Huaán thò "Ad Resurgendum cum Christo"
veà vieäc mai taùng vaø löu giöõ tro hoaû taùng
Huaán thò "Ad Resurgendum cum Christo" veà vieäc mai taùng vaø löu giöõ tro hoaû taùng.
Vatican (WHÑ 28-10-2016) - Huaán Thò "Ad resurgendum cum Christo" (Ñeå soáng laïi vôùi Chuùa Kitoâ), do Boä giaùo lyù ñöùc tin coâng boá saùng ngaøy 25 thaùng 10 naêm 2016. Huaán thò goàm 8 ñoaïn, ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ pheâ chuaån ngaøy 18 thaùng 3 naêm 2016 vaø truyeàn coâng boá. Huaán thò mang chöõ kyù ngaøy 15 thaùng 8 naêm 2016 cuûa Ñöùc Hoàng Y Toång tröôûng Gerhard Mueller vaø vò Toång thö kyù laø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Luis Ladaria S.I. Chính Ñöùc Hoàng Y cuøng vôùi 2 chuyeân gia ñaõ giôùi thieäu vaên kieän naøy trong cuoäc hoïp baùo taïi phoøng baùo chí Toøa Thaùnh.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ Huaán thò "Ad Resurgendum cum Christo" veà vieäc mai taùng vaø löu giöõ tro hoaû taùng:
Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin
Huaán thò "Ad Resurgendum cum Christo" veà vieäc mai taùng vaø löu giöõ tro hoaû taùng
1. Ñeå soáng laïi vôùi Ñöùc Kitoâ, chuùng ta phaûi cuøng cheát vôùi Ngöôøi, phaûi "lìa boû thaân xaùc ñeå ñeán ôû beân Chuùa" (2Cr 5,8). Trong Huaán thò Piam et constantem ngaøy 5.7.1963, Boä Thaùnh Vuï luùc aáy ñaõ quy ñònh phaûi "trung thaønh giöõ thoùi quen choân caát thi haøi caùc tín höõu", tuy nhieân vaãn noùi theâm raèng vieäc hoaû taùng "töï baûn chaát khoâng nghòch vôùi Kitoâ giaùo" vaø khoâng ñöôïc töø choái cöû haønh bí tích vaø nghi leã an taùng cho nhöõng ngöôøi muoán ñöôïc hoaû taùng, vôùi ñieàu kieän vieäc choïn caùch thöùc hoaû taùng khoâng phaûi vì lyù do "choái boû giaùo thuyeát Kitoâ giaùo, coù yù ñònh ly khai, hoaëc vì muoán choáng ñoái Giaùo Hoäi coâng giaùo hay Hoäi Thaùnh" [1]. Söï thay ñoåi naøy sau ñoù ñaõ ñöôïc ñöa vaøo Boä Giaùo Luaät La tinh (1983) vaø Boä Giaùo Luaät cuûa caùc Giaùo Hoäi Ñoâng phöông (1990).
Keå töø ñoù, vieäc hoaû taùng ñöôïc thöïc haønh khaù phoå bieán nôi moät soá quoác gia, nhöng ñoàng thôøi cuõng xuaát hieän taïi nhieàu nôi nhöõng yù töôûng ñoái nghòch vôùi ñöùc tin cuûa Hoäi Thaùnh. Sau khi tham vaán yù kieán cuûa Boä Phuïng töï vaø Kyû luaät caùc Bí tích, Hoäi ñoàng giaùo hoaøng veà caùc vaên baûn giaùo luaät, nhieàu Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc vaø Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm muïc Ñoâng phöông, Boä Giaùo Lyù Ñöùc tin xeùt thaáy caàn coâng boá moät Huaán thò môùi ñeå taùi xaùc ñònh nhöõng lyù chöùng veà giaùo thuyeát vaø muïc vuï daønh öu tieân cho vieäc ñòa taùng thi haøi caùc tín höõu, ñoàng thôøi cuõng aán ñònh nhöõng quy taéc lieân quan ñeán vieäc löu giöõ tro trong tröôøng hôïp hoaû taùng.
2. Söï phuïc sinh cuûa Ñöùc Kitoâ laø chaân lyù toät ñieåm cuûa ñöùc tin Kitoâ giaùo, ñöôïc rao giaûng ngay töø thôøi Hoäi thaùnh sô khai nhö laø yeáu toá chính yeáu cuûa maàu nhieäm Vöôït qua: "Tröôùc heát, toâi ñaõ truyeàn laïi cho anh em ñieàu maø chính toâi ñaõ laõnh nhaän, ñoù laø Ñöùc Kitoâ ñaõ cheát vì toäi loãi chuùng ta, ñuùng nhö lôøi Kinh Thaùnh, Ngöôøi ñaõ ñöôïc mai taùng, vaø ngaøy thöù ba ñaõ soáng laïi, ñuùng nhö lôøi Kinh Thaùnh. Ngöôøi ñaõ hieän ra vôùi oâng Keâpha, roài vôùi Nhoùm Muôøi Hai" (1Cr 15,3-5).
Qua caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi, Ñöùc Kitoâ ñaõ giaûi thoaùt chuùng ta khoûi toäi loãi, ñöa chuùng ta ñeán söï soáng môùi: "Ñöùc Kitoâ ñaõ soáng laïi töø coõi cheát bôûi vinh quang cuûa Chuùa Cha, ñeå chuùng ta cuõng ñöôïc soáng moät ñôøi soáng môùi" (Rm 6,4). Hôn nöõa, Ñöùc Kitoâ phuïc sinh laø nguyeân lyù vaø nguoàn maïch söï soáng laïi cuûa chuùng ta: "Ñöùc Kitoâ ñaõ soáng laïi töø coõi cheát, laø hoa quaû ñaàu muøa trong soá nhöõng ngöôøi ñaõ an nghæ [...] moïi ngöôøi phaûi cheát nôi Añam theá naøo, thì moïi ngöôøi cuõng seõ ñöôïc soáng trong Ñöùc Kitoâ nhö vaäy" (1Cr 15,20-22).
Neáu Ñöùc Kitoâ seõ cho chuùng ta soáng laïi trong ngaøy sau heát, thì baây giôø, moät caùch naøo ñoù, chuùng ta cuõng ñaõ soáng laïi vôùi Ngöôøi. Thaät vaäy, trong bí tích Thaùnh taåy, chuøng ta ñaõ ñöôïc dìm vaøo caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Ñöùc Kitoâ, vaø ñaõ ñöôïc ñoàng hoùa vôùi Ngöôøi caùch maàu nhieäm: "Ñaõ cuøng ñöôïc mai taùng vôùi Ñöùc Kitoâ trong bí tích Thaùnh taåy, anh em cuõng ñöôïc soáng laïi vôùi Ngöôøi trong nieàm tin vaøo quyeàn naêng cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ cho Ngöôøi soáng laïi töø coõi cheát" (Cl 2,12). Neân moät vôùi Ñöùc Kitoâ nhôø bí tích Thaùnh taåy, chuùng ta ñaõ thaät söï thoâng phaàn vaøo söï soáng cuûa Ñöùc Kitoâ phuïc sinh (x. Ep 2,6).
Nhôø Ñöùc Kitoâ, caùi cheát cuûa caùc tín höõu mang moät yù nghóa tích cöïc. Nhaõn quan Kitoâ giaùo veà caùi cheát ñöôïc dieãn ñaït thaät roõ neùt trong phuïng vuï cuûa Hoäi Thaùnh: "Laïy Chuùa, ñoái vôùi caùc tín höõu Chuùa, söï soáng thay ñoåi chöù khoâng maát ñi, vaø khi nôi nöông naùu ôû traàn gian bò huûy dieät tieâu tan, thì hoï laïi ñöôïc moät choã cö nguï vónh vieãn treân trôøi" [2]. Khi con ngöôøi cheát, linh hoàn rôøi khoûi thaân xaùc, nhöng khi soáng laïi, thaân xaùc chuùng ta seõ ñöôïc Thieân Chuùa ban cho söï soáng baát dieät, ñöôïc bieán ñoåi khi lieân keát laïi vôùi linh hoàn. Trong thôøi ñaïi ngaøy nay, Hoäi Thaùnh vaãn ñöôïc môøi goïi phaûi rao giaûng nieàm tin vaøo söï soáng laïi: "Nieàm tin cuûa caùc Kitoâ höõu chính laø söï soáng laïi töø coõi cheát, chuùng ta soáng khi tin nhö theá" [3].
3. Theo truyeàn thoáng töø bao ñôøi qua, Hoäi Thaùnh luoân mong muoán thi haøi ngöôøi quaù coá ñöôïc mai taùng trong caùc nghóa trang hoaëc taïi nhöõng ñòa ñieåm thaùnh thieâng [4].
Ñeå töôûng nhôù söï cheát, mai taùng vaø soáng laïi cuûa Chuùa, maàu nhieäm ñaõ raïng soi yù nghóa veà caùi cheát cuûa caùc tín höõu [5], vieäc ñòa taùng trôû thaønh caùch thöùc öu tieân vaø thích hôïp nhaát ñeå dieãn taû ñöùc tin vaø nieàm hy voïng vaøo söï phuïc sinh cuûa thaân xaùc [6].
Nhö moät ngöôøi meï luoân cuøng ñi vôùi ngöôøi Kitoâ höõu trong cuoäc löõ haønh traàn theá, Hoäi Thaùnh, trong Chuùa Kitoâ, phoù daâng cho Chuùa Cha ngöôøi con cuûa aân suûng vaø trao göûi thi haøi ngöôøi quaù coá vaøo loøng ñaát, vôùi nieàm hy voïng thaân xaùc aáy seõ ñöôïc phuïc sinh vinh hieån [7].
Qua vieäc choân caát thi haøi caùc tín höõu, Hoäi Thaùnh xaùc quyeát nieàm tin vaøo söï soáng laïi cuûa thaân xaùc [8], ñoàng thôøi cuõng cho thaáy giaù trò cao quyù cuûa thaân xaùc, moät thaønh phaàn thieát yeáu laøm neân caên cöôùc nhaân daïng cuûa moät con ngöôøi [9]. Vì theá, Hoäi Thaùnh khoâng theå chaáp nhaän nhöõng quan ñieåm vaø nghi leã haøm chöùa nhöõng yù nieäm sai laïc veà söï cheát, chaúng haïn xem ñoù laø söï trieät tieâu hoaøn toaøn cuûa moät con ngöôøi, hoaëc laø thôøi ñieåm cuûa söï tan bieán vaøo Meï-thieân nhieân hay vaøo vuõ truï vaïn vaät, hoaëc nhö moät giai ñoaïn cuûa tieán trình ñaàu thai sang kieáp khaùc, hoaëc nhö vieäc giaûi thoaùt chung cuoäc khoûi "nguïc tuø" thaân xaùc.
Hôn nöõa, ngoâi moä trong nghóa trang hay ôû nhöõng nôi thaùnh thieâng, thaät xöùng hôïp vôùi thaùi ñoä toân kính hay söï quyù troïng daønh cho thaân xaùc cuûa caùc tín höõu ñaõ qua ñôøi, thaân xaùc ñaõ trôû neân ñeàn thôø Chuùa Thaùnh Thaàn nhôø bí tích Thaùnh taåy, ñaõ trôû thaønh "khí cuï vaø phöông tieän chuyeån taûi ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn söû duïng ñeå thöïc hieän bao vieäc toát laønh" [10].
OÂng Toâbia, ngöôøi coâng chính, ñaõ ñöôïc ca ngôïi veà coâng traïng laäp ñöôïc tröôùc maët Thieân Chuùa khi oâng choân xaùc keû cheát [11], vaø Hoäi Thaùnh vaãn keå ñaây laø moät trong caùc haønh vi cuûa loøng thöông xoùt [12].
Sau cuøng, vieäc choân xaùc nhöõng tín höõu taïi caùc nghóa trang hay nhöõng nôi thaùnh thieâng nhaéc nhôû cho gia ñình cuõng nhö coäng ñoaøn tín höõu töôûng nhôù vaø caàu nguyeän cho nhöõng ngöôøi ñaõ qua ñôøi, ñoàng thôøi cuõng coå voõ vieäc suøng kính caùc vò töû ñaïo vaø caùc thaùnh.
Qua vieäc choân caát thi haøi taïi caùc nghóa trang, beân trong hoaëc beân caïnh nhaø thôø, truyeàn thoáng Kitoâ giaùo ñaõ neâu cao moái töông quan giöõa ngöôøi coøn soáng vaø keû ñaõ qua ñôøi, choáng laïi khuynh höôùng xem nheï, hoaëc caù nhaân hoùa söï kieän lieân quan ñeán caùi cheát vaø yù nghóa cuûa söï kieän naøy ñoái vôùi caùc Kitoâ höõu.
4. Trong tröôøng hôïp choïn caùch thöùc hoaû taùng vì lyù do veä sinh, kinh teá hay xaõ hoäi, phaûi chaéc chaén vieäc naøy khoâng laøm traùi vôùi yù muoán ñaõ ñöôïc noùi roõ hoaëc coù theå suy dieãn ñöôïc cuûa ngöôøi tín höõu vöøa qua ñôøi. Hoäi Thaùnh khoâng phaûn baùc thöïc haønh naøy treân bình dieän giaùo thuyeát, vì vieäc hoaû taùng khoâng taùc ñoäng gì ñeán linh hoàn, cuõng khoâng gaây caûn trôû gì trong vieäc Thieân Chuùa toaøn naêng laøm cho thaân xaùc keû ñaõ cheát ñöôïc soáng laïi trong ñôøi soáng môùi. Nhö theá, vieäc hoaû taùng, töï baûn chaát, khoâng haøm chöùa söï choái boû khaùch quan ñoái vôùi giaùo thuyeát Kitoâ giaùo veà söï baát töû cuûa linh hoàn vaø söï soáng laïi cuûa thaân xaùc [13].
Hoäi Thaùnh vaãn daønh öu tieân cho vieäc choân caát thi haøi ngöôøi quaù coá, vì vieäc naøy baøy toû caùch roõ raøng hôn söï toân troïng ñoái vôùi ngöôøi ñaõ khuaát. Tuy nhieân, vieäc hoaû taùng khoâng bò caám ñoaùn, "tröø khi ñöôïc thöïc hieän vôùi nhöõng lyù do nghòch laïi giaùo thuyeát Kitoâ giaùo" [14].
Trong tröôøng hôïp hoaû taùng khoâng vì nhöõng ñoäng löïc nghòch vôùi giaùo thuyeát Kitoâ giaùo, sau khi ñaõ cöû haønh nghi thöùc an taùng, Hoäi Thaùnh ñoàng haønh vôùi caùc tín höõu khi hoï choïn vieäc hoaû taùng, vaø ñöa ra nhöõng chæ daãn veà phuïng vuï vaø muïc vuï, ñaëc bieät löu yù ñeán vieäc traùnh taát caû nhöõng hình thöùc gaây göông muø hoaëc theå hieän söï baát caàn toân giaùo.
5. Neáu choïn caùch thöùc hoaû taùng vì nhöõng lyù do chính ñaùng, tro hoaû taùng coù theå ñöôïc löu giöõ taïi moät nôi xöùng ñaùng, chaúng haïn taïi nghóa trang, hoaëc trong moät soá tröôøng hôïp, taïi thaùnh ñöôøng hoaëc moät nôi daønh rieâng, ñöôïc cung hieán bôûi thaåm quyeàn Giaùo Hoäi.
Töø raát laâu, caùc coäng ñoaøn Kitoâ höõu vaãn luoân caàu nguyeän vaø töôûng nhôù nhöõng anh chò em tín höõu ñaõ qua ñôøi. Phaàn moä cuûa hoï trôû thaønh nôi caàu nguyeän, töôûng nhôù vaø suy nieäm. Ngöôøi tín höõu ñaõ ly traàn vaãn thuoäc veà Hoäi Thaùnh, moät coäng ñoaøn tin "coù söï hieäp thoâng giöõa toaøn theå caùc tín höõu Chuùa Kitoâ, nhöõng ngöôøi ñang treân ñöôøng löõ haønh traàn theá, nhöõng ngöôøi ñang traûi qua thôøi gian thanh luyeän, vaø nhöõng ngöôøi ñang höôûng phuùc thieân ñaøng, taát caû laøm neân moät Hoäi Thaùnh duy nhaát" [15].
Vieäc löu giöõ tro hoaû taùng taïi moât nôi thieâng thaùnh, giuùp cho nhöõng ngöôøi ñaõ ly traàn khoâng bò laõng queân trong lôøi caàu nguyeän vaø töôûng nhôù cuûa gia ñình cuõng nhö cuûa coäng ñoaøn Kitoâ höõu. Caùch thöùc naøy vöøa giuùp traùnh ñöôïc thaùi ñoä laõng queân hoaëc thieáu loøng hieáu kính ñoái vôùi ngöôøi quaù coá, ñieàu vaãn coù theå xaûy ra, nhaát laø sau khi theá heä keá caän cuûa ngöôøi aáy cuõng ñaõ qua ñi, vöøa giuùp ngaên ngöøa nhöõng thöïc haønh khoâng phuø hôïp hoaëc pha laãn meâ tín dò ñoan.
6. Vì nhöõng lyù do keå treân, khoâng ñöôïc pheùp löu giöõ tro hoaû taùng taïi tö gia. Chæ trong nhöõng tröôøng hôïp nghieâm troïng vaø ngoaïi leä, tuøy thuoäc vaøo caùc ñieàu kieän vaên hoùa ñòa phöông, vò Giaùm muïc thöôøng quyeàn, vôùi söï ñoàng thuaän cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc hoaëc Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc caùc Giaùo Hoäi Ñoâng phöông, môùi coù theå cho pheùp löu giöõ tro hoaû taùng taïi tö gia. Tuy nhieân, khoâng ñöôïc pheùp phaân chia tro hoaû taùng cho caùc nhoùm thaønh vieân khaùc nhau trong gia ñình, vaø phaûi luoân giöõ thaùi ñoä troïng kính xöùng hôïp trong vieäc löu giöõ tro hoaû taùng nhö theá.
7. Ñeå traùnh nhöõng hình thöùc mang tính caùch phieám thaàn thuyeát, thieân nhieân thuyeát vaø hö voâ thuyeát, khoâng ñöôïc pheùp vung tro hoaû taùng leân khoâng, raûi treân maët ñaát, ñoå xuoáng soâng bieån, hay laøm caùch thöùc naøo khaùc, cuõng khoâng ñöôïc giöõ tro hoaû taùng trong caùc kyû vaät, ñoà trang söùc hay vaät duïng naøo khaùc. Nhöõng caùch laøm naøy khoâng theå bieän minh baèng nhöõng lyù do ñöôïc vieän daãn ñeå hoaû taùng nhö veä sinh, xaõ hoäi hay kinh teá.
8. Trong tröôøng hôïp ngöôøi quaù coá baøy toû coâng khai yù muoán phaûi ñöôïc thieâu xaùc vaø tro hoaû taùng phaûi ñöôïc tung raéc phaân taùn vì nhöõng lyù do nghòch vôùi ñöùc tin Kitoâ giaùo, khoâng ñöôïc cöû haønh nghi leã an taùng Kitoâ giaùo cho ngöôøi aáy, theo nhö Giaùo luaät quy ñònh [16].
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, ngaøy 18 thaùng 3 naêm 2016, trong buoåi tieáp kieán Ñöùc Hoàng Y Chuû tòch kyù teân döôùi ñaây, ñaõ pheâ chuaån vaø ban chæ thò phaûi coâng boá Huaán thò naøy, ñöôïc thoâng qua trong phieân hoïp khoaùng ñaïi cuûa Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin ngaøy 2 thaùng 3 naêm 2016.
Roâma, töø Vaên phoøng Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin, ngaøy 15 thaùng 8 naêm 2016, Ñaïi leã Ñöùc Trinh Nöõ Maria veà trôøi
Hoàng y Gerhard Muller
Boä tröôûng
Luis F. Ladaria, S.I.
Toång giaùm muïc hieäu toaø Thibica
Thö kyù