Moät vaøi nhaän xeùt cuûa
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Rino Fisichella
veà Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt
Moät vaøi nhaän xeùt cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Rino Fisichella veà Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt.
Roma (SD 22-11-2016; Vat. 30-11-2016) - Saùng Chuùa Nhaät 20 thaùng 11 naêm 2016 leã Chuùa Kitoâ Vua Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ chuû söï leã nghi ñoùng Cöûa Thaùnh ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ vaø thaùnh leã keát thuùc Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt. Cuøng ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh Cha coù haøng traêm vò goàm caùc Hoàng Y vaø Taân Hoàng Y, Toång Giaùm Muïc, Giaùm Muïc vaø maáy ngaøn Linh Muïc. Tham döï thaùnh leã coù ngoaïi giao ñoaøn vaø phaùi ñoaøn chính thöùc cuûa nhieàu nöoùc, trong ñoù coù phaùi ñoaøn cuûa chính phuû Italia, do toång thoáng Matarella höôùng daãn, vaø hôn 100,000 tín höõu vaø du khaùch haønh höông.
Giaûng trong thaùnh leã Ñöùc Thaùnh Cha noùi Cöûa Thaùnh ñaõ ñoùng, nhöng cöûa con tim thöông xoùt cuûa Chuùa Kitoâ thì vaãn luoân luoân roäng môû vaø chôø ñoùn chuùng ta. Vaø nhö daáu chæ loøng thöông xoùt haûi haø ñoù cuûa Chuùa Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ kyù vaøo trao toâng thö "Misericordia et misera" khích leä toaøn theå Giaùo Hoäi tieáp tuïc soáng loøng thöông xoùt vôùi cuøng söï saâu ñaäm nhö ñaõ soáng trong suoát Naêm Thaùnh ngoaïi thöôøng naøy. Sau ñoù ngaøi ñaõ trao Toâng thö cho Ñöùc Hoàng Y Tagle, Toång Giaùm Muïc Manila, laø moät trong caùc giaùo phaän ñoâng tín höõu nhaát theá giôùi, Ñöùc Cha Cushey, Toång Giaùm Muïc Saint Andrrews Edinburg, hai Linh Muïc thöøa sai loøng thöông xoùt ñeán töø Coäng hoøa daân chuû Congo vaø Brasil, moät phoù teá vónh vieãn vaø gia ñình, hai nöõ tu moät Meâhicoâ vaø moät Nam Haøn; moät gia ñình Myõ goàm ba theá heä; moät ñoâi baïn treû ñính hoân, hai baø meï giaùo lyù vieân; moät ngöôøi taøn taät vaø moät beänh nhaân.
Thöông xoùt vaø baàn cuøng hay khoán naïn laø hai töø thaùnh Agostino duøng ñeå noùi veà cuoäc gaëp gôõ cuûa Chuùa Gieâsu vôùi ngöôøi ñaøn baø ngoaïi tình. Trong thö Ñöùc Thaùnh Cha nôùi roäng vaø ban cho taát caû caùc linh muïc treân theá giôùi quyeàn tha toäi phaù thai cho nhöõng ai thoáng hoái. Ñaây laø quyeàn ñaõ chæ ñöôïc daønh cho caùc Giaùm Muïc vaø nhöõng linh muïc ñöôïc Giaùm Muïc chæ ñònh.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi ñeán quyù vò baøi phoûng vaán Ñöùc Toång Giaùm Muïc Rino Fisichella, chuû tòch Hoäi Ñoàng Toaø Thaùnh taùi truyeàn giaûng Tin Möøng, veà leã nghi naøy vaø toâng thö cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Hoûi: Thöa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Fisichella, Chuùa Nhaät 20 thaùng 11 Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ chuû söï thaùnh leã keát thuùc Naêm Thaùnh ngoaïi thöôøng Loøng Thöông Xoùt. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nhaán maïnh raèng Naêm Thaùnh ñaõ keát thuùc nhöng caùnh cöûa loøng thöông xoùt luoân luoân roäng môû. Trong nghóa naøo thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Loøng thöông xoùt laø troïng taâm cuûa Tin Möøng, laø noøng coát söù ñieäp maø Chuùa Gieâsu ñaõ ñeå laïi cho chuùng ta. Vaø vì theá nhieäm vuï cuûa Giaùo Hoäi trong doøng lòch söû laø loan baùo loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa Cha. Ñoù laø lyù do taïi sao Naêm Thaùnh chuùng ta cöû haønh ñaõ ñaùnh ñoäng, khoâng phaûi chæ con tim cuûa con ngöôøi, maø caû cuoäc soáng thöôøng ngaøy nöõa, bôûi vì coù bieát bao ngöôøi ñaõ caûm thaáy ñöôïc khích leä bôûi vieäc loan baùo nieàm vui. Noù ñaõ cho pheùp caùc kitoâ höõu coù moät thôû phaøo nheï nhoõm lôùn. Chuùng ta ñöøng queân laø ñoâi khi Giaùo Hoäi xuaát hieän nhö laø "meï gheû" hôn laø meï. Vaø Giaùo Hoäi ñaõ xuaát hieän vôùi Giaùo Luaät trong tay hôn laø vôùi saùch Tin Möøng. Vì theá caùi thôû phaøo nheï nhoõm, maø loøng thöông xoùt trao ban, ñaõ ñöôïc tieáp nhaän nhö moät laøn gioù muøa xuaân.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha laøm theá naøo ñeå soáng "nhòp thôû" naøy trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy?
Ñaùp: Ñöùc Thaùnh Cha nhaán maïnh nhieàu treân tính caùch xaõ hoäi cuûa loøng thöông xoùt. Trong Toâng thö "Misericordia et misera" coù caùc ñieåm raát hay, trong ñoù ÑTC coáng hieán caùc thí duï giaûi thích caùc coâng vieäc cuûa loøng thöông xoùt ñoái vôùi thaân xaùc vaø tinh thaàn nhö theá naøo. Ngaøi giaûi thích ngaøy nay cho ngöôøi traàn truoàng maëc coù nghóa laø gì, vaø giaûi thích raèng söï traàn truoàng thöïc söï laø vieäc thieáu phaåm giaù. Coù moät kieåu dieãn taû raát ñeïp ñaõ luoân luoân ñaùnh ñoäng toâi trong taøi lieäu "AÙnh saùng ñöùc tin": caùc kitoâ höõu coù nhieäm vuï xaây döïng moät thaønh phoá coù theå tin caäy ñöôïc. Caùc coâng vieäc baùc aùi laø ñieàu ñoù: laø phaàn ñoùng goùp maø caùc tín höõu kitoâ coáng hieán, ñeå cho kinh thaønh ñöôïc höõu hình vaø ñaùng tin caäy. Trong nghóa naøy, chuùng ta cuõng phaûi ñoïc thoâng ñieäp "Laudato si'", nghóa laø loàng khung mình vaøo trong boái caûnh, boái caûnh cuûa theá giôùi vaø cuûa vuõ truï, trao ban söï thanh thaûn cho cuoäc soáng con nguôøi. Trong cuøng caùch thöùc ñoù, ÑTC môøi goïi taùi khaùm phaù ra caùc coâng vieäc cuûa loøng thöông xoùt tinh thaàn trong moät neàn vaên hoùa in daáu chuû thuyeát töông ñoái. Chuùng ta coù theå trôï giuùp con ngöôøi ra khoûi söï khoâng chaéc chaén cuûa mình. Ñoái vôùi toâi xem ra toâng thö laø moät daán thaân cuï theå ñoái vôùi Giaùo Hoäi, vaø ñoái vôùi töøng tín höõu "xaén tay aùo leân" ñeå nhaän laáy moät kieåu soáng theo tinh thaàn Tin Möøng hôn.
Hoûi: Ñaâu laø caùc môùi meû maø Ñöùc Cha nhaän ra trong toâng thö cuûa Ñöùc Thaùnh Cha?
Ñaùp: Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ coáng hieán cho chuùng ta bieát bao nhieâu gôïi yù cho moät cuoäc soáng muïc vuï tích cöïc chöøng naøo coù theå, vaø höôùng tôùi aùnh saùng cuûa loøng thöông xoùt. Tröôùc heát toâi nghó tôùi saùng kieán "Hai möôi boán giôø vôùi Chuùa", qua ñoù Ñöùc Thaùnh Cha neâu baät ñeà taøi hoaø giaûi. Theâm vaøo ñoù coù caû leã Thaùnh Kinh, leã Lôøi Chuùa, giuùp suy tö veà caùc kieåu môùi lieân quan tôùi vieäc phoå bieán söù ñieäp loøng thöông xoùt trong caùc coäng ñoaøn kitoâ, laøm sao ñeå toå chöùc caùc buoåi ñoïc, giaûi thích vaø aùp duïng vieäc soáng lôøi Chuùa lieân quan tôùi loøng thöông xoùt. Töø chính vieãn töôïng naøy laïi naûy sinh ra öôùc muoán cuûa Ñöùc Thaùnh Cha keùo daøi thôøi gian phuïc vuï cuûa caùc thöøa sai loøng thöông xoùt. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nhaän ñöôïc bieát bao nhieâu chöùng töø cuûa caùc thöøa sai loøng thöông xoùt. Caùc kinh nghieäm cuûa hoï ñaõ thuyeát phuïc ngaøi raèng khoâng coù chöôùng ngaïi naøo coù theå ngaên caûn Thieân Chuùa Cha oâm trôû laïi trong voøng tay ngöôøi con ñi hoang cuûa mình.
Hoûi: Chính vì vaäy maø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ cho pheùp taát caû moïi linh muïc quyeàn tha toäi cho nhöõng ngöôøi phaïm toäi phaù thai nhöng hoái loãi, coù ñuùng theá khoâng thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Toâi nghó ñaây laø moät söï kieän cuõng ñaùnh ñoäng moät caùch saâu xa dö luaän coâng coäng, bôûi vì ôû ñaây tay chuùng ta ñuïng chaïm tôùi vaø hieåu söï traàm troïng cuûa toäi loãi thöïc söï coù nghóa laø gì. Noù laø vieäc gieát moät maïng ngöôøi caû trong giai ñoaïn khôûi ñaàu. ÑTC nhaán maïnh vôùi taát caû söùc maïnh cuûa mình raèng ñaây laø moät toäi troïng. Tuy nhieân, caû khi ñoù laø toäi naëng nhaát, noù cuõng khoâng theå vaø khoâng ñöôïc laáy maát ñi khaû theå cuûa vieäc giao hoaø vôùi Thieân Chuùa. Töø vieãn töôïng naøy Ñöùc Thaùnh Cha hoaøn toaøn tieáp tuïc giaùo huaán cuûa caùc vò tieàn nhieäm, vaø hoaøn toaøn ôû trong truyeàn thoáng giaùo lyù cuûa Giaùo Hoäi. Chuùng ta ñöøng queân raèng chæ coù caùc phuï nöõ phaïm toäi naøy thoâi. Hoï mang gaùnh naëng saâu xa hôn vaø traàm troïng hôn, nhöng coøn coù boái caûnh do caùc baùc só, y taù, vaø nhöõng ai khuyeân hoï phaù thai nöõa. Taát caû ñeàu lieân luïy tôùi toäi phaù thai naøy, nhöng taát caû ñeàu coù theå ñöôïc loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa oâm vaøo loøng, neáu hoï thoáng hoái, vaø nhaát laø neáu hoï coù khaû naêng nhìn nhaän söï döõ khaùch quan maø hoï ñaõ phaïm. Ñaây laø kinh nghieäm maø caùc linh muïc chuùng toâi soáng haèng ngaøy. Moät ngöôøi muoán xöng toäi phaù thai vaø ñeán gaëp vò linh muïc, thì ñeán töø moät loä trình daøi ñaõ ñöa hoï tôùi choã thöøa nhaän söï döõ ñaõ phaïm , nhöng nhaát laø dieãn taû sö khoå ñau maø hoï mang trong chính mình. Nhö vaäy laøm nhö theå laø Ñöùc Thaùnh Cha muoán, vôùi caùi vuoát ve cuûa Thieân Chuùa, trao traû laïi nieàm vui vì ñaõ tìm laïi ñöôïc moät ngöôøi ñaõ sai laàm, ngöôøi con trôû veà nhaø.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha, coù caùc môùi meû naøo khaùc nöõa trong toâng thö cuûa Ñöùc Thaùnh Cha hay khoâng?
Ñaùp: Moät trong caùc ñieàu môùi meû ñoù laø vieäc thaønh laäp "Ngaøy Quoác Teá Ngöôøi Ngheøo". Caùc ngöôøi ngheøo laø nhöõng keû ñöôïc öu tieân cuûa Tin Möøng. Töø trang ñaàu tieân cho tôùi trang cuoái cuøng cuûa Thaùnh Kinh caùc "anawim" laø caùc ngöôøi ngheøo. Trong töø naøy bao goàm bieát bao nhieâu ngöôøi: treû moà coâi, ngöôøi goaù buïa, nhöõng ngöôøi soáng coâ ñôn vaø bò boû rôi. Ngaøy nay chuùng ta coù moät quan nieäm veà ngöôøi ngheøo quy chieáu moät caùch maâu thuaãn veà ñieàu kieän xaõ hoäi. Nhö theá, khi coù taâm thöùc luoân nhaém tôùi lôïi loäc vaø tieàn baïc, chuùng ta nghó raèng nhöõng ngöôøi ngheøo duy nhaát laø nhöõng ngöôøi soáng treân væa heø. Trong khi yù nieäm veà ngöôøi ngheøo trong Thaùnh Kinh vaø trong lòch söû laø ña dieän. Taét moät lôøi, nhöõng ngöôøi ngheøo laø nhöõng ngöôøi ôû caùc vuøng ngoaïi bieân cuûa cuoäc soáng maø Ñöùc Thaùnh Cha noùi tôùi, vaø hoï thöïc söï dieãn taû khoâng gian, trong ñoù caàn haønh ñoäng. Vaø tuy moät ngaøy daønh cho hoï khoâng ñuû, nhöng cuõng giuùp nhaéc nhôù Giaùo Hoäi bieát raèng ít nhaát laø trong moät ngaøy con maét cuûa taát caû moïi ngöôøi phaûi höôùng tôùi ngöôøi ngheøo.
Hoûi: Vöôït ngoaøi caùc tranh luaän, Ñöùc Cha nhaän thaáy thaønh phoá Roma vaø nhaát laø coäng ñoaøn Giaùo Hoäi taïi Roma ñaõ ñaùp traû laïi Naêm Thaùnh nhö theá naøo?
Ñaùp: Toâi tin raèng daân chuùng Roma ñaõ ñaùp traû laïi Naêm Thaùnh raát toát, vì hoï ñaõ raát laø kieân nhaãn, khoâng phaûi chæ ñoái vôùi Naêm Thaùnh, nhöng vì nhieàu lyù do khaùc. Chaúng haïn chæ nghó tôùi vieäc phaûi ñöông ñaàu vôùi caûnh löu thoâng vaø taát caû moïi cuoäc bieåu loä thöôøng taïo ra khoù khaên cho vieäc di chuyeån trong thaønh phoá. Treân bình dieän naøy ngöôøi daân Roma ñaõ coáng hieán ñieàu toát laønh nhaát cuûa hoï laø tinh thaàn hieáu khaùch vaø söï tieáp ñoùn. Tuy nhieân, chuùng ta cuõng khoâng queân raèng ngöôøi daân Roma cuõng coù nghóa laø 350 giaùo xöù bao goàm cuoäc soáng thöôøng ngaøy cuûa thaønh phoá. Caùc giaùo xöù ñaõ phaûn öùng moät caùch maïnh meõ tích cöïc, vaø caû vôùi loøng haêng say nöõa. Toâi nhôù tôùi söï saün saøng cuûa haàu nhö moïi giaùo xöù ñaõ tieáp ñoùn caùc baïn treû veà Roma cöû haønh Naêm Thaùnh cuûa giôùi treû: caùc giaùo xöù ñaõ môû roäng caùnh cöûa, vaø coáng hieán moïi söï hoï coù. Theá roài, chuùng ta cuõng khoâng queân ngaøy Naêm Thaùnh cuûa caùc thieän nguyeän vieân, hay ngaøy tieáp ñoùn thaùnh tích cuûa cha thaùnh Pioâ. ÔÛ gaàn ñaây ñaõ coù 3 nhaø thôø Naêm thaùnh laø ba giaùo xöù. Vôùi moät söï saün saøng khoâng theå tin ñöôïc, caùc giaùo xöù naøy ñaõ thay ñoåi giôø giaác ñeå luoân luoân phuïc vuï caùc tín höõu haønh höông veà Roma cöû haønh Naêm Thaùnh. Vì theá bieát ôn laø taâm tình ñaàu tieân ñeán vôùi toâi.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha, giöõa bieát bao saùng kieán cuûa lòch trình Naêm Thaùnh ñaâu ñaõ laø saùng kieán ñaùnh ñoäng Ñöùc Cha nhaát?
Ñaùp: Coù bieát bao nhieâu saùng kieán , nhöng saùng kieán ñaùnh ñoäng toâi nhaát ñoù laø kinh nghieäm ñaõ soáng beân caïnh Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong caùc ngaøy thöù saùu cuûa loøng thöông xoùt, bôûi vì toâi ñaõ luoân luoân coù theå nhaän ra tính nhaân baûn saâu xa, söï caûm ñoäng trong moät vaøi luùc, vaø nhaát laø söï deã thöông cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi. Caùc ngaøy thöù saùu naøy ñaõ thöïc söï laø moät cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc ngheøo tuùng môùi cuûa theá giôùi. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñi tìm caùc ngöôøi ngaøy nay ñaïi dieän cho caùc ngöôøi ngheøo môùi. Söï deã thöông cuûa ngaøi vaø söï gaàn guõi vôùi taát caû moïi ngöôøi khoâng phaân bieät ai laø moät trong caùc daáu chæ cuûa Naêm Thaùnh maø toâi mang theo trong tim.
(SD 22-11-2016)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)