2017 Naêm baûo veä söï thaùnh thieâng cuûa tuoåi thô
2017 Naêm baûo veä söï thaùnh thieâng cuûa tuoåi thô.
Roma (Vat. 27-12-2016) - Bieán coù Chuùa Gieâsu Kitoâ Con Thieân Chuùa nhaäp theå giaùng sinh laøm ngöôøi bao goàm nhieàu yù nghóa vaø gôïi leân raát nhieàu thöïc taïi quan troïng, trong ñoù coù tình yeâu thöông, gia ñình vaø phaåm giaù cao quyù cuûa ôn goïi laøm ngöôøi. Chính vì theá Giaùng Sinh vaãn thöôøng ñöôïc coi nhö leã cuûa haïnh phuùc gia ñình vaø tình lieân ñôùi. Vaø trong dòp leã Giaùng Sinh coù raát nhieàu saùng kieán nhaèm theå hieän caùc ñieàu naøy.
Trong söù ñieäp göûi tín höõu nhaân dòp leã Giaùng Sinh vöøa qua, Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomaios I, Giaùo chuû danh döï toaøn Chính Thoáng giaùo, ñaõ tuyeân boá naêm 2017 laø naêm thaêng tieán söï thaùnh thieâng cuûa treû em. Ñöùc Thöông Phuï vieát trong söù ñieäp: "Leã cuûa Ñöùc Gieâsu Haøi Nhi, Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa, ñaõ trôû thaønh treû thô ñoái vôùi chuùng ta, laø moät nhaéc nhôû vaø moät lôøi môøi goïi saên soùc caùc treû em, baûo veä caùc naïn nhaân deã bò toån thöông vaø toân trong söï thaùnh thieâng cuûa tuoåi thô. Caùc treû em nam nöõ ngaøy nay khoâng chæ laø naïn nhaân cuûa chieán tranh vaø cöôõng baùch di cö, maø cuõng bò ñe doïa taïi caùc quoác gia coù neàn kinh teá phaùt trieån vaø cuoäc soáng chính trò oån ñònh nöõa. Lyù do laø vì cuoäc khuûng hoaûng cuûa hoân nhaân vaø gia ñình, cuõng nhö cuûa raát nhieàu hình thöùc baïo löïc theå lyù hay tinh thaàn lan traøn trong xaõ hoäi ngaøy nay. Taâm hoàn cuûa treû em bò leøo laùi qua vieäc tieâu thuï naëng neà cuûa caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñieän töû, ñaëc bieät laø truyeàn hình vaø heä thoáng lieân maïng internet. Neàn kinh teá tieâu thuï bieán ñoåi caùc treû em ngay töø khi chuùng coøn beù trôû thaønh nhöõng keû tieâu thuï, trong khi vieäc tìm kieám thuù vui laøm cho söï voâ toäi cuûa chuùng nhanh choùng bieán maát".
Trong söù ñieâp Giaùng Sinh Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomaios I cuõng nhaéc laïi caùc caâu trong Phuùc AÂm cho thaáy Chuùa Gieâsu ñaëc bieät yeâu thöông caùc treû em vaø vieát: "Hoäi thaùnh cuûa chuùng ta ñeà nghò vôùi moïi ngöôøi caùc lôøi naøy cuûa Chuùa: "Neáu caùc con khoâng hoaùn caûi vaø khoâng trôû neân nhö caùc treû em, thì seõ khoâng ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi" vaø "Ai khoâng ñoùn tieáp Nöôùc Thieân Chuùa nhö moät treû em, thì seõ khoâng vaøo ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi". Taát caû maàu nhieäm Giaùng Sinh ñöôïc toång hôïp trong caùc lôøi thaùnh ca ngaøy leã: "Moät treû em ñaõ chaøo ñôøi cho chuùng ta, Thieân Chuùa tröôùc moïi thôøi". Thieân Chuùa ñaõ maïc khaûi cho theá giôùi vôùi traùi tim trong saïch vaø söï ñôn sô cuûa moät treû thô. Caùc treû em hieåu caùc söï thaät maø ngöôøi khoân ngoan khoâng hieåu" Trong söù ñieäp Giaùng Sinh Ñöùc Thöôïng Phuï cuõng trích lôøi thi só hy laïp Odisseas Elytis: "Chæ coù theå xaây döïng thaønh Gieârusalem vôùi caùc treû em thoâi".
Caùc thoáng keâ haèng naêm cho thaáy treû em vaø ngöôøi treû laø caùc naïn nhaân ñaàu tieân cuûa taát caû moïi cuoäc chieán tranh vaø xung khaéc ñoù ñaây treân theá giôùi. Ñieån hình nhö caùc cuoäc chieán trong vuøng Trung Ñoàng, beân Siria, Iraq, Libia, Yemen, vaø tình hình caêng thaúng taïi Thaùnh Ñòa hôn nöûa theá kyû qua. Haøng traêm ngaøn treû em bò cheát oan uoång vì bom ñaïn, ñoùi khaùt vaø beänh taät. Trong soá gaàn 400 ngaøn ngöôøi cheát trong hôn 5 naêm chieán tranh taïi Siria coù haøng chuïc ngaøn treû em vaø ngöôøi treû. Trong caùc tuaàn qua cuõng ñaõ coù theâm haøng traêm treû em vaø ngöôøi treû cuûa thaønh phoá Aleppo bò thieät maïng, vì bò caùc löïc löôïng hoài cuoàng tín duøng laøm thuaãn ñôõ ñaïn, hay bò hoï haï saùt treân ñöôøng troán chaïy khoûi caùc khu phoá do hoï kieåm soaùt. Beân caïnh ñoù coøn coù haøng ngaøn treû em vaø ngöôøi treû naïn nhaân cuûa caùc xung khaéc baïo löïc taïi nhieàu nöôùc treân theá giôùi, nhö ñuôïc Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc tôùi trong söù ñieäp Giaùng Sinh ngaøy 25 thaùng 12 naêm 2016, khi ngaøi duyeät qua moät soá vuøng vaãn coøn coù chieán tranh xung khaéc, caêng thaúng, khuûng boá phaù hoaïi, vaø cheát choùc thöông ñau nhö: Siria, Thaùnh Ñòa, Iraq, Libia, Yemen, Nigeria, Coäng hoaø daân chuû Congo, Nam Sudan, Ñoâng Ucraina, Colombia, Venezuela, Myanmar vaø hai vuøng Baéc vaø Nam Haøn. Ngaøi neâu baät quyeàn naêng tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu Con Thieân Chuùa nhaäp theå laøm ngöoøi ñeå thieát laäp vöông quoác coâng lyù vaø hoaø bình.
AÂu lo ñoái vôùi soá phaän cuûa treû em vaø ngöôøi treû treân theá giôùi cuõng ñaõ laø lyù do khieán Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ nhaéc ñeán caùc em trong baøi giaûng thaùnh leã nöûa ñeâm Giaùng Sinh vöøa qua. Ngaøi noùi: "Treû em luoân luoân laø daáu chæ ñeå tìm thaáy Chuùa Gieâsu. Chuùa Gieâsu khoâng sinh ra trong laâu ñaøi vua chuùa, trong caùc haøo nhoaùng beà ngoaøi, hay trong quyeàn bính, nhöng trong söï ngheøo naøn cuûa moät hang boø löøa, trong caùi ñôn sô cuûa cuoäc soáng , trong caùi beù nhoû gaây kinh ngaïc. Vaø ñeå gaëp ñöôïc Ngaøi caàn phaûi ñi tôùi ñoù, nôi Ngaøi ôû: caàn phaûi cuùi mình xuoáng, phaûi trôû thaønh nhoû beù. Haøi Nhi giaùng sinh goïi hoûi chuùng ta: Ngaøi keâu môøi chuùng ta töû boû caùc aûo aûnh phuø vaân ñeå tieán tôùi ñieàu noøng coát, khöôùc töø caùc yeâu saùch khoâng theå thoaû maõn, boû ñi söï baát maõn ñôøi ñôøi vaø noãi buoàn vì coù caùi gì ñoù seõ luoân luoân thieáu trong cuoäc soáng. Thaät laø toát boû ñi caùc ñieàu aáy ñeå tìm laïi hoaø bình, nieàm vui vaø yù nghóa cuoäc soáng trong söï ñôn sô cuûa Thieân Chuùa Haøi Nhi. Chuùng ta haõy ñeå cho Haøi Nhi naèm trong maùng coû goïi hoûi, nhöng chuùng ta cuõng haõy ñeå cho mình bò goïi hoûi bôûi caùc treû em ngaøy nay khoâng naèm trong moät chieác noâi vaø ñöôïc tình yeâu thöông cuûa moät baø meï vaø moät ngöôøi cha vuoát ve, nhöng naèm trong caùc "maùng coù phaåm giaù toái taêm": trong haàm truù döôùi loøng ñaát ñeå traùnh bom ñaïn, treân væa heø cuûa moät thaønh phoá lôùn, döôùi loøng moät con thuyeàn ñaày ngöôøi di cö. Chuùng ta haõy ñeå cho mình bò goïi hoûi bôûi caùc treû em khoâng ñöôïc sinh ra, bôûi caùc treû em khoùc vì khoâng coù ai thoaû maõn caùi ñoùi khaùt cuûa caùc em, bôûi caùc treû em trong tay khoâng caàm ñoà chôi nhöng caàm khí giôùi..."
Thaät vaäy, trong soá gaàn moät tyû ngöôøi ngheøo haèng ngaøy phaûi ñi nguû vôùi daï daày troáng roãng coù haèng chuïc trieäu treû em vaø ngöôøi treû cuûa caùc nöôùc ngheøo Phi chaâu, AÙ chaâu vaø chaâu Myõ Latinh. Theá roài treân theá giôùi vaãn coøn coù hôn 200 trieäu treû em vaø ngöôøi treû vò thaønh nieân haøng ngaøy phaûi laøm vieäc vaát vaû nhö ngöôøi lôùn ñeå coù cuûa aên nuoâi thaân, hay ñeå phuï giuùp cha meï lo laéng cho gia ñình; trong soá ñoù coù haøng trieäu treû em AÁn Ñoä bò cha meï baùn ñi ñeå traû nôï vaø bò chuû xích chaân vaøo khung deät thaûm ñeå caùc em khoûi troán; trong ñoù coù haøng chuïc ngaøn treû em Pakistan lam luõ moãi ngaøy ñeå phaûi khaâu vaø saûn xuaát boùng ñaù vv. Beân caïnh ñoù coøn coù haèng trieäu treû em vaø ngöôøi treû naïn nhaân cuûa naïn buoân ngöôøi, cuûa thò tröôøng maïi daâm quoác teá, vaø haèng traêm ngaøn treû em chieán binh. Trong soá 65 trieäu ngöôøi di cö tî naïn treân theá giôùi coù haøng chuïc trieäu treû em vaø ngöôøi treû vò thaønh nieân. Töø sau caùc bieán ñoäng cuûa muøa xuaân A raäp tôùi nay laøn soùng haøng trieäu ngöôøi di cö tî naïn töø caùc quoác gia Trung Ñoâng vaø Phi chaâu vöôït bieån Ñòa Trung Haûi tìm vaøo AÂu chaâu qua ngaõ Italia khoâng chaám döùt. Trong soá naøy coù raát ñoâng treû em vaø ngöôøi treû vò thaønh nieân di cö vöôït bieân, maø khoâng coù ngöôøi lôùn ñi keøm. Treân toång soá 6,000 ngöôøi di cö cheát khi vöôït bieån vaøo Italia trong naêm 2016, cuõng coù haøng traêm treû em vaø ngöôøi treû. Hình aûnh thi theå vaøi em troâi giaït vaøo bôø bieån Italia hay ñaâu ñoù ñaõ chæ ñaùnh ñoäng dö luaän theá giôùi trong moät thôøi gian ngaén, roài cuõng ñi vaøo queân laõng. Vaán ñeà cuûa ngöôøi di cö tî naïn ñaõ keùo daøi töø nhieàu naêm qua trong caùc cuoäc hoïp cuûa quoác hoäi AÂu chaâu, nhöng vaãn khoâng tìm ra giaûi phaùp naøo thoûa ñaùng. Italia vaãn phaûi "ñôn thöông ñoäc maõ" cöùu vôùt vaø trôï giuùp ngöoøi di cö tî naïn. Ñöùng tröôùc cuoäc khuûng hoaûng di cö chöa töøng coù keå töø ñeä nhò theá chieán tôùi nay 780 trieäu daân caùc nöôùc AÂu chaâu ñaõ toû ra khoâng coù khaû naêng tieáp nhaän vaø trôï giuùp vaøi trieäu ngöôøi di cö tî naïn ñeán töø caùc quoác gia ngheøo.
Ñoù ñaây treân theá giôùi, theo truyeàn thoáng coù töø ngaøn xöa Giaùo Hoäi Coâng giaùo ñaõ luoân luoân chuû ñoäng trong nhieàu sinh hoaït trôï giuùp vaø thaêng tieán cuoäc soáng cuûa caùc treû em vaø ngöôøi treû. Chaúng haïn taïi Gieârusalem coù "Trung taâm Rakhel" chuyeân saên soùc treû em. Trung taâm naøy ñaõ ñöôïc thaønh laäp hoài thaùng 9 naêm 2016, vaø ñaõ ñöôïc Ñöùc Cha Pierbattista Pizzaballa, Giaùm quaûn Toaø thöôïng phuï Latinh Gieârusalem, laøm pheùp khaùnh thaønh ngaøy muøng 10 thaùng 11 naêm 2016. Ban ngaøy trung taâm tieáp ñoùn caùc treû em vaø ngöôøi treû thuoäc caùc gia ñình di cö. Taïi ñaây caùc em ñöôïc saên soùc söùc khoûe, cung caáp thöïc phaåm vaø coù caùc lôùp daäy saên soùc treû sô sinh vaø treû em cho caùc gia ñình di cö treân toaøn laõnh thoå Israel. Trong khi cha meï laøm vieäc, caùc em thöôøng ñöôïc giao cho caùc ngöôøi khoâng chuyeân moân troâng coi, neân khoâng ñöôïc saên soùc ñaày ñuû vaø coù khi trôû thaønh naïn nhaân cuûa cuûa caùc laïm duïng. Trung taâm ñöôïc daâng kính thaùnh nöõ Rakhel laø moät cô caáu toaï laïc trong phaàn ñaát cuûa doøng Capucino Gieârusalem, vaø coù caùc nhaø giaùo duïc vaø chuyeân vieân thieän nguyeän saên soùc daäy doã caùc em.
Trong nhöõng ngaøy vöøa qua hình aûnh video hai em beù buïi ñôøi luïc loïi thuøng raùc ñeå tìm ñoà aên trong ngoaïi oâ thaønh phoá Villaflores, thuoäc tieåu bang Chiapas beân Meâhicoâ, ñaõ khieán cho nhieàu ngöôøi daân phaãn noä. Daân chuùng ñaõ leân tieáng yeâu caàu chính phuû ñöa ra caùc bieän phaùp caûi tieán cuoäc soáng xaõ hoäi, laøm sao ñeå caùc treû em khoâng phaûi soáng trong caùc ñieàu kieän haï thaáp nhaân phaåm nhö theá. Thoáng keâ cuûa phaân boä phaùt trieån xaõ hoäi Mehicoâ cho bieát taïi Chiapas coù tôùi 76.2% daân soáng trong caùc ñieàu kieän ngheøo tuùng, vaø 31.8% phaûi soáng trong caûnh baàn cuøng, nghóa laø khoâng coù ñuû thöïc phaåm nuoâi thaân.
Beân Honduras toå chöùc phi chính phuû "Casa Alianza", chuyeân trôï giöùp caùc treû em, toá caùo söï kieän coù khoaûng 15,000 treû em nam nöõ buïi ñôøi soáng treân caùc viaû heø ñöôøng phoá, trong caùc trung taâm thöông maïi vaø caùc quaûng tröôøng cuûa caùc thaønh phoá lôùn. Lyù do chính cuûa thaûm caûnh naøy laø ñieàu kieän soáng ngheøo tuùng cuûa gia ñình khieán caùc em boû nhaø lang thang kieám soáng. Thoáng keâ cho bieát coù tôùi 60% töùc hôn 8.5 trieäu ngöôøi Honduras soáng trong ngheøo tuùng. Theo toå chöùc Hoäi ñoàng baûo veä ngöôøi tî naïn Na Uy coù moät phaàn ba treû em khoâng ñöôïc hoïc haønh giaùo duïc chaéc chaén. Tình hình baïo löïc chung trong nuôùc Honduras khieán cho caùc gia ñình baét con caùi ôû trong nhaø, hay giuùp chuùng troán thoaùt, ña soá laø ra ñi moät mình khoâng coù ngöôøi lôùn ñi keøm. Vì caùc em coù theå bò saùt haïi treân ñöôøng ñeán tröôøng hoïc hay trôû thaønh naïn nhaân cuûa caùc baêng ñaûng toäi phaïm kieåm soaùt caùc vuøng coù tröôøng hoïc. Hieän nay coù ít nhaát 174,000 ngöôøi Honduras bò boù buoäc boû nöôùc ra ñi. Cha meï giuùp con caùi troán ñi, hy voïng chuùng coù moät töông lai töôi saùng hôn. Ña soá tìm vaøo Hoa Kyø. Chính quyeàn Hoa Kyø cho bieát töø thaùng 10 naêm 2015 tôùi thaùng 9 naêm 2016 ñaõ coù 10,000 treû em Honduras tôùi Hoa Kyø.
Toå chöùc Casa Alianza cuõng cho bieát vì laø treû vò thaønh nieân caùc em buïi ñôøi noùi treân khoâng bò heä thoáng phaùp luaät baùch haïi, neân thöôøng bò tuyeån moä bôûi caùc baêng ñaûng buïi ñôøi, bieán caùc em thaønh ngöôøi buoân baùn ma tuyù hay ñaâm thueâ cheùm möôùn. Trong soá caùc muïc tieâu do toå chöùc Casa Alianza ñeà ra töø khi hieän dieän taïi Honduras naêm 1987 coù vieäc tieáp ñoùn, che chôû vaø trôï giuùp caùc ngöôøi treû naïn nhaân cuûa baïo löïc, laïm duïng tình duïc, buoân ngöôøi, ma tuyù vaø bò truïc xuaát töø Hoa Kyø vaø Meâhicoâ.
Taïi Cordoba beân Argentina coù hieäp hoäi trôï giuùp ngöoøi treû nghieän ma tuùy do cha Mariano Oberin, cha sôû giaùo xöù Chuùa bò ñoùng ñinh, höôùng daãn cuøng vôùi moät soá cha meï coù con caùi nghieän ma tuyù. Vôùi söï trôï giuùp cuûa nhieàu ngöôøi cha thaønh laäp moät nhaø hieän coù 20 ngöôøi treû cai nghieän ma tuyù sinh soáng. Trung taâm naøy coù nhaø ôû, moät tröôøng hoïc vaø hai khu vöïc daäy ngheà. Trong khu phoá Mueller cuûa thaønh phoá Cordoba caûnh mua baøn ma tuyù vaø nghieän ngaäp xaûy ra coâng khai. Ngöôøi ta coù theå tìm mua marijuana, cocaina, caùc vieân thuoác ma tuyù, röôïu maïnh vaø caùc loaïi ma tuyù hoaù hoïc khaùc. Vaø khoâng thieáu caûnh ngöôøi treû nghieän ngaäp gaày goø oám yeáu, côûi traàn ñi thaát theåu lang thang ngoaøi ñöôøng phoá, coù khi ñi khoâng vöõng phaûi töïa ngöôøi vaøo töôøng nhaø ngöôøi daân. Soá ngöôøi treû nghieän ma tuyù ngaøy caøng gia taêng, ñeán ñoä caùch ñaây moät naêm Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Argentina ñaõ phaûi coâng boá thö muïc vuï töïa ñeà "Noùi "khoâng" vôùi vieäc buoân baùn ma tuyù. Noùi "coù" vôùi moät cuoäc soáng traøn ñaày".
Trong cuoäc gaëp gôõ taïi Santiago de Cile hoài cuoái thaùng 11 naêm 2016 moät nhoùm 60 baïn treû thuoäc 11 nöôùc chaâu Myõ Latinh vaø vuøng ñaûo Caraibi ñaõ ñeä trình leân Uyû ban kinh teá cuûa vuøng naøy goïi taét laø CEPAL moät loaït caùc ñeà nghò giuùp ñaït caùc muïc ñích phaùt trieån coù theå thöïc hieän ñöôïc noäi trong naêm 2030, nhaèm vöôït thaéng naïn ngheøo tuùng cuûa treû em vaø nguôøi treû. Trong soá 250 saùng kieán coù 15 saùng kieán ñöôïc duyeät xeùt, trong ñoù coù vieäc thaønh laäp caùc vöôøn gia ñình troàng thöïc phaåm giuùp baøi tröø naïn ñoùi taïi Haiti, moät maïng löôùi giaùo duïc giôùi treû vaø höôùng daãn tính duïc treân ñieän thoaïi di ñoäng beân Argentina, moät döï aùn cho caùc treû em döôùi 3 tuoåi soáng vôùi meï trong caùc nhaø tuø nöõ giôùi beân Peruø. Tham döï saùng kieán naøy coù caùc baïn treû töø 15 tôùi 17 tuoåi thuoäc caùc nöôùc Argtentina, Cile, Colombia, Costa Rica, Ecuador, Guatemala, Mehico, Paraguay, Uruguay vaø Haiti.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)