Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ban haønh
Töï saéc De concordia inter Codices
ñieàu hôïp hai boä Giaùo luaät Latinh vaø Ñoâng phöông
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ban haønh Töï saéc De concordia inter Codices ñieàu hôïp hai boä Giaùo luaät Latinh vaø Ñoâng phöông.
Vatican (WHÑ 18-09-2016) - Ngaøy 15 thaùng 09 naêm 2016, Toaø Thaùnh ñaõ coâng boá moät Töï saéc môùi, nhan ñeà De concordia inter Codices (Veà söï Töông hôïp giöõa caùc Boä Giaùo luaät), cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ kyù ngaøy 31 thaùng 05 naêm 2016 nhaèm ñieàu hôïp moät soá quy taéc cuûa hai boä Giaùo luaät Latinh vaø Ñoâng phöông. Boä Giaùo luaät Latinh ban haønh naêm 1983, coøn Boä Giaùo luaät Ñoâng phöông naêm 1990. Vieäc ñieàu hôïp naøy laø do tình traïng nhieàu Kitoâ höõu Ñoâng phöông (Coâng giaùo hoaëc Chính thoáng giaùo) di cö ñeán caùc nöôùc thuoäc nghi leã Latinh vaø ñaëc bieät lieân quan ñeán caùc bí tích Thaùnh taåy vaø Hoân nhaân.
Töï saéc naøy quy ñònh moät soá thay ñoåi trong Boä Giaùo luaät cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo Latinh. Moät trong nhöõng thay ñoåi ñöôïc neâu trong Töï saéc lieân quan ñeán 11 khoaûn luaät cuûa Boä Giaùo luaät nghi leã Latinh laø caùc phoù teá Coâng giaùo cuûa nghi leã Latinh khoâng ñöôïc chöùng hoân khi moät ngöôøi trong ñoâi taân hoân, hoaëc caû hai, thuoäc moät Giaùo hoäi theo nghi leã Ñoâng phöông.
Ñöùc giaùm muïc Juan Ignacio Arrieta, thö kyù Hoäi ñoàng Toaø Thaùnh veà caùc Vaên baûn luaät, cho bieát: Sau hôn 15 naêm nghieân cöùu vaø tham khaûo yù kieán treân toaøn theá giôùi, nhöõng quy ñònh maâu thuaãn ñaõ ñöôïc giaûi quyeát baèng caùch aùp duïng caùc theå thöùc cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo Ñoâng phöông cho caû Giaùo hoäi Coâng giaùo Latinh.
Trong truyeàn thoáng Coâng giaùo Ñoâng phöông vaø Chính thoáng giaùo, bí tích Hoân nhaân phaûi coù linh muïc chöùng hoân môùi thaønh söï. Trong Giaùo hoäi nghi leã Latinh, moät phoù teá cuõng coù theå chöùng hoân. Luaät môùi quy ñònh: "Chæ linh muïc môùi coù theå chöùng hoân caùch thaønh söï cho hoân phoái cuûa ñoâi taân hoân maø caû hai ngöôøi thuoäc nghi leã Ñoâng phöông hoaëc giöõa moät ngöôøi Coâng giaùo Latinh vaø moät ngöôøi Coâng giaùo Ñoâng phöông hay ngöôøi khoâng Coâng giaùo (yù noùi moät tín höõu Chính thoáng giaùo)".
Ñöùc giaùm muïc Arrieta noùi raèng trong raát nhieàu tröôøng hôïp, nhöõng thay ñoåi ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha pheâ chuaån lieân quan ñeán caùc quy taéc trong nhöõng hoaøn caûnh maø Boä Giaùo luaät Latinh chöa bao giôø bao quaùt ñöôïc, nhö Boä Giaùo luaät cuûa caùc Giaùo hoäi Coâng giaùo Ñoâng phöông naêm 1990 ñaõ laøm. Vôùi con soá ñoâng ñaûo Kitoâ höõu Ñoâng phöông - caû Coâng giaùo laãn Chính thoáng - di cö ñeán caùc vuøng chuû yeáu thuoäc nghi leã Latinh töø naêm 1989, caùc vò muïc töû cuûa nghi leã Latinh caàn coù nhöõng höôùng daãn, Ñöùc cha noùi.
Nhöõng thay ñoåi lieân quan ñeán vieäc ban bí tích khoâng chæ aûnh höôûng ñeán caùc tín höõu Coâng giaùo theo nghi leã Ñoâng phöông, maø coøn cho caû caùc tín höõu cuûa Giaùo hoäi Chính thoáng khi khoâng coù saün moät linh muïc thuoäc Giaùo hoäi cuûa hoï, Ñöùc giaùm muïc Arrieta noùi. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc döï kieán trong caùc khoaûn luaät cuûa caùc Giaùo hoäi Coâng giaùo Ñoâng phöông, vaãn thöôøng ñöôïc aùp duïng ôû nhöõng nôi coù söï hieän dieän ñoâng ñaûo cuûa caùc tín höõu Chính thoáng.
"Boä Giaùo luaät Ñoâng phöông raát nhaïy beùn veà phöông dieän ñaïi keát", Ñöùc cha Arrieta noùi. Chaúng haïn, moät trong caùc ñieàu khoaûn cuûa Boä Giaùo luaät naøy quy ñònh raèng khi khoâng coù saün moät linh muïc Chính thoáng, moät linh muïc Coâng giaùo coù theå röûa toäi cho moät em beù coù cha meï ñeàu laø tín höõu Chính thoáng giaùo vaø muoán daïy doã con mình trong Giaùo hoäi Chính thoáng.
Trong tröôøng hôïp naøy, Ñöùc cha Arrieta noùi, seõ khoâng ghi chöùng nhaän röûa toäi vaøo Soå Röûa toäi cuûa giaùo xöù Coâng giaùo; nhöng cha meï ñöùa treû seõ ñöôïc caáp moät chöùng thö Röûa toäi chính thöùc vaø seõ ghi teân con mình vaøo Soå Röûa toäi cuûa moät giaùo xöù Chính thoáng sau naøy.
Nhöõng boå sung cho Boä Giaùo luaät Latinh cuõng xaùc ñònh raèng caùc giaùm muïc cuûa nghi leã Latinh coù theå ban cho caùc linh muïc "naêng quyeàn chöùng hoân cho caùc Kitoâ höõu thuoäc moät Giaùo hoäi Ñoâng phöông khoâng hieäp thoâng troïn veïn vôùi Giaùo hoäi Coâng giaùo, neáu hoï töï yù xin".
Nhöõng thay ñoåi trong Boä Giaùo luaät Latinh cuõng quy ñònh raèng moät ñoâi taân hoân theo nghi leã Latinh vaø nghi leã Ñoâng phöông ñöôïc töï do quyeát ñònh cho con mình gia nhaäp Giaùo hoäi naøo; neáu hoï khoâng theå ñoàng thuaän, thì ñöùa con seõ theo nghi leã cuûa ngöôøi cha. Neáu caû cha vaø meï laø ñeàu tín höõu Coâng giaùo Ñoâng phöông, thì duø ñöùa treû ñöôïc röûa toäi trong moät giaùo xöù thuoäc nghi leã Latinh, Soå Röûa toäi cuõng phaûi ghi teân em vaøo Giaùo hoäi Coâng giaùo Ñoâng phöông vaø xaùc ñònh em thuoäc Giaùo hoäi naøo.
Coù theå keå ra caùc Giaùo hoäi Coâng giaùo Ñoâng phöông sau ñaây: Ukraina, Ruthenia, Melkite, Rumani, Maronite, Armenia, Chaldea, Syria, Syro-Malankara vaø Syro-Malabar.
Trong moät baøi baùo ñaêng treân tôø L'Osservatore Romano cuûa Vatican, Ñöùc cha Arrieta vieát raèng: caùc Boä Giaùo luaät Latinh vaø Ñoâng phöông "toân troïng, nhö phaûi theá, caùc truyeàn thoáng luaät khaùc nhau, maëc duø roõ raøng chuùng ñaùp öùng nhöõng vaán ñeà chính yeáu lieân quan ñeán ñöùc tin cuûa Hoäi Thaùnh nhö nhau".
Ñöùc cha Arrieta noùi, nhöõng quy taéc maâu thuaãn nhau trong hai boä Giaùo luaät laø roõ raøng töø khi ban haønh Boä Giaùo luaät Ñoâng phöông. Vaø khi nhieàu ngöôøi Coâng giaùo Ñoâng phöông di cö ñeán nhöõng vuøng ñaát chuû yeáu thuoäc nghi leã Latinh, caàn phaûi laøm saùng toû caùc vaán ñeà thöïc haønh lieân quan ñeán caùc bí tích Röûa toäi vaø Hoân nhaân.
Ñöùc giaùm muïc Arrieta keát luaän, nhöõng thay ñoåi ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ pheâ chuaån, ñaõ "ñaùp öùng mong muoán laøm cho vieäc chaêm soùc muïc vuï cho caùc tín höõu ñöôïc deã daøng, ñaëc bieät trong caùc coäng ñoàng soáng taûn maùc cuûa haøng ngaøn Kitoâ höõu Ñoâng phöông rôøi boû queâ höông ñeán soáng giöõa ña soá tín höõu Coâng giaùo nghi leã Latinh".
(Theo CNS & Vatican Radio)
Ñöùc Thaønh