Dieãn Vaên cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ
trong cuoäc gaëp gôõ
Thöôïng Phuï Chính Thoáng Ilia II taïi Georgia
Dieãn Vaên cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ trong cuoäc gaëp gôõ Thöôïng Phuï Chính Thoáng Ilia II taïi Georgia.
Tbilisi (VietCatholic News 1-10-2016) - Chieàu thöù saùu 30 thaùng 9 naêm 2016, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeán toøa Thöôïng Phuï Chính Thoáng luùc gaàn 5 giôø chieàu giôø ñòa phöông, vaø ñöôïc Ñöùc Thöôïng Phuï Ilia II tieáp ñoùn.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ Dieãn Vaên cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ trong cuoäc gaëp gôõ Thöôïng Phuï Chính Thoáng Ilia II taïi Georgia:
Thöa Ñöùc Thöôïng Phuï, quaû laø moät nieàm vui lôùn lao vaø moät aân suûng ñaëc bieät ñöôïc hieän dieän vôùi ngaøi, vaø vôùi caùc vò Giaùo Ñoâ ñaùng kính, caùc Toång Giaùm Muïc vaø Giaùm Muïc, thaønh vieân cuûa Thaùnh Coâng Ñoàng. Toâi xin kính chaøo Thuû töôùng Chính phuû vaø taát caû quùi ñaïi dieän theá giôùi hoïc thuaät vaø vaên hoùa.
Vôùi chuyeán vieáng thaêm lòch söû ñaàu tieân cuûa moät vò Thöôïng Phuï Georgia taïi Vatican, ngaøi ñaõ môû ra moät chöông môùi trong caùc moái lieân heä giöõa Giaùo Hoäi Chính thoáng Georgia vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Vaøo dòp ñoù, ngaøi ñaõ trao ñoåi vôùi Giaùm Muïc Roâma nuï hoân hoøa bình vaø cam keát caàu nguyeän cho nhau. Nhôø caùch naøy, ñaõ coù söï taêng cöôøng caùc moái quan heä ñaày yù nghóa voán toàn taïi giöõa caùc coäng ñoàng cuûa chuùng ta töø nhöõng theá kyû ñaàu cuûa Kitoâ giaùo. Caùc daây noái keát naøy ñaõ ñöôïc cuûng coá vaø ñöôïc ñaëc tröng hoùa baèng söï thaân aùi vaø loøng toân troïng, hieån hieän trong söï chaøo ñoùn noàng nhieät ôû ñaây ñoái vôùi caùc phaùi vieân vaø ñaïi dieän cuûa toâi. Caùc daây noái keát cuûa chuùng ta cuõng hieån hieän trong caùc döï aùn nghieân cöùu vaø tìm toøi ñang ñöôïc theo ñuoåi taïi caùc Vaên Khoá Vatican vaø taïi caùc Giaùo Hoaøng Ñaïi Hoïc bôûi caùc thaønh vieân tín höõu cuûa Giaùo Hoäi Chính Thoáng Georgia. Cuõng vaäy, ngöôøi ta thaáy taïi Roâma söï hieän dieän cuûa moät coäng ñoàng Georgia ñöôïc söï hieáu khaùch cuûa moät nhaø thôø trong giaùo phaän toâi; vaø trong söï hôïp taùc vôùi coäng ñoàng Coâng Giaùo ñòa phöông, ñaëc bieät treân bình dieän vaên hoùa. Nhö moät ngöôøi haønh höông vaø moät ngöôøi baïn, toâi ñaõ ñeán laõnh thoå ñöôïc chuùc laønh naøy khi Naêm Thaùnh Thöông Xoùt daønh cho ngöôøi Coâng Giaùo saép söûa keát thuùc. Thaùnh Gioan Phaoloâ II cuõng ñaõ ñeán ñaây thaêm vieáng, ngöôøi ñaàu tieân trong soá nhöõng ngöôøi keá vò Thaùnh Pheâroâ ñaõ laøm vaäy trong thôøi ñieåm raát quan troïng tröôùc ngöôõng cöûa Naêm Thaùnh 2000: ngaøi ñeán ñeå cuûng coá "sôïi daây noái keát saâu naëng vaø maïnh meõ" vôùi Toaø Roâma ( Dieãn Vaên taïi Leã Chaøo möøng, Tbilisi, 8 Thaùng 11 naêm 1999) vaø ñeå nhaéc nhôù "söï ñoùng goùp cuûa Georgia, ngaõ tö ñöôøng coå xöa cuûa vaên hoùa vaø truyeàn thoáng, vaøo vieäc xaây döïng ... moät neàn vaên minh môùi cuûa tình yeâu" (Baøi dieãn vaên, Cuoäc Gaëp Gôõ vôùi Ñöùc Thöôïng Phuï vaø Thaùnh Hoäi Ñoàng, Tbilisi, ngaøy 8 thaùng 11 naêm 1999) laø ñieàu caàn thieát xieát bao, ôû ngöôõng cöûa Ñeä Tam Thieân Nieân Kyû Kitoâ Giaùo.
Giôø ñaây, Chuùa Quan Phoøng cho pheùp chuùng ta gaëp nhau moät laàn nöõa, vaø tröôùc moät theá giôùi khao khaùt thöông xoùt, hôïp nhaát vaø hoøa bình, Ngöôøi yeâu caàu chuùng ta haêng haùi cam keát ñoåi môùi laïi cam keát cuûa chuùng ta ñoái vôùi caùc daây lieân keát ñang toàn taïi giöõa chuùng ta, maø nuï hoân hoøa bình vaø voøng oâm huynh ñeä cuûa chuùng ta laø moät daáu chæ huøng hoàn. Giaùo Hoäi Chính thoáng Georgia, baét nguoàn töø vieäc rao giaûng cuûa caùc Toâng Ñoà, ñaëc bieät laø cuûa Thaùnh Toâng Ñoà Anreâ, vaø Giaùo Hoäi Roâma, ñöôïc thaønh laäp treân söï töû ñaïo cuûa Thaùnh Toâng Ñoà Pheâroâ, ñöôïc ban aân suûng ñeå hoâm nay ñoåi môùi laïi veû ñeïp cuûa tình huynh ñeä toâng ñoà, nhaân danh Chuùa Kitoâ vaø vì vinh quang cuûa Ngöôøi. Pheâroâ vaø Anreâ thöïc söï laø anh em: Chuùa Gieâsu keâu goïi hoï boû löôùi caù cuûa hoï vaø cuøng nhau trôû thaønh nhöõng ngöôøi chaøi löôùi ngöôøi (xem Mc 1: 16-17). Thöa hieàn huynh, chuùng ta haõy ñeå Chuùa Gieâsu nhìn chuùng ta moät laàn nöõa, chuùng ta haõy, moät laàn nöõa, traûi nghieäm söï haáp daãn trong lôøi ngaøi keâu goïi ta töø boû moïi söï, voán ngaên caûn ta cuøng nhau tuyeân xöng söï hieän dieän cuûa Ngöôøi.
Trong vieäc naøy, chuùng ta ñöôïc naâng ñôõ bôûi tình yeâu voán ñaõ bieán ñoåi cuoäc soáng cuûa caùc Toâng Ñoà. Ñaây laø moät tình yeâu voâ saùnh, moät tình yeâu maø Thieân Chuùa voán nhaäp theå: "khoâng coù tình yeâu naøo lôùn hôn tình yeâu cuûa ngöôøi hieán maïng soáng mình vì baïn höõu" (Ga 15:13). Chuùa ñaõ ban tình yeâu naøy cho chuùng ta, ñeå chuùng ta coù theå yeâu thöông nhau nhö Ngöôøi ñaõ yeâu thöông chuùng ta (x Ga 15:12). Veà phöông dieän naøy, nhö theå nhaø thô vó ñaïi cuûa laõnh thoå naøy, Shota Rustaveli, muoán ngoû vôùi chuùng ta moät soá lôøi noåi tieáng cuûa oâng: "Caùc baïn coù ñoïc thaáy caùc Toâng Ñoà ñaõ vieát theá naøo veà tình yeâu, ñaõ noùi theá naøo, ñaõ khen ngôïi noù ra sao khoâng? Haõy bieát tình yeâu naøy, vaø höôùng taâm trí vaøo nhöõng lôøi naøy: tình yeâu naâng chuùng ta leân "(Hieäp Só Trong Da Coïp, caâu 791). Thöïc theá, tình yeâu cuûa Chuùa naâng chuùng ta leân, vì noù cho pheùp chuùng ta vöôït leân treân nhöõng hieåu laàm trong quaù khöù, leân treân caùc tính toaùn cuûa hieän taïi vaø caùc lo sôï ñoái vôùi töông lai.
Ngöôøi daân Georgia, qua nhieàu theá kyû, ñaõ laøm chöùng cho söï vó ñaïi cuûa tình yeâu naøy. Trong tình yeâu naøy, hoï ñaõ tìm thaáy söùc maïnh ñeå ñöùng leân moät laàn nöõa sau voâ soá thöû thaùch; chính trong tình yeâu naøy, hoï ñaõ ñaït tôùi tuyeät ñænh cuûa veû ñeïp ngheä thuaät phi thöôøng nhö moät trong caùc nhaø thô vó ñaïi cuûa ngaøi ñaõ vieát: Khoâng coù tình yeâu, "khoâng coù maët trôøi cai trò treân voøm trôøi" vaø "khoâng coù veû ñeïp cuõng nhö söï baát töû naøo" cho con ngöôøi (Galaktion Tabidze, Neáu Khoâng Coù Tình Yeâu). Trong tình yeâu coù chính leõ hieän höõu cuûa veû ñeïp baát töû trong di saûn vaên hoùa cuûa ngaøi ñöôïc theå hieän raát nhieàu caùch khaùc nhau, nhö trong aâm nhaïc, hoäi hoïa, kieán truùc vaø khieâu vuõ. Ngaøi, thöa hieàn huynh thaân meán, ngaøi ñaõ ñem laïi moät bieåu thöùc xöùng ñaùng cho neàn vaên hoùa cuûa ngaøi moät caùch ñaëc bieät qua caùc soaïn phaåm noåi baät cuûa ngaøi veà thaùnh ca, moät soá thaäm chí baèng tieáng Latinh vaø raát ñöôïc traân quyù trong truyeàn thoáng Coâng Giaùo. Caùc soaïn phaåm naøy laøm giaøu kho taøng ñöùc tin vaø vaên hoùa cuûa ngaøi, voán laø moät moùn quaø ñoäc ñaùo taëng cho Kitoâ giaùo vaø nhaân loaïi; moùn quaø naøy xöùng ñaùng ñöôïc bieát ñeán vaø ñaùnh giaù cao bôûi moïi ngöôøi.
Lòch söû veû vang cuûa Tin Möøng treân laõnh thoå naøy mang ôn moät caùch ñaëc bieät nôi Thaùnh Nino, ngöôøi voán ñöôïc coi ngang haøng vôùi caùc toâng ñoà: ngaøi truyeàn baù ñöùc tin vôùi moät hình thöùc thaùnh giaù ñaëc bieät laøm baèng caønh nho. Thaùnh gía naøy khoâng trô truïi, vì hình aûnh caây nho, ngoaøi vieäc sinh nhieàu hoa traùi nhaát ôû laõnh thoå naøy, coøn ñaïi dieän cho Chuùa Gieâsu. Thöïc vaäy, Ngöôøi laø "caây nho thaät"; Ngöôøi yeâu caàu caùc toâng ñoà cuûa Ngöôøi phaûi gheùp vöõng vaøng vaøo Ngöôøi, heät nhö caùc choøi non, ñeå sinh hoa keát quaû (x Ga 15: 1-8). Ñeå Tin Möøng coù theå ñôm hoa keát traùi caû trong thôøi ta, thöa ngöôøi anh em thaân yeâu, chuùng ta ñöôïc yeâu caàu ôû laïi vöõng vaøng trong Chuùa vaø keát hôïp vôùi nhau hôn nöõa. Voâ soá caùc vò thaùnh, nhöõng vò maø ñaát nöôùc naøy coù nhieàu, khuyeán khích chuùng ta ñaët Tin Möøng leân treân heát vaø truyeàn baù Tin Möøng nhö trong quaù khöù, thaäm chí nhieàu hôn theá nöõa, khoâng bò haïn cheá bôûi thaønh kieán nhöng môû loøng ra ñoùn nhaän tính môùi meû tröôøng cöûu cuûa Thieân Chuùa. Öôùc chi caùc khoù khaên khoâng phaûi laø trôû ngaïi, nhöng ñuùng hôn laø kích thích ñeå hieåu nhau nhieàu hôn, ñeå chia seû nhöïa soáng quan troïng cuûa ñöùc tin, ñeå taêng cöôøng vieäc caàu nguyeän cho nhau vaø ñeå hôïp taùc vaøo vieäc baùc aùi toâng ñoà trong chöùng taù chung cuûa chuùng ta, ñeå vinh danh Thieân Chuùa treân trôøi vaø phuïc vuï hoøa bình döôùi ñaát.
Ngöôøi daân Georgia thích leã laïc, vôùi hoa traùi caây nho, hoï chuùc nhau nhöõng giaù trò quyù giaù nhaát cuûa hoï. Tham döï vaøo vieäc toân vinh tình yeâu cuûa hoï, tình baèng höõu ñöôïc daønh cho moät vò trí ñaëc bieät. Nhaø thô ñaõ nhaéc nhôû chuùng ta: "Ai khoâng tìm kieám moät ngöôøi baïn laø keû thuø cuûa chính mình" (Rustaveli, Hieäp Só Trong Da Coïp, caâu 854). Toâi muoán laø moät ngöôøi baïn thaät söï cuûa laõnh thoå naøy vaø nhaân daân thaân yeâu cuûa noù, nhöõng ngöôøi khoâng queân söï thieän hoï ñaõ nhaän ñöôïc vaø loøng hieáu khaùch ñoäc ñaùo cuûa hoï ñaõ keát hôïp maät thieát vôùi loái soáng traøn treà hy voïng chaân thaät, maëc duø khoâng caùc thieáu khoù khaên. Thaùi ñoä tích cöïc naøy cuõng tìm thaáy nguoàn goác cuûa noù trong ñöùc tin, moät ñöùc tin luoân daãn daét ngöôøi Georgia, khi tuï taäp quanh caùc chieác baøn cuûa hoï, ñeå khaån xin hoøa bình cho moïi ngöôøi, vaø töôûng nhôù caû caùc keû thuø cuûa mình.
Baèng caùc phöông tieän hoøa bình vaø tha thöù, chuùng ta ñöôïc keâu goïi vöôït thaéng caùc keû thuø ñích thöïc cuûa chuùng ta, nhöõng keû thuø khoâng phaûi laø maùu thòt, maø ñuùng hôn laø thaàn döõ ôû beân ngoaøi vaø ôû beân trong chính chuùng ta (Eph 6:12). Laõnh thoå ñöôïc chuùc phuùc naøy raát giaøu caùc anh huøng duõng caûm, luoân soáng phuø hôïp vôùi Tin Möøng, nhöõng ngöôøi nhö Thaùnh George bieát phaûi ñaùnh baïi caùi aùc caùch naøo. Toâi nghó ñeán nhieàu ñan só, vaø ñaëc bieät laø nhieàu vò töû ñaïo, maø cuoäc soáng ñaõ chieán thaéng "baèng ñöùc tin vaø söï kieân nhaãn" (Ioane Sabanisze, Tuaãn Ñaïo Taïi Abo, III): caùc ngaøi ñaõ böôùc qua caùc maùy eùp nho ñau ñôùn, trung thaønh keát hôïp vôùi Chuùa vaø do ñoù, mang hoa traùi Vöôït Qua laïi cho Georgia, töôùi goäi laõnh thoå naøy baèng maùu cuûa hoï, ñoå ra vì tình yeâu. Uôùc mong lôøi chuyeån caàu cuûa caùc ngaøi mang laïi trôï giuùp cho nhieàu Kitoâ höõu maø ngay hoâm nay ñang chòu baùch haïi vaø vu khoáng, vaø öôùc mong caùc ngaøi coù theå taêng cöôøng trong chuùng ta khaùt voïng cao quyù ñöôïc hôïp nhaát moät caùch huynh ñeä trong vieäc coâng boá Tin Möøng hoøa bình.
Vuõ Vaên An