Toâng Huaán Haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Gia Ñình
Amoris Laetitia
Cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Chöông 9
Linh Ñaïo Hoân Nhaân vaø Gia Ñình (töø soá 313 - 352)
Chöông Chín: Linh Ñaïo Hoân Nhaân vaø Gia Ñình
313. Baùc aùi mang nhieàu saéc ñoä khaùc nhau, tuøy ôû baäc soáng ta ñöôïc môøi goïi böôùc vaøo. Maáy thaäp nieân tröôùc ñaây, khi noùi tôùi vieäc toâng ñoà giaùo daân, Coâng Ñoàng Vatican II nhaán maïnh ñeán linh ñaïo phaùt sinh töø cuoäc soáng gia ñình. Coâng Ñoàng quaû quyeát raèng linh ñaïo giaùo daân "seõ tieáp nhaän ñaëc tính ñaëc thuø cuûa noù töø caùc hoaøn caûnh... cuûa cuoäc soáng hoân nhaân vaø gia ñình" (367), vaø "vieäc chaêm soùc gia ñình khoâng neân xa laï" ñoái vôùi linh ñaïo naøy (368). Chuùng ta neân döøng laïi ôû ñaây ñeå moâ taû moät soá ñaëc ñieåm caên baûn cuûa neàn linh ñaïo chuyeân bieät ñang dieãn ra trong ñôøi soáng gia ñình vaø caùc moái lieân heä cuûa noù.
Moät neàn linh ñaïo hieäp thoâng sieâu nhieân
314. Ta ñaõ luoân noùi tôùi vieäc Thieân Chuùa cö nguï ra sao trong taâm hoàn nhöõng ngöôøi soáng trong ôn thaùnh cuûa Ngöôøi. Hoâm nay, ta coù theå noùi theâm raèng Chuùa Ba Ngoâi hieän dieän trong ñeàn thôø hieäp thoâng vôï choàng. Thieân Chuùa cö nguï trong caùc ca ngôïi cuûa daân Ngöôøi theá naøo (xem Tv 22:3), thì Ngöôøi cuõng cö nguï saâu trong loøng yeâu thöông vôï choàng ñang laøm cho Ngöôøi vinh quang nhö theá.
315. Nhan Thieân Chuùa cö nguï trong caùc gia ñình cuï theå, coù thöïc chaát, vôùi moïi raéc roái vaø ñaáu tranh, moïi vui töôi vaø hy voïng haøng ngaøy cuûa hoï. Soáng trong moät gia ñình khieán chuùng ta khoù maø giaû vôø hay gian doái ñöôïc; ta khoâng theå aån phía sau moät maët naï. Neáu tính chaân thöïc naøy ñöôïc loøng yeâu thöông gôïi höùng, thì Chuùa ngöï trò ôû ñoù, cuøng vôùi nieàm vui vaø söï bình an cuûa Ngöôøi. Linh ñaïo yeâu thöông gia ñình ñöôïc laøm thaønh bôûi haøng ngaøn nhöõng cöû chæ nhoû moïn nhöng coù thöïc chaát. Trong tính ña daïng cuûa raát nhieàu ôn phuùc vaø gaëp gôõ voán phong phuù hoùa söï hieäp thoâng saâu saéc naøy, Thieân Chuùa coù nôi cö truù cuûa Ngöôøi. Söï töông quan hoã töông naøy "ñem theå nhaân baûn vaø theå thaàn linh laïi vôùi nhau" 369), vì noù ñöôïc ñoå ñaày loøng yeâu thöông cuûa Thieân Chuùa. Xeùt cho cuøng, linh ñaïo hoân nhaân laø linh ñaïo cuûa daây raøng buoäc trong ñoù coù loøng yeâu thöông thaàn linh cö nguï.
316. Traûi nghieäm hieäp thoâng gia ñình tích cöïc chính laø neûo ñöôøng neân thaùnh vaø taêng tröôûng huyeàn nhieäm ñích thöïc, moät phöông theá ñeå keát hôïp saâu xa hôn vôùi Thieân Chuùa. Caùc ñoøi hoûi coù tính huynh ñeä vaø coäng ñoaøn cuûa ñôøi soáng gia ñình laø moät thuùc ñaåy ñeå taêng tröôûng tính côûi môû cuûa taâm hoàn vaø do ñoù, gaëp gôõ Chuùa moät caùch troïn veïn hôn. Lôøi Thieân Chuùa noùi vôùi ta raèng "ai gheùt anh em mình laø ôû trong boùng toái, vaø böôùc ñi trong boùng toái" (1Ga 2:11); moät ngöôøi nhö theá "cö nguï trong söï cheát" (1Ga 3:14) vaø "khoâng bieát Thieân Chuùa" (1Ga 4:8). Vò tieàn nhieäm Beâneâñictoâ XVI cuûa toâi voán nhaán maïnh raèng "kheùp maét ñoái vôùi ngöôøi haøng xoùm cuûa ta cuõng laøm ta muø loøa ñoái vôùi Thieân Chuùa" (370) vaø, cuoái cuøng, loøng yeâu thöông chæ coøn laø thöù aùnh saùng "lieân læ chieáu saùng moät theá giôùi ñaõ trôû neân toái taêm" (371). Neáu ta "yeâu thöông nhau, Thieân Chuùa seõ cö nguï trong ta, vaø loøng yeâu thöông cuûa Ngöôøi seõ ñöôïc hoaøn haûo trong ta" (1Ga 4:12). Vì "con ngöôøi nhaân baûn coù moät chieàu kích xaõ hoäi coá höõu" (372) vaø "bieåu thöùc ñaàu tieân vaø neàn taûng cuûa chieàu kích xaõ hoäi naøy chính laø caëp vôï choàng vaø gia ñình" (373), neân linh ñaïo trôû thaønh nhaäp theå nôi söï hieäp thoâng cuûa gia ñình. Do ñoù, nhöõng ngöôøi coù hoaøi mong linh ñaïo saâu saéc khoâng neân coù caûm thöùc cho raèng gia ñình laøm hoï sao laõng vieäc taêng tröôûng trong söï soáng Thaàn Khí, maø ñuùng hôn coi noù nhö neûo ñöôøng Chuùa duøng ñeå daãn hoï tôùi ñænh cao cuûa vieäc keát hôïp huyeàn nhieäm.
Tuï taäp nhau ñeå caàu nguyeän döôùi aùnh saùng Phuïc Sinh
317. Neáu gia ñình ñaët taâm ñieåm nôi Chuùa Kitoâ, Ngöôøi seõ thoáng nhaát vaø soi daãn toaøn boä cuoäc soáng cuûa noù. Nhöõng luùc ñau buoàn vaø khoù khaên seõ ñöôïc traûi nghieäm trong söï keát hôïp vôùi thaäp giaù cuûa Chuùa, vaø söï gaàn guõi cuûa Ngöôøi seõ giuùp hoï vöôït qua ñöôïc caùc khoaûnh khaéc ñoù. Trong nhöõng giôø phuùt ñen toái nhaát cuûa ñôøi soáng gia ñình, keát hôïp vôùi Chuùa Gieâsu trong caûnh bò boû rôi cuûa Ngöôøi seõ giuùp ngaên ngöøa ñöôïc cuoäc tan vôõ. Daàn daàn, "vôùi ôn thaùnh cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, [caùc ngöôøi phoái ngaãu] seõ lôùn leân trong söï thaùnh thieän xuyeân suoát ñôøi soáng vôï choàng, cuõng nhôø caû vieäc tham döï vaøo maàu nhieäm thaäp giaù Chuùa Kitoâ nöõa, moät maàu nhieäm seõ bieán ñoåi caùc khoù khaên vaø ñau buoàn thaønh cuûa leã yeâu thöông" (374). Hôn nöõa, caùc giaây phuùt haân hoan, thö daõn, cöû haønh, vaø caû laøm tình nöõa cuõng ñöôïc caûm nghieäm nhö moät tham döï vaøo söï soáng phuïc sinh moät caùch troïn veïn. Caùc caëp vôï choàng, baèng nhöõng cöû chæ haøng ngaøy khaùc nhau seõ khuoân ñònh moät "khoâng gian ñöôïc Thieân Chuùa soi saùng trong ñoù hoï caûm nghieäm ñöôïc söï hieän dieän cuûa Chuùa phuïc sinh" (375).
318. Gia ñình caàu nguyeän laø caùch ñaëc bieät ñeå phaùt bieåu vaø cuûng coá ñöùc tin phuïc sinh (376). Neân daønh ít phuùt moãi ngaøy ñeán vôùi nhau tröôùc nhan Thieân Chuùa ñeå thoå loä vôùi Ngöôøi caùc aâu lo cuûa ta, ñeå caàu xin cho caùc nhu caàu cuûa gia ñình ta, ñeå caàu nguyeän cho moät ai ñoù ñang gaëp khoù khaên, ñeå xin giuùp bieát caùch bieåu loä yeâu thöông, ñeå caûm taï Ngöôøi ñaõ ban söï soáng vaø caùc ôn phuùc cuûa noù, ñeå xin Ñöùc Meï che chôû ta döôùi taø aùo hieàn maãu cuûa ngaøi. Vôùi ít lôøi leõ ñôn sô, giôø phuùt caàu nguyeän naøy coù theå ñem laïi ôn phuùc meânh moâng cho caùc gia ñình cuûa chuùng ta. Caùc caùch phaùt bieåu khaùc nhau cuûa loøng ñaïo ñöùc bình daân laø kho baùu linh ñaïo ñoái vôùi nhieàu gia ñình. Haønh trình caàu nguyeän coù tính coäng ñoaøn cuûa gia ñình leân tôùi tuyeät ñænh ôû vieäc cuøng nhau chia seû Thaùnh Theå, nhaát laø trong boái caûnh nghæ ngôi Chuùa Nhaät. Chuùa Gieâsu goõ cöûa caùc gia ñình, ñeå chia seû vôùi hoï böõa aên Thaùnh Theå (xem Kh 3:20). ÔÛ ñaáy, vôï choàng luoân coù theå kyù keát laïi giao öôùc vöôït qua töøng keát hôïp hoï vaø phaûi phaûn aûnh giao öôùc maø Thieân Chuùa töøng kyù keát vôùi nhaân loaïi treân thaäp giaù (377). Thaùnh Theå chính laø bí tích cuûa giao öôùc môùi, trong ñoù, coâng trình cöùu chuoäc cuûa Chuùa Kitoâ ñaõ ñöôïc thöïc hieän (xem Lc 22:20). Daây lieân keát chaët cheõ giöõa ñôøi soáng vôï choàng vaø Thaùnh Theå, do ñoù, trôû neân caøng roõ raøng hôn (378). Vì cuûa aên Thaùnh Theå ñem laïi cho vôï choàng söùc maïnh vaø söï thuùc ñaåy caàn thieát ñeå soáng giao öôùc hoân nhaân haøng ngaøy nhö moät "Giaùo Hoäi taïi gia" (379).
Moät linh ñaïo cuûa tình yeâu ñoäc chieám vaø töï do
319. Hoân nhaân cuõng laø traûi nghieäm vieäc thuoäc veà moät ngöôøi khaùc caùch troïn veïn. Vôï choàng chaáp nhaän thaùch ñoá vaø nguyeän öôùc naâng ñôõ nhau, veà giaø vôùi nhau, vaø nhôø theá, phaûn aûnh chính loøng trung tín cuûa Thieân Chuùa. Quyeát ñònh vöõng chaéc naøy, moät quyeát ñònh leân khuoân loái soáng ta, chính laø moät "ñoøi hoûi beân trong cuûa giao öôùc tình yeâu phu phuï" (380), vì "ngöôøi naøo khoâng theå quyeát chí yeâu thöông maõi maõi thì khoù loøng coù theå yeâu thöông duø chæ moät ngaøy" (381). Ñoàng thôøi, loøng trung thaønh naøy cuõng seõ voâ nghóa veà phöông dieân linh ñaïo neáu noù chæ laø vaán ñeà tuaân theo moät leà luaät moät caùch vaâng lôøi nhaãn nhuïc. Ñuùng hôn, noù laø vaán ñeà cuûa coõi loøng maø chæ coù Thieân Chuùa môùi troâng thaáy ñöôïc (xem Mt 5:28). Moãi buoåi saùng, khi vöøa thöùc daäy, ta haõy taùi xaùc nhaän tröôùc Thieân Chuùa loøng quyeát chí trung thaønh cuûa ta, baát chaáp chuyeän gì seõ xaåy ñeán trong ngaøy. Vaø moïi ngöôøi chuùng ta, tröôùc khi ñi nguû, ñeàu coù theå hy voïng khi thöùc giaác laïi ñöôïc tieáp tuïc cuoäc phieâu löu naøy, vì tin vaøo ôn trôï giuùp cuûa Thieân Chuùa. Nhôø caùch naøy, moãi ngöôøi phoái ngaãu ñoái vôùi ngöôøi kia laø moät daáu hieäu vaø laø moät duïng cuï cuûa söï gaàn guõi cuûa Chuùa, Ñaáng khoâng bao giôø boû rôi chuùng ta: "Naøy, Thaày seõ ôû vôùi caùc con maõi maõi, cho tôùi taän cuøng thôøi gian" (Mt 28:20).
320. Seõ tôùi luùc tình yeâu vôï choàng ñaït ñeán ñænh cao cuûa töï do vaø trôû neân caên baûn cho moät söï ñoäc laäp laønh maïnh. Ñieàu naøy seõ xaåy ñeán khi moãi ngöôøi phoái ngaãu hieåu ra raèng ngöôøi kia khoâng phaûi laø cuûa rieâng mình, nhöng hoï coù moät chuû nhaân oâng quan troïng hôn nhieàu, ñoù laø Chuùa duy nhaát. Khoâng coù ai khaùc ngoaøi Chuùa coù quyeàn ñoøi hoûi chieám höõu coát loõi saâu xa nhaát vaø baûn vò nhaát cuûa ngöôøi mình yeâu; chæ coù Ngöôøi môùi laø taâm ñieåm toái haäu cuûa ñôøi hoï. Ñoàng thôøi, nguyeân taéc cuûa hieän thöïc tính linh ñaïo ñoøi phaûi coù ñieàu naøy: khoâng ngöôøi phoái ngaãu naøo ñöôïc quyeàn ñoøi ngöôøi kia phaûi hoaøn toaøn thoûa maõn caùc nhu caàu cuûa mình. Haønh trình linh ñaïo cuûa moãi ngöôøi, theo lôøi leõ raát hay cuûa Dietrich Bonhoeffer, caàn giuùp hoï ñaït tôùi moät "tænh moäng" naøo ñoù ñoái vôùi ngöôøi kia (382), giuùp hoï ngöng, ñöøng chôø mong ôû ngöôøi kia moät ñieàu gì ñoù chæ daønh rieâng cho tình yeâu Thieân Chuùa maø thoâi. Vieäc naøy ñoøi ta phaûi giaûi tö (divestment) noäi taâm. Khoâng gian maø moãi ngöôøi phoái ngaãu duy nhaát daønh cho moái lieân heä baûn thaân cuûa hoï vôùi Thieân Chuùa khoâng nhöõng giuùp haøn gaén caùc thöông tích cuûa cuoäc soáng chung, maø coøn giuùp vôï choàng tìm thaáy nôi tình yeâu Thieân Chuùa nguoàn suoái yù nghóa saâu saéc nhaát cuûa chính ñôøi hoï. Moãi ngaøy, ta ñeàu neân khaån caàu Chuùa Thaùnh Thaàn trôï giuùp ta bieán töï do noäi taâm naøy thaønh moät ñieàu khaû höõu.
Moät linh ñaïo chaêm soùc, an uûi vaø khuyeán khích
321. "Ñoái vôùi nhau, ñoái vôùi con caùi vaø ñoái vôùi thaân nhaân hoï, vôï choàng Kitoâ höõu laø nhöõng ngöôøi coäng taùc cuûa ôn thaùnh vaø chöùng taù ñöùc tin" (383). Thieân Chuùa keâu goïi hoï trao ban söï soáng vaø chaêm soùc söï soáng. Vì lyù do naøy, gia ñình "luoân luoân laø 'beänh vieän' gaàn nhaát" (384). Neân ta haõy chaêm soùc laãn nhau, höôùng daãn vaø khuyeán khích laãn nhau, vaø caûm nghieäm vieäc naøy nhö laø moät phaàn trong neàn linh ñaïo gia ñình cuûa ta. Soáng nhö caëp vôï choàng laø haøng ngaøy chia seû coâng trình saùng taïo cuûa Thieân Chuùa, vaø ñoái vôùi ngöôøi kia, moãi ngöôøi laø moät thaùch ñoá lieân læ cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Tình yeâu Thieân Chuùa ñöôïc coâng boá "nhôø loái soáng vaø lôøi leõ cuï theå qua ñoù moät ngöôøi ñaøn oâng vaø moät ngöôøi ñaøn baø dieãn taû loøng yeâu thöông phu phuï cuûa hoï" (385). Nhö theá, hai ngöôøi laø nhöõng phaûn aûnh hoã töông cuûa tình yeâu thaàn thaùnh aáy, nhöõng phaûn aûnh bieát an uûi baèng moät lôøi noùi, moät caùi nhìn, moät baøn tay giuùp ñôõ, moät caùi vuoát ve, moät caùi oâm hoân. Vì lyù do naøy, "muoán taïo laäp moät gia ñình laø cöông quyeát muoán trôû thaønh moät phaàn trong giaác mô cuûa Thieân Chuùa, laø quyeát chí mô moäng vôùi Ngöôøi, laø muoán cuøng Ngöôøi xaây döïng, laø tham gia vôùi Ngöôøi trong lòch söû xaây döïng daøi laâu moät theá giôùi trong ñoù khoâng ai coøn caûm thaáy mình ñôn ñoäc nöõa naøy" (386).
322. Moïi cuoäc soáng gia ñình ñeàu laø moät "cuoäc chaên daét" veà loøng thöông xoùt. Do loøng yeâu thöông vaø söï chaêm soùc, moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu ñeå laïi daáu tích leân ñôøi ngöôøi khaùc; cuøng vôùi Thaùnh Phaoloâ, ta coù theå noùi raèng "Anh chò em laø thö giôùi thieäu cuûa chuùng toâi, ñöôïc vieát... khoâng phaûi baèng möïc maø baèng Thaàn Khí cuûa Thieân Chuùa haèng soáng" (2Cr 3:2-3). Moãi ngöôøi chuùng ta laø moät "ngöôøi ñaùnh caù ngöôøi" (Lc 5:10), moät ngöôøi ñaùnh caù, nhaân danh Chuùa Gieâsu, ñaõ "thaû löôùi" (xem Lc 5:5) baét nhöõng ngöôøi khaùc, hay laø ngöôøi noâng phu caøy nhöõng thöûa ñaát môùi cuûa nhöõng ngöôøi hoï yeâu thöông, tìm caùch khai thaùc ñöôïc töø hoï nhöõng ñieàu toát ñeïp nhaát. Tính sinh hoa traùi cuûa vôï choàng bao haøm vieäc giuùp ñôõ ngöôøi khaùc, vì "yeâu ai laø mong ôû hoï moät ñieàu gì ñoù khoâng theå xaùc ñònh hay döï kieán tröôùc ñöôïc; ñoàng thôøi, moät caùch naøo ñoù, ñieàu naøy phaûi giuùp hoï khaû naêng thöïc hieän hoaøn toaøn loøng hoaøi mong naøy" (387). Töï noù, ñaây laø moät caùch thôø phöôïng Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ gieo khoâng bieát bao nhieâu ñieàu toát laønh nôi ngöôøi khaùc vôùi nieàm hy voïng ta seõ giuùp laøm chuùng lôùn leân.
323. Moät caûm nghieäm linh ñaïo saâu saéc laø chieâm ngaém ngöôøi thaân yeâu cuûa ta baèng con maét Thieân Chuùa vaø nhìn thaáy Chuùa Kitoâ ôû nôi hoï. Ñieàu naøy ñoøi moät söï töï do vaø côûi môû giuùp ta bieát ñaùnh giaù phaåm giaù cuûa hoï. Ta chæ coù theå hieän dieän troïn veïn vôùi ngöôøi khaùc khi hieán troïn thaân ta vaø queân ñi moïi ñieàu khaùc. Caùc ngöôøi thaân yeâu cuûa ta ñaùng ñöôïc ta löu taâm. Chuùa Gieâsu laø maãu möïc cuûa ta trong vieäc naøy, vì ôû baát cöù nôi naøo ngöôøi ta tieán gaàn ñeå noùi vôùi Ngöôøi, Chuùa Gieâsu ñeàu nhìn thaúng vaøo hoï, tröïc tieáp vaø ñaày yeâu thöông (xem Mc 10:21). Khoâng ai caûm thaáy bò laøm ngô khi ôû tröôùc maët Ngöôøi, vì lôøi leõ vaø caùc cöû chæ cuûa Ngöôøi luoân chuyeân chôû caâu hoûi naøy: "con muoán Ta laøm gì cho con?" (Mc 10:51). Ñaây laø ñieàu ta caûm nghieäm trong cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa gia ñình. Ta khoâng ngöøng ñöôïc nhaéc nhôû raèng moãi ngöôøi ñang soáng vôùi ta ñeàu ñaùng ñöôïc löu taâm ñaày ñuû, vì hoï sôû ñaéc phaåm giaù voâ bieân nhö laø ñoái töôïng cuûa tình yeâu bao la cuûa Chuùa Cha. Ñieàu naøy laøm phaùt sinh moät tình aâu yeám dòu daøng coù theå "daáy leân nôi ngöôøi kia nieàm vui ñöôïc yeâu thöông. Tình aâu yeám ñöôïc phaùt bieåu moät caùch heát söùc ñaëc thuø baèng vieäc theå hieän söï löu taâm ñaày yeâu thöông trong luùc xöû lyù caùc giôùi haïn cuûa ngöôøi khaùc, nhaát laø khi nhöõng giôùi haïn naøy hieån nhieân" (388).
324. Ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn höôùng daãn, gia ñình khoâng nhöõng côûi môû ñoái vôùi söï soáng qua vieäc sinh saûn ra noù ngay trong chính mình maø coøn ra ñi vaø môû roäng söï soáng baèng vieäc saên soùc ngöôøi khaùc vaø möu caàu haïnh phuùc cuûa hoï. Söï côûi môû naøy tìm ñöôïc caùch phaùt bieåu ñaëc thuø trong vieäc hieáu khaùch (389), moät vieäc ñöôïc lôøi Chuùa khuyeán khích moät caùch huøng hoàn: "Ñöøng sao laõng vieäc bieåu loä loøng hieáu khaùch cho nhöõng ngöôøi xa laï, vì nhôø vaäy, coù nhöõng ngöôøi ñaõ tieáp ñoùn caùc thieân thaàn maø khoâng hay bieát" (Dt 13:2). Khi moät gia ñình ñoùn tieáp vaø vöôn tay ra vôùi ngöôøi khaùc, nhaát laø ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi bò boû rôi, thì ñaây laø "moät bieåu töôïng, moät chöùng taù vaø tham döï vaøo chöùc phaän laøm meï cuûa Giaùo Hoäi" (390). Laø moät phaûn aûnh Chuùa Ba Ngoâi, loøng yeâu thöông coù tính xaõ hoäi laø ñieàu thöïc söï thoáng nhaát hoùa yù nghóa linh ñaïo cuûa gia ñình vaø söù meänh cuûa gia ñình ñoái vôùi ngöôøi khaùc, vì noù laøm cho sô truyeàn hieän dieän ñaày ñuû vôùi moïi meänh leänh coù tính coäng ñoaøn cuûa noù. Gia ñình soáng linh ñaïo cuûa mình chính nhôø vieäc cuøng moät luùc laø Giaùo Hoäi taïi gia vaø laø teá baøo sinh töû ñeå bieán ñoåi theá giôùi (391).
* *
325. Giaùo Huaán cuûa Thaày Chí Thaùnh (xem Mt 22:30) vaø cuûa Thaùnh Phaoloâ (xem 1Cr 7:29-31) veà hoân nhaân ñaõ ñöôïc aán ñònh, khoâng phaûi do tình côø, maø laø trong boái caûnh cuûa chieàu kích toái haäu vaø döùt khoaùt cuûa hieän höõu nhaân baûn. Chuùng ta khaån thieát phaûi taùi khaùm phaù söï phong phuù cuûa giaùo huaán naøy. Nhôø löu taâm tôùi noù, caùc caëp vôï choàng seõ tieán tôùi choã bieát nhìn ra yù nghóa saâu xa cuûa haønh trình ñôøi soáng hoï. Nhö Toâng Huaán naøy thöôøng ghi nhaän, khoâng gia ñình naøo töø trôøi rôi xuoáng ñaõ thaønh hình hoaøn toaøn; caùc gia ñình caàn phaûi khoâng ngöøng lôùn leân vaø tröôûng thaønh trong khaû naêng yeâu thöông. Ñaây laø ôn goïi khoân nguoâi phaùt sinh töø hieäp thoâng troïn veïn cuûa Chuùa Ba Ngoâi, töø söï hôïp nhaát saâu xa giöõa Chuùa Kitoâ vaø Giaùo Hoäi cuûa Ngöôøi, töø coäng ñoàng yeâu thöông laø Thaùnh Gia Nadareùt, vaø töø tình huynh ñeä tinh roøng giöõa caùc thaùnh ôû treân thieân ñaøng. Vieäc chuùng ta chieâm nieäm söï neân troïn maø chuùng ta chöa ñaït ñöôïc cuõng giuùp ta, trong moät vieãn aûnh thích ñaùng, nhìn thaáy cuoäc haønh trình coù tính lòch söû ñöôïc chuùng ta thöïc hieän trong tö caùch gia ñình, vaø nhôø caùch naøy, ngöng, ñöøng ñoøi hoûi caùc moái lieân heä lieân ngaõ cuûa ta phaûi hoaøn haûo, phaûi tinh tuyeàn trong yù höôùng vaø phaûi nhaát quaùn, nhöõng ñieàu ta chæ gaëp ñöôïc trong Vöông Quoác saép ñeán maø thoâi. Noù cuõng giöõ ta khoûi phaùn ñoaùn khaéc nghieät nhöõng ngöôøi ñang soáng trong caùc hoaøn caûnh yeáu ñuoái. Moïi ngöôøi chuùng ta ñeàu ñöôïc keâu goïi tieáp tuïc coá gaéng höôùng tôùi moät ñieàu lôùn hôn chính chuùng ta vaø caùc gia ñình cuûa chuùng ta, vaø moïi gia ñình phaûi luoân caûm nhaän ñöôïc söï thuùc ñaåy naøy. Ta haõy thöïc hieän cuoäc haønh trình nhö caùc gia ñình naøy, ta haõy tieáp tuïc saùnh böôùc beân nhau. Ñieàu chuùng ta ñaõ ñöôïc höùa heïn luoân lôùn hôn ñieàu chuùng ta coù theå töôûng töôïng ra. Öôùc chi chuùng ta ñöøng bao giôø ngaõ loøng vì caùc haïn cheá cuûa mình, hay ngöng vieäc tìm kieám söï vieân maõn cuûa moät loøng yeâu thöông vaø söï hieäp thoâng maø Thieân Chuùa ñaõ höùa ban cho ta.
Kinh Thaùnh Gia
Laïy Chuùa Gieâsu, Meï Maria vaø Thaùnh Caû Giuse,
Nôi caùc ngaøi, chuùng con ñöôïc chieâm ngöôõng
veû saùng laïn cuûa tình yeâu ñích thöïc,
chuùng con tin töôûng chaïy tôùi vôùi caùc ngaøi.
Laïy Thaùnh Gia Thaát Nadareùt,
Xin ban ôn cho caùc gia ñình chuùng con
Cuõng trôû thaønh nôi hieäp thoâng vaø caàu nguyeän,
tröôøng chaân chính cuûa Tin Möøng
vaø caùc Giaùo Hoäi nhoû taïi gia.
Laïy Thaùnh Gia Thaát Nadareùt,
Xin cho caùc gia ñình chuùng con ñöøng bao giôø
caûm nghieäm baïo löïc, haát huûi vaø chia reõ nöõa:
xin cho taát caû nhöõng ngöôøi bò thöông toån hay xuùc phaïm
saün saøng tìm ñöôïc an uûi vaø chöõa laønh.
Laïy Thaùnh Gia Thaát Nadareùt,
Xin laøm cho chuùng con, moät laàn nöõa, bieát löu taâm
tôùi tính thaùnh thieâng vaø baát khaû vi phaïm cuûa gia ñình,
vaø veû ñeïp cuûa noù trong keá hoaïch Thieân Chuùa.
Laïy Chuùa Gieâsu, Meï Maria vaø Thaùnh Caû Giuse,
Xin nhaân töø nghe lôøi chuùng con caàu xin.
Amen
Ban haønh ôû Roâma, taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ, trong Naêm Thaùnh Ñaëc Bieät Cuûa Loøng Thöông Xoùt, ngaøy 19 thaùng Ba, Leã Troïng Kính Thaùnh GIuse, naêm 2016, naêm thöù tö trieàu Giaùo Hoaøng cuûa toâi.
Franciscus
- - - -
(367) Saéc Leänh veà Toâng Ñoà Giaùo Daân Apostolicam Actuositatem, 4.
(368) Cf. ibid.
(369) Gaudium et Spes, 49.
(370) Thoâng Ñieäp Deus Caritas Est (25 thaùng 12, 2015), 16: AAS 98 (2006), 230.
(371) Ibid., 39: AAS 98 (2006), 250.
(372) Ñöùc Gioan Phaoloâ II, Toâng Huaán Haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng, Christifideles Laici (30 thaùng 12, 1988), 40: AAS 81 (1989), 468.
(373) Ibid.
(374) Relatio Finalis 2015, 87.
(375) Ñöùc Gioan Phaoloâ II, Toâng Huaán Haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng, Vita Consecrata (25 thaùng 3, 1996), 42: AAS 88 (1996), 416.
(376) Cf. Relatio Finalis 2015, 87.
(377) Cf. Ñöùc Gioan Phaoloâ II, Toâng Huaán Familiaris Consortio (22 thaùng 11,1981), 57: AAS 74 (1982), 150.
(378) Ta cuõng khoâng neân queân raèng giao öôùc cuûa Thieân Chuùa vôùi daân Ngöôøi ñöôïc phaùt bieåu nhö moät leã cöôùi (xem Edk 16:8, 60; Is 62:5; Hs 2:21-22) vaø giao öôùc môùi cuõng ñöôïc trình baày nhö moät cuoäc ñính hoân (xem Kh 19:7; Ep 5:25).
(379) Hieán Cheá Tín Lyù veà Giaùo Hoäi, Lumen Gentium, 11.
(380) Ñöùc Gioan Phaoloâ II, Toâng Huaán, Familiaris Consortio (22 thaùng 11, 1981), 11: AAS 74 (1982), 93.
(381) Id., Baøi Giaûng Thaùnh Leã vôùi Caùc Gia Ñình, Cordoba, Argentina (8 thaùng 4, 1987), 4: Insegnamenti X/1 (1987), 1161-1162.
(382) Cf. Gemeinsames Leben, Munich, 1973, p. 18. Baûn tieáng Anh: Life Together, New York, 1954, p. 27.
(383) Saéc Leänh veà Toâng Ñoà Giaùo Daân Apostolicam Actuositatem, 11.
(384) Baøi Giaùo Lyù (10 thaùng 6, 2015): L'Osservatore Romano, 11 thaùng 6, 2015, p. 8.
(385) Ñöùc Gioan Phaoloâ II, Toâng Huaán Familiaris Consortio (22 thaùng 11, 1981), 12: AAS 74 (1982), 93.
(386) Dieãn Vaên taïi Buoåi Canh Thöùc Caàu Nguyeän cuûa Leã Hoäi Caùc Gia Ñình, Philadelphia (26 thaùng 9, 2015): L'Osservatore Romano, 28-29 thaùng 9, 2015, p. 6.
(387) Gabriel Marcel, Homo Viator: proleùgomeønes aø une meùtaphysique de l'espeùrance, Paris, 1944, p. 66. Baûn tieáng Anh: Homo Viator. An Introduction to a Metaphysics of Hope, London, 1951, p. 49.
(388) Relatio Finalis 2015, 88.
(389) Cf. Ñöùc Gioan Phaoloâ II, Toâng Huaán Familiaris Consortio (22 thaùng 11, 1981), 44: AAS 74 (1982), 136.
(390) Ibid., 49: AAS 74 (1982), 141.
(391) Veà caùc khía caïnh xaõ hoäi cuûa gia ñình, xin xem Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng veà Coâng Lyù vaø Hoøa Bình, Compendium of the Social Doctrine of the Church, 248-254.
Vuõ Vaên An dòch