Moät phuùc trình môùi
cho thaáy aùp löïc baøi Kitoâ Giaùo
ôû Nam vaø Ñoâng Nam Chaâu AÙ ñang gia taêng
Moät phuùc trình môùi cho thaáy aùp löïc baøi Kitoâ Giaùo ôû Nam vaø Ñoâng Nam Chaâu AÙ ñang gia taêng.
Roma (VietCatholic News 12-01-2017) - Theo haõng tin Zenit, moät phuùc trình môùi döôùi teân Danh Saùch World Watch cuûa toå chöùc Open Doors vöøa coâng boá ngaøy 12 thaùng Gieâng naêm 2017 cho thaáy aùp löïc baøi Kitoâ Giaùo ñang gia taëng raát nhanh ôû Nam vaø Ñoâng Nam AÙ Chaâu.
Thöïc vaäy, theo baûn phuùc trình treân, vieäc leân naém quyeàn cuûa Ñaûng Bharatiya Janata ôû AÁn Ñoä ñaõ laøm buøng noå côn soát duy quoác gia ñöôïc toân giaùo coå vuõ. Baûn phuùc trình naøy xeáp loaïi 50 quoác gia nôi vaøo khoaûng 250 trieäu Kitoâ höõu ñang traûi qua nhieàu möùc ñoä baùch haïi naëng neà do vieäc hoï ñoàng nhaát vôùi Chuùa Kitoâ.
Trong saùu quoác gia gia taêng troâng thaáy tyû leä baøi Kitoâ Giaùo trong naêm qua, naêm quoác gia thuoäc vuøng Nam vaø Ñoâng Nam Chaâu AÙ: AÁn Ñoä, Bangladesh, Laøo, Bhutan vaø Vieät Nam. Moät quoác gia nöõa thuoäc vuøng naøy, laø Sri Lanka, môùi tham gia nhoùm naøy naêm 2017. Moät quoác gia khaùc, laø Nepal coù ña soá daân theo AÁn Giaùo, tuy chöa tham gia nhoùm naøy, nhöng caùc khuynh höôùng hieän nay cho thaáy noù coù theå tham gia vaøo naêm sau, töùc 2018.
Tieán Só Ron Boyd-MacMillan, Giaùm Ñoác Nghieân Cöùu Chieán Löôïc cuûa Open Doors International noùi raèng "khuynh höôùng noåi baät laø: chuû nghóa duy quoác gia toân giaùo ñang ñaåy caùc quoác gia AÙ Chaâu leân cao treân danh saùch naøy. Ñaây laø moät khuynh höôùng daøi haïn, hieän ñaõ vaø ñang gia taêng nhòp ñoä keå töø thaäp nieân 1990 khi khoâng ai buoàn löu yù tôùi noù. Nhöng naêm nay, toâi nghó noù thöïc söï ñaõ töï laøm mình ñöôïc löu yù. Noù hieån hieän roõ nhaát taïi AÁn Ñoä. Nöôùc naøy hieän coù vò theá cao nhaát treân Danh Saùch World Watch. Nhöõng ngöôøi cöïc ñoan cuûa AÁn Giaùo thöïc söï ñang caàm quyeàn, vaø ñaùm ñoâng muoán laøm gì thì laøm taïi AÁn Ñoä vaø Giaùo Hoäi ôû ñaây khaù lôùn neân coù raát nhieàu bieán coá xaåy ra". Töø luùc Ñaûng BJP duy quoác gia theo AÁn Giaùo naém quyeàn naêm 2014, nhòp ñoä baøi Kitoâ Giaùo baèng baïo ñoäng ñaõ gia toác ôû phía Baéc, nôi Open Doors öôùc löôïng coù chöøng 40 trieäu Kitoâ höõu ñang vöôùng phaûi cuoäc kyø thò cheøn eùp vaø ñaùnh ñaäp cuûa caùc ngöôøi ñaáu tranh AÁn Giaùo.
Duø veà phöông dieän chính thöùc, AÁn Ñoä laø moät quoác gia theá tuïc, nhöng BJP vaø oâng Modi ñeà cao vieãn kieán veà moät cuoäc phuïc hoài kinh teá vaø söï tinh roøng AÁn Giaùo ñeå traùm loã hoång ñeå laïi sau khi caùc cöû tri haï beä chính phuû thoái naùt, voâ hieäu cuûa Ñaûng Quoác Ñaïi. Tieán Só Boyd-MacMillan noùi theâm raèng "caùc chính phuû baát oån taïi caùc nöôùc laân bang, maø ña soá theo AÁn Giaùo vaø Phaät Giaùo, ñeàu thaáy raèng naïi tôùi baûn saéc toân giaùo quoác gia laø coâng thöùc maïnh meõ ñeå gia taêng vò theá caàm quyeàn cuûa hoï, nhaát laø ôû caùc vuøng noâng thoân".
Möôøi nöôùc daãn ñaàu
Laïi moät laàn nöõa, Baéc Haøn laø soá 1 cuûa danh saùch. Duø noù khoâng phaûi laø nöôùc baïo löïc nhaát treân danh saùch, Open Doors vaãn xeáp cheá ñoä ñoäc taøi ôû Bình Nhöôõng laø voâ saùnh trong chính saùch thuø nghòch cuûa noù ñoái vôùi toân giaùo. Caùc tín höõu hoaøn toaøn phaûi haàm truù vaø phaàn lôùn bò coâ laäp, coù nguy cô phaûi soáng cuoäc soáng khoå sai lao ñoäng vaø cheát choùc khoâng nhöõng cho baûn thaân hoï maø coøn cho caû gia ñình hoï nöõa, neáu bò phaùt giaùc.
Trong naêm 2017, chæ coù moät nöôùc laø môùi ñoái vôùi nhoùm 10 nöôùc daãn ñaàu, ñoù laø Yemen, ñöôïc xeáp haïng 9 sau khi ñöôïc xeáp haïng 11 vaøo naêm tröôùc. Nöôùc naøy bò baïo ñoäng laøm tan naùt keå töø khi caùc phieán quaân ña soá theo Hoài Giaùo Shia Houthi taán coâng thuû ñoâ naêm 2014, khieán chính phuû Saudi Arabia theo Wahhabi, laõnh ñaïo moät chieán dòch oanh kích ña quoác gia, thöïc teá, ñaõ bieán Yemen thaønh moät cuoäc noäi chieán uûy quyeàn giöõa Saudi Arabia vaø Iran. Tieán Só Boyd-MacMillan cho bieát: "bò dính cöùng ôû giöõa laø caùc Kitoâ höõu ngöôøi baûn ñòa, phaàn lôùn tröôùc ñaây theo Hoài Giaùo nhöng nay trôû laïi Kitoâ Giaùo".
OÂng noùi raèng: "Trôû laïi moät toân giaùo khaùc laø toäi ñaùng phaûi töû hình. Caùc Kitoâ höõu bò ngöôøi ñaáu tranh Hoài Giaùo Sunni nhaém vaø gieát. Chieán tranh ñaõ laøm gia taêng vieäc baùch haïi, vaø nhöõng keû phaïm toäi nay phaàn lôùn laø nhöõng ngöôøi quaù khích Hoài Giaùo. Ngöôøi Hoài Giaùo Shia, thuoäc boä toäc Houthi, cuõng laø nhöõng ngöôøi baát khoan dung neáu baûn saéc toân giaùo cuûa caùc Kitoâ höõu trong vuøng bò hoï bieát. Neân caùc Kitoâ höõu, neáu vieäc trôû laïi cuûa hoï bò baïi loä, thì ôû nöôùc naøy chaéc chaén seõ bò ñoái xöû baát khoan dung do nhieàu nhoùm khaùc nhau, trong ñoù coù IS vaø al-Quaeda; baát keå ai ñöùng ñaàu caùc nhoùm naøy".
Cuõng trong soá 10 nöôùc daãn ñaàu, Somalia nay töø soá 4 ñöôïc xeáp leân soá 2, chæ thua coù Baéc Haøn. Duø chæ coù vaøi traêm Kitoâ höõu taïi khaép nöôùc goàm 10 trieäu daân naøy, ñaëc tính cöïc kyø boä laïc cuûa xaõ hoäi Somalia coù nghóa: baát cöù ngöôøi Hoài Giaùo naøo trôû laïi Kitoâ Giaùo ñeàu bò phaùt giaùc ngay laäp töùc vaø ñieàu naøy ñuû ñeå baïn bò gieát. Somalia laø moät trong 2 quoác gia duy nhaát khaùc vôùi Baéc Haøn ñöôïc xeáp haïng 1 treân Danh Saùch World Watch trong nhieàu naêm qua.
Xeùt chung, möôøi nöôùc daãn ñaàu khaù oån ñònh. Chín trong soá möôøi nöôùc treân danh saùch naêm 2017 cuõng ôû treân danh saùch naêm 2016. Somalia (2), Afghanistan (3), Pakistan (4), Sudan (5), vaø Iran (8), taát caû ñeàu leân haïng treân danh saùch. Syria (6) vaø Iraq (7): hai nöôùc naøy giaûm haïng. ÔÛ Iraq vaø Syria, ít coù phuùc trình veà caùc bieán coá baïo ñoäng vì phaàn lôùn caùc Kitoâ höõu ñaõ troán khoûi caùc khu do IS chieám ñoùng, nhöng aùp löïc ñoái vôùi caùc Kitoâ höõu vaãn coøn raát cao. Vieäc Yemen ñöôïc xeáp haïng trong soá 10 nöôùc ñaãn ñaàu ñaõ chæ loaïi ñöôïc Lybia, nay ñöôïc xeáp haïng 11.
Caùc khuynh höôùng khaùc trong soá 50 nöôùc daãn ñaàu
Ñieåm trung bình cho caû 50 nöôùc treân Danh Saùch World Watch naêm 2017 hôi gia taêng so vôùi ñieåm naêm 2016. Gaàn 1 phaàn tö söï gia taêng naøy coù theå gaùn cho 8 nöôùc Trung Ñoâng vaø Baéc Phi: Algeria, Ai Caäp, Iran, Jordan, Caùc Laõnh Thoå Palestinian, Qatar, Thoå Nhó Kyø, Vöông Quoác AÛraäp Emirates.
Tieán só Boyd-MacMillan noùi raèng: "Caùc baïn thaáy caùc chính phuû phaân cöïc naøy, hoaëc vì hoï trôû neân cöïc ñoan hôn hay trôû neân ñoäc taøi hôn. Caùc nöôùc nhö Ai Caäp, Jordan vaø Algeria - ñaây laø caùc quoác gia ñang ñaøn aùp thaúng tay caùc ngöôøi quaù khích".
Chuû nghóa quaù khích ñang ñöôïc raûnh tay hôn taïi Phi Chaâu Haï Sahara, nôi chuû nghóa ñaáu tranh Hoài Giaùo ñang trôø thaønh chính doøng. Trôï giuùp taøi chaùnh töø ngoaïi quoác ñang ñöôïc cung caáp doài daøo cho caùc chính khaùch vaø tröôøng hoïc Hoài Giaùo ñòa phöông, song song vôùi nhieàu thaønh phaàn khaùc trong xaõ hoäi, ngay ôû Kenya, nöôùc ña soá Kitoâ Giaùo lôùn nhaát treân Danh Saùch 20 nöôùc daãn ñaàu cuûa World Watch.
Veà Danh Saùch World Watch
Open Doors laø moät thöøa taùc vuï töøng phuïc vuï caùc Kitoâ höõu bò baùch haïi vì nieàm tin cuûa mình vaøo Chuùa Kitoâ trong hôn 60 naêm qua. Noù ñöôïc thieát laäp bôûi Tu Só Andrew, moät nhaø truyeàn giaùo Hoøa Lan, ngöôøi baét ñaàu thöøa taùc vuï cuûa mình baèng caùch ñöa Thaùnh Kinh laäu vaøo sau Böùc Maøn Saét. Ngaøy nay, Open Doors cung caáp söï trôï giuùp tinh thaàn vaø vaät chaát cho caùc Kitoâ höõu bò baùch haïi taïi haøng chuïc quoác gia vaø ñaõ khai trieån nhieàu chi nhaùnh taïi hôn 20 quoác gia.
Vieäc xeáp haïng haøng naêm 50 quoác gia treân Danh Saùch World Watch laø saûn phaåm cuûa moät cuoäc nghieân cöùu quanh naêm do ñôn vò Nghieân Cöùu World Watch cuûa Open Doors tieán haønh.
Caùc nhaø khaûo cöùu thaêm doø caùc lieân laïc vieân chuû yeáu taïi nhieàu quoác gia khaùc nhau, vaø caùc lieân laïc vieân naøy, ngöôïc laïi, ñaõ thaêm doø chính caùc maïng löôùi rieâng cuûa hoï, veà tình theá töï do toân giaùo daønh cho caùc Kitoâ höõu thuoäc 5 phaïm vi cuûa ñôøi soáng: tö rieâng, gia ñình, coäng ñoàng, quoác gia, vaø trong Giaùo Hoäi. Naêm phaïm vi naøy bao goàm yeáu toá "cheøn eùp" (squeeze) cuûa cuoäc baùch haïi, töùc aùp löïc haøng ngaøy do vieäc kyø thò chính thöùc, do caùc thaùi ñoä thuø nghòch, vaø baùc boû cuûa gia ñình.
Ngoaøi ra, nhoùm coøn ño löôøng vieäc baïo ñoäng choáng caùc Kitoâ höõu. Ñaây laø yeáu toá "ñaùnh ñaäp" (smash) cuûa vieäc baùch haïi, moät yeáu toá thöôøng gaây chuù yù treân baùo chí, nhöng ít khi noùi leân thöïc taïi chuû yeáu cuûa caùc Kitoâ höõu soáng taïi caùc quoác gia cuûa Danh Saùch World Watch.
Vôùi moãi quoác gia ñöôïc thaêm doø, ñieåm soá cho moãi trong saùu loaïi ñöôïc keát hôïp ñeå taïo ra ñieåm toång keát. Ñieåm naøy xaùc ñònh haïng thöù cuûa moãi nöôùc treân Danh Saùch World Watch.
Danh Saùch World Watch naêm 2017 bao truøm 12 thaùng keát thuùc vaøo ngaøy 31 thaùng Möôøi naêm 2016.
Caùc phöông phaùp ñaït tôùi ñieåm cuûa moät nöôùc vaø vieäc so saùnh noù vôùi caùc nöôùc khaùc ñaõ ñöôïc thanh lyù moät caùch ñoäc laäp bôûi Vieän Töï Do Toân Giaùo Quoác Teá vaø vieäc hoï duøng loái kieåm soaùt moät soá nöôùc maãu. Caùc tuyeân boá vaø giaûi thích theâm cuûa Open Doors döïa treân hay lieân keát vôùi vieäc coâng boá Danh Saùch World Watch naèm ngoaøi phaïm vi cuoäc thanh lyù naøy.
Vuõ Vaên An