Uyû ban Ñoái thoaïi thaàn hoïc
Coâng giaùo - Chính thoáng
thoâng qua Tuyeân boá chung
Uyû ban Ñoái thoaïi thaàn hoïc Coâng giaùo - Chính thoáng thoâng qua Tuyeân boá chung.
Chieti, Italia (WHÑ 24-09-2016) - "Ngöôøi Coâng giaùo vaø ngöôøi Chính thoáng caàn phaûi khaùm phaù caùch thöùc quyeàn bính ñöôïc hieåu vaø thöïc haønh ra sao ñeå ñieàu ñoù khoâng phaûi laø moät trôû ngaïi cho hieäp nhaát", ñoù laø noäi dung chính cuûa baûn Tuyeân boá chung mang teân "Tính coâng nghò vaø Quyeàn toái thöôïng trong thieân nieân kyû ñaàu tieân: Höôùng tôùi moät hieåu bieát chung trong Söù vuï Hieäp nhaát cuûa Giaùo Hoäi", ñöôïc caùc thaønh vieân cuûa Uyû ban hoãn hôïp Quoác teá Ñoái thoaïi thaàn hoïc giöõa Giaùo hoäi Coâng giaùo vaø Giaùo hoäi Chính thoáng thoâng qua, khi keát thuùc Khoaù hoïp toaøn theå dieãn ra taïi Chieti, Italia, töø ngaøy 15 ñeán 22 thaùng Chín naêm 2016.
"Quyeàn toái thöôïng" noùi ñeán thaåm quyeàn cuûa vò giaùm muïc laõnh ñaïo hay giaùo hoaøng, vaø "Tính coâng nghò" noùi ñeán quyeàn bính ñöôïc Hoäi ñoàng Giaùm muïc ôû phöông Taây hoaëc moät Thöôïng hoäi ñoàng giaùm muïc trong caùc Giaùo hoäi Ñoâng Phöông thi haønh vôùi tính caùch hieäp ñoaøn. Ñang khi caùc Thöôïng phuï Chính thoáng ñöôïc coâng nhaän laø nhöõng nhaø laõnh ñaïo tinh thaàn vaø thöïc thi quyeàn bính treân moät soá lónh vöïc cuûa ñôøi soáng Hoäi Thaùnh, caùc ngaøi laïi khoâng coù loaïi thaåm quyeàn nhö cuûa giaùo hoaøng treân Giaùo hoäi Coâng giaùo vaø ñaëc bieät laø treân caùc giaùo phaän theo nghi leã Latinh.
Ñöùc oâng Andrea Palmieri, ñoàng thö kyù cuûa Uyû ban Ñoái thoaïi Coâng giaùo - Chính thoáng vaø laø moät vieân chöùc trong Hoäi ñoàng Toaø Thaùnh veà Hieäp nhaát Kitoâ giaùo, cho bieát Tuyeân boá treân ñaõ ñöôïc dòch vaø seõ ñöôïc coâng boá "sôùm heát söùc".
26 giaùm muïc-thaàn hoïc gia Chính thoáng giaùo (coù 13 trong soá 14 Giaùo hoäi Chính thoáng tham gia, moãi Giaùo hoäi 2 ñaïi bieåu) cuøng vôùi 26 giaùm muïc-thaàn hoïc gia Coâng giaùo ñaõ tham gia Khoaù hoïp. Giaùo hoäi Chính thoáng Bulgaria khoâng cöû ñaïi dieän.
Baûn ñuùc keát Khoaù hoïp cuûa Uyû ban cho bieát: ñaïi dieän cuûa Giaùo hoäi Chính thoáng Gruzia khoâng ñoàng yù veà "moät soá ñoaïn" cuûa Tuyeân boá chung. Nhöõng ñieåm khoâng ñoàng yù naøy seõ ñöôïc ñöa vaøo phaàn chuù thích cuûa baûn Tuyeân boá, theo moät baûn tin veà Khoaù hoïp ñaêng treân trang web cuûa Giaùo hoäi Chính thoáng Nga.
Maëc duø thöøa taùc vuï quyeàn bính phaùt trieån khaùc nhau nôi Giaùo hoäi Ñoâng phöông vaø Taây phöông, nhöng söï hieäp nhaát troïn veïn ñaõ toàn taïi trong hôn 1,000 naêm. Baûn Tuyeân boá chung vieát: "Trong khi nhìn nhaän tính ña daïng vaãn coù trong Giaùo hoäi, UÛy ban coâng nhaän tính lieân tuïc cuûa nhöõng nguyeân lyù thaàn hoïc, giaùo luaät vaø phuïng vuï, voán caáu thaønh moái daây hieäp thoâng giöõa Ñoâng vaø Taây".
Baûn Tuyeân boá xaùc ñònh: "Hieåu bieát chung naøy laø ñieåm tham chieáu vaø laø nguoàn caûm höùng maïnh meõ cho ngöôøi Coâng giaùo vaø ngöôøi Chính thoáng ñeå hoï tìm caùch phuïc hoài söï hieäp thoâng troïn veïn ngaøy nay. Treân cô sôû naøy, caû hai ñeàu phaûi xeùt xem tính coâng nghò, quyeàn toái thöôïng vaø caùc moái töông taùc giöõa chuùng coù theå ñöôïc hieåu vaø thöïc haønh nhö theá naøo vaøo thôøi nay vaø trong töông lai".
Sau khi thoâng qua Baûn Tuyeân boá chung, voán ñaõ traûi qua moät soá söûa ñoåi keå töø khi ñöôïc soaïn thaûo laàn ñaàu tieân vaøo naêm 2012, caùc thaønh vieân Uyû ban baøn veà chuû ñeà cuûa Khoaù hoïp tieáp theo. Baûn ñuùc keát Khoaù hoïp noùi raèng nhoùm ñieàu phoái cuûa UÛy ban seõ quyeát ñònh chuû ñeà khi gaëp nhau vaøo naêm tôùi.
Trong baûn töôøng trình veà Khoaù hoïp naøy, Giaùo hoäi Chính thoáng Nga cho bieát caùc ñaïi dieän cuûa hoï ñaõ keâu goïi moät cuoäc thaûo luaän veà "uniatism" - thuaät ngöõ duøng ñeå chæ söï hieän dieän vaø phaùt trieån khoâng ngöøng cuûa caùc giaùo hoäi Coâng giaùo Ñoâng phöông, laø caùc giaùo hoäi hieäp thoâng troïn veïn vôùi Roma nhöng vaãn chia seû moät di saûn thieâng lieâng vaø phuïng vuï vôùi caùc giaùo hoäi Chính thoáng.
Toång giaùm muïc Hilarion Alfeyev, Tröôûng ban ñoái ngoaïi cuûa Toaø Thöôïng phuï Moskva, noùi vôùi caùc thaønh vieân Uyû ban Ñoái thoaïi raèng söï toàn taïi cuûa caùc Giaùo hoäi Coâng giaùo Ñoâng phöông "vaãn laø moät chöôùng ngaïi trong moái quan heä Chính thoáng - Coâng giaùo".
Trong quaù khöù, UÛy ban Ñoái thoaïi Coâng giaùo-Chính thoáng ñaõ xem xeùt vaán ñeà naøy nhieàu laàn. Vaøo naêm 1993 Uyû ban ñaõ thoâng qua moät tuyeân boá noùi raèng caùc Giaùo hoäi Coâng giaùo Ñoâng phöông coù quyeàn toàn taïi vaø caùc caù nhaân Kitoâ höõu coù quyeàn choïn gia nhaäp moät Giaùo hoäi theo löông taâm mình. Tuy nhieân, Uyû ban cuõng noùi raèng moâ hình ñöôïc aùp duïng trong caùc theá kyû 16 vaø 17 - moät hình thöùc "hieäp thoâng moät phaàn", trong ñoù caùc nhoùm ñoâng ñaûo Kitoâ höõu Ñoâng phöông tuyeân xöng hieäp nhaát vôùi Giaùo hoäi Coâng giaùo coøn nhöõng ngöôøi khaùc vaãn duy trì caên tính Chính thoáng giaùo cuûa mình - khoâng phaûi laø moät moâ hình ñeå theo ñuoåi trong töông lai.
(Theo Cindy Wooden, CNS)
Minh Ñöùc