trôøi trong tænh Carpi ñaõ bò saäp trong traän ñoäng ñaát ngaøy 29 thaùng 5 naêm 2012. Nhaø thôø ñaàu tieân do vua Astolo xaây naêm 751 laø nhaø thôø Thaùnh Maria trong laâu ñaøi goïi laø "La Sagra". Trong thaønh phoá Carpi coù 2 ñan vieän kín cuûa caùc nöõ tu Capucino vaø Clarít vaø moät ñan vieän nam cuûa caùc tu só Phanxicoâ heøn moïn thuoäc theá kyû XIII. Giaùo phaän goàm 38 giaùo xöù vaø chia thaønh 8 giaùo haït. Trong naêm 2017 giaùo phaän coù 3 doøng nam vaø 20 doøng nöõ. Traän ñoäng ñaát caùch ñaây 5 naêm ñaõ khieán cho ña soá caùc nhaø thôø, trung taâm muïc vuï, nhaø nguyeän, nhaø xöù, tu vieän vaø caùc cô sôû giaùo xöù bò hö haïi.
Giaùo Phaän Carpi ñaõ ñöôïc 5 Giaùo Hoaøng vieáng thaêm: Ñöùc Gregorio VII naêm 1077, Ñöùc Pasquale II naêm 1106, Ñöùc Lucio III naêm 1181, Ñöùc Gioan Phaoloâ II naêm 1988, vaø Ñöùc Bieån Ñöùc XVI ngaøy 26 thaùng 6 naêm 2012.
Giaùo phaän Carpi cuõng ñaõ ñöôïc thaùnh Bernardino thaønh Siena ñeán giaûng hai laàn naêm 1427 vaø 1429. Trong soá caùc thaùnh xuaát thaân töø ñaây coù thaùnh Bernardino Realino sinh taïi Carpi naêm 1530, thaùnh Posidonio Giaùm Muïc, thaùnh Valeriano, thaùnh Massimo vaø caùc baïn töû ñaïo Roma. Ngoaøi ra thuoäc haøng con caùi giaùo phaän coøn coù chaân phöôùc Odoardo Focherini giaùo daân töû ñaïo trong traïi taäp trung Ñöùc Quoác Xaõ, nöõ chaân phöôùc Maddalena thaønh Carpi qua ñôøi naêm 1546, chaân phöôùc Innocenzo thaønh Carpi qua ñôøi naêm 1530, chaân phöôùc Stefano thaønh Carpi doøng Phanxicoâ ngöôøi Phaùp qua ñôøi naêm 1484, chaân phöôùc Niccoloø della Mirandola, doøng Phanxicoâ, chaân phöôùc Raffaele Tedeschi doøng Phanxicoâ.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quyù vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán Ñöùc Cha Francesco Cavina, Giaùm Muïc Carpi.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha Cavina, tín höõu giaùo phaän cuûa Ñöùc Cha ñaõ tieáp nhaän tin Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vieáng thaêm nhö theá naøo?
Ñaùp: Dó nhieân laø chuùng toâi tieáp ñoùn Ñöùc Thaùnh Cha vôùi nhieàm vui lôùn, cuøng vôùi moät chuùt ngaïc nhieân, bôûi vì ñaây ñaõ laø chuyeán vieáng thaêm khoâng ñöôïc chôø ñôïi. Trong voøng 5 naêm giaùo phaän naøy, tuy khoâng lôùn laém nhöng ñaõ coù vinh döï vaø nieàm vui ñöôïc tieáp ñoùn hai Giaùo Hoaøng, Bieån Ñöùc XVI vaø Phanxicoâ.
Hoûi: Chính Ñöùc Cha ñaõ xin Ñöùc Thaùnh Cha ñeán vieáng thaêm giaùo phaän, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Khoâng. Toâi phaûi noùi raèng moät hoâm Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ goïi ñieän thoaïi cho toâi vaø môøi toâi veà Roma. Chuùng toâi ñaõ coù moät cuoäc noùi chuyeän daøi, vaø trong cuoäc noùi chuyeän aáy ñeán moät luùc naøo ñoù Ñöùc Thaùnh Cha cöôøi vaø noùi vôùi toâi: "Toâi ñaõ quyeát ñònh ñeán thaêm Carpi tröôùc leã Phuïc Sinh. Raát may laø toâi ñang ngoài treân gheá, chöù neáu khoâng thì toâi coù theå teù xæu roài! Sau khi hoaøn hoàn vì ngaïc nhieân, dó nhieân laø toâi khoâng theå laøm gì khaùc hôn laø caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha vaø baày toû loøng bieát ôn cuûa toâi ñoái vôùi ngaøi, taát caû loøng bieát ôn, bôûi vì ñaây thaät laø moät chuyeán vieáng thaêm, trong ñoù Ñöùc Thaùnh Cha seõ coù dòp troâng thaáy nhöõng gì ñaõ ñöôïc laøm trong 5 naêm qua ñeå phuïc hoài vuøng ñaát naøy, moät caùch ñaëc bieät ñeå môû laïi nhaø thôø chính toaø vaøo ngaøy 25 thaùng 3, töùc laø moät tuaàn tröôùc chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha, tình hình taïi Carpi ra sao sau gaàn 5 naêm ñoäng ñaát? Daân chuùng ñaõ trôû laïi nhaø hoï chöa, vaø ñaâu laø caùc veát thöông coøn môû do traän ñoäng ñaát ñeå laïi?
Ñaùp: Toâi phaûi noùi raèng coâng vieäc taùi thieát ñaõ raát lôùn lao, vaø ngaøy nay caùc choã laøm vieäc ñaõ ñöôïc taùi phuïc hoài: ñaõ coù 42,000 coâng aên vieäc laøm bò maát ñi vì traän ñoäng ñaát. Hieän nay coøn raát ít, khoaûng 70 gia ñình coøn ñang soáng trong caùc nôi taïm bôï, vaø vieäc taùi thieát caùc cô caáu haï taàng cô sôû treân thöïc teá ñaõ keát thuùc. Ñieàu coøn thieáu laø vaøi ñaøi kyû nieäm lòch söû, caùc trung taâm lòch söû. Trong maïn baéc giaùo phaän toâi nghó tôùi vaøi vuøng nhö Mirandola, Concordia, Rovereto, caùc trung taâm lòch söû caàn thieát phaûi phuïc hoài, bôûi vì chuùng coøn ñang ôû trong tình traïng cuûa ngaøy xaûy ra ñoäng ñaát. Toâi ñaõ xin pheùp vieáng thaêm Mirandola, ñeå Ñöùc Thaùnh Cha taän maét chöùng kieán ñieàu coøn caàn phaûi laøm.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha thôøi ñieåm chính cuûa chuyeán vieáng thaêm Carpi laø thaùnh leã Ñöùc Thaùnh Cha chuû söï taïi quaûng tröôøng Martini cuûa thaønh phoá, roài leã nghi laøm pheùp caùc vieân ñaù daàu tieân cuûa ba cô sôû laø giaùo xöù thaùnh nöõ Agata, Nhaø tónh taâm thaùnh Antoân in Novi, vaø kinh thaønh Baùc aùi. Ngoaøi giaùo xöù ra thì hai trung taâm kia coù söù meänh gì thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Kinh thaønh Baùc aùi seõ coù caùc vaên phoøng cuûa toå chöùc Caritas, vaên phoøng coá vaán giaùo phaän, trôï giuùp caùc gia ñình gaëp khoù khaên, thanh thieáu nieân, ngöôøi treû vaø nhaát laø moät trung taâm tieáp ñoùn caùc ngöôøi cha gia ñình gaëp khoù khaên: caùc ngöôøi cha ly thaân, laø moät trong caùc vaán ñeà caáp thieát môùi ñang gia taêng trong xaõ hoäi cuûa chuùng ta ngaøy nay. Coøn nhaø tónh taâm caàn phaûi xaây, vì giaùo phaän chöa coù moät trung taâm tónh taâm naøo, vaø coù nhu caàu raát lôùn lieân quan tôùi vieäc toå chöùc caùc khoùa tónh huaán vaø tónh taâm cho moïi giôùi.
Hoûi: Töø Carpi Ñöùc Thaùnh Cha seõ ñeán thaêm Mirandola vaø seõ noùi chuyeän vôùi daân chuùng naïn nhaân ñoäng ñaát naêm 2012. Hoï vaãn coøn mang caùc veát thöông cuûa traän ñoäng ñaát caùch ñaây 5 naêm, coù ñuùng theá khoâng thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Khi nhìn trung taâm thaønh phoá Mirandola Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cuõng seõ coù dòp hieåu ñieàu gì ñaõ xaûy ra, vaø bieát vuøng ñaát naøy ñaõ nhö theá naøo tröôùc khi chuùng toâi baét tay vaøo vieäc taùi thieát. Nhaø thôø lôùn Mirandola hoaøn toaøn bò hö haïi. Ñöùc Thaùnh Cha ñeán moät ñaøng ñeå caùm ôn vaø neâu baät coâng trình vó ñaïi ñaõ ñöôïc thöïc hieän, bôûi vì caàn phaûi noùi leân ñieàu ñoù vaø thöøa nhaän noù, vaø ñieàu naøy ñaõ coù theå ñöôïc laø nhôø söï hieäp nhaát daân söï vaø xaõ hoäi. Coäng ñoaøn giaùo hoäi vaø coäng ñoaøn daân söï ñaõ cuøng nhau hoaït ñoäng raát haøi hoaø, nhöng coøn bieát bao nhieâu ñieàu caàn phaûi laøm. Ngöôøi daân cuûa chuùng toâi baét ñaàu caûm thaáy caàn trôû veà vaø caàu nguyeän trong caùc nhaø thôø cuûa hoï... Hoâm tröôùc ñaõ coù moät oâng maø toâi gaëp taïi quaûng tröôøng Carpi, noùi vôùi toâi khi chuùng toâi treo quaû chuoâng leân thaùp nhaø thôø chính toaø vaø cho ñaùnh thöû. OÂng noùi: "Thöa Ñöùc Cha con ñaõ khoùc. Con laø ngöôøi ñaõ khoâng soáng ñaïo. Hoài tröôùc khi xaûy ra ñoäng ñaát, moãi khi nghe chuoâng nhaø thôø chính toaø gioùng leân thì con ñaõ luoân luoân than phieàn vì noù khieán cho con khoù chòu. Nhöng giôø ñaây nghe chuoâng ñoå ngaøy ñeâm con khoâng coøn khoù chòu nöõa. Thaät laø ñeïp, khi caûm thaáy mình ñöôïc tieáng chuoâng aáp uû... " OÂng ta ñaõ duøng kieåu noùi thaät hay naøy ñeå dieãn taû tieáng chuoâng nhaéc nhôû chuùng ta söï gaàn guõi cuûa Chuùa vaø Giaùo Hoäi trong cuoäc soáng con ngöôøi. Vaø ñieàu naøy xem ra mieâu taû raát ñuùng ñieàu maø daân chuùng baét ñaàu caûm thaáy: ñoù laø söï caàn thieát laïi muoán coù caùc nhaø thôø cuûa hoï.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha coøn coù ñieàu gì ñaëc bieät trong chuyeán Ñöùc Thaùnh Cha vieáng thaêm giaùo phaän Carpi nöõa khoâng?
Ñaùp: Vuøng cuûa chuùng toâi laø vuøng coù raát nhieàu ngheä só vaø coù nhieàu ngöôøi muoán kính taëng Ñöùc Thaùnh Cha moät taùc phaåm cuûa hoï. Vì theá Ñöùc Thaùnh Cha seõ trôû veà Vaticaêng vôùi bieát bao taùc phaåm ngheä thuaät maø caùc ngheä só muoán baày toû vôùi Ñöùc Thaùnh Cha nhu caàu tinh thaàn cuûa hoï, maø toâi chaéc chaén laø Ñöùc Thaùnh Cha cuõng seõ khieán cho noù ñöôïc bieåu loä ra vaø ñöôïc yù thöùc hôn trong cuoäc soáng cuûa con ngöôøi.
(SD 18-3-2017)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)