Ñöùc Phanxicoâ tham döï Kyû Nieäm
500 naêm Phong Traøo Caûi Caùch
taïi Lund, Thuïy Ñieån
Ñöùc Phanxicoâ tham döï Kyû Nieäm 500 naêm Phong Traøo Caûi Caùch taïi Lund, Thuïy Ñieån.
Roma (VietCatholic News 16-10-2016) - Toøa Thaùnh vaø sau ñoù, Toøa Giaùm Muïc Coâng Giaùo Stockholm, ñaõ leân chöông trình cho chuyeán toâng du 2 ngaøy, 31 thaùng 10 vaø 1 thaùng 11 naêm 2016 taïi Thuïy Ñieån, cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ.
Chuyeán toâng du ñöa ngaøi tôùi hai thaønh phoá Lund vaø Malmo naøy seõ chia thaønh hai phaàn: phaàn ñaàu bao goàm buoåi caàu nguyeän ñaïi keát taïi Nhaø Thôø Chính Toøa Lund (cuûa Giaùo Hoäi Lutheâroâ) vaø cuoäc gaëp gôõ cuõng coù tính ñaïi keát sau ñoù taïi Malmo Arena, vaøo ngaøy 31 thaùng Möôøi; phaàn hai seõ laø Thaùnh Leã cho ngöôøi Coâng Giaùo Thuïy Ñieån taïi Swedbank Stadion ôû Malmo, vaøo hoâm sau, 1 thaùng Möôøi Moät naêm 2016.
Dòp naøy, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ seõ ñöôïc Thuû Töôùng Thuïy Ñieån tieáp ñoùn; vaø ngaøi seõ gaëp gôõ Hoaøng Gia Thuïy Ñieån taïi Lund. Nhöng caùi ñinh cuûa chuyeán ñi seõ laø cuoäc gaëp gôõ ñaïi keát kyû nieäm 500 naêm khôûi ñaàu Phong Traøo Caûi Caùch, theå hieän qua ba bieán coá: buoåi caàu nguyeän ñaïi keát taïi Nhaø Thôø Chính Toøa Lund, bieán coá ñaïi keát taïi Malmo Arena vaø cuoäc gaëp gôõ Ñoaøn Ñaïi Bieåu Ñaïi Keát cuõng taïi Malmo Arena.
Buoåi caàu nguyeän ñaïi keát chæ daønh cho khaùch môøi, tuy ñöôïc phaùt tuyeán treân heä thoáng truyeàn hình coâng coäng cuûa Thuïy Ñieån. Bieán coá ñaïi keát daønh cho coâng chuùng coù mua veù. Bieán coá naøy bao goàm caùc sinh hoaït ca haùt, phim aûnh, keå truyeän vaø laøm chöùng mang naëng söù ñieäp hy voïng, hieäp thoâng vaø traùch nhieäm ñoái vôùi theá giôùi. Giaù veù leân tôùi 13 euros; soá tieàn thu ñöôïc seõ hoaøn toaøn daønh cho ngöôøi tî naïn Syria. Söùc chöùa cuûa Malmo Arena khoâng quaù 10 ngaøn ngöôøi. Thaùnh Leã taïi Swedbank Stadion toái ña seõ ñöôïc khoâng quaù 20 ngöôøi tham döï, vì soá veù daønh cho bieán coá naøy chæ laø 19,000. Veù mieãn phí vaø khoâng caàn phaûi laø Coâng Giaùo môùi coù ñöôïc, nhöng ngöôøi tham döï ñöôïc khuyeán caùo mang theo theû caên cöôùc. Ban toå chöùc keâu goïi caû ngöôøi töø Ñan Maïch, Na Uy vaø caùc nöôùc laân caän tham döï.
Thaønh thöû coù theå noùi, chuyeán toâng du Thuïy Ñieån nheï veà soá ngöôøi nhöng naëng veà yù nghóa ñaïi keát.
Taïi sao laïi ôû Lund?
Lieân Minh Lutheâroâ Theá Giôùi (LWF) vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo thoaû thuaän choïn Lund laøm nôi toå chöùc leã kyû nieäm ñaïi keát. Taïi sao? Ta bieát Luther laø ngöôøi Ñöùc, khoâng phaûi ngöôøi Thuïy Ñieån; ñaùng lyù neân toå chöùc bieán coá naøy taïi Augsburg, nôi töøng coâng boá Tuyeân Boá chung veà Söï Coâng Chính Hoùa naêm 1999, hay taïi Erfurt, nôi thaày doøng Augustinoâ laø Luther töøng vaøo tu vaø laø nôi Ñöùc Beâneâñictoâ XVI giaûng naêm 2011. Hoaëc ít ra cuõng laø Wartburg gaàn Eisenach, nôi Luther dòch Taân Öôùc töø tieáng Hy Laïp qua tieáng Ñöùc, laøm vieäc caät löïc trong suoát 10 tuaàn leã naêm 1522. Nhöng Thuïy Ñieån cuõng coù nhieàu ñieàu ñaùng ghi: noù laø quoác gia ñaàu tieân chaáp nhaän Phong Traøo Caûi Caùch trong theá kyû 16; Olaus Petri ñöôïc goïi laø "Martin Luther cuûa Thuïy Ñieån". Petri, ngöôøi trôû thaønh moät muïc sö ôû Stockholm naêm 1524, töøng hoïc chung vôùi Luther ôû Wittenberg, cuõng nhö em oâng laø Laurentius Petri. Nhôø hoï, Taân Öôùc ñaõ ñöôïc dòch sang tieáng Thuïy Ñieån naêm 1526, tieáp theo laø troïn boä Thaùnh Kinh baèng tieáng Thuïy Ñieån naêm 1571.
Moät ñieàu cuõng ñaùng ghi laø chính taïi Lund, caùc Giaùo Hoäi Lutheâroâ ñaõ gaëp nhau vaø thaønh laäp ra Lieân Minh Lutheâroâ Theá giôùi naêm 1947, ñeán nay gaàn 70 naêm.
Coøn ngaøy 31 thaùng 10 voán laø Ngaøy Theä Phaûn. Vì chính ngaøy naøy naêm 1517, Martin Luther ñaõ ñoùng ñinh 95 chuû ñeà cuûa oâng leân cöûa ra vaøo Nhaø Thôø Wittenberg. Thaønh thöû cuoäc gaëp gôõ laàn naøy coù lieân heä vôùi 500 naêm ngaøy khôûi ñaàu Phong Traøo Caûi Caùch theá giôùi. Cuoäc gaëp gôõ cuõng ñeå kyû nieäm 50 cuoäc ñoái thoaïi ñaïi keát giöõa ngöôøi Lutheâroâ vaø ngöôøi Coâng Giaùo. Chuyeán toâng du Thuïy Ñieån cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ laø chuyeán vieáng thaêm thöù hai cuûa caùc vò giaùo hoaøng thôøi nay. Ñöùc Gioan Phaoloâ II töøng vieáng nöôùc naøy naêm 1989.
Chuyeán vieáng thaêm naøy laø keát quaû cuûa moät dieãn trình ñoái thoaïi traûi daøi nhieàu thaäp nieân. Moác ñaùng löu yù cuûa dieãn trình naøy laø vaên kieän "Töø Tranh Chaáp tôùi Hieäp Thoâng" coâng boá naêm 2013. Trong vaên kieän naøy, ngöôøi Lutheâroâ vaø ngöôøi Coâng Giaùo baøy toû buoàn saàu vaø hoái tieác tröôùc noãi ñau ñôùn hoï töøng gaây ra cho nhau, nhöng cuõng taï ôn vì caùc taàm nhìn thoâng saùng ñöôïc caû ñoâi beân ñoùng goùp. Ñoàng thôøi, hoï cuõng nhaán maïnh tôùi traùch nhieäm chung phaûi leân tieáng noùi veà ñöùc tin Kitoâ Giaùo, ít nhaát baèng caùc coâng trình coâng lyù vaø hoøa bình.
Keát quaû cuûa 50 naêm ñoái thoaïi kieân nhaãn
Vaøo thôøi ñieåm coâng boá chuyeán ñi cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng hoài thaùng Gieâng naêm 2016, Ñöùc Cha Brian Farrell, Thö Kyù Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng veà Coå Vuõ Hôïp Nhaát Kitoâ Giaùo, cho hay: trong quaù khöù, moïi leã kyû nieäm cuûa Theä Phaûn ñeàu laø nhöõng khoaûnh khaéc "tranh chaáp vaø thuø nghòch". Bieán coá laàn naøy laø keát quaû cuûa 50 naêm kieân nhaãn ñoái thoaïi giöõa Hoäi Ñoàng cuûa ngaøi vaø LWF.
Cuoäc ñoái thoaïi treân ñaõ thöïc hieän ñöôïc nhieàu tieán boä coù yù nghóa vì "chuùng ta ñaõ coù theå vaøo taän taâm ñieåm caùc tranh caõi cuûa theá kyû 16" vaø ñoàng thôøi, khai trieån moät caùi hieåu môùi, tín thaùc laãn nhau vaø khaû naêng laøm vieäc thöïc söï vôùi nhau trong nhieàu döï aùn. Theo ngaøi, bieán coá naøy xuaát hieän "gaàn nhö moät chöõ kyù vaøo cuoái 50 naêm naøy vaø môû ra moät giai ñoaïn ñoái thoaïi tích cöïc môùi meû vôùi theá giôùi Theä Phaûn".
Ñöùc Cha Farrell noùi raèng giaùo daân thöôøng hay noân noùng tröôùc ñaø chaäm chaïp cuûa cuoäc ñoái thoaïi thaàn hoïc, nhöng theo ngaøi, "Caùc Giaùo Hoäi caàn phaûi chaéc chaén ñeå caùc böôùc ñöa ra töông hôïp vôùi kho taøng söï thaät thaâm caên cuûa mình".
Suy nghó veà caùc hoàng phuùc ñöôïc Phong Traøo Theä Phaûn ñoùng goùp cho theá giôùi Kitoâ Giaùo, Ñöùc Cha Farrell cho hay: ñieàu roõ raøng laø Luther noùi söï thaät khi oâng phaûn khaùng nhieàu laïm duïng trong Giaùo Hoäi, nhöõng laïm duïng maø Coâng Ñoàng Trent thôøi ñoù ñaõ coá gaéng söûa chöõa. Trong caùc cuoäc ñaáu tranh vaø tranh chaáp tieáp theo sau Cuoäc Caûi Caùch, hai beân trôû neân cöùng raén trong vieäc baùc boû nhau "ñeán noãi yù nieäm cho raèng Luther ñuùng" trong moät soá vaán ñeà ñaõ bò maát huùt.
Chuû ñeà cuoäc gaëp gôõ
Ngaøy 1 thaùng Saùu naêm 2016, Lieân Ñoaøn Lutheâroâ Theá Giôùi vaø Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng Coå Vuõ Hôïp Nhaát Kitoâ Giaùo ñaõ ra moät tuyeân boá chung cho thaáy: bieán coá kyû nieäm ñöôïc toå chöùc quanh caùc chuû ñeà taï ôn, hoaùn caûi vaø daán thaân laøm chöùng taù chung. "Muïc ñích laø noùi leân caùc hoàng phuùc cuûa Phong Traøo Caûi Caùch vaø xin ôn tha thöù cho söï chia reõ do caùc Kitoâ höõu cuûa caû hai truyeàn thoáng phaïm phaûi".
Nhaø Thôø Chính Toøa Lund seõ laø nôi hoäi ngoä cho buoåi caàu nguyeän chung döïa treân caùc höôùng daãn phuïng vuï Coâng Giaùo - Lutheâroâ, töïa ñeà laø "Caàu Nguyeän Chung", môùi ñöôïc coâng boá gaàn ñaây; caùc höôùng daãn naøy döïa vaøo Phuùc Trình "Töø Tranh Chaáp tôùi Hieäp Thoâng". Coøn bieán coá taïi Malmo Arena seõ daønh cho caùc sinh hoaït noùi leân vieäc laøm chöùng chung cuûa ngöôøi Coâng Giaùo vaø ngöôøi Lutheâroâ treân theá giôùi, theå hieän qua vieäc laøm chung cuûa hai cô quan Phuïc Vuï Theá Giôùi LWF vaø Caritas Quoác Teá trong caùc laõnh vöïc chaêm soùc tî naïn, xaây döïng hoøa bình vaø coå vuõ coâng lyù moâi tröôøng.
Nhaân dòp naøy, Chuû Tòch LWF Younan vaø Toång Thö Kyù LWF Junge cho hay: "Khi caùc coäng ñoàng tìm ñöôïc ñöôøng thoaùt ra khoûi tranh chaáp, hoï coù söùc maïnh. Nôi Chuùa Kitoâ, chuùng toâi ñöôïc khuyeán khích cuøng nhau phuïc vuï trong theá giôùi. Vieäc kyû nieäm chung naøy laø moät chöùng taù cho tình yeâu vaø nieàm hy voïng maø taát caû chuùng ta cuøng coù nhôø ôn thaùnh cuûa Thieân Chuùa".
Ñöùc Hoàng Y Kurt Koch, Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng veà Coå Vuõ Hôïp Nhaát Kitoâ Giaùo giaûi thích theâm: "Nhôø cuøng nhau taäp trung vaøo tính trung taâm cuûa vaán ñeà Thieân Chuùa vaø phöông thöùc tieáp caän qui Kitoâ, ngöôøi Lutheâroâ vaø ngöôøi Coâng Giaùo seõ coù khaû naêng toå chöùc vieäc töôûng nieäm ñaïi keát Phong Traøo Caûi Caùch, khoâng chæ theo caùch thöïc tieãn, maø coøn theo caûm thöùc ñöùc tin saâu xa ñoái vôùi Chuùa Kitoâ chòu ñoùng ñinh vaø soáng laïi".
Höôùng veà töông lai vaø ñaïi keát baùc aùi
Ngaøy 13 thaùng Möôøi naêm 2016, nhaân dòp gaëp maët khoaûng 1,000 ngöôøi Lutheâroâ haønh höông taïi Vatican, ñeå chuaån bò cho leã kyû nieäm noùi treân, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ khuyeán khích hoï tìm kieám hôïp nhaát baèng ñöùc baùc aùi: "khi phuïc vuï nhöõng ngöôøi thieáu thoán nhaát, ta caûm nghieäm ñöôïc raèng mình ñaõ hôïp nhaát; chính tình yeâu Thieân Chuùa ñaõ hôïp nhaát chuùng ta".
Ngaøi cuõng noùi tôùi vieäc ngöôøi Coâng Giaùo vaø ngöôøi Lutheâroâ voán laø thaønh phaàn cuûa cuøng moät thaân theå Chuùa Kitoâ. "Thaùnh Toâng Ñoà Phaoloâ daïy chuùng ta raèng vôùi Pheùp Röûa, taát caû chuùng ta ñaõ laäp ra moät Thaân Theå cuûa Chuùa Kitoâ. Caùc chi theå khaùc nhau, nhung thöïc söï, chæ laø moät thaân theå".
Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi tieáp: "chính vì theá, chuùng ta thuoäc veà nhau vaø khi moät ngöôøi ñau, moïi ngöôøi cuøng ñau, khi moät ngöôøi haân hoan, moïi ngöôøi ñeàu haân hoan (xem 1Cr 12: 12-26). Chuùng ta haõy tieáp tuïc tin töôûng vaøo haønh trình ñaïi keát cuûa chuùng ta, vì chuùng ta bieát raèng, baát chaáp nhieàu caâu hoûi boû ngoû vaãn ñang phaân reõ chuùng ta, chuùng ta ñaõ hôïp nhaát roài. Ñieàu hôïp nhaát chuùng ta nhieàu hôn ñieàu chia reõ chuùng ta".
Nhaân dòp naøy, Ñöùc Phanxicoâ caùm ôn Chuùa ñaõ höôùng daãn ngöôøi Lutheâroâ vaø ngöôøi Coâng Giaùo treân ñöôøng "töø tranh chaáp tôùi hieäp thoâng". Doïc con ñöôøng naøy, "chuùng ta traûi nghieäm nhieàu caûm xuùc laãn loän: ñau buoàn vì chia reõ vaãn coøn giöõa chuùng ta, nhöng cuõng haân hoan vì tình anh em ñaõ tìm ñöôïc".
Veà cuoäc gaëp gôõ cuoái thaùng Möôøi naêm 2016 taïi Lund, ngaøi noùi: chuùng ta "töôûng nieäm, sau 5 theá kyû, vieäc khôûi ñaàu cuoäc caùi caùch cuûa Luther vaø caùm ôn Chuùa vì 50 naêm ñoái thoaïi chính thöùc giöõa ngöôøi Lutheâroâ vaø ngöôøi Coâng Giaùo. Phaàn chuû yeáu cuûa cuoäc kyû nieäm naøy seõ höôùng caùi nhìn cuûa chuùng ta veà töông lai, veà moät chöùng taù Kitoâ Giaùo chung trong theá giôùi ngaøy nay, moät theá giôùi ñang heát söùc khaùt khao Thieân Chuùa vaø loøng thöông xoùt cuûa Ngöôøi. Chöùng taù maø theá giôùi ñang mong ñôïi nôi chuùng ta chuû yeáu laø chöùng taù laøm hieån hieän loøng thöông xoùt maø Thieân Chuùa daønh cho chuùng ta qua vieäc phuïc vuï ngöôøi ngheøo, ngöôøi beänh, nhöõng ngöôøi rôøi boû queâ höông tìm moät töông lai toát ñeïp hôn cho hoï vaø cho nhöõng ngöôøi thaân yeâu cuûa hoï".
Ngaøi cuõng khuyeân hoï, nhaát laø ngöôøi treû, haõy ñeå cuoäc ñoái thoaïi tín lyù cho caùc nhaø thaàn hoïc, coøn hoï haõy laø "caùc chöùng taù cuûa loøng thöông xoùt... luoân tìm cô hoäi gaëp gôõ nhau, bieát nhau nhieàu hôn, caàu nguyeän vôùi nhau vaø giuùp ñôõ laãn nhau vaø giuùp ñôõ moïi ngöôøi thieáu thoán. Nhö theá, thoaùt khoûi thieân kieán vaø chæ tín thaùc vaøo Tin Möøng cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, loan baùo hoøa bình vaø hoaø giaûi, caùc baïn seõ laø nhöõng ngöôøi chuû ñaïo thöïc söï cuaû moät muøa môùi trong cuoäc haønh trình naøy, moät cuoäc haønh trình, vôùi ôn Chuùa trôï giuùp, seõ daãn tôùi hieäp thoâng troïn veïn".
Vuõ Vaên An