Toaøn vaên Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
nhaân Ngaøy Hoøa Bình Theá Giôùi 2017
Toaøn vaên Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha nhaân Ngaøy Hoøa Bình Theá Giôùi 2017.
Vatican (Vat. 31-12-2016) - Ngaøy 1 thaùng 1 naêm 2017 laø Ngaøy Hoøa Bình theá giôùi laàn thöù 50 keå töø khi ñöôïc Ñöùc Chaân Phöôùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ 6 thieát laäp. Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha nhaân Ngaøy Hoøa Bình Theá Giôùi 2017 coù chuû ñeà laø "Baát baïo ñoäng: moät ñöôøng loái chính saùch hoøa bình".
Vaên kieän naøy ñöôïc chia laøm 7 ñoaïn laàn löôït noùi ñeán moät theá giôùi bò phaân hoùa vaø phaûi chòu naïn baïo löïc "töøng maûnh" baèng nhieàu caùch ôû nhieàu caáp ñoä khaùc nhau, gaây ra nhöõng ñau khoå lôùn lao nhö chuùng ta ñang chöùng kieán: chieán tranh tai nhieàu nöôùc vaø ñaïi luïc, naïn khuûng boá, toïi phaùp, nhöõng cuoäc taán coâng voõ trang khoâng löôøng tröôùc ñöôïc..
Ñöùc Thaùnh Cha xaùc quyeát baïo löïc khoâng phaûi laø caùch saên soùc theá giôùi chuùng ta bò tan thaønh maûnh. Duøng baïo löïc ñeå ñaùp traû baïo löïc cuøng laém chæ daãn tôùi nhöõng cuoäc taûn cö vì bò boù buoäc vaø nhöõng ñau khoå voâ bieân.
Ñöùc Thaùnh Cha nhaän xeùt raèng baát baïo ñoäng nhieàu khi bò hieåu theo nghóa moät söï ñaàu haøng, khoâng daán thaân vaø thuï ñoäng. Nhöng thöïc teá khoâng phaûi nhö vaäy... Vì söùc maïnh cuûa voõ khí coù tính chaát löøa ñaûo... Trong khi nhöõng keû buoân baùn voõ khí hoaït ñoäng, thì coù nhöõng ngöôøi ngheøo kieån taïo hoøa bình, chæ ñeå giuùp ñaõ moät ngöôøi, giuùp ñôõ ngöôøi khaùc, vaø hieán maïng soáng cuûa hoï.
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng xaùc tín raèng neáu nguoàn maïch phaùt sinh baïo löïc laø taâm hoàn cuûa con ngöôøi, thì ñieàu caên baûn laø phaûi tieán böôùc treân con ñöôøng baát baïo ñoäng tröôùc tieân ôû trong gia ñình.
Ñöùc Thaùnh Cha xaùc quyeát: "Vieäc xaây döïng hoøa bình nhôø baát baïo ñoäng tích cöïc laø yeáu toá caàn thieát vaø phuø hôïp vôùi noã löïc lieân lyû cuûa Giaùo Hoäi ñeå giôùi haïn vieäc söû duïng voõ löïc, qua nhöõng qui luaät luaân lyù, nhôø söï tham gia cuûa Giaùo Hoäi vaøo nhöõng coâng vieäc cuûa caùc toå chöùc quoác teá vaø nhôø söï ñoùng goùp giaù trò cuûa caùc tín höõu Kitoâ vaøo vieäc ban haønh caùc luaät leä ôû moïi caáp ñoä".
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên Söù ñieäp Hoøa bình cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, (dòch töø nguyeân baûn tieáng YÙ):
Baát baïo ñoäng: moät ñöôøng loái chính saùch hoøa bình
1. Vaøo ñaàu naêm môùi, toâi göûi lôøi chaân thaønh caàu chuùc an bình tôùi caùc daân toäc vaø quoác gia treân theá giôùi, tôùi caùc vò Quoác Tröôûng vaø Chính Phuû, cuõng nhö caùc vò laõnh ñaïo caùc coäng ñoaøn toân giaùo vaø nhöõng toå chöùc khaùc cuûa xaõ hoäi daân söï. Toâi caàu chuùc an bình cho moãi ngöøôi nam, nöõ, treû em vaø caàu nguyeän ñeå hình aûnh vaø söï soáng Thieân Chuùa nôi moãi ngöôøi giuùp chuùng ta nhìn nhaän nhau nhö nhöõng moùn quaø thaùnh thieâng coù moät phaåm giaù voâ bieân. Nhaát laø trong nhöõng tình traïng xung ñoät, chuùng ta toân troïng "Phaåm giaù saâu xa nhaát" vaø bieán baát baïo ñoäng thaønh moät loái soáng cuûa chuùng ta.
Ñaây laø Söù ñieäp cho Ngaøy Hoøa Bình Theá giôùi laàn thöù 50. Trong söù ñieäp ñaàu tieân, Ñöùc Chaân phöôùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ 6 ñaõ ngoû lôøi vôùi taát caû caùc daân toäc, - khoâng nhöõng vôùi caùc tín höõu Coâng Giaùo maø thoâi,- vôùi nhöõng lôøi thaät roõ raøng: "Sau cuøng chuùng ta thaáy raát roõ reät hoøa bình laø con ñöôøng duy nhaát vaø chaân thöïc cuûa söï tieán boä con ngöôøi (khoâng phaûi nhöõng caêng thaúng cuûa chuû nghóa quoác gia tham voïng, khoâng phaûi nhöõng chieám ñoaït baèng baïo löïc, khoâng phaûi nhöõng ñaøn aùp ñöa tôùi moät traät töï daân söï giaû taïo)". Ngaøi caûnh giaùc tröôùc "nguy cô tin raèng nhöõng tranh chaáp quoác teá khoâng theå giaûi quyeát ñöôïc baèng nhöõng con ñöôøng lyù trí, nghóa laø baèng nhöõng cuoäc thöông thuyeát döïa treân luaät phaùp, coâng lyù, coâng chính, nhöng chæ baèng nhöõng cuoäc thöông thuyeát döïa treân söùc maïnh laøm cho ñoái phöông neå sôï vaø gaây cheát choùc". Traùi laïi, ngaøi trích daãn thoâng ñieäp "Hoøa bình döôùi theá" cuûa vò tieàn nhieäm laø thaùnh Gioan 23, ca ngôïi "yù nghóa vaø loøng yeâu meán hoøa bình döïa treân söï thaät, coâng lyù, töï do vaø tình thöông". Nhöõng lôøi naøy raát thôøi söï, ngaøy nay noù khoâng keùm phaàn quan troïng vaø caáp thieát so vôùi caùch ñaây 50 naêm.
Trong dòp naøy toâi muoán baøn veà söï baát baïo ñoäng nhö moät ñöôøng loái chính trò hoøa bình vaø caàu xin Chuùa giuùp taát caû chuùng ta kín muùc nôi söï baát baïo ñoäng trong chieàu saâu cuûa taâm tình vaø nhöõng giaù trò baûn thaân cuûa chuùng ta. Öôùc gì ñöùc baùc aùi vaø baát baïo ñoäng höôùng daãn caùch thöùc chuùng ta ñoái xöû vôùi nhau trong caùc quan heä giöõa ngöôøi vôùi nhau, trong caùc quan heä xaõ hoäi vaø quoác teá. Khi bieát khaùng cöï laïi caùm doã baùo thuø, caùc naïn nhaân cuûa baïo löïc coù theå giöõ vai chính ñaùng tín nhieäm hôn trong caùc tieán trình baát baïo ñoäng xaây döïng hoøa bình. Treân bình dieän ñòa phöông vaø thöôøng nhaät cho ñeán bình dieän hoaøn caàu, baát baïo ñoäng coù theå trôû thaønh caùch thöùc ñaëc bieät trong caùc quyeát ñònh, caùc quan heä, haønh ñoäng vaø chính trò trong taát caû caùc hình thöùc cuûa noù.
Moät theá giôùi bò phaân taùn
2. Theá kyû 20 vöøa qua ñaõ bò hai theá chieán cheát choùc taøn phaù, ñaõ caûm nghieäm söï ñe doïa cuûa chieán tranh haït nhaân vaø moät soá lôùn caùc cuoäc xung ñoät khaùc, trong khi ngaøy nay, ñaùng tieác laø chuùng ta phaûi ñöông ñaàu vôùi moät theá chieán töøng maûnh kinh khuûng. Khoâng deã bieát theá giôùi hieän nay coù bò baïo löïc hôn hay keùm so vôùi tröôùc kia, vaø caùc phöông tieän truyeàn thoâng hieän ñaïi vaø ñaëc tính di ñoäng cuûa thôøi ñaïi ngaøy nay coù laøm cho chuùng ta yù thöùc hôn veà baïo löïc vaø quen thuoäc vôùi noù nhieàu hôn hay khoâng.
Daàu sao, baïo löïc naøy ñöôïc thöïc thi töøng maûnh, theo nhöõng theå thöùc vaø möùc ñoä khaùc nhau, taïo neân nhöõng ñau khoå kinh khuûng maø chuùng ta bieát roõ: nhöõng cuoäc chieán tranh taïi nhieàu quoác gia vaø ñaïi luïc; naïn khuûng boá, toäi phaïm, vaø caùc cuoäc taán coâng voõ trang khoâng löôøng tröôùc ñöôïc; nhöõng laïm duïng maø ngöôøi di daân vaø caùc naïn nhaân naïn buoân ngöôøi phaûi chòu; söï taøn phaù moâi tröôøng. Vôùi muïc ñích naøo? Baïo löïc coù cho pheùp ñaït tôùi nhöõng muïc tieâu coù giaù trò laâu beàn hay khoâng? Taát caû nhöõng ñieàu maø noù ñaït ñöôïc chaúng phaûi laø khôi leân nhöõng vuï traû thuø vaø caùc voøng xung ñoät cheát choùc chæ mang laïi ích lôïi cho moät thieåu soá "caùc laõnh chuùa chieán tranh" sao?
Baïo löïc khoâng phaûi laø söï chöõa laõnh theá giôùi bò phaân taùn töøng maûnh cuûa chuùng ta. Laáy baïo löïc ñaùp laïi baïo löïc, cuøng laém chæ ñöa tôùi nhöõng tình traïng buoäc loøng phaûi di cö vaø ñau khoå voâ bieân, vì soá löôïng taøi nguyeân lôùn lao ñöôïc daønh cho caùc muïc tieâu quaân söï vaø ñöôïc ruùt khoûi nhöõng nhu caàu thöôøng nhaät cuûa ngöôøi treû, caùc gia ñình gaëp khoù khaên, ngöôøi giaø, beänh nhaân, vaø ñaïi ña soá daân treân theá giôùi. Teä nhaát, noù coù theå ñöa tôùi cheát choùc, veà theå lyù vaø tinh thaàn, cuûa nhieàu ngöôøi, neáu khoâng phaûi laø taát caû moïi ngöôøi.
Tin Möøng
3. Caû Chuùa Gieâsu cuõng ñaõ töøng soáng trong thôøi baïo löïc. Ngaøi daïy raèng chieán tröôøng ñích thöïc trong ñoù baïo löïc vaø hoøa bình ñöông ñaàu vôùi nhau chính laø taâm hoàn con ngöôøi: "Thöïc vaäy, töø beân trong, töùc laø töø taâm hoàn con ngöôøi, xuaát phaùt nhöõng yù höôùng xaáu xa" (Mc 7,21). Söù ñieäp cuûa Chuùa Kitoâ, ñöùng tröôùc thöïc taïi aáy, mang laïi caâu traû lôøi hoaøn toaøn tích cöïc: Ngaøi rao giaûng khoâng bieát meät moûi tình thöông voâ ñieàu kieän cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng ñoùn tieáp vaø tha thöù, vaø daïy caùc moân ñeä haõy yeâu thöông keû thuø (Xc Mt 5,44) vaø giô maù beân kia (Xc Mt 5,39). Khi ngaên caûn nhöõng keû caùo buoäc ngöôøi phuï nöõ ngoaïi tình neùm ñaù baø (Xc Ga 8,1-11) vaø trong ñeâm tröôùc khi chòu cheát, Ngaøi ñaõ baûo Pheâroâ haõy xoû göôm vaøo voû (Xc Mt 26,52), Chuùa Gieâsu vaïch ra con ñöôøng baát baïo ñoäng, con ñöôøng maø Ngaøi ñi tôùi cuøng, tôùi thaäp giaù, nhôø ñoù Ngaøi thöïc thi hoøa bình vaø phaù huûy söï thuø nghòch (Xc Ep 2,14-16). Vì theá ai ñoùn nhaän Tin Möøng cuûa Chuùa Gieâsu, thì bieát nhaän ra baïo löïc mang trong mình vaø ñeå cho loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa chöõa laønh, nhôø ñoù hoï trôû thaønh duïng cuï hoøa giaûi, theo lôøi khuyeân cuûa thaùnh Phanxicoâ Assisi: "Hoøa bình maø caùc con loan baùo baèng mieäng, caùc con haõy coù hoøa bình aáy doài daøo hôn nöõa trong taâm hoàn caùc con".
Ngaøy nay, laø moân ñeä ñích thöïc cuûa Chuùa Gieâsu cuõng coù nghóa laø gaén boù vôùi ñeà nghò cuûa Ngaøi veà baát baïo ñoäng. Nhö vò Tieàn nhieäm Bieån Ñöùc 16 cuûa toâi ñaõ khaúng ñònh, "baát baïo ñoäng coù tính chaát thöïc tieãn, vì yù thöùc raèng trong theá giôùi coù quaù nhieàu baïo ñoäng, quaù nhieàu baát coâng, vaø vì theá khoâng theå vöôït qua tình traïng naøy neáu khoâng khaùng cöï noù baèng moät ñieàu lôùn hôn: baèng tình yeâu, baèng loøng töø nhaân. Ñieàu lôùn hôn naøy ñeán töø Thieân Chuùa". Vaø Ngaøi maïnh meõ noùi theâm raèng: "Söï baát baïo ñoäng ñoái vôùi caùc tín höõu Kitoâ khoâng phaûi chæ laø moät thaùi ñoä chieán thuaät, nhöng laø moät loái soáng, laø thaùi ñoä cuûa ngöôøi xaùc tín maïnh meõ veà tình yeâu cuûa Thieân Chuùa vaø quyeàn naêng cuûa Ngaøi ñeán ñoä khoâng sôï ñoái ñaàu vôùi söï aùc chæ baèng voõ khí tình thöông vaø söï thaät maø thoâi. Loøng yeâu thöông keû thuø chính laø noøng coát "cuoäc caùch maïng Kitoâ giaùo". Chính lôøi daïy cuûa Tin Möøng haõy yeâu thöông keû thuø (Xc Lc 6,27) ñöôïc coi nhö "Ñaïi hieán chöông veà söï baát baïo ñoäng Kitoâ giaùo": noù khoâng heä taïi "ñaàu haøng söï aùc [...] nhöng laø ñaùp traû söï aùc baèng ñieàu thieän (Xc Rm 12,17-21), nhôø ñoù phaù vôõ xieàng xích cuûa baát coâng".
Maïnh hôn baïo löïc
4. Baát baïo ñoäng nhieàu khi bò hieåu theo nghóa moät söï ñaàu haøng, khoâng daán thaân vaø chæ thuï ñoäng. Nhöng thöïc teá khoâng phaûi nhö vaäy. Khi Meï Teâreâsa nhaän giaûi Nobel Hoøa Bình naêm 1979, Meï ñaõ tuyeân boá roõ raøng söù ñieäp cuûa Meï laø baát baïo ñoäng tích cöïc vaø noùi: "Trong gia ñình chuùng ta, chuùng ta khoâng caàn bom ñaïn vaø voõ khí, khoâng caàn taøn phaù ñeå mang laïi hoøa bình, nhöng caàn ôû vôùi nhau, yeâu thöông nhau [...] Vaø chuùng ta coù theå vöôït thaéng moïi söï aùc treân theá giôùi". Vì söùc maïnh cuûa voõ khí coù tính chaát löøa ñaûo. "Trong khi nhöõng keû buoân baùn voõ khí hoaït ñoäng, thì coù nhöõng ngöôøi ngheøo kieán taïo hoøa bình, chæ ñeå giuùp ñôõ moät ngöôøi, giuùp ñôõ ngöôøi khaùc, vaø hieán maïng soáng cho tha nhaân. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi xaây döïng hoøa bình nhö theá, Meï Teâreâsa chính laø moät bieåu töôïng, moät hình aûnh cuûa thôøi ñaïi chuùng ta". Thaùng 9 naêm 2016, toâi ñaõ ñöôïc nieàm vui lôùn khi toân phong Meï leân haøng hieån thaùnh. Toâi ñaõ ca ngôïi söï saün saøng cuûa Meï ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi qua 'söï tieáp ñoùn vaø baûo veä söï soáng con ngöôøi, söï soáng chöa sinh ra vaø söï soáng bò boû rôi vaø gaït boû. [...]. Meï ñaõ cuùi mình treân nhöõng ngöôøi kieät löïc, bò boû maëc cho cheát beân veä ñöôøng, Meï nhìn nhaän phaåm giaù maø Thieân Chuùa ñaõ ban cho hoï; Meï ñaõ leân tieáng vôùi nhöõng ngöôøi huøng maïnh cuûa traùi ñaát naøy, ñeå hoï nhìn nhaän cuûa hoï tröôùc nhöõng toäi aùc - tröôùc nhöõng toäi aùc! - ngheøo ñoùi do chính hoï taïo neân". Ñoái laïi, söù maïng cuûa Meï - qua ñoù Meï ñaïi dieän cho haøng ngaøn ngöôøi, ñuùng hôn laø haøng trieäu ngöôøi - ñi gaëp caùc naïn nhaân vôùi loøng quaûng ñaïi vaø taän tuïy, ñoäng ñeán vaø baêng boù moãi thaân theå bò thöông, chöõa laønh moãi cuoäc soáng bò tan vôõ.
Söï baát baïo ñoäng ñöôïc thöïc haønh vôùi loøng taän tuïy vaø phuø hôïp vôùi nieàm tin taïo neân nhöõng keát quaû laï luøng. Nhöõng thaønh coâng cuûa Mahatma Gandhi vaø Khan Abdul Ghaffar trong vieäc giaûi phoùng AÁn ñoä vaø cuûa Martin Luther King Jr choáng laïi naïn kyø thò chuûng toäc seõ khoâng bao giôø bò queân laõng. Ñaëc bieät caùc phuï nöõ thöôøng laø nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo baát baïo ñoäng, ví duï nhö Leymah Gbowee vaø haøng ngaøn phuï nöõ Liberia, ñaõ toå chöùc nhöõng cuoäc gaëp gôõ caàu nguyeän vaø phaûn ñoái baát baïo ñoäng (pray-ins) ñaït ñöôïc nhöõng cuoäc thöông thuyeát ôû caáp ñoä cao ñeå keát thuùc cuoäc noäi chieán thöù hai ôû Liberia.
Chuùng ta khoâng theå queân thaäp nieân lòch söû ñöôïc keát thuùc vôùi söï suïp ñoå cuûa caùc cheá ñoä coäng saûn ôû AÂu Chaâu. Caùc coäng ñoàng Kitoâ ñaõ ñoùng goùp baèng vieäc caàu nguyeän lieân lyû vaø haønh ñoäng can ñaûm. Hoï ñaõ thöïc hieän moät aûnh höôûng ñaëc bieät ñoái vôùi söù vuï vaø giaùo huaán cuûa Thaùnh Gioan Phaoloâ 2. Suy tö veà caùc bieán coá naêm 1989 trong Thoâng ñieäp Naêm Thöù 100 (1991), vò tieàn nhieäm cuûa toâi ñaõ nhaán maïnh raèng moät söï thay ñoåi lòch söû trong ñôøi soáng caùc daân toäc, caùc quoác toäc vaø quoác gia ñöôïc thöïc hieän "nhôø cuoäc chieán ñaáu hoøa bình, chæ duøng voõ khí söï thaät vaø coâng lyù".
Haønh trình chuyeån tieáp chính trò naøy tieán veà hoøa bình ñaõ thöïc hieän ñöôïc nhôø "söï daán thaân baát baïo ñoäng cuûa nhöõng ngöôøi, trong khi luoân luoân töø khöôùc chieàu theo quyeàn bính cuûa söùc maïnh, ñaõ bieát thænh thoaûng tìm ñöôïc nhöõng hìonh thöùc höõu hieäu ñeå laøm chöùng cho söï thaät". Vaø Ngaøi keát luaän: "Öôùc gì con ngöôøi hoïc caùch chieán ñaáu cho coâng lyù maø khoâng baïo ñoäng, töø boû cuoäc ñaáu tranh giai caáp trong caùc cuoäc tranh chaáp noäi boä vaø chieán tranh trong caùc cuoäc tranh chaáp quoác teá".
Giaùo Hoäi daán thaân thöïc hieän nhöõng chieán löôïc baát baïo ñoäng thaêng tieán hoøa bình taïi nhieàu nöôùc, thaäm chí yeâu caàu caû caùc taùc nhaân baïo löïc nhaát trong coá gaéng xaây döïng moät neàn hoøa bình coâng chính vaø laâu beàn.
Söï daán thaân naøy ñeå beânh vöïc caùc naïn nhaân baát coâng vaø baïo löïc khoâng phaûi laø moät gia saûn rieâng cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, nhöng cuûa nhieàu truyeàn thoáng toân giaùo, ñoái vôùi hoï, "söï caûm thöông vaø baát baïo ñoäng laø ñieàu thieát yeáu vaø chæ cho con ñöôøng söï soáng". Toâi maïnh meõ laäp laïi raèng: "Khoâng coù toân giaùo naøo laø khuûng boá". Baïo löïc laø moät söï xuùc phaïm ñeán danh Thieân Chuùa. Chuùng ta ñöøng bao giôø meät moûi laäp laïi ñieàu naøy: "Khoâng bao giôø danh Thieân Chuùa coù theå bieän minh cho baïo löïc. Chæ coù hoøa bình laø thaùnh thieâng. Chæ coù hoøa bình laø thaùng, chöù khoâng phaûi chieán tranh!"
Caên coäi taïi gia cuûa moät neàn chính trò baát baïo ñoäng
5. Neáu nguoàn maïch phaùt sinh baïo löïc laø taâm hoàn cuûa con ngöôøi, thì ñieàu caên baûn laø phaûi tieán böôùc treân con ñöôøng baát baïo ñoäng tröôùc tieân ôû trong gia ñình. Ñoù laø moät thaønh phaàn nieàm vui cuûa tình thöông maø toâi ñaõ trình baøy hoài thaùng 3 naêm nay trong Toâng Huaán "Amoris laetitia" (Nieàm vui yeâu thöông), keát thuùc 2 naêm suy tö cuûa Giaùo Hoäi veà hoân nhaân vaø gia ñình. Gia ñình laø loø toâi luyeän khoâng theå thieáu ñöôïc trong ñoù ñoâi vôï choàng, cha meï, con caùi, anh chò em hoïc caùch ñaû thoâng vaø chaêm soùc nhau moät caùch voâ vò lôïi, vaø nôi maø nhöõng saàu muoän vaø thaäm chí nhöõng xung ñoät phaûi ñöôïc vöôït thaéng khoâng phaûi baèng voõ löïc, nhöng baèng ñoái thoaïi, toân troïng, tìm kieám thieän ích cho ngöôøi khaùc, töø bi vaø tha thöù. Töø beân trong gia ñình nieàm vui yeâu thöông lan truyeàn treân theá giôùi vaø toûa lan trong toaøn xaõ hoäi. Ñaøng khaùc, moät neàn luaân lyù ñaïo ñöùc huynh ñeä vaø soáng chung hoøa bình giöõa con ngöôøi vaø caùc daân toäc khoâng theå döïa treân sôï haõi, baïo löïc vaø kheùp kín, nhöng treân traùch nhieäm, toân troïng vaø ñoái thoaïi chaân thaønh. Trong chieàu höôùng ñoù, toâi keâu goïi giaûi tröø voõ trang, vaø caám chæ cuõng nhö baõi boû caùc voõ khí haït nhaân: vieäc duøng voõ khí haït nhaân ñeå ñoái phöông neå sôï vaø söï ñe doïa taøn phaù laãn nhau khoâng theå taïo neân neàn luaân lyù ñaïo ñöùc huynh ñeä. Toâi cuõng khaån thieát keâu goïi haõy chaám döùt söï baïo haønh trong gia ñình vaø nhöõng laïm duïng phuï nöõ vaø treû em.
Naêm Thaùnh Loøng Thöông xoùt, keát thuùc hoài thaùng 11 vöøa qua, laø moät lôøi môøi goïi haõy nhìn vaøo chieàu saâu cuûa taâm hoàn chuùng ta vaø ñeå cho Loøng Thöông Xoùt cuûa Thieân Chuùa ñi vaøo. Naêm Thaùnh ñaõ laøm cho chuùng ta yù thöùc coù ñoâng ñaûo nhöõng ngöôøi khaùc nhau vaø caùc nhoùm xaõ hoäi bò ñoái xöû döûng döng, hoï laø naïn nhaân cuûa baát coâng vaø bò baïo haønh. Hoï thuoäc "gia ñình" chuùng ta, hoï laø anh chò em cuûa chuùng ta. Vì theá caùc chính saùch baát baïo ñoäng phaûi baét ñaàu töø trong 4 böùc töôøng gia ñình chuùng ta ñeå lan toûa ra trong toaøn theå gia ñình nhaân loaïi. Taám göông cuûa thaùnh nöõ Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu môøi goïi chuùng ta thöïc haønh con ñöôøng thô aáu cuûa tình thöông, ñöøng ñaùnh maát cô hoäi noùi moät lôøi töû teá deã thöông, moät nuï cöôøi, baát kyø cöû chæ nhoû beù naøo gieo vaõi an bình vaø tình thaân höõu. Moät neàn moâi sinh hoïc toaøn dieän cuõng ñöôïc hình thaønh baèng nhöõng cöû chæ ñôn sô thöôøng nhaät trong ñoù chuùng ta phaù vôõ ñöôøng loái baïo löïc, boùc loät vaø ích kyû".
Lôøi môøi goïi cuûa toâi
6. Vieäc xaây döïng hoøa bình nhôø baát baïo ñoäng tích cöïc laø yeáu toá caàn thieát vaø phuø hôïp vôùi noã löïc lieân lyû cuûa Giaùo Hoäi ñeå giôùi haïn vieäc söû duïng voõ löïc, qua nhöõng qui luaät luaân lyù, nhôø söï tham gia cuûa Giaùo Hoäi vaøo nhöõng coâng vieäc cuûa caùc toå chöùc quoác teá vaø nhôø söï ñoùng goùp giaù trò cuûa caùc tín höõu Kitoâ vaøo vieäc ban haønh caùc luaät leä ôû moïi caáp ñoä. Chuùa Gieâsu ñaõ trao taëng cho chuùng ta moät cuoán chæ nam trong keá hoaïch kieán taïo hoøa bình qua Baøi Giaûng Treân Nuùi. 8 moái phuùc thaät (Xc Mt 5,3-10) phaùc hoïa maãu möïc cuûa ngöôøi maø chuùng ta coù theå ñònh nghóa laø ngöôøi coù phuùc, ngöôøi toát laønh vaø chaân chính. Chuùa Gieâsu noùi: "Phuùc cho nhöõng ngöôøi hieàn laønh, ngöôøi coù loøng thöông xoùt, ngöôøi xaây döïng hoøa bình, ngöôøi coù taâm hoàn thanh thieát, nhöõng ngöôøi ñoùi khaùt söï coâng chính"
"Ñaây cuõng laø moät chöông trình vaø laø moät thaùch ñoá cho caùc nhaø laõnh ñaïo chính trò vaø toân giaùo, caùc vò traùch nhieäm caùc toå chöùc quoác teá vaø nhöõng ngöôøi ñieàu khieån xí nghieäp, caùc phöông tieän truyeàn thoâng treân toaøn theá giôùi: ñoù laø aùp duïng caùc Moái Phuùc Thaät, qua ñoù hoï thöïc thi traùch nhieäm cuûa mình. Moät thaùch ñoá xaây döïng xaõ hoäi, coäng ñoaøn hoaëc xí nghieäp maø hoï traùch nhieäm theo theå thöùc cuûa ngöôøi xaây döïng hoøa bình; chöùng toû loøng töø bi thöông xoùt baèng caùch töø choái gaït boû con ngöôøi, töø choái gaây thieät haïi cho moâi tröôøng vaø khöôùc töø yù muoán chieán thaéng baèng moïi giaù. Ñieàu naøy ñoøi phaûi coù söï saün saøng "chòu ñöïng xung ñoät, giaûi quyeát noù vaø bieán ñoåi noù thaønh moät maét xích lieân keát trong tieán trình môùi". Hoaït ñoäng nhö theá coù nghóa laø choïn löïa tình lieân ñôùi nhö moät caùch thöùc laøm lòch söû vaø kieán taïo tình thaân höõu xaõ hoäi. Söï baát baïo ñoäng tích cöïc laø moät caùch thöùc ñeå chöùng toû raèng quaû thöïc söï hieäp nhaát thì maïnh meõ vaø phong phuù hôn xung ñoät. Taát caû trong theá giôùi ñeàu coù lieân heä maät thieát vôùi nhau. Tuy coù theå xaûy ra laø nhöõng tranh chaáp sinh ra saàu muoän: nhöng chuùng ta haõy ñöông ñaàu vôùi chuùng moät caùch xaây döïng vaø baát baïo ñoäng, nhö theá "nhöõng caêng thaúng vaø ñoái nghòch (coù theå) ñi tôùi moät söï hieäp nhaát ña daïng sinh ra ñôøi soáng môùi", baûo toàn "nhöõng tieàm naêng quí giaù cuûa nhöõng laäp tröôøng ñoái nghòch nhau".
Toâi cam ñoan raèng Giaùo Hoäi Coâng Giaùo seõ ñoàng haønh vôùi moãi coá gaéng xaây döïng hoøa bình keå caû qua söï baát baïo ñoäng tích cöïc vaø coù tinh thaàn saùng taïo. Ngaøy 1-1-2017 laø ngaøy khai sinh Boä môùi, Boä phuïc vuï phaùt trieån nhaân baûn toaøn dieän, giuùp Giaùo Hoäi thaêng tieán moät caùch ngaøy caøng höõu hieäu "nhöõng thieän ích khoân löôøng cuûa coâng lyù, hoøa bình vaø baûo toàn thieân nhieân", vaø söï quan taâm ñoái vôùi nhöõng ngöôøi di daân, "nhöõng ngöôøi tuùng thieáu, caùc beänh nhaân vaø nhöõng ngöôøi bò gaït boû, nhöõng ngöôøi ôû ngoaøi leà, vaø caùc naïn nhaân cuûa nhöõng cuoäc xung ñoät voõ trang vaø nhöõng thieân tai, caùc tuø nhaân, nhöõng ngöôøi thaát nghieäp vaø caùc naïn nhaân cuûa baát kyø hình thöùc noâ leä vaø tra taán". Moãi haønh ñoäng trong chieàu höôùng naøy, duø laø beù nhoû, ñeàu goùp phaàn xaây döïng moät theá giôùi khoâng coøn baïo löïc, moät böôùc tieán ñaàu tieân höôùng veà coâng lyù vaø hoøa bình.
Keát luaän
7. Theo truyeàn thoáng, toâi kyù Söù ñieäp naøy ngaøy 8-12, leã Ñöùc Meï Voâ Nhieãm nguyeân toäi. Meï Maria laø Nöõ Vöông Hoøa Bình. Khi Con cuûa Meï sinh ra, caùc thieân thaàn toân vinh Thieân Chuùa vaø caàu chuùc hoøa bình cho con ngöôøi treân traùi ñaát, nhöõng ngöôøi nam nöõ thieän chí (Xc Lc 2,14). Chuùng ta haõy xin Ñöùc Trinh Nöõ höôùng daãn chuùng ta.
"Taát caû ñeàu mong öôùc hoøa bình; bao nhieâu ngöôøi haèng ngaøy kieán taïo hoøa bình vôùi nhöõng cöû chæ nhoû beù vaø nhieàu ngöôøi chòu ñau khoå vaø kieân nhaãn chòu ñöïng vaát vaû vôùi bao nhieâu coá gaéng ñeå xaây döïng hoøa bình". Trong naêm 2017, chuùng ta haõy daán thaân, baèng kinh nguyeän vaø hoaït ñoäng ñeå trôû thaønh nhöõng ngöôøi loaïi tröø baïo löïc khoûi taâm hoàn, khoûi lôøi noùi vaø cöû chæ, vaø xaây döïng coäng ñoaøn baát baïo ñoäng, chaêm soùc caên nhaø chung. "Khoâng gì laø khoâng coù theå neáu chuùng ta chaïy ñeán cuøng Thieân Chuùa trong kinh nguyeän. Taát caû coù theå laø nhöõng ngöôøi xaây döïng hoøa bình".
G. Traàn Ñöùc Anh OP chuyeån yù
(Radio Vatican)