Hoøa bình döïa vaøo huø hoïa haït nhaân
chæ laø aûo töôûng
Toøa Thaùnh: Hoøa bình döïa vaøo huø hoïa haït nhaân chæ laø aûo töôûng.
New York (VietCatholic News 28-09-2016) - Theo Ñaøi Phaùt Thanh Vatican, Giaùm Ñoác Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh, OÂng Greg Burke, vöøa cho baùo chí hay: Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ raát quan taâm ñoái vôùi ñoäng thaùi haït nhaân môùi ñaây cuûa Baéc Haøn, moät ñoäng thaùi ñang gaây caêng thaúng cho neàn chính trò theá giôùi.
Lôøi OÂng Burke: "toâi coù theå xaùc nhaän raèng noãi quan ngaïi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vaø cuûa Toøa Thaùnh veà caùc caêng thaúng lieân tieáp trong khu vöïc, do caùc cuoäc thöû nghieäm nguyeân töû cuûa Baéc Haøn gaây ra, hoâm nay ñaõ ñöôïc laëp laïi bôûi Ñöùc Cha Antoine Camilleri, Thöù Tröôûng Ngoaïi Giao cuûa Toøa Thaùnh, khi ngaøi noùi chuyeän ôû Vienna taïi Cô Quan Naêng Löôïng Nguyeân Töû Quoác Teá".
Trong khi aáy, cuõng theo Ñaøi Phaùt Thanh Vatican, hoâm thöù Hai 26 thaùng 9 naêm 2016, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Bernardito Auza, Quan Saùt Vieân Thöôøng Tröïc cuûa Toøa Thaùnh beân caïnh Lieân Hieäp Quoác, ñaõ noùi vôùi cô quan naøy raèng "vuõ khí haïch nhaân ñem laïi cho chuùng ta moät caûm thöùc giaû taïo veà an ninh, vaø neàn hoøa bình do söï huø hoïa haïch nhaân ñem laïi laø moät aûo töôûng bi thaûm".
Theo Ñöùc Toång Giaùm Muïc, "Vuõ khí haïch nhaân khoâng theå taïo ra cho ta moät theá giôùi oån ñònh vaø an ninh... Hoøa bình vaø an ninh quoác teá khoâng theå ñöôïc xaây döïng treân vieäc chaéc chaén seõ bò tieâu dieät laãn nhau hay treân vieäc ñe doïa seõ huûy dieät hoaøn toaøn".
Sau ñaây laø troïn baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Toång Giaùm Auza taïi Phieân Hoïp Toaøn Theå Cao Caáp ñeå kyû nieäm vaø coå vuõ Ngaøy Quoác Teá Hoaøn Toaøn Tieâu Huûy Vuõ Khí Haïch Nhaân, New York, 26 thaùng Chín naêm 2016:
Kính thöa OÂng Chuû Tòch,
Toøa Thaùnh thieát tha hy voïng raèng leã kyû nieäm haøng naêm Ngaøy Quoác Teá Hoaøn Toaøn Tieâu Huûy Vuõ Khí Haïch Nhaân seõ goùp phaàn phaù vôõ söï beá taéc ñang caûn trôû boä maùy giaûi giôùi cuûa Lieân Hieäp Quoác quaù laâu nay.
Thaùng Hai naêm 1943, hai naêm röôõi tröôùc cuoäc thí nghieäm Trinity, Ñöùc Giaùo Hoaøng Pioâ XII ñaõ baày toû noãi quan ngaïi saâu xa ñoái vôùi vieäc söû duïng naêng löôïng nguyeân töû ñeå phuïc vuï baïo löïc. Sau (thaûm hoïa) Hiroshima vaø Nagasaki, vaø vì caùc haäu quaû khoâng taøi naøo kieåm soaùt ñöôïc vaø böøa baõi cuûa vuõ khí haïch nhaân, Ñöùc Giaùo Hoaøng Pioâ XII ñaõ yeâu caàu phaûi ngaên caám vaø höõu hieäu baõi boû cuoäc chieán tranh nguyeân töû; ngaøi goïi cuoäc chaïy ñua vuõ khí laø moái töông quan quaù ñaét cuûa vieäc khuûng boá laãn nhau. Toøa Thaùnh luoân duy trì chuû tröông naøy keå töø khi xuaát hieän caùc vuõ khí nguyeân töû.
Phaùi ñoaøn cuûa toâi tin raèng vuõ khí haïch nhaân ñem laïi moät caûm thöùc giaû taïo veà an ninh, vaø neàn hoøa bình böùc xuùc maø vieäc huø hoïa (deterrence) haïch nhaân höùa heïn chæ laø moät aûo töôûng bi thaûm. Caùc vuõ khí haïch nhaân khoâng theå taïo ñöôïc cho chuùng ta moät theá giôùi oån ñònh vaø an ninh. Hoøa bình vaø an ninh quoác teá khoâng theå ñöôïc xaây döïng treân vieäc chaéc chaén seõ tieâu dieät laãn nhau hay treân vieäc ñe doïa seõ huûy dieät hoaøn toaøn. Toøa Thaùnh tin raèng hoaø bình khoâng theå chæ laø vieäc duy trì caùn caân quyeàn löïc. Traùi laïi, nhö Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ quaû quyeát, "Hoøa Bình phaûi ñöôïc xaây döïng treân coâng lyù, treân söï phaùt trieån xaõ hoäi vaø kinh teá, treân töï do, treân vieäc kính troïng caùc nhaân quyeàn, treân vieäc tham gia vaøo moïi vieäc coâng coäng vaø xaây döïng söï tin töôûng laãn nhau giöõa moïi daân toäc".
Nhö theá, neàn hoøa bình laâu daøi ñoøi moïi ngöôøi phaûi coá gaéng ñaït cho ñöôïc vieäc giaûi giôùi vuõ khí moät caùch tieäm tieán vaø ñoàng boä.
Toøa Thaùnh voán laø moät beân kyù vaøo Hieäp Öôùc Caám Lan Traøn Vuõ Khí Haïch Nhaân (NPT) keå töø luùc ban ñaàu, nhaèm khuyeán khích caùc quoác gia coù vuõ khí haïch nhaân baõi boû caùc vuõ khí loaïi naøy, thuyeát phuïc caùc quoác gia khoâng coù vuõ khí haïch nhaân ñöøng mua hay phaùt trieån caùc khaû naêng haïch nhaân, vaø khuyeán khích vieäc hôïp taùc quoác teá trong vieäc söû duïng caùch hoøa bình caùc chaát lieäu haïch nhaân. Trong khi vöõng tin raèng Hieäp Öôùc NPT vaãn coøn coù tính sinh töû ñoái vôùi neàn hoøa bình vaø an ninh quoác teá vaø laáy laøm tieác moät caùch saâu xa ñoái vôùi söï thaát baïi taäp theå cuûa chuùng ta trong vieäc ñaåy maïnh nghò trình giaûi giôùi tích cöïc, Toøa Thaùnh seõ tieáp tuïc tranh ñaáu choáng caû vieäc sôû höõu laãn vieäc söû duïng caùc vuõ khí haïch nhaân, cho tôùi luùc ñaït ñöôïc vieäc hoaøn toaøn huûy dieät caùc vuõ khí haïch nhaân naøy.
Thöïc theá, Toøa Thaùnh coi vieäc ñaåy maïnh caùc coá gaéng höôùng tôùi muïc tieâu sau cuøng laø huûy dieät hoaøn toaøn caùc vuõ khí haïch nhaân laø moät meänh leänh hôïp luaân lyù vaø hôïp nhaân ñaïo. Caùc hieäp öôùc giaûi giôùi khoâng phaûi chæ laø caùc nghóa vuï coù tính luaät phaùp; chuùng coøn laø caùc cam keát luaân lyù döïa treân söï tin töôûng laãn nhau giöõa caùc quoác gia, baét nguoàn töø söï tin töôûng maø caùc coâng daân voán ñaët nôi chính phuû cuûa hoï. Neáu caùc cam keát ñoái vôùi vieäc giaûi giôùi haïch nhaân khoâng ñöôïc ñöa ra moät caùch coù thieän chí vaø keát cuïc seõ ñem tôùi caùc vuï phaù vôõ loøng tin töôûng, thì vieäc lan traøn caùc loaïi vuõ khí naøy chaéc chaén chæ laø heä quaû hôïp luaän lyù maø thoâi.
Vì thieän ích cuûa chính chuùng ta vaø cuûa caùc theá heä töông lai, ta khoâng coù choïn löïa höõu lyù hay hôïp luaân naøo khaùc hôn laø baõi boû caùc vuõ khí haïch nhaân. Caùc vuõ khí naøy laø moät vaán naïn hoaøn caàu vaø chuùng taùc ñoäng tôùi moïi quoác gia vaø moïi daân toäc, keå caû caùc theá heä töông lai. Söï lieân laäp vaø hoaøn caàu hoùa ngaøy moät gia taêng ñoøi hoûi raèng baát cöù ñaùp öùng naøo chuùng ta ñöa ra ñoái vôùi söï ñe doïa cuûa caùc vuõ khí haïch nhaân cuõng phaûi coù tính taäp theå vaø ñoàng boä, döïa treân söï tin töôûng laãn nhau, vaø beân trong khuoân khoå giaûi giôùi toång quaùt vaø hoaøn toaøn, nhö Ñieàu VI cuûa NPT ñaõ ñoøi buoäc. Hôn nöõa, nguy cô thöïc söï vaø hieän nay laø caùc vuõ khí haïch nhaân vaø caùc vuõ khí gieát ngöôøi haøng loaït khaùc coù theå rôi vaøo tay nhöõng nhoùm khuûng boá cöïc ñoan vaø nhieàu taùc nhaân baïo ñoäng khaùc khoâng coù tö caùch nhaø nöôùc.
Nghò Trình Phaùt Trieån Laâu Daøi 2030 ñoøi hoûi taát caû chuùng ta baét tay vaøo vieäc thöïc thi tham voïng ñaày khoù khaên laø caûi thieän moïi ñôøi soáng, nhaát laø ñôøi soáng cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ vaø ñang bò boû rôi. Seõ laø ñieàu ngaây thô vaø thieån caän neáu ta tìm caùch baûo ñaûm neàn hoøa bình vaø an ninh theá giôùi baèng vuõ khí haïch nhaân thay vì taän dieät caûnh ngheøo cuøng cöïc, gia taêng quyeàn ñöôïc höôûng vieäc chaêm soùc söùc khoûe vaø giaùo duïc, vaø coå vuõ caùc ñònh cheá vaø xaõ hoäi yeâu hoøa bình baèng ñoái thoaïi vaø tình lieân ñôùi.
Thöa oâng chuû tòch,
Khoâng ai xöa nay coù theå noùi raèng theá giôùi khoâng coù vuõ khí haïch nhaân laø theá giôùi coù theå taïo laäp caùch deã daøng. Khoâng deã chuùt naøo; noù cöïc kyø khoù khaên; vôùi moät soá ngöôøi, thaäm chí noù coøn laø moät khoâng töôûng. Nhöng ta seõ khoâng coù moät giaûi phaùp naøo khaùc hôn laø khoâng ngöøng coá gaéng nhaèm ñaït ñöôïc noù cho baèng ñöôïc.
Xin cho pheùp toâi ñöôïc keát luaän baèng caùch taùi khaúng ñònh xaùc tín maø Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ phaùt bieåu trong thoâng ñieäp thaùng Möôøi Hai naêm 2014 göûi Chuû Tòch Hoäi Nghò Vienna veà Taùc Ñoäng cuûa Caùc Vuõ Khí Haïch Nhaân veà phöông dieän Nhaân Ñaïo: "Toâi xaùc tín raèng öôùc nguyeän hoøa bình vaø tình huynh ñeä voán naèm saâu trong traùi tim con ngöôøi seõ sinh hoa traùi moät caùch cuï theå ñeå baûo ñaûm vieäc naøy: caùc vuõ khí haïch nhaân bò ngaên caám moät laàn vónh vieãn, vì lôïi ích cuûa caên nhaø chung cuûa chuùng ta".
Vuõ Vaên An