Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
trong buoåi haùt kinh chieàu taï ôn cuoái naêm 2016
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong buoåi haùt kinh chieàu taï ôn cuoái naêm 2016.
Vatican (VietCatholic News 31-12-2016) - Vaøo luùc 5h chieàu thöù Baåy 31 thaùng 12 naêm 2016, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ chuû söï buoåi haùt kinh chieàu taï ôn Te Deum beân trong Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ cuøng vôùi taát caû caùc vò trong giaùo trieàu Roâma trong ñoù coù 36 Hoàng Y, ñaëc bieät laø Ñöùc Hoàng Y Agostino Vallini, Giaùm Quaûn Roma, 7 Giaùm Muïc phuï taù vaø 40 Giaùm Muïc khaùc, 150 linh muïc vaø khoaûng 8 ngaøn tín höõu. Hieän dieän trong buoåi leã cuõng coù ñoâng ñaûo caùc vò trong Ngoaïi Giao Ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh.
Ñaây laø moät truyeàn thoáng ñaõ ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâñíctoâ thöù 16 giaûi thích nhö sau: "Giaùo Hoäi gôïi yù raèng chuùng ta khoâng neân keát thuùc naêm cuõ maø khoâng baøy toû lôøi caùm taï Chuùa, vì nhöõng ôn laønh Ngaøi ban cho chuùng ta".
Phuïng Vuï ngaøy hoâm nay nhaéc nhôù chuùng ta nhöõng lôøi cuûa Thaùnh Gioan Toâng ñoà: "Hôõi caùc con, giôø ñaõ taän" (1 Ga 2:18), vaø lôøi cuûa Thaùnh Phaoloâ veà "söï vieân maõn cuûa thôøi gian" (Gl 4: 4). Vaø taát caû ñieàu naøy khieán chuùng ta suy tö veà söï keát thuùc cuûa cuoäc haønh trình döông theá, söï keát thuùc cuoäc löõ haønh cuûa chuùng ta. Ñaõ coù baét ñaàu taát seõ coù hoài keát thuùc, "moät thôøi ñeå ñöôïc sinh ra vaø moät thôøi ñeå cheát" (Quoleth 3: 2). Söï thaät naøy raát ñôn giaûn vaø cô baûn nhöng laïi thöôøng bò lôø ñi vaø laõng queân, Meï Thaùnh Giaùo Hoäi daïy chuùng ta keát thuùc moät naêm vaø moãi ngaøy trong ñôøi chuùng ta vôùi moät söï töï vaán löông taâm, trong ñoù chuùng ta nhìn laïi nhöõng gì ñaõ xaûy ra: chuùng ta caûm ôn Chuùa vì moïi ñieàu thieän haûo chuùng ta ñaõ nhaän ñöôïc hay ñaõ coù theå laøm ñöôïc, ñoàng thôøi chuùng ta cuõng suy nghó veà nhöõng thaát baïi vaø toäi loãi cuûa chuùng ta - ñeå bieát ôn Chuùa vaø caàu xin söï tha thöù cuûa Ngaøi.
Ñoù cuõng laø nhöõng gì chuùng ta laøm hoâm nay vaøo ngaøy cuoái naêm naøy. Chuùng ta ca ngôïi Chuùa vôùi Thaùnh Thi Te Deum vaø ñoàng thôøi chuùng ta caàu xin Ngaøi tha thöù. Thaùi ñoä taï ôn cuûa chuùng ta daãn chuùng ta ñeán taám loøng khieâm cung, ñeå nhaän bieát vaø ñoùn nhaän aân suûng cuûa Thieân Chuùa.
Trong baøi giaûng Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
"Khi thôøi gian tôùi hoài vieân maõn, Thieân Chuùa ñaõ sai Con mình tôùi, sinh laøm con moät ngöôøi ñaøn baø, vaø soáng döôùi Leà Luaät, ñeå chuoäc nhöõng ai soáng döôùi Leà Luaät, haàu chuùng ta nhaän ñöôïc ôn laøm nghóa töû." (Gal 4:4-5)
Nhöõng lôøi naøy cuûa Thaùnh Phaoloâ thaät maïnh meõ. Moät caùch ngaén goïn vaø suùc tích, nhöõng lôøi aáy giôùi thieäu keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa daønh cho chuùng ta: Ngaøi muoán chuùng ta soáng nhö con caùi cuûa Ngaøi. Toaøn boä lòch söû cöùu ñoä vang leân trong nhöõng lôøi naøy. Ngaøi laø Ñaáng khoâng soáng döôùi Leà Luaät, nhöng vì tình yeâu, ñaõ truùt boû moïi ñaëc quyeàn vaø giaùng sinh trong moät nôi baát ngôø nhaát ñeå giaûi thoaùt chuùng ta laø nhöõng ngöôøi soáng döôùi Leà Luaät. Ñieàu ñaùng ngaïc nhieân laø Thieân Chuùa thöïc hieän ñieàu naøy thoâng qua söï nhoû beù vaø deã bò toån thöông cuûa moät haøi nhi môùi sinh. Ngaøi töï quyeát ñònh ñeán gaàn chuùng ta vaø trong thaân xaùc cuûa Ngaøi ñeå oâm laáy thaân xaùc cuûa chuùng ta; trong söï yeáu ñuoái cuûa Ngaøi ñeå ñoùn nhaän söï yeáu ñuoái cuûa chuùng ta; trong söï beù nhoû cuûa Ngaøi ñeå bao boïc söï beù nhoû cuûa chuùng ta. Trong Ñöùc Kitoâ, Thieân Chuùa khoâng ñeo maët naï con ngöôøi; nhöng thay vaøo ñoù, Ngaøi trôû neân moät phaøm nhaân vaø chia seû hoaøn toaøn tình traïng con ngöôøi cuûa chuùng ta. Thieân Chuùa khoâng muoán chæ laø moät yù töôûng hoaëc moät baûn chaát tröøu töôïng, nhöng Ngaøi muoán ñöôïc gaàn guõi vôùi taát caû nhöõng ai caûm thaáy ñang laïc loái, bò sæ nhuïc, toån thöông, chaùn naûn, buoàn raàu vaø sôï haõi. Ngaøi muoán gaàn guõi vôùi taát caû nhöõng ai ñang mang trong thaân xaùc hoï nhöõng gaùnh naëng cuûa ly thaân vaø coâ ñôn, ñeå toäi loãi, xaáu hoå, ñau ñôùn, tuyeät voïng vaø loaïi tröø seõ khoâng coù tieáng noùi chung cuoäc trong ñôøi soáng cuûa con caùi Ngaøi.
Maùng coû nhaéc nhôû chuùng ta phaûi bieán "luaän lyù" naøy cuûa Thieân Chuùa thaønh "luaän lyù" cuûa chuùng ta. Ñoù khoâng phaûi laø moät thöù luaän lyù taäp trung vaøo ñaëc quyeàn ñaëc lôïi, loaïi tröø hay öa chuoäng nhöng laø thöù luaän lyù cuûa gaëp gôõ vaø gaàn guõi. Maùng coû cuõng môøi goïi chuùng ta phaù vôõ caùi thöù luaän lyù daønh ngoaïi leä cho ngöôøi naøy trong khi laïi khoù khaên vôùi nhöõng ngöôøi khaùc. Thieân Chuùa ñeán ñeå phaù vôõ caùc chuoãi ñaëc quyeàn luoân gaây ra söï loaïi tröø, ñeå giôùi thieäu vôùi chuùng ta söï vuoát ve cuûa loøng töø bi mang ñeán söï bao goàm, vaø laøm cho phaåm giaù cuûa moãi ngöôøi ñöôïc toûa saùng. Moät haøi nhi ñöôïc quaán trong taõ cho chuùng ta thaáy quyeàn naêng cuûa Thieân Chuùa laø Ñaáng ñaõ caùch tieáp caän chuùng ta nhö moät moùn quaø, moät trao ban, moät thöù men vaø moät cô hoäi ñeå hình thaønh moät neàn vaên hoùa gaëp gôõ.
Chuùng ta khoâng theå cho pheùp baûn thaân mình ngaây thô. Chuùng ta bieát raèng chuùng ta ñang bò caùm doã döôùi nhöõng hình thöùc khaùc nhau ñeå aùp duïng caùi luaän lyù ñaëc quyeàn ñang phaân caùch, loaïi tröø vaø ñoùng kín chuùng ta laïi, trong khi taùch bieät, loaïi boû vaø daäp taét nhöõng öôùc mô vaø cuoäc soáng cuûa bieát bao anh chò em chuùng ta.
Hoâm nay, tröôùc haøi nhi beù nhoû thaønh Bethlehem, chuùng ta neân thöøa nhaän raèng chuùng ta caàn Chuùa soi saùng cho chuùng ta, bôûi vì taát caû chuùng ta cuõng quaù thöôøng khi heïp hoøi hay laø tuø nhaân cuûa thaùi ñoä "taát caû hoaëc khoâng coù gì" trong ñoù buoäc ngöôøi khaùc phaûi cuùc cung tuøng phuïc yù kieán rieâng cuûa chuùng ta. Chuùng ta caàn aùnh saùng naøy, laø ñieàu giuùp chuùng ta hoïc hoûi töø nhöõng sai laàm cuûa chuùng ta vaø nhöõng noã löïc baát thaønh ngoõ haàu coù theå caûi thieän baûn thaân chuùng ta vaø vöôït thaéng chính mình; aùnh saùng naøy ñöôïc phaùt sinh töø yù thöùc khieâm toán vaø loøng can ñaûm cuûa nhöõng ai tìm thaáy söùc maïnh, heát laàn naøy ñeán laàn khaùc, ñeå ñöùng leân vaø baét ñaàu laïi.
Khi theâm moät naêm nöõa ñaõ ñeán hoài keát thuùc, chuùng ta haõy döøng laïi tröôùc maùng coû vaø baøy toû loøng bieát ôn cuûa chuùng ta vôùi Thieân Chuùa vì taát caû nhöõng daáu chæ haøo phoùng cuûa Ngaøi trong cuoäc soáng chuùng ta vaø trong lòch söû cuûa chuùng ta, theå hieän nôi cô man nhöõng chöùng taù cuûa nhöõng ngöôøi laëng leõ gaùnh laáy ruûi ro. Moät loøng bieát ôn khoâng phaûi laø moät söï nhìn laïi chaúng sinh ôn ích gì hay moät kyù öùc troáng roãng veà moät quaù khöù ñöôïc lyù töôûng hoùa vaø xa vôøi, nhöng laø moät kyù öùc soáng ñoäng, moät kyù öùc giuùp hình thaønh neân söï saùng taïo caù nhaân vaø coäng ñoaøn khi chuùng ta bieát raèng Thieân Chuùa ôû cuøng chuùng ta.
Chuùng ta haõy döøng laïi tröôùc maùng coû ñeå chieâm ngöôõng Thieân Chuùa ñaõ hieän dieän theá naøo trong suoát naêm nay vaø ñeå nhaéc nhôû baûn thaân chuùng ta raèng moïi thôøi ñaïi, moïi thôøi ñieåm ñeàu mang nhöõng daáu aán cuûa aân suûng vaø ôn laønh cuûa Ngaøi. Maùng coû thaùch thöùc chuùng ta ñöøng tuyeät voïng tröôùc baát cöù ñieàu gì hay tröôùc baát cöù ngöôøi naøo. Nhìn vaøo maùng coû coù nghóa laø tìm kieám söùc maïnh ñeå ñaët mình trong lòch söû maø khoâng than phieàn, böïc boäi, khoâng ñoùng kín trong baûn thaân mình, hay tìm kieám moät loái thoaùt, tìm kieám caùc con ñöôøng taét theo ích lôïi rieâng cuûa mình. Nhìn vaøo maùng coû coù nghóa laø nhaän ra thôøi gian tröôùc maét ñoøi hoûi phaûi coù caùc saùng kieán taùo baïo vaø ñaày hy voïng, cuõng nhö töø boû söï töï cao huyeãn hoaëc vaø nhöõng lo laéng baát taän veû beà ngoaøi cuûa chuùng ta.
Nhìn vaøo maùng coû coù nghóa laø nhaän ra caùch theá Thieân Chuùa môøi goïi chuùng ta tham gia, vaø bieán chuùng ta thaønh moät phaàn trong kyø coâng cuûa Ngaøi, môøi goïi chuùng ta chaøo ñoùn töông lai moät caùch can ñaûm vaø döùt khoaùt.
Khi nhìn vaøo maùng coû, chuùng ta gaëp khuoân maët cuûa Thaùnh Giuse vaø Meï Maria, nhöõng khuoân maët treû trung ñaày hy voïng vaø öôùc mong, ñaày nhöõng caâu hoûi. Nhöõng khuoân maët treû trung aáy ñang nhìn veà töông lai yù thöùc veà nghóa vuï khoù khaên laø giuùp Chuùa Haøi Ñoàng lôùn leân. Khoâng theå noùi veà töông lai maø khoâng chieâm ngöôõng nhöõng khuoân maët treû trung aáy vaø ñaûm nhaän traùch nhieäm cuûa chuùng ta ñoái vôùi nhöõng ngöôøi treû; xa hôn laø moät traùch nhieäm; töø ngöõ ñuùng ra phaûi laø moùn nôï; vaâng, moùn nôï maø chuùng ta nôï hoï. Noùi veà naêm cuøng thaùng taän nghóa laø caûm thaáy nhu caàu phaûi suy tö xem chuùng ta ñaõ quan taâm theá naøo veà vò trí cuûa ngöôøi treû trong xaõ hoäi chuùng ta.
Chuùng ta ñaõ kieán taïo moät neàn vaên hoùa ca tuïng söï treû trung, tìm caùch laøm cho noù thaønh vónh cöûu. Nhöng ñoàng thôøi, nghòch lyù thay, chuùng ta laïi keát aùn nhöõng ngöôøi treû cuûa chuùng ta, khoâng cho hoï coù moät khoâng gian ñeå thöïc söï hoäi nhaäp vaøo, vì daàn daàn chuùng ta gaït hoï ra ngoaøi ñôøi soáng coâng coäng, buoäc hoï phaûi xuaát cö hoaëc phaûi aên xin nhöõng coâng vieäc khoâng coøn nöõa, hoaëc thaát baïi khoâng mang ñeán ñöôïc cho hoï moät lôøi höùa cho töông lai. Chuùng ta daønh öu tieân cho söï ñaàu cô thay vì nhöõng coâng vieäc xöùng ñaùng vaø chaân thöïc ñeå giuùp ngöôøi treû trôû thaønh nhöõng ngöôøi tích cöïc döï phaàn trong ñôøi soáng xaõ hoäi chuùng ta. Chuùng ta mong ñôïi nôi ngöôøi treû vaø ñoøi hoï phaûi trôû thaønh men töông lai, nhöng chuùng ta laïi kyø thò hoï, buoäc hoï phaûi goõ nhöõng caùnh cöûa tieáp tuïc kheùp kín.
Chuùng ta ñöôïc yeâu caàu trôû neân nhöõng ngöôøi khaùc hôn laø caùc chuû nhaø troï taïi Bethlehem laø nhöõng keû ñaõ noùi vôùi caëp vôï choàng treû: khoâng coù choã ôû ñaây. Khoâng coù choã cho cuoäc soáng, cho töông lai. Moãi ngöôøi chuùng ta ñöôïc yeâu caàu phaûi gaùnh laáy moät soá traùch nhieäm, duø nhoû ñi chaêng nöõa, ñeå giuùp nhöõng ngöôøi treû tìm thaáy, ôû ñaây, ngay treân mieàn ñaát cuûa hoï, treân quoác gia cuûa chính hoï, nhöõng khaû theå thöïc söï ñeå xaây döïng moät töông lai. Ñöøng ñeå mình bò töôùc maát söùc maïnh nôi baøn tay cuûa hoï, taâm trí cuûa hoï, vaø khaû naêng cuûa hoï noùi tieân tri nhöõng giaác mô cuûa toå tieân cuûa mình (xem Gioâ-eân 2:28). Neáu chuùng ta muoán ñaûm baûo moät töông lai xöùng ñaùng cho hoï, chuùng ta phaûi vaïch ra moät söï bao goàm chaân thöïc trong ñoù cung caáp coâng vieäc xöùng ñaùng, mieãn phí, saùng taïo, döï phaàn vaø lieân ñôùi (x Dieãn töø trong buoåi trao giaûi thöôûng Charlemagne, 6 May 2016).
Nhìn vaøo maùng coû thaùch thöùc chuùng ta giuùp nhöõng ngöôøi treû ñöøng trôû neân tuyeät voïng bôûi söï non nôùt cuûa chuùng ta, vaø thuùc ñaåy hoï ñeå hoï coù theå mô öôùc vaø chieán ñaáu cho nhöõng öôùc mô cuûa hoï, ñeå hoï coù khaû naêng phaùt trieån vaø trôû thaønh nhöõng ngöôøi cha vaø ngöôøi meï.
Khi chuùng ta daàn ñeán thôøi ñieåm cuoái cuøng cuûa naêm nay, chuùng ta haõy chieâm ngöôõng Haøi Nhi-Thieân Chuùa! Laøm nhö theá nhaéc nhôù chuùng ta trôû veà nguoàn goác vaø coäi reã ñöùc tin cuûa chuùng ta. Trong Chuùa Gieâsu, ñöùc tin trôû thaønh nieàm hy voïng; noù trôû thaønh moät chaát men vaø moät phöôùc laønh. "Vôùi moät söï dòu daøng khoâng bao giôø laøm ta thaát voïng, nhöng luoân coù khaû naêng khoâi phuïc laïi nieàm vui cuûa chuùng toâi, Chuùa Kitoâ laøm cho chuùng ta coù theå ngöôùc maët leân vaø baét ñaàu laïi" (Toâng Huaán Nieàm Vui Phuùc AÂm, 3)
J.B. Ñaëng Minh An dòch