Caùc phaûn öùng choáng laïi
vieäc xaây töôøng bieân giôùi vôùi Meâhicoâ
Caùc phaûn öùng choáng laïi vieäc xaây töôøng bieân giôùi vôùi Meâhicoâ.
Texas, Hoa Kyø (Vat. 26-02-2017) - Phaûn öùng cuûa moät soá giôùi chöùc trong Giaùo Hoäi tröôùc quyeát taâm xaây töôøng bieân giôùi vôùi Meâhicoâ cuûa taân toång thoáng Hoa Kyø Donald Trump.
Hôn moät thaùng ñaõ troâi qua keå töø ngaøy taân toång thoáng Hoa Kyø Donald Trump tuyeân theä nhaäm chöùc. Chæ trong tuaàn ñaàu tieân sau khi leân caàm quyeàn toång thoáng Trump ñaõ kyù nhieàu saéc leänh, trong ñoù coù vieäc xaây böùc töôøng bieân giôùi giöõa Hoa Kyø vaø Meâhicoâ. Trong cuoäc hoïp baùo ñoàng thôøi vôùi vieäc kyù saéc leänh taïi Boä An ninh quoác gia oâng Sean Spicer, thö kyù phoøng baùo chæ cuûa taân toång thoáng, ñaõ tuyeân boá raèng "vieäc xaây böùc töôøng bieân giôùi naøy laø moät caùi gì quan troïng hôn laø moät lôøi höùa cuûa cuoäc vaän ñoäng baàu cöû. Noù laø böôùc ñaàu tieân cuûa oùc thöïc tieãn, khieán cho bieân giôùi ñöoïc an ninh hôn. Ñieàu naøy seõ ngaên chaën ma tuyù, toäi phaïm vaø di cö baát hôïp phaùp vaøo Hoa Kyø". Toång thoáng Trump cho bieát vieäc xaây böùc töôøng bieân giôùi seõ baét ñaàu trong vaøi thaùng tôùi ñaây. Toång thoáng vaø caùc coá vaán cuõng gôïi yù vaøi phöông thöùc baét chính quyeàn Mehicoâ traû chi phí cho vieäc xaây caát naøy, chaúng haïn nhö gia taêng thueá treân haøng hoaù Mehicoâ baùn sang Hoa Kyø, gia taêng thueá treân tieàn ngöôøi Mehicoâ beân Hoa Kyø göûi veà nöôùc vv... Tuy nhieân, döï aùn xaây töôøng vaãn coøn raát nhieàu ñieàu khoâng chaéc chaén, vì chi phí döï truø 8-10 tyû myõ kim thaät ra phaûi caàn tôùi 30 tyû, keùo daøi 5 naêm vaø caàn tôùi 40,000 nhaân coâng. Böùc töôøng bieân giôùi chaïy qua caùc thaønh phoá El Paso- Ciudad Juarez aø San Diego-Tijuana cuõng nhö caùc vuøng queâ, soâng ngoøi, sa maïc vaø coâng vieân quoác gia. Treân 2,000 daëm ñaõ coù 653 daëm coù töôøng ñöôïc xaây hoài thaäp nieân 1990 bôûi chính quyeàn cuûa toång thoáng George Bush, Bill Clinton vaø Barack Obama.
Khoâng caàn phaûi noùi ai cuõng ñaõ bieát laäp tröôøng cuûa Giaùo Hoäi ñoái vôùi ngöôøi di cö tî naïn. Keå töø khi leân laøm Giaùo Hoaøng, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ luoân luoân keâu goïi "xaây caàu" vaø "ñaïp ñoå" moïi böùc töôøng ngaên caùch giöõa caùc daân toäc vaø caùc giai taàng xaõ hoäi. Töø vaøi naêm qua ñöùng truôùc laøn soùng ngöôøi di cö tî naïn cuûa caùc nöôùc Trung Ñoâng vaø Phi chaâu tìm vaøo AÂu chaâu ngaøi khích leä caùc chính quyeàn tieáp ñoùn hoï vaø taïo moïi ñieàu kieän giuùp ñôõ ngöôøi tî naïn hoäi nhaäp cuoäc soáng xaõ hoäi.
Hoài cuoái thaùng gieâng vöøa qua Ñöùc Hoàng Y Peter Turkson, chuû tòch Boä thaêng tieán phaùt trieån nhaân baûn toaøn veïn, ñaõ baày toû aâu lo cuûa Toaø Thaùnh tröôùc quyeát taâm cuûa chính quyeàn Hoa Kyø xaây töôøng bieân giôùi vôùi Meâhicoâ. Ñöùc Hoàng Y ñaõ noùi leân ñieàu naøy trong cuoäc phoûng vaán daønh cho haõng thoâng tin SIR beân leà moät ñaïi hoäi taïi ñaïi hoïc giaùo hoaøng Laterano. Ñöùc Hoàng Y noùi: "Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ nhieàu laàn keâu goïi "trieät haï caùc böùc töôøng vaø xaây caàu. Chuùng toâi caàu mong raèng böùc töôøng khoâng ñöôïc xaây, nhöng vì bieát toång thoáng Trump neân coù leõ noù seõ ñöôïc thöïc hieän. Toaø Thaùnh aâu lo, vì noù khoâng chæ lieân quan tôùi tình hình cuûa Mehicoâ, maø coøn laø daáu hieäu cho theá giôùi nöõa. Khoâng phaûi chæ coù Hoa Kyø muoán xaây töôøng choáng laïi ngöôøi di cö, nhöng ñieàu naøy cuõng xaûy ra beân AÂu chaâu. Toâi caàu mong caùc nöôùc AÂu chaâu khoâng baét chöôùc oâng Trump. Moät toång thoáng coù theå xaây töôøng, nhöng cuõng coù theå moät toång thoáng khaùc seõ trieät haï noù".
Chính saùch cuûa toång thoáng Trump choáng lai ngöôøi di cö cuõng khieán cho caùc Giaùm Muïc Hoa Kyø maïnh meõ phaûn ñoái. Ñöùc Cha Joe Vasquez, Giaùm Muïc Austin, chuû tòch Uyû ban di daân cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø, ñaõ pheâ bình quyeát ñònh cuûa toång thoáng vaø khaúng ñònh raèng Giaùo Hoäi Myõ seõ laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå gaàn guõi vaø lieân ñôùi vôùi caùc ngöôøi di cö vaø gia ñình hoï. Vieäc xaây töôøng bieân giôùi seõ khieán cho söï soáng cuûa ngöôøi di cö gaëp nguy hieåm. Chuùng ta phaûi xaây caàu, chöù khoâng ñöôïc xaây töôøng vaø döïng leân caùc haøng raøo ngaên caùch. Böùc töôøng bieân gioùi naøy seõ khieán cho ngöôøi di cö, nhaát laø nhöõng nguôøi deã bò toån thöông nhaát nhö phuï nöõ vaø treû em, seõ bò caùc tay buoân ngöôøi vaø buoân laäu khai thaùc boùc loät teä haïi hôn nöõa. Noù cuõng seõ ñaåy nhieàu coäng ñoaøn soáng hoaø bình doïc hai bieân giôùi vaøo aûnh baát an. Ñöùc Cha Vasquez cuõng toá caùo chính saùch môùi cuûa chính quyeàn Myõ baét giam vaø ñaåy aûi ngöôøi di cö. Caùc chính saùch nhö theá seõ chia reõ caùc gia ñình vaø nuoâi döôõng söï kinh hoaøng vaø sôï haõi trong caùc coäng ñoaøn. An ninh cuûa daân Myõ khoâng ñöôïc baûo ñaûm vôùi vieäc leo thang ñaày aûi ngöôøi di cö. Caùc bieän phaùp do chính quyeàn ñeà ra seõ khieán cho cuoäc soáng cuûa nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông nhaát caøng khoù khaên hôn vì khoâng ñöôïc ñaát nöôùc chuùng ta che chôû. Haèng ngaøy chuùng ta chöùng kieán noãi khoå ñau cuûa caùc gia ñình phaûi ñaáu tranh ñeå coù moät cuoäc soáng bình thöôøng Chuùng toâi ñaõ troâng thaáy caùc treû em bò chaán thöông tinh thaàn vaø caùc chính saùch ñöôïc toång thoáng Trump coâng boá caøng ñaûo loän caùc gia ñình ngöôøi di cö hôn nöõa.
Ñöùc Hoàng Y Daniel Di Nardo, Toång Giaùm Muïc Galveston-Houston, chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø, cuõng vieát treân treân Website cuûa toång giaùo phaän vaø baày toû söï aâu lo saâu xa ñoái vôùi caùc tuyeân boá cuûa toång thoáng Trump, trong ñoù coù quyeát ñònh xaây töôøng doïc bieân giôùi vôùi Mehicoâ. Theo Ñöùc Hoàng Y vieäc xaây töôøng naøy gia taêng vieäc giam giöõ vaø ñaày aûi ngöôøi di cö, vaø ngaên chaën söï phaùn xöû cuûa quoác gia vaø caùc löïc löôïng traät töï ñòa phöông lieân quan tôùi vieäc che chôû caùc coäng ñoaøn trong caùch thöùc toát nhaát. Nhö laø Toång Giaùm Muïc cuûa moät giaùo phaän trong tieåu bang Texas toâi tin raèng leänh xaây moät böùc töôøng doïc bieân giôùi vôùi Meâhicoâ seõ chæ khieán cho ngöôøi di cö coù theå bò aûnh höôûng cuûa caùc tay buoân ngöôøi vaø buoân laäu traàm troïng hôn, khieán cho sinh maïng cuûa hoï bò nguy hieåm moät caùch voâ ích. Taát caû caùc bieän phaùp naøy chæ chia reõ caùc gia ñình, vaø khieán cho daân chuùng hoaûng loaïn sôï haõi. Chuùng khoâng phaûi laø kieåu toát nhaát giuùp baûo ñaûm an ninh cho ngöôøi Myõ.
Ñöùc Taân Hoàng Y Joe Tobin, Toång Giaùm Muïc Newark, cuõng truyeân boá: "Moät quoác gia ñaày sôï haõi thì noùi tôùi vieäc xaây caùc böùc töôøng... chuùng ta phaûi ñoái dieän vôùi söï sôï haõi tröôùc khi noù daãn chuùng ta vaøo trong boùng toái".
Trong caùc ngaøy trung tuaàn thaùng 2 naêm 2017 caùc Giaùm Muïc vuøng bieân giôùi giöõa tieåu bang Texas Hoa Kyø vaø vuøng baéc Meâhicoâ cuõng ñaõ nhoùm hoïp taïi Brownville ñeå thaûo luaän vaán ñeà cuûa ngöôøi di cö. Trong thoâng caùo coâng boá sau ñoù, caùc Giaùm Muïc khaúng ñònh raèng "Töø nhieàu naêm qua chuùng toâi ñaõ taän maét chöùng kieán noãi khoå ñau gaây ra bôûi moät heä thoáng di cö tan naùt töøng maûnh, bôûi caùc ñieàu kieän cô caáu chính trò vaø kinh teá laøm naûy sinh ra caùc ñe doïa, ñaày aûi, caûnh khoâng tröøng phaït vaø baïo löïc. Tình traïng naøy ñöôïc kieåm thöïc trong baûn baùo caùo giöõa Trung Myõ vaø Meâhicoâ cuõng nhö trong baûn töôøng trình giöõa Hoa Kyø vaø Meâhicoâ. Thoâng caùo vieát tieáp: "Di cö laø moät hieän töôïng toaøn caàu coù nguoàn goác laø caùc ñieàu kieän kinh teá vaø xaõ hoäi, caûnh ngheøo tuùng vaø baát an, khieán cho haøng daân toäc di chuyeån vaø khieán cho toaøn caùc gia ñình phaûi di cö ñeå tìm caùch soáng coøn. Nhöng ngaøy nay hieän töôïng naøy bò ghi daáu bôûi caùc bieän phaùp maø caùc chính quyeàn daân söï ñöa ra. Caàn phaûi coù caùc ñöôøng loái chính trò toân troïng caùc quyeàn neàn taûng cuûa caùc ngöôøi di cö khoâng coù giaáy tôø." Thoâng caùo keát thuùc vôùi daán thaân cuûa moïi toå chöùc baùc aùi Hoa Kyø vaø caùc trung taâm di cö beân Mehicoâ trôï giuùp caùc ngöôøi di cö baèng caùch tieáp tuïc coáng hieán cho ngöôøi di cö caùc phuïc vuï trong laõnh vöïc tinh thaàn, luaät phaùp vaø trôï giuùp vaät chaát vaø yeåm trôï caùc gia ñình. Töø naêm 1986 caùc Giaùm Muïc thuoäc vuøng bieân giôùi noùi treân ñaõ nhoùm hoïp thöôøng xuyeân moãi naêm ñeå thaûo luaän veà caùc vaán ñeà cuûa ngöôøi di cö.
Trong cuoäc hoïp cuûa caùc phong traøo bình daân taïi tröôøng trung hoïc coâng giaùo Modesto baéc California, Ñöùc Cha Joseù Gomez, Toång Giaùm Muïc Los Angeles, phoù chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø, cho bieát hoài ñaàu thaùng 2 naêm 2017 caûnh saùt bieân giôùi ñaõ boá raùp hôn 60 coäng ñoaøn trong vuøng, gieo kinh hoaøng cho caùc treû em, khieán chuùng khoâng chòu ñi hoïc nöõa vì sôï cha meï chuùng bò baét trong luùc chuùng vaéng nhaø. Baø Ellie Hidago, ñaëc traùch muïc vuï xaõ hoäi giaùo xöù Dolores, cho bieát caùc treû em trong vuøng raát aâu lo khi thaáy cha meï ñi laøm vieäc chöa veà. Caùc em sôï cha meï bò caûnh saùt baét. Tình hình taïi ñaây raát caêng thaúng vaø loän xoän. Trong caùc giaùo xöù vaø nhaø thöông chuùng toâi ñang toå chöùc caùc cuoäc gaëp gôõ thoâng tin ñeå giuùp caùc ngöôøi di cö khoâng coù giaáy tôø, hieåu caùc quyeàn lôïi cuûa hoï, phaûi phaûn öùng ra sao khi caùc nhaân vieân vaên phoøng di cö Hoa Kyø tôùi goõ cöûa nhaø hoï, thì phaûi laøm gì. Chaúng haïn caùc nhaân vieân khoâng ñöôïc vaøo, neáu hoï khoâng môû cöûa, vaø ñaâu laø caùc chöông trình cho con em cuûa hoï, ai seõ lo laéng cho chuùng, neáu xaûy ra chuyeän gì. Caàn phaûi cho bieát caùc dò öùng cuûa hoï, soá ñieän thoaïi cuûa baùc só, soá baûo hieåm söùc khoeû vv... Ngoaøi ra, caàn luoân luoân coù moät taøi lieäu mang chöõ kyù, nhöôøng quyeàn cho ai ñoù. Bôûi neáu khoâng thì con caùi coù theå bò rôi vaøo heä thoáng con nuoâi.
Phong traøo "Ñeàn thaùnh" chuyeân che chôû ngöôøi di cö khoâng giaáy tôø ñaõ keâu goïi caùc giôùi laõnh ñaïo coâng giaùo, tin laønh, do thaùi vaø hoài giaùo cuøng tham gia toå chöùc caùc buoåi caàu nguyeän canh thöùc phaûn ñoái quyeát ñònh cuûa toång thoáng Donald Trump. Ñaõ coù 800 nhaø thôø vaø doøng tu nhaän lôøì tham gia. Hoài ñaàu thaùng 2 naêm 2017 ñaõ coù haøng chuïc buoåi canh thöùc caàu nguyeän, thuyeát trình ñöôïc toå chöùc taïi Los Angeles vaø San Francisco, Denver, Portland Oregon, Tucson vaø Philadelphia. Phong traøo Ñeàn thaùnh naûy sinh trong Giaùo Hoäi Tröôûng Laõo ôû mieàn nam Tucson hoài naêm 1982 nhaèm che chôû caùc ngöôøi di cö chaïy troán chieán tranh ñeán töø Trung Myõ Latinh, vaø hieän nay ñaõ coù 500 toå chöùc tin laønh, coâng giaùo vaø do thaùi tham gia taïi 17 thaønh phoá beân Hoa Kyø, vaø noù trôû thaønh ñieåm tham chieáu an toaøn cho ngöôøi di cö.
Trong moät thoâng caùo göûi tôùi haõng thoâng tin FIDES cuûa Boä Truyeàn Giaùo, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Mehicoâ cuõng baày toû lo aâu vaø vieát: "Chuùng toâi baày toû söï ñau ñôùn cuûa chuùng toâi vaø khöôùc töø vieäc xaây böùc töôøng naøy, vaø vôùi loøng toân troïng chuùng toâi môøi goïi taát caû moïi ngöôøi suy tö moät caùch saâu xa veà caùc kieåu, qua ñoù coù theå baûo ñaûm an ninh, söï phaùt trieån, taïo coâng aên vieäc laøm vaø caùc bieän phaùp caàn thieát vaø coâng baèng khaùc, maø khoâng gaây ra caùc thieät thoøi cho nhöõng ngöôøi voán ñaõ khoå ñau, nhöõng ngöôøi ngheøo tuùng vaø deã bò toån thöông nhaát. Chuùng toâi tieáp tuïc uûng hoä moät caùch chaët cheõ vaø lieân ñôùi vôùi bieát bao nhieâu anh chò em ñeán töø Trung vaø Nam Myõ, ñi ngang qua ñaát nöôùc cuûa chuùng toâi höôùng veà Hoa Kyø." Caùc Giaùm Muïc Mehicoâ môøi goïi chính quyeàn Mehicoâ tieáp tuïc tìm ra caùc thoaû hieäp vôùi Hoa Kyø ñeå sau cuøng phaåm giaù vaø caùc quyeàn cuûa ngöôøi di cö ñöôïc toân troïng, vì caùc anh chò em di cö chæ tìm caùc cô may toát laønh hôn cho cuoäc soáng cuûa hoï maø thoâi.
Sau khi toång thoáng Donald Trump kyù saéc leänh caám ngöôøi di cö thuoäc 7 nöôùc hoài giaùo Siria, Iran, Iraq, Sudan. Libia, Somalia vaø Yemen vaøo Hoa Kyø trong 3 thaùng, vaø saéc leänh xaây böùc töôøng bieân giôùi noùi treân, ñaõ coù nhieàu cuoäc bieåu tình phaûn ñoái ñoù ñaây trong nhieàu thaønh phoá Myõ. Haøng ngaøn ngöôøi ñaõ tuï taäp nhau taïi Quaûng tröôøng coâng vieân Washington ngay trung taâm Manhattan, tay caàm caùc bieåu ngöõ vieát "khaùng cöï", "khoâng böùc töôøng naøo heát, ñaây laø thaønh phoá New York cuûa chuùng toâi", "toâi veà phe nhöõng ngöôøi di cö". Tieáp ñeán ñoaøn ngöôøi bieåu tình ñaõ tuaàn haønh veà Quaûng tröôøng hieäp nhaát.
Toå chöùc AÂn Xaù Quoác Teá cuõng kòch lieät choáng laïi vieäc xaây böùc töôøng bieân giôùi vaø cho bieát seõ heát söùc tranh ñaáu ñeå traùnh vieäc thaønh laäp caùc traïi tî naïn ôû bieân giôùi vôùi Meâhicoâ. Vì böùc töôøng naøy seõ taïo ra caùc traïi tî naïn treân vuøng bieân giôùi. Baø Margaret Huang, giaùm ñoác ñieàu haønh toå chöùc taïi Hoa Kyø, tuyeân boá: "Chuùng toâi seõ khoâng cho pheùp toång thoáng Donald Trump thaønh laäp caùc traïi tî naïn gaàn bieân giôùi giöõa Hoa Kyø vaø Mehicoâ nhö caùc traïi tî naïn maø chuùng toâi ñaõ troâng thaáy taïi Hy Laïp, Australia vaø caùc nöôùc khaùc. Böùc töôøng naøy seõ göûi ñi moät söù ñieäp kinh khuûng: nhöõng ngöôøi ñeán töø caùc quoác gia khaùc vaø ñaëc bieät laø chaâu Myõ Latinh phaûi caûm thaáy hoï bò sôï haõi vaø ñaåy lui. Vaø chuùng toâi khoâng ñöôïc cho pheùp caùi huøng bieän baøi ngöôøi di cö cuûa oâng Trump tieáp tuïc nuoâi döôõng moät ñöôøng loái chính trò ñaùnh vaøo cuoäc soáng cuûa haøng trieäu ngöôøi xin ñöôïc che chôû nhö vaäy".
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)