Söù ñieäp Muøa Chay 2017
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Söù ñieäp Muøa Chay 2017 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Vatican (VietCatholic News 7-02-2017) - Muøa Chay naêm 2017 baét ñaàu töø ngaøy 1 thaùng Ba naêm 2017. Söù ñieäp Muøa Chay 2017 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ñöôïc aán kyù vaøo ngaøy 18 thaùng 10 naêm 2016, Leã Thaùnh Luca Toâng Ñoà Thaùnh Söû. Tuy nhieân, saùng ngaøy 7 thaùng 2 naêm 2017, Ñöùc OÂng Dal Toso, Toång thö kyù Boä phuïc vuï phaùt trieån nhaân baûn toaøn dieän, môùi giôùi thieäu söù ñieäp naøy trong moät cuoäc hoïp baùo taïi Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh.
Döôùi ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên Söù ñieäp Muøa Chay 2017. Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa J.B. Ñaëng Minh An.
Lôøi Chuùa laø moät hoàng aân. Tha nhaân laø moät hoàng aân.
Anh Chò Em thaân meán,
Muøa Chay laø moät khôûi ñaàu môùi, laø moät con ñöôøng daãn ñeán muïc tieâu nhaát ñònh laø leã Phuïc Sinh, laø chieán thaéng cuûa Chuùa Kitoâ treân söï cheát. Muøa Chay khaån thieát keâu goïi chuùng ta hoaùn caûi. Kitoâ höõu ñöôïc yeâu caàu quay veà vôùi Thieân Chuùa "vôùi taát caû taâm hoàn hoï" (Joel 2:12), ñeå töø khöôùc vieäc haøi loøng vôùi nhöõng ñieàu taàm thöôøng vaø lôùn leân trong tình baïn vôùi Chuùa. Chuùa Gieâsu laø ngöôøi baïn trung thaønh, laø ngöôøi khoâng bao giôø boû rôi chuùng ta. Ngay caû khi chuùng ta phaïm toäi, Ngaøi kieân nhaãn chôø ñôïi söï trôû laïi cuûa chuùng ta; vaø qua söï troâng ñôïi kieân nhaãn nhö theá, Chuùa cho chuùng ta thaáy söï saün saøng tha thöù cuûa Ngaøi (x Baøi giaûng, 08 thaùng 1 naêm 2016).
Muøa Chay laø muøa thuaän lôïi cho vieäc ñaøo saâu ñôøi soáng tinh thaàn cuûa chuùng ta qua caùc phöông tieän thaùnh hoùa maø Giaùo Hoäi mang ñeán cho chuùng ta nhö aên chay, caàu nguyeän vaø boá thí. Cô sôû cuûa taát caû nhöõng ñieàu naøy laø Lôøi Chuùa, maø trong suoát muøa naøy, chuùng ta ñöôïc môøi goïi laéng nghe vaø suy ngaãm saâu saéc hôn. Giôø ñaây toâi muoán suy tö treân duï ngoân ngöôøi ñaøn oâng giaøu coù vaø oâng Ladaroâ (Lc 16: 19-31). Chuùng ta haõy ñeå mình ñöôïc linh höùng trong caâu chuyeän ñaày yù nghóa naøy, vì noù mang laïi chìa khoùa ñeå hieåu nhöõng gì chuùng ta caàn phaûi laøm ñeå ñaït ñöôïc haïnh phuùc chaân thaät vaø söï soáng ñôøi ñôøi. Caâu chuyeän naøy khích leä chuùng ta haõy chaân thaønh hoaùn caûi.
Tha nhaân laø moät hoàng aân
Duï ngoân baét ñaàu baèng vieäc giôùi thieäu hai nhaân vaät chính. Ngöôøi ñaøn oâng ngheøo ñöôïc moâ taû chi tieát hôn: oâng ñaõ theâ thaûm ñeán möùc khoâng coøn söùc ñeå ñöùng daäy. Naèm tröôùc cöûa nhaø ngöôøi ñaøn oâng giaøu coù, oâng soáng nhôø nhöõng maûnh baùnh vuïn rôi xuoáng töø baøn cuûa ngöôøi nhaø giaøu. Ngöôøi oâng ñaày nhöõng veát lôû loùi vaø choù ñeán lieám caùc veát thöông cuûa oâng (x. 20-21). Ñaây laø moät hình aûnh thaät quaù khoå ñau; noù moâ taû moät con ngöôøi baát haïnh vaø ñaùng thöông.
Caûnh naøy thaäm chí coøn gaây aán töôïng hôn nöõa neáu chuùng ta ñeå yù raèng con ngöôøi ngheøo khoå naøy ñöôïc goïi laø Ladaroâ: moät caùi teân ñaày höùa heïn, Ladaroâ coù nghóa laø "Thieân Chuùa hoä trì". Nhaân vaät naøy khoâng phaûi laø voâ danh. Danh tính cuûa oâng ñöôïc moâ taû roõ raøng vaø oâng xuaát hieän nhö laø moät caù nhaân vôùi caâu chuyeän cuûa mình. Trong khi oâng haàu nhö laø voâ hình ñoái vôùi ngöôøi giaøu coù, chuùng ta nhaän ra oâng nhö moät ai ñoù quen thuoäc. OÂng trôû thaønh moät khuoân maët, vaø nhö theá laø moät hoàng aân, moät kho taøng voâ giaù, moät con ngöôøi maø Thieân Chuùa yeâu thöông vaø chaêm soùc, maëc duø tình hình cuï theå cuûa oâng khoâng hôn gì moät keû bò ruoàng boû (x Baøi giaûng, ngaøy 08 Thaùng 1 2016).
Ladaroâ daïy chuùng ta raèng tha nhaân laø moät hoàng aân. Töông quan ñuùng ñaén vôùi con ngöôøi bao goàm vieäc nhìn nhaän giaù trò cuûa hoï vôùi loøng bieát ôn. Ngay caû moät ngöôøi ngheøo nôi coång nhaø cuûa ngöôøi giaàu cuõng khoâng phaûi laø moät ñieàu coàng keành gaây phieàn toaùi, nhöng laø moät lôøi môøi goïi hoaùn caûi vaø thay ñoåi cuoäc soáng. Duï ngoân naøy tröôùc heát môøi goïi chuùng ta môû cöûa loøng mình cho tha nhaân vì moãi ngöôøi ñeàu laø moät hoàng aân, duø cho ngöôøi aáy laø laùng gieàng cuûa chuùng ta hay moät ngöôøi aên xin voâ danh. Muøa chay laø muøa thuaän tieän ñeå môû cöûa cho taát caû nhöõng ai ñang tuùng quaãn vaø nhaän ra nôi hoï khuoân maët cuûa Chuùa Kitoâ. Moãi ngöôøi trong chuùng ta gaëp gôõ nhöõng ngöôøi nhö theá moãi ngaøy. Moãi cuoäc soáng maø chuùng ta gaëp gôõ phaûi laø moät aân suûng ñaùng ñöôïc ñoùn nhaän, toân troïng vaø yeâu thöông. Lôøi Chuùa giuùp chuùng ta môû roäng ñoâi maét ñeå ñoùn tieáp vaø yeâu meán söï soáng, nhaát laø khi söï soáng aáy yeáu ôùt vaø mong manh. Nhöng ñeå laøm ñöôïc nhö theá, chuùng ta phaûi suy tö nghieâm chænh veà nhöõng gì Phuùc AÂm noùi vôùi chuùng ta veà ngöôøi giaàu coù.
Toäi loãi laøm chuùng ta ñui muø
Duï ngoân moâ taû khoâng thöông tieác nhöõng ñieàu ngöôïc laïi khi noùi veà ngöôøi ñaøn oâng giaøu coù (x v. 19). Khoâng gioáng nhö anh Ladaroâ ngheøo, oâng khoâng coù moät caùi teân; oâng chæ ñôn giaûn ñöôïc goïi laø "moät ngöôøi ñaøn oâng giaøu coù". Söï sang troïng cuûa oâng ñaõ ñöôïc nhìn thaáy nôi chieác aùo choaøng loäng laãy vaø ñaét tieàn. Vaûi maøu tím thaäm chí coøn quyù hôn vaøng vaø baïc, vaø do ñoù ñaõ ñöôïc daønh cho caùc thaàn linh (Gieâreâmia 10: 9) vaø caùc vò vua (x. Thuû Laõnh 8:26), trong khi vaûi len mòn ñöôïc daønh cho moät nhaân vaät gaàn nhö laø thaùnh thieâng. Ngöôøi ñaøn oâng roõ raøng phoâ tröông veà söï giaøu coù cuûa mình, vaø coù thoùi quen bieåu dieãn noù haøng ngaøy: "oâng ngaøy ngaøy yeán tieäc linh ñình" (caâu 19). Nôi oâng, chuùng ta coù theå thoaùng thaáy söï baêng hoaïi cuûa toäi loãi, tieán trieån qua ba giai ñoaïn keá tieáp nhau: yeâu meán tieàn cuûa, phuø hoa vaø töï haøo (x Baøi giaûng, ngaøy 20 thaùng 9 2013).
Thaùnh Toâng Ñoà Phaoloâ noùi vôùi chuùng ta raèng "coäi reã sinh ra moïi ñieàu aùc laø loøng ham muoán tieàn baïc" (1 Tim 6:10). Ñaây laø nguyeân nhaân chính cuûa tham nhuõng vaø moät nguoàn maïch daãn ñeán ghen tò, xung ñoät vaø nghi ngôø. Tieàn baïc coù theå thoáng trò chuùng ta, thaäm chí ñeán möùc noù trôû thaønh moät thöù ngaãu töôïng ñoäc taøi (cf. Evangelii Gaudium, 55). Thay vì laø moät khí cuï phuïc dòch chuùng ta ñeå laøm ñieàu thieän vaø theå hieän tình ñoaøn keát vôùi ngöôøi khaùc, tieàn baïc coù theå xieàng xích chuùng ta vaø caû theá giôùi vaøo moät thöù luaän lyù ích kyû khoâng coøn choã cho tình yeâu vaø gaây trôû ngaïi cho hoøa bình.
Duï ngoân sau ñoù cho thaáy söï tham lam cuûa ngöôøi ñaøn oâng giaøu coù laøm cho oâng ta ra hö khoâng. Tính caùch cuûa oâng ta ñöôïc theå hieän qua daùng veû beà ngoaøi, nôi vieäc khoe khoang cho ngöôøi khaùc thaáy nhöõng gì oâng coù theå laøm. Nhöng veû beà ngoaøi aáy chæ che ñaäy moät söï troáng roãng beân trong. Trong cuoäc ñôøi mình, oâng chæ laø moät tuø nhaân cho daùng veû beân ngoaøi, cho caùc khía caïnh hôøi hôït vaø phuø du nhaát cuûa ñôøi ngöôøi (x. thöôïng daãn., 62).
Baäc thaáp nhaát cuûa söï suy thoaùi ñaïo ñöùc naøy laø nieàm töï haøo. Ngöôøi ñaøn oâng giaøu coù naøy aên maëc nhö moät vò vua vaø haønh xöû nhö moät vò thaàn, maø queân raèng oâng chæ ñôn thuaàn laø moät sinh linh hay cheát. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi bò baêng hoaïi vì meâ maûi söï giaøu sang, khoâng coù gì toàn taïi ôû ngoaøi caùi toâi cuûa rieâng hoï. Nhöõng ngöôøi xung quanh khoâng coù trong taàm maét hoï. Haäu quaû cuûa vieäc bo thieát vôùi tieàn baïc laø moät loaïi muø loøa. Ngöôøi ñaøn oâng giaøu naøy khoâng thaáy nhöõng ngöôøi ngheøo, nhöõng ngöôøi ñang ñoùi, ñang bò thöông, naèm ôû cöûa nhaø mình.
Nhìn vaøo nhaân vaät naøy, chuùng ta coù theå hieåu taïi sao Tin Möøng thaúng thöøng leân aùn loøng yeâu meán tieàn cuûa: "Khoâng ai coù theå laøm toâi hai chuû, vì hoaëc seõ gheùt chuû naøy maø yeâu chuû kia, hoaëc seõ gaén boù vôùi chuû naøy maø khinh deå chuû noï. Anh em khoâng theå vöøa laøm toâi Thieân Chuùa vöøa laøm toâi Tieàn Cuûa ñöôïc" (Mt 6:24).
Lôøi Chuùa laø moät hoàng aân
Trình thuaät Phuùc AÂm veà ngöôøi ñaøn oâng giaøu coù vaø anh Ladaroâ giuùp chuùng ta chuaån bò toát ñeå tieán tôùi Leã Phuïc Sinh. Phuïng vuï Thöù Tö Leã Tro môøi goïi chuùng ta ñeán vôùi moät kinh nghieäm khaù töông töï nhö kinh nghieäm cuûa ngöôøi ñaøn oâng giaøu coù. Khi linh muïc ñaët tro treân ñaàu chuùng ta, ngaøi laëp laïi nhöõng lôøi naøy: "Haõy nhôù raèng mình laø tro buïi, moät mai roài seõ trôû veà buïi tro". Cuoái cuøng, caû ngöôøi ñaøn oâng giaøu coù vaø ngöôøi ngheøo ñeàu qua ñôøi, vaø phaàn quan troïng cuûa duï ngoân naøy naèm ôû ñoaïn noùi veà nhöõng gì dieãn ra ôû theá giôùi beân kia. Hai nhaân vaät ñoät nhieân phaùt hieän ra raèng "chuùng ta ñaõ chaúng mang gì vaøo coõi ñôøi naøy, thì cuõng chaúng mang ra ñöôïc gì" (1 Tm 6: 7).
Chuùng ta cuõng thaáy nhöõng gì xaûy ra ôû theá giôùi beân kia. ÔÛ ñoù ngöôøi ñaøn oâng giaøu coù næ non cuøng Abraham, laø ngöôøi maø oâng goïi laø "cha" (Lc 16: 24,27), nhö moät daáu chæ cho thaáy oâng ta thuoäc veà daân Chuùa. Chi tieát naøy laøm cho cuoäc soáng cuûa oâng ta xem ra maâu thuaãn ñeán toät cuøng, vì cho ñeán thôøi ñieåm naøy, chöa heà coù choã naøo ñeà caäp veà moái quan heä cuûa oâng vôùi Thieân Chuùa. Trong thöïc teá, khoâng coù choã cho Thieân Chuùa trong cuoäc soáng cuûa oâng. Thaàn minh duy nhaát cuûa oâng laø chính mình.
Ngöôøi ñaøn oâng giaøu coù chæ nhaän ra Ladaroâ giöõa nhöõng ñau khoå cuûa theá giôùi beân kia. OÂng muoán ngöôøi ñaøn oâng ngheøo naøy laøm giaûm bôùt ñau khoå cuûa mình baèng moät gioït nöôùc. Nhöõng gì oâng van xin Ladaroâ cuõng töông töï nhö nhöõng gì oâng ñaõ coù theå laøm nhöng khoâng bao giôø laøm. Abraham noùi vôùi oâng: "Con ôi, haõy nhôù laïi: suoát ñôøi con, con ñaõ nhaän phaàn phöôùc cuûa con roài; coøn Ladaroâ suoát moät ñôøi chòu toaøn nhöõng baát haïnh. Baây giôø, Ladaroâ ñöôïc an uûi nôi ñaây, coøn con thì phaûi chòu khoán khoå." (c. 25). Trong theá giôùi beân kia, moät loaïi coâng lyù ñang ñöôïc phuïc hoài vaø nhöõng ñieàu baát haïnh trong cuoäc ñôøi ñöôïc caân baèng bôûi ñieàu toát laønh.
Duï ngoân tieáp tuïc vôùi vieäc ñöa ra moät thoâng ñieäp cho taát caû caùc Kitoâ höõu. Ngöôøi ñaøn oâng giaøu coù xin Abraham göûi Ladaroâ veà caûnh baùo caùc anh em cuûa mình, laø nhöõng ngöôøi vaãn coøn soáng treân döông theá. Nhöng Abraham traû lôøi: "Chuùng ñaõ coù Moâseâ vaø caùc Ngoân Söù, thì chuùng cöù nghe lôøi caùc vò ñoù" (caâu 29). Baùc boû lôøi phaûn ñoái cuûa ngöôøi ñaøn oâng giaøu coù, Abraham noùi theâm: "Moâseâ vaø caùc Ngoân Söù maø hoï coøn chaúng chòu nghe, thì ngöôøi cheát coù soáng laïi, hoï cuõng chaúng chòu tin ñaâu" (caâu 31)..
Vaán ñeà thöïc söï ngöôøi ñaøn oâng giaøu coù vì theá ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu. Coäi reã cuûa taát caû caên beänh cuûa oâng laø söï thaát baïi khoâng chuù yù ñeán lôøi Thieân Chuùa. Keát quaû laø, oâng khoâng coøn yeâu meán Thieân Chuùa vaø caøng ngaøy caøng coi thöôøng ngöôøi laùng gieàng cuûa mình. Lôøi Chuùa soáng ñoäng vaø maïnh meõ, coù khaû naêng chuyeån ñoåi traùi tim vaø daãn chuùng ta trôû veà vôùi Chuùa. Khi chuùng ta ñoùng kín con tim chuùng ta tröôùc hoàng aân Lôøi Chuùa, chuùng ta cuõng ñoùng kín con tim cuûa chuùng ta tröôùc aân suûng laø caùc anh chò em cuûa chuùng ta.
Anh chò em thaân meán,
Muøa Chay laø muøa thuaän lôïi cho vieäc ñoåi môùi cuoäc gaëp gôõ cuûa chuùng ta vôùi Chuùa Kitoâ, cho vieäc soáng trong lôøi Ngaøi, trong caùc pheùp bí tích vaø nôi nhöõng ngöôøi laùng gieàng cuûa chuùng ta. Chuùa, laø Ñaáng ñaõ chieán thaéng söï löøa doái cuûa teân caùm doã trong boán möôi ngaøy trong sa maïc, chæ cho chuùng ta thaáy con ñöôøng chuùng ta phaûi ñi. Nguyeän xin Chuùa Thaùnh Thaàn daãn ñöa chuùng ta vaøo moät cuoäc haønh trình thöïc söï cuûa hoaùn caûi, qua ñoù chuùng ta coù theå tìm laïi hoàng aân lôøi Chuùa, ñöôïc thanh taåy khoûi nhöõng toäi loãi laøm môø maét chuùng ta, vaø phuïc vuï Chuùa Kitoâ hieän dieän nôi nhöõng anh chò em cuøng quaãn cuûa chuùng ta. Toâi khuyeán khích taát caû caùc tín höõu theå hieän tinh thaàn ñoåi môùi naøy baèng caùch chia seû trong caùc Chieán dòch Muøa Chay ñöôïc thuùc ñaåy bôûi nhieàu toå chöùc Giaùo Hoäi taïi nhöõng mieàn khaùc nhau treân theá giôùi, vaø nhôø theá seõ laøm thuaän lôïi cho neàn vaên hoùa gaëp gôõ trong cuøng moät gia ñình nhaân loaïi cuûa chuùng ta. Chuùng ta haõy caàu nguyeän cho nhau ñeå khi chia seû trong chieán thaéng cuûa Chuùa Kitoâ, chuùng ta coù theå môû cöûa loøng chuùng ta ñoái vôùi ngöôøi yeáu theá vaø ngöôøi ngheøo. Khi ñoù chuùng ta seõ coù theå traûi nghieäm vaø chia seû ñaày ñuû nieàm vui Phuïc Sinh.
Töø Vatican, ngaøy 18 thaùng 10 naêm 2016
Leã Thaùnh Luca Toâng Ñoà Thaùnh Söû
Phanxicoâ, Giaùo hoaøng
J.B. Ñaëng Minh An dòch