Vaán ñeà phaùt thanh qua soùng ngaén cuûa Ñaøi Vatican.
Vaán ñeà phaùt thanh
qua soùng ngaén cuûa Ñaøi Vatican
Vaán
ñeà phaùt thanh qua soùng ngaén cuûa Ñaøi Vatican.
|
Vaán ñeà phaùt thanh qua soùng ngaén cuûa Ñaøi Vatican. |
Vatican (Fides 10-03-2017; Vat. 17-03-2017) - Ñaøi Vatican daàn daàn seõ boû hoaøn toaøn vieäc phaùt thanh qua soùng ngaén vaø thay vaøo ñoù, caùc chöông trình ñöôïc phaùt qua Internet.
Hoâm 10 thaùng 3 naêm 2017, haõng tin Fides cuûa Boä Truyeàn giaùo ñöa tin: "Ban thöôøng vuï Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu vaø Madagacar, goïi taét laø Secam, chuyeân phoái hôïp söï coäng taùc cuûa 57 Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc taïi ñaïi luïc naøy, ñaõ leân tieáng keâu goïi ban laõnh ñaïo ñaøi Vatican taùi laäp vieäc phaùt thanh qua soùng ngaén.
Töø naêm 2012, vieäc phaùt thanh cuûa nhieàu chöông trình AÂu Myõ qua soùng ngaén vaø soùng trung bình cuûa Ñaøi Vatican ñaõ ñöôïc thay theá baèng Internet, nhöng vaãn coøn ñöôïc duy trì cho caùc chöông trình phaùt veà Phi chaâu, AÙ chaâu vaø Trung Ñoâng.
Naêm 2017, Ban laõnh ñaïo Boä Truyeàn thoâng ñaõ quyeát ñònh seõ ngöng hoaøn toaøn vieäc phaùt thanh qua soùng ngaén, treã nhaát laø vaøo naêm 2019 vaø thay vaøo ñoù, seõ phaùt qua Internet cho vuøng Phi chaâu vaø AÙ chaâu.
Tröôùc tin naøy, Ban thöôøng vuï Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu vaø Madagascar, trong phieân nhoùm taïi Accra, thuû ñoâ nöôùc Ghana, ñaõ göûi thö chính thöùc ñeán ban laõnh ñaïo môùi cuûa Ñaøi Vatican ñeå baøy toû lo aâu vì quyeát ñònh ngöng phaùt thanh qua soùng ngaén. Caùc Giaùm Muïc noùi raèng caùc chöông trình phaùt qua soùng ngaén baûo ñaûm cho haøng trieäu ngöôøi daân Phi chaâu ñöôïc nghe Ñöùc Thaùnh Cha vaø chia seû nhöõng quan taâm cuõng nhö söù vuï cuûa Giaùo Hoäi. Caùc Giaùm Muïc chính thöùc yeâu caàu taùi laäp vieäc phaùt thanh qua soùng ngaén.
Thö cuûa caùc Giaùm Muïc coù ñoaïn vieát: "Trong khi chuùng toâi nhìn nhaän raèng caùc chöông trình cuûa Ñaøi Vatican coù theå nghe ñöôïc qua Internet, nhöng söï kieän nhieàu ngöôøi daân Phi chaâu khoâng coù caùc phöông tieän hoaëc kyõ thuaät ñeå nghe caùc chöông trình qua Internet."
Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu vaø Madagascar baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc vaø ñaùnh giaù cao vai troø cuûa Ñaøi Vatican töø nhieàu thaäp nieân qua, ñaõ ñoùng goùp vaøo coâng vieäc loan baùo Tin Möøng cho Phi chaâu, huaán giaùo vaø phaùt trieån tinh thaàn cho ngöôøi daân taïi ñaïi luïc naøy".
Vaø caùc Giaùm Muïc Secam keát luaän raèng "Ñaøi Vatican vaãn luoân laø moät nguoàn tin ñaùng tin caäy veà Giaùo Hoäi hoaøn caàu vaø laø moät keânh mau leï ñeå chia seû tin töùc veà Phi chaâu vôùi caùc nôi khaùc treân theá giôùi" (Fides 10-3-2017)
Chöa coù phaûn öùng naøo cuûa Boä truyeàn thoâng Vatican veà lôøi yeâu caàu treân ñaây cuûa caùc Giaùm Muïc Phi chaâu. Sau ñaây, chuùng toâi xin göûi ñeán quí vò moät soá döõ kieän veà nhöõng veà Ñaøi Vatican, vaø nhöõng bieán chuyeån gaàn ñaây.
Dieãn tieán lòch söû
Ñaøi Phaùt Thanh Vatican ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Pioâ 11 thaønh laäp caùch ñaây 86 naêm, ngaøy 12 thaùng 3 naêm 1931 vaø coù 40 chöông trình vôùi hôn 40 thöù tieáng, vôùi soá nhaân vieân hieän nay coøn gaàn 350 ngöôøi. Ñaøi luoân ñöôïc caäp nhaät veà kyõ thuaät ñeå ñaùp nhöõng ñoøi hoûi cuûa thôøi ñaïi môùi.
Trong keá hoaïch caûi toå caùc cô quan Toøa Thaùnh, ngaøy 27 thaùng 6 naêm 2015, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ban haønh töï saéc goäp 9 cô quan thoâng tin cuûa Toøa Thaùnh thaønh Boä Truyeàn thoâng, ñoù laø Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh truyeàn thoâng xaõ hoäi, Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh, dòch vuï Internet Vatican, Ñaøi phaùt thanh Vatican, Trung Taâm Truyeàn hình Vatican, Baùo Quan saùt vieân Roma, Nhaø in Vatican, dòch vuï hình aûnh, Nhaø xuaát baûn Vatican.
Ngaøi cuõng boå nhieäm Ñöùc oâng Dario Viganoø, nguyeân laø Toång giaùm ñoác Trung Taâm Truyeàn hình Vatican, laøm Boä tröôûng cuûa boä môùi laäp, vaø Ñöùc OÂng Lucio Adrian Ruiz, ngöôøi Argentina, laøm Toång thö kyù cuûa Boä naøy.
Ngaøy 6 thaùng 9 naêm 2016, Ñöùc Thaùnh Cha ban haønh qui cheá cuûa Boä Truyeàn thoâng, theo ñoù Boä naøy goàm coù 5 phaân boä laø: Toång vuï, bieân taäp, Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh, kyõ thuaät, vaø sau cuøng laø thaàn hoïc muïc vuï.
Töø ñoù, caùc vò laõnh ñaïo cuûa Boä xuùc tieán vieäc goäp 9 cô quan laïi vaø ñeà ra ñöôøng höôùng cuõng nhö nhöõng qui taéc chi tieát cho caùc hoaït ñoäng cuûa Boä. Toång soá caùc nhaân vieân cuûa Boä Truyeàn thoâng vaøo khoaûng 700 ngöôøi, trong ñoù moät nöûa laø nhaân vieân cuûa Ñaøi Vatican.
Töø ngaøy 1 thaùng 1 naêm 2017, danh xöng "Radio Vaticana", Ñaøi Phaùt Thanh Vatican, khoâng coøn giaù trò phaùp lyù nöõa.
Töø ngaøy 1 thaùng 12 naêm 2016, Ñaøi Vatican ngöng phaùt qua caùc laøn soùng trung bình vaø caû moät soá chöông trình ngöng phaùt qua caùc laøn soùng ngaén. Caùc soùng ngaén naøy coøn ñöôïc söû duïng ñeå phaùt caùc chöông trình höôùng veà Phi chaâu vaø AÙ chaâu, trong ñoù coù chöông trình tieáng Vieät, nhöng theo döï kieán, vieäc phaùt soùng ngaén coøn laïi naøy cuõng seõ chaám döùt treã nhaát laø tröôùc naêm 2019 tôùi ñaây. Caùc chöông trình cuûa ñaøi seõ coøn chæ ñöôïc phaùt qua Internet.
Ñöùc OÂng Boä Tröôûng Dario Viganoø loan baùo ñaõ coù moät hôïp ñoàng vôùi Facebook, qua ñoù 44 nöôùc Phi chaâu coù theå nhaän ñöôïc caùc söù ñieäp cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng qua ñieän thoaïi di ñoäng thoâng minh, nhôø moät Apps, moät thaûo chöông thích hôïp.
Vaãn theo Ñöùc OÂng Viganoø, Trung taâm phaùt tuyeán Santa Maria di Galeria, moät khu vöïc roäng 440 hecta, töùc laø roäng gaáp 10 laàn laõnh thoå Quoác gia thaønh Vatican, caùch Roma 18 caây soá, saép bò ñoùng cöûa, vì caùc aêng ten vaø maùy phaùt tuyeán ôû ñaây seõ khoâng coøn hoaït ñoäng nöõa. 30 nhaân vieân kyõ thuaät ñaõ vaø ñang ñöôïc chuyeån veà caùc cô sôû cuûa Ñaøi Vatican vaø caùc phaân boä khaùc thuoäc Boä truyeàn thoâng.
Ngoaøi ra, ban laõnh ñaïo Boä truyeàn thoâng seõ nhöôøng laøn soùng FM 93.3 megaxich ôû vuøng Roma cho ñaøi RTL, Phaùt thanh vaø truyeàn hình Luxemburg, vaø thay vaøo ñoù, seõ söû duïng Radio Digital, kyõ thuaät soá, ñeå phaùt treân toaøn laõnh thoå Italia, duø raèng phöông tieän truyeàn thoâng môùi meû naøy chöa ñöôïc thoâng duïng laém ôû nöôùc naøy.
Ñaøi Vatican coù chi phí laø 26 trieäu Euro, vaø vieäc boû phaùt chöông trình treân soùng ngaén chaéc chaén seõ giuùp tieát kieäm moät phaàn ngaân khoaûn naøy, nhöng cuõng caàn ñeå yù raèng 70% ngaân saùch cuûa ñaøi Vatican laø ñeå traû löông cho caùc nhaân vieân. Caùc ban ngaønh trong Boä ñeàu nhaän ñöôïc leänh phaûi giaûm chi vaø tieát kieäm toái ña.
Trong soá caùc chöông trình bò caét giaûm hoaëc huûy boû trong keá hoaïch giaûm chi coù hai nhaät baùo truyeàn thanh baèng tieáng YÙ haèng ngaøy luùc 12 giôø tröa vaø 17 giôø chieàu, vaø ñöôïc thay theá baèng nhöõng aán baûn "chôùp nhoaùng" nhaäp khaåu töø maïng coâng giaùo Italia InBlu. Taïp chí truyeàn thanh luùc 21 giôø 30 baèng tieáng Phaùp moãi ngaøy cuõng bò huûy boû.
Ñeå huaán luyeän caùc nhaân vieân veà kyõ thuaät ña phöông tieän, Ñöùc OÂng Viganoø ñaõ ñaêng kyù cho 50 nhaân vieân theo hoïc khoùa tu nghieäp taïi Tröôøng doanh nghieäp cuûa ñaïi hoïc LUISS ôû Roma, thuoäc Lieân ñoaøn coâng ngheä Italia.
Nhaän xeùt vaø giaûi thích cuûa cha Lombardi, SJ
Ñeå hieåu roõ hôn nhöõng thay ñoåi treân ñaây, cuõng neân ñeå yù ñeán nhaän xeùt cuûa Cha Federico Lombardi, doøng Teân, ñaõ töøng laøm Giaùm ñoác caùc chöông trình, roài laøm Toång Giaùm ñoác cuûa Ñaøi Vatican trong 25 naêm, töùc laø cho ñeán naêm 2015.
Trong thö göûi kyù giaû Sandro Magister truyeàn ñi ngaøy 7 thaùng 3 naêm 2017 (magister.blogautore.espresso.repubblica.it), Cha cho bieát trong nhöõng naêm gaàn ñaây, coù khoaûng 1 ngaøn ñaøi phaùt thanh, lôùn nhoû khaùc nhau, treân theá giôùi, phaùt laïi caùc chöông trình cuûa ñaøi Vatican taïi 80 quoác gia naêm chaâu. Dó nhieân ñieàu naøy khoâng xaûy ra taïi caùc nöôùc khoâng coù ñaøi phaùt thanh Coâng Giaùo hoaëc ñaøi tö nhaân. Vì theá phaàn lôùn caùc chöông trình cuûa Ñaøi Vatican ñöôïc caùc ñaøi khaùc tieáp soùng vaø truyeàn ñi, ví duï taïi Brazil, Ba Lan, Phaùp, vaø taïi Tieäp khaéc, Slovak, Slovenia, v.v...
Chöông trình phaùt thanh cuûa Ñaøi Vatican qua Internet baét ñaàu vaø lan roäng töø thaäp nieân 1990. Phöông thöùc naøy lieân heä tôùi taát caû caùc chöông trình cuûa ñaøi vaø ngaøy caøng ñöôïc coi laø con ñöôøng öu tieân ñeå phaùt thanh, ñeán ñoä nhöõng naêm gaàn ñaây coù nhieàu ñaøi khaùc muoán taûi töø internet caùc chöông trình cuûa Ñaøi Vatican xuoáng vaø phaùt laïi, thay vì nhaän caùc chöông trình ñoù töø veä tinh. Chính vì theá töø vaøi naêm nay, Ñaøi Vatican khoâng coøn duøng veä tinh treân AÁn ñoä döông nöõa, vì khoâng coøn caàn thieát.
Internet dó nhieân coù lôïi ñieåm laø nghe tuøy theo nhu caàu nhöõng chöông trình ñaõ thu vaø phaùt, tuøy theo thôøi gian thuaän tieän cuûa mình, maø khoâng caàn phaûi nghe tröïc tieáp vaøo luùc chöông trình ñöôïc phaùt ñi. Treân Internet, ñaøi cuõng khai trieån moät trang maïng thoâng tin quan troïng vôùi caùc vaên baûn baèng 40 thöù tieáng thuoäc 13 maãu töï khaùc nhau.
Trong boái caûnh lieân tuïc tieán trieån cuûa ngaønh truyeàn thoâng nhöõng naêm qua, vieäc söû duïng soùng ngaén vaø soùng trung bình daàn daàn maát ñi taàm quan troïng, nhaát laø taïi nhöõng nôi coù theå tieáp soùng vaø truyeàn laïi caùc chöông trình qua moät ñaøi khaùc. Vì theá, ñeán luùc naøo ñoù, taïi moät soá mieàn, vieäc phaùt thanh qua soùng ñieän trôû neân thöøa thaõi vaø coù theå khoâng duøng phöông theá naøy nöõa.
Ñoù laø tröôøng hôïp caùc chöông trình phaùt qua soùng ngaén höôùng veà AÂu Chaâu, Myõ chaâu vaø UÙc chaâu, nghóa laø giaûm bôùt 50% hoaït ñoäng cuûa trung taâm phaùt tuyeán Santa Maria di Galeria.
Traùi laïi, Ñaøi thaáy raèng neân giöõ caùc chöông trình phaùt qua soùng ngaén höôùng veà moät soá mieàn khaùc treân theá giôùi, nhaát laø AÙ chaâu, Trung Ñoâng vaø Phi chaâu, keå caû Cuba, nôi maø caùc ñaøi ñòa phöông khoâng theå phaùt laïi, ví duï nhö taïi Trung Quoác, AÁn ñoä, Vieät Nam, Trung Ñoâng, caùc nöôùc Hoài giaùo, vuøng Söøng ôû Phi chaâu, Nigeria, v.v... hoaëc tieáp tuïc phaùt soùng ngaén veà nhöõng vuøng vaãn coøn ít söû duïng Internet hoaëc ñaøi phaùt thanh ñòa phöông quaù yeáu khoâng theå phaùt cho nhöõng vuøng roäng lôùn.
Höôùng ñi treân ñaây khoâng phaûi cuûa rieâng ñaøi Vatican maø thoâi, nhöng nhieàu ñaøi phaùt thanh lôùn khaùc treân theá giôùi cuõng haønh ñoäng töông töï ñoái vôùi caùc chöông trình phaùt soùng ngaén. Khi quyeát ñònh nhö theá, - Cha Lombardi noùi - chuùng toâi cuõng ñeå yù tôùi söï kieän caùc thính giaû ôû trong tình traïng khoù khaên, tuy hoï khoâng ñoâng ñaûo, nhöng hoï gaëp khoù khaên vì ngheøo tuùng, vì töï do bò giôùi haïn hoaëc lyù do khaùc, neân ñaùng cho chuùng toâi daán thaân.
Söù maïng cuûa Ñaøi Vatican laø thoâng truyeàn söù ñieäp Tin Möøng vaø phuïc vuï Ñöùc Thaùnh Cha trong söù vuï hoaøn caàu cuûa ngaøi. Ñeå ñöôïc vaäy, caàn phaûi söû duïng nhöõng phöông theá thích hôïp, nhöõng phöông theá naøy chaéc chaén laø thay ñoåi vôùi thôøi gian. Neáu soùng ngaén höõu ích cho moät soá vuøng ñòa lyù, ñeå yù tôùi tình traïng Giaùo hoäi hoaëc chính trò, thì neân tieáp tuïc söû duïng chuùng, neáu chuùng ta coù theå ñaït tôùi muïc ñích baèng caùch söû duïng phöông theá khaùc, thì chuùng ta boû soùng ngaén. Ñoù laø ñieàu ñöôïc trình baøy cho Hoäi ñoàng 15 Hoàng Y.
Cha Lombardi cuõng cho bieát caùc ñaøi lôùn treân theá giôùi ñaõ nghieân cöùu phaùt thanh Digital, kyõ thuaät naøy coù chaát löôïng cao hôn, nhöng caùc nhaø saûn xuaát maùy thu thanh khoâng tin töôûng nôi phöông theá naøy, vì cho ñeán nay ñaøi Digital khoâng thaønh coâng nhieàu treân bình dieän quoác teá, vì thieáu phöông theá ñeå nghe vôùi giaù caû phaûi chaêng. Tuy raèng nhöõng nöôùc lôùn nhö Trung Quoác, ñaõ tieáp tuïc phaùt trieån ñaøi cho thò tröôøng ñòa phöông cuûa hoï.
Nhaän xeùt cuûa kyù giaû Sandro Magister
Sau cuøng, cuõng neân noùi ñeán nhaän xeùt cuûa OÂng Sandro Magister, moät kyù giaû kyø cöïu taïi phoøng baùo chí Toøa Thaùnh.
Trong moät blog truyeàn ñi ngaøy 3 thaùng 3 naêm 2017, OÂng cho bieát trong khi Ñaøi Vatican chaám döùt vieäc phaùt caùc chöông trình qua soùng ngaén, thì Trung Quoác ñang laøm cho khoâng gian traøn ngaäp caùc chöông trình phaùt thanh soùng ngaén baèng moïi thöù tieáng.
Vaø Ñaøi BBC tieáng Anh ñöôïc chính phuû taøi trôï theâm 85 trieäu baûng Anh ñeå taêng cöôøng caùc chöông trình phaùt soùng ngaén, ñi tôùi haøng trieäu thính giaû khaùc, vöôït qua con soá 65 trieäu thính giaû hieän nay, nhaát laø taïi Nga, Baéc Trieàu Tieân, Trung Ñoâng vaø Phi chaâu.
Veà phaàn ñaøi phaùt thanh NHK cuûa Nhaät baûn, ban laõnh ñaïo ñaøi naøy ñaõ xin Vatican cho söû duïng Trung taâm phaùt tuyeán Santa Maria di Galeria ñeå taêng cöôøng caùc chöông phaùt phaùt soùng ngaén cuûa Ñaøi naøy höôùng veà Phi chaâu, lyù do vì trung taâm phaùt cuûa ñaøi naøy ôû Ñaûo Madagascar ñöôïc söû duïng töø tröôùc ñeán nay, nay ñaõ quaù taûi roài.
Trung Taâm Santa Maria di Galeria coù chaát löôïng cao ñöôïc theá giôùi nhìn nhaän vaø Ñaøi Vatican coù theå cho Ñaøi NHK cuûa Nhaät thueâ ñeå coù theâm taøi chaùnh.
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)