Chung quanh caâu chuyeän
Ñöùc Phanxicoâ noùi veà vieäc röôùc leã
cuûa caùc caëp ly dò taùi hoân baát hôïp leä
Chung quanh caâu chuyeän Ñöùc Phanxicoâ noùi veà vieäc röôùc leã cuûa caùc caëp ly dò taùi hoân baát hôïp leä.
Argentina (VietCatholic News 17-09-2016) - Gaàn ñaây, coù ngöôøi cho raèng Ñöùc Phanxicoâ cho pheùp moät soá tröôøng hôïp ly dò taùi hoân ñöôïc röôùc leã, caên cöù vaøo laù thö ngaøi göûi cho caùc giaùm muïc AÙ Caên Ñình môùi ñaây, trong ñoù, ngaøi hoaøn toaøn ñoàng yù vôùi loái giaûi thích cuûa caùc ngaøi veà chöông 8 cuûa toâng huaán Nieàm Vui Yeâu Thöông.
Caùc giaùm muïc AÙ Caên Ñình noùi gì?
Nhö moïi ngöôøi ñaõ bieát, chöông 8 cuûa toâng huaán Nieàm Vui Yeâu Thöông noùi veà vieäc hoäi nhaäp caùc gia ñình bò thöông tích vaø baát hôïp leä, vaø keâu goïi dieãn trình bieän phaân giuùp ñem ñeán vieäc taùi cho pheùp caùc ñoái töôïng naøy ñöôïc chòu caùc bí tích nhaát laø Bí Tích Thaùnh Theå, tuøy töøng tröôøng hôïp caù bieät, maø khoâng ñi vaøo laõnh vöïc giaûi nghi hoïc (casuistry) hay buoäc caùc gia ñình naøy phaûi tuaân theo caùc qui ñònh khaét khe. Chöông naøy töøng ñöôïc giaûi thích nhieàu caùch khaùc nhau, vaø ñaây laø laàn ñaàu tieân, Ñöùc Phanxicoâ cho bieát: loái giaûi thích cuûa caùc giaùm muïc AÙ Caên Ñình raát chính xaùc "khoâng coù loái giaûi thích naøo khaùc hôn". Vaäy, caùc ngaøi ñaõ giaûi thích ra sao?
Theo Andrea Tornielli, moät chuyeân gia veà Vatican, tröôùc nhaát, caùc ngaøi quaû quyeát: "noùi raèng cho pheùp" chòu caùc bí tích laø ñieàu khoâng thích ñaùng, ñuùng hôn, ñaây laø moät dieãn trình bieän phaân döôùi söï höôùng daãn cuûa moät muïc töû.
Baûn giaûi thích cuûa caùc giaùm muïc AÙ Caên Ñình noùi tieáp: trong dieãn trình naøy, "vò muïc töû neân nhaán maïnh tôùi vieäc coâng boá coù tính neàn taûng, töùc sô truyeàn (kerygma), nhaèm kích thích hay hoài sinh cuoäc gaëp gôõ baûn thaân vôùi Chuùa Kitoâ". Vieäc "ñoàng haønh muïc vuï" naøy ñoøi vò linh muïc cho ngöôøi ta thaáy "khuoân maët maãu thaân cuûa Giaùo Hoäi", qua vieäc chaáp nhaän yù höôùng trung thöïc cuûa hoái nhaân vaø yù höôùng thaønh thöïc cuûa hoï trong vieäc soáng ñôøi hoï phuø hôïp vôùi Tin Möøng vaø thöïc haønh ñöùc aùi".
Baûn giaûi thích nhaán maïnh: con ñöôøng bieän phaân treân "khoâng nhaát thieát daãn tôùi caùc bí tích nhöng coù theå daãn tôùi caùc hình thöùc hoäi nhaäp nhieàu hôn vaøo ñôøi soáng Giaùo Hoäi: hieän dieän maïnh meõ hôn vaøo coäng ñoaøn, tham döï nhieàu hôn vaøo caùc nhoùm caàu nguyeän vaø suy nieäm, daán thaân nhieàu hôn vaøo caùc laõnh vöïc phuïc vuï khaùc nhau trong Giaùo Hoäi".
ÔÛ ñieåm naêm cuûa baûn giaûi thích, caùc giaùm muïc AÙ Caên Ñình noùi raèng "Cam keát tieát duïc (continence) coù theå ñöôïc coi nhö moät giaûi phaùp khi caùc hoaøn caûnh cuï theå cuûa caëp vôï choàng cho pheùp, ñaëc bieät laø khi caû hai ngöôøi cuøng laø Kitoâ höõu bieát soáng theo con ñöôøng ñöùc tin", ñeå "môû ra khaû theå ñeán vôùi bí tích hoøa giaûi trong nhöõng tröôøng hôïp nhö theá".
Tieát duïc ôû ñaây muoán noùi tôùi vieäc vôï choàng soáng vôùi nhau nhö anh trai em gaùi. Khaû theå naøy voán ñaõ coù trong caùc giaùo huaán cuûa Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II trong toâng huaán Familiaris Consortio. Baûn giaûi thích noùi tieáp: trong tröôøng hôïp "caùc hoaøn caûnh phöùc taïp hôn vaø khi khoâng theå coù ñöôïc aùn tuyeân boá voâ hieäu, giaûi phaùp treân (töùc tieát duïc) coù theå khoâng ñöùng vöõng. Duø theá, con ñöôøng bieän phaân vaãn coù theå coù. Trong tröôøng hôïp cuï theå, khi ñaõ nhìn nhaän quaû coù nhöõng giôùi haïn laøm giaûm möùc ñoä traùch nhieäm vaø qui toäi, nhaát laø khi ngöôøi ta tin raèng hoï seõ phaïm sai laàm khaùc coù theå gaây haïi cho nhöõng ñöùa con ñöôïc cuoäc keát hôïp môùi sinh ra, thì 'Nieàm Vui Yeâu Thöông' ñöa ra khaû theå cho hoï ñöôïc ñeán vôùi caùc bí tích hoaø giaûi vaø Thaùnh Theå".
Baûn giaûi thích vieát tieáp: "Caùc bí tích naøy, ngöôïc laïi, giuùp ngöôøi ta tieáp tuïc tröôûng thaønh vaø lôùn leân nhôø söùc maïnh cuûa ôn thaùnh". Tuy nhieân, ñieàu quan troïng laø phaûi baûo ñaûm raèng vieäc môû roäng naøy khoâng ñöôïc coi nhö vieäc cho pheùp ngöôøi ta thaû daøn lui tôùi caùc bí tích hay nhö theå baát cöù hoaøn caûnh naøo cuõng bieän minh ñöôïc vieäc naøy. Ñieàu thöïc söï ñöôïc ñeà xuaát ôû ñaây laø moät söï bieän phaân ñeå coù theå phaân bieät thoûa ñaùng caùc tröôøng hôïp khaùc nhau. Vì quaû coù nhöõng tröôøng hôïp ngay sau khi ly dò, ngöôøi ta ñaõ voäi vaøng böôùc vaøo moät cuoäc keát hôïp môùi. Cuõng coù nhöõng tröôøng hôïp ngöôøi ta lieân tieáp sai phaïm ñoái vôùi caùc cam keát cuûa mình ñoái vôùi gia ñình. Laïi coù nhöõng tröôøng hôïp ngöôøi ta beânh vöïc hay khoaùc laùc veà hoaøn caûnh cuûa mình, coi noù nhö laø moät phaàn cuûa lyù töôûng Kitoâ Giaùo. Neân ngöôøi ta caàn ñöôïc höôùng daãn bieát ñaët "löông taâm cuûa mình tröôùc maët Thieân Chuùa" nhaát laø "khi ñuïng ñeán taùc phong cuûa hoï ñoái vôùi con caùi hay ñoái vôùi ngöôøi phoái ngaãu bò boû rôi. Khi vaãn coøn caùc baát coâng chöa ñöôïc giaûi quyeát, thì vieäc lui tôùi vôùi caùc bí tích phaûi ñaëc bieät bò nghi vaán".
Sau cuøng, caùc giaùm muïc AÙ Caên Ñình nhaän ñònh raèng "neáu vieäc lui tôùi vôùi caùc bí tích ñöôïc ban caáp trong moät soá tröôøng hôïp naøo ñoù, thì ñieàu hôïp lyù laø phaûi giöõ cho vieäc naøy ñöôïc kín ñaùo, nhaát laø khi thaáy tröôùc seõ coù tranh chaáp" nghóa laø khieán cho coäng ñoaøn boái roái. Thaønh thöû, cuøng moät luùc, "coäng ñoaøn caàn ñöôïc höôùng daãn ñeå lôùn leân trong tinh thaàn hieåu bieát vaø côûi môû".
Ñöùc Phanxicoâ uûng hoä
Thö cuûa Ñöùc Phanxicoâ göûi cho caùc vò giaùm muïc AÙ Caên Ñình ngaøy 5 thaùng Chín naêm 2016 ca ngôïi vieäc laøm cuûa caùc ngaøi nhö "moät ñieån hình chaân thöïc cuûa vieäc ñoàng haønh cuûa caùc linh muïc". Lôøi leõ chuû yeáu cuûa laù thö nhö sau: taøi lieäu do caùc giaùm muïc coâng boá "raát toát ñeïp vaø naém ñöôïc troïn veïn yù nghóa Chöông 8 cuûa Toâng Huaán 'Nieàm Vui Yeâu Thöông'. Khoâng coù loái giaûi thích naøo khaùc. Toâi chaéc chaén noù seõ gaây nhieàu lôïi ích". Veà "con ñöôøng chaøo ñoùn, ñoàng haønh, bieän phaân vaø hoäi nhaäp", Ñöùc Phanxicoâ vieát: "chuùng ta bieát noù gaây meät moûi, ñaây laø vieäc chaêm soùc muïc vuï 'tay trao tay', trong ñoù, vieäc trung gian coù tính chöông trình, toå chöùc vaø luaät leä maø thoâi khoâng ñuû, duø caàn thieát".
Khoâng phaûi vaán ñeà cho pheùp
Vieäc cho raèng toâng huaán "Nieàm Vui Yeâu Thöông" quaû coù môû ra khaû theå cho pheùp moät soá tröôøng hôïp ly dò taùi hoân, duø hoân nhaân cuõ khoâng ñöôïc tuyeân boá voâ hieäu vaø hai ngöôøi khoâng soáng nhö anh trai em gaùi, ñöôïc röôùc leã, laø ñieàu laøm raát nhieàu ngöôøi Coâng Giaùo boái roái vaø lo laéng.
Tuy nhieân, loái giaûi thích cuûa caùc giaùm muïc AÙ Caên Ñình treân ñaây khaù thaän troïng khi quaû quyeát raèng ñaây chæ laø dieãn trình bieän phaân, chöù khoâng phaûi vaán ñeà cho pheùp hay khoâng cho pheùp. Caâu quaû quyeát naøy khieán ngöôøi ta nhôù laïi moät nguyeân taéc ñaõ vaø ñang ñöôïc aùp duïng trong laõnh vöïc keá hoaïch hoùa gia ñình. Ai cuõng bieát vieäc söû duïng caùc phöông phaùp nhaân taïo nhaèm ngaên ngöøa thuï thai bò Giaùo Hoäi coi laø xaáu töø beân trong. Tuy nhieân, ngöôøi tín höõu caù bieät, tuøy theo hoaøn caûnh rieâng cuûa mình,vaãn ñöôïc khuyeán khích, khi caàn, baøn thaûo vôùi vò giaûi toäi ñeå bieän phaân coù neân söû duïng moät trong caùc phöông phaùp naøy hay khoâng. Vò giaûi toäi seõ höôùng daãn, chöù khoâng cho pheùp, trong dieãn trình bieän phaân naøy. Chính ñoâi vôï choàng, baèng löông taâm ñöôïc soi saùng cuûa hoï, phaûi ñöa ra quyeát ñònh.
Vò muïc töû phaûi ñoàng haønh vôùi caëp vôï choàng naøy trong taâm tình "maãu thaân" ñeå hoï bieän phaân ñöôïc hoaøn caûnh cuûa hoï trong moät löông taâm trong saùng tröôùc maët Thieân Chuùa. Vieäc bieän phaân naøy coù theå daãn hoï tôùi caùc bí tích, maø cuõng coù theå khoâng daãn hoï tôùi caùc bí tích, nhöng daãn hoï tôùi caùc hình thöùc hoäi nhaäp khaùc vaøo ñôøi soáng Giaùo Hoäi.
Baûn giaûi thích ñöa ra caùc tröôøng hôïp coù theå daãn hoï tôùi caùc bí tích ñoù laø tröôøng hôïp tieát duïc, soáng vôùi nhau nhö anh trai em gaùi, moät ñieàu khoâng phaûi laø khoâng theå khoâng coù, nhö tröôøng hôïp trieát gia Jacques Maritain vaø vôï laø Raissa ñaõ chöùng minh. Nhöng neáu vì nhöõng lyù do baát khaû khaùng maø giaûi phaùp naøy khoâng theå aùp duïng ñöôïc, thì "trong tröôøng hôïp cuï theå, khi ñaõ nhìn nhaän quaû coù nhöõng giôùi haïn laøm giaûm möùc ñoä traùch nhieäm vaø qui toäi, nhaát laø khi ngöôøi ta tin raèng hoï seõ phaïm sai laàm khaùc coù theå gaây haïi cho nhöõng ñöùa con ñöôïc cuoäc keát hôïp môùi sinh ra, thì 'Nieàm Vui Yeâu Thöông' ñöa ra khaû theå cho hoï ñöôïc ñeán vôùi caùc bí tích hoaø giaûi vaø Thaùnh Theå".
Tröôøng hôïp tieáp tuïc soáng trong cuoäc keát hôïp baát hôïp phaùp chæ laø toäi nheï
Nhaän ñònh veà loái giaûi thích treân, Tieán Só Jeff Mirus, moät ngöôøi voán coù quan ñieåm baûo thuû, quaû quyeát raèng noù khoâng laïc giaùo. Thöïc vaäy, chuû tröông raèng, trong moät soá hoaøn caûnh, neân cho nhöõng ngöôøi ñang soáng trong caùc cuoäc hoân nhaân baát thaønh hieäu ñöôïc Röôùc Leã khoâng baát töông hôïp vôùi giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi veà caû hoân nhaân laãn Röôùc Leã.
Tieán Só Mirus cho raèng ñoù laø hoaøn caûnh trong ñoù, toäi tieáp tuïc soáng trong cuoäc hoân nhaân baát thaønh hieäu ñöôïc coi laø moät toäi nheï. OÂng cho raèng toäi naëng ñoøi hoûi ba ñieàu kieän: ñieàu loãi phaïm töï baûn chaát laø ñieàu xaáu naëng; bieát roõ ñieàu xaáu aáy; vaø chuû yù loãi phaïm. Thieáu moät trong ba ñieàu naøy thì chæ laø toäi nheï.
Cuoäc hoân nhaân baát thaønh hieäu dó nhieân laø ñieàu xaáu naëng. Nhöng coøn bieát roõ noù laø xaáu vaø chuû yù loãi phaïm noù thì sao? Ñoù laø ñieàu caàn baøn. Tieán só ñôn cöû tröôøng hôïp sau:
a. Moät caëp keát hoân baát thaønh hieäu coù con vôùi nhau vaø nhöõng ñöùa con naøy coøn ñang soáng vôùi hoï.
b. Moät trong hai ngöôøi thöøa nhaän tính toäi leä cuûa cuoäc "hoân nhaân" naøy, hoái tieác vì ñaõ böôùc vaøo, vaø nay muoán laøm ñieàu ñuùng (trong tröôøng hôïp naøy laø hai ngöôøi soáng nhö anh trai em gaùi trong khi tieáp tuïc saên soùc con caùi nhö cha nhö meï döôùi moät maùi nhaø).
c. Nhöng ngöôøi kia baùc boû vieäc soáng nhö anh trai em gaùi.
d. Hoï noùi hoï seõ lìa boû gia ñình neáu bò töø choái vieäc laøm tình.
e. Do ñoù, ngöôøi aáy phaûi tieáp tuïc moái lieân heä tính duïc, duø mieãn cöôõng, ñeå baûo ñaûm cho caùc con khoûi maát moät trong hai cha meï.
Tieán Só Mirus cho raèng, ngöôøi bò "boù buoäc" tieáp tuïc soáng nhö vôï choàng aáy chæ phaïm toäi nheï, vì thieáu ñieàu kieän thöù ba töùc vieäc hoaøn toaøn töï do öng thuaän phaïm toäi. Vaø do ñoù, hoï khoâng bò trôû ngaïi gì trong vieäc Röôùc Leã.
Dó nhieân ngöôøi ta raát coù theå nghi vaán söï khoân ngoan cuûa thöïc haønh treân vì moät trong caùc heä quaû cuûa noù laø laøm yeáu ñi caùi hieåu vaø cam keát cuûa ngöôøi Coâng Giaùo ñoái vôùi hoân nhaân. Nhöng ñieàu gì quan troïng hôn: tieàm naêng gaây göông muø göông xaáu hay nhu caàu giuùp ngöôøi phaïm toäi nheï ñöôïc nuoâi döôõng baèng Mình vaø Maùu Thaùnh Chuùa? Loøng thöông xoùt chaéc chaén buoäc ta phaûi nghieâng veà veá thöù hai. Vaû laïi, veà vieäc naøy, baûn giaûi thích cuûa caùc giaùm muïc AÙ Caên Ñình coù ñeà caäp tôùi tính kín ñaùo (confidentiality) cuûa dieãn trình bieän phaân naøy vaø vieäc giaùo duïc ñeå coäng ñoaøn thoâng hieåu vaø côûi môû, traùnh gaây ra boái roái ñoái vôùi giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi veà tính baát khaû tieâu cuûa hoân nhaân.
Môùi chæ laø moät baûn thaûo
Nhaân dòp naøy, nöõ kyù giaû Ines San Martin cho bieát: töø ngaøy coâng boá hoài thaùng Ba naêm 2016 cho tôùi nay, toâng huaán "Nieàm Vui Yeâu Thöông" ñaõ khoâng ngöøng ñöôïc ñem ra thaûo luaän veà vieäc toâng huaán naøy coù caâu keát luaän döùt khoùat ra sao ñoái vôùi vieäc röôùc leã cuûa caùc ngöôøi Coâng Giaùo ly dò vaø taùi hoân baát hôïp leä. Nhieàu nhaø thaàn hoïc, nhieàu giaùm muïc, vaø chuyeân vieân giaùo luaät vaø ngay caû baùo Ngöôøi Quan Saùt Roâma cuûa Toøa Thaùnh cuõng ñaõ daán thaân vaøo vieäc giaûi thích chöông Taùm cuûa Toâng Huaán naøy. Moät soá cho raèng chöông naøy môû cöûa daãn ngöôøi ly dò taùi hoân baát hôïp leä tôùi caùc bí tích. Moät soá khaùc cuõng nghó theá nhöng cho raèng ñieàu naøy ngöôïc vôùi giaùo huaán hoân nhaân baát khaû tieâu cuûa Giaùo Hoäi. Moät soá nghi vaán tính chính ñaùng cuûa toâng huaán khieán Ñöùc Hoàng Y Christoph Schonborn cuûa Vienna phaûi leân tieáng quaû quyeát raèng toâng huaán laø moät phaàn cuûa huaán quyeàn vaø lôøi quaû quyeát naøy ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ xaùc nhaän. Thaønh thöû baûn giaûi thích cuûa caùc giaùm muïc vuøng Buenos Aires, moät vuøng chieám tôùi 40% daân soá AÙ Caên Ñình, khoâng phaûi laø baûn giaûi thích ñaàu tieân. Noù ñöôïc chuù yù chæ vì ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ "coâng nhaän" qua vaên thö ngaøy 5 thaùng Chín naêm 2016, vaø ñaây laø laàn ñaàu tieân, ngaøi chính thöùc tham döï vaøo cuoäc thaûo luaän naøy.
Nhöng San Martin cho raèng hình nhö taøi lieäu naøy môùi chæ laø moät döï thaûo, khoâng nhaèm ñeå coâng boá, laïi caøng khoâng ñöôïc ñem ra thi haønh ngay. Cung caùch coâng boá noù khieán ngöôøi ta nghó vaäy. Thoaït ñaàu noù ñöôïc trang maïng InfoCatolica ñaêng taûi cuøng vôùi laù thö cuûa Ñöùc Phanxicoâ. Sau ñoù, trang maïng naøy laáy caû hai vaên kieän xuoáng, vôùi lyù do: caùc khuyeán caùo cuûa taøi lieäu chöa ñaày ñuû vaø chöa saün saøng ñeå coâng boá.
Ngaøy 8 thaùng Chín naêm 2016, moät soá giaùo só vuøng Buenos Aires, trong ñoù, coù Ñöùc Hoàng Y Mario Poli, ngöôøi keá nhieäm Ñöùc Phanxicoâ ôû Buenos Aires, hoïp nhau thaûo luaän veà taøi lieäu naøy. Vaø Chuùa Nhaät 11 thaùng Chín naêm 2016, trang maïng IlSismografo cuûa YÙ, voán ñöôïc coi laø trang maïng baùn chính thöùc cuûa Toøa Thaùnh, ñaêng taûi caû hai vaên kieän baèng tieáng Taây Ban Nha. Roài thöù Hai, ngaøy 12 thaùng Chín naêm 2016, tôø Quan Saùt Vieân Roâma, tôø baùo chính thöùc cuûa Toøa Thaùnh ñaêng caû hai vaên kieän baèng tieáng YÙ.
Caùc giaùm muïc Gia Naõ Ñaïi
Nhö theá, xem ra Toøa Thaùnh "tích cöïc" hôn trong vieäc coâng boá hai vaên kieän naøy. Ñieàu ñaùng noùi laø: maáy ngaøy sau, töùc ngaøy 15 thaùng Chín naêm 2016, caùc giaùm muïc Coâng Giaùo vuøng Alberta vaø Caùc Laõnh Thoå Phía Baéc Gia Naõ Ñaïi cuõng coâng boá nhöõng höôùng daãn môùi cho caùc linh muïc trong vuøng lieân quan ñeán vieäc chaêm soùc muïc vuï cho nhöõng ngöôøi ly dò taùi hoân baát hôïp leä, nhaán maïnh raèng: nhöõng ai muoán Röôùc Leã neân cöông quyeát soáng nhö anh trai em gaùi, nhöng chöa thaáy Toøa Thaùnh leân tieáng chi. Baûn höôùng daãn naøy vieát:
"Ñieàu raát coù theå xaåy ra laø qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng, baïn beø hoaëc gia ñình, nhieàu caëp vôï choàng ñöôïc höôùng daãn ñeå hieåu raèng ñaõ coù söï thay ñoåi cuûa Giaùo Hoäi veà thöïc haønh, ñeán noãi nay nhöõng ngöôøi ly dò vaø taùi hoân phaàn ñôøi coù theå röôùc leã trong Thaùnh Leã neáu hoï chòu noùi chuyeän vôùi moät linh muïc. Quan ñieåm naøy sai laïc".
Trong caùc tröôøng hôïp nhö theá, caùc giaùm muïc daïy raèng caùc muïc töû phaûi ñoàng haønh vôùi caùc caëp vôï choàng trong "moät haønh trình haøn gaén vaø hoaø giaûi" ñeå daãn hoï tôùi tham khaûo vôùi caùc toøa aùn hoân phoái. Trích daãn toâng huaán Familiaris Consortio cuûa Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II, caùc giaùm muïc quaû quyeát raèng neáu caùc caëp vôï choàng keát hoân baát hôïp leä laàn thöù hai khoâng theå ly thaân vì lôïi ích cuûa con caùi do hoï sinh ra, "thì hoï caàn tieát duïc vaø soáng 'nhö anh trai em gaùi'". Xin xem Guidelines for the Pastoral Accompaniment of Christ's Faithful who are Divorced and Remarried without a Decree of Nullity (PDF, 10 trang).
UÛng hoä roài laïi khoâng uûng hoä
Phaûi chaêng vì ñoïc taøi lieäu treân ñaây cuûa caùc caùm giaùm muïc Ga Naõ Ñaïi, neân Tieán Só Mirus hình nhö muoán ruùt laïi söï uûng hoä cuûa oâng ñoái vôùi loái giaûi thích cuûa caùc giaùm muïc AÙ Caên Ñình, maëc duø söï uûng hoä cuûa oâng ñöôïc tieán só Edward Peters, giaùo sö giaùo luaät taïi Ñaïi Chuûng Vieän Thaùnh Taâm ôû Detroit vaø laø thaåm trình vieân (referendary) cuûa Toøa AÙn Toái Cao cuûa Giaùo Hoäi, yeåm trôï, neáu chæ döïa vaøo ñieàu 916 cuûa Boä Giaùo Luaät, laø ñieàu noùi tôùi boån phaän cuûa ngöôøi röôùc leã. Trong tröôøng hôïp naøy, neáu ngöôøi röôùc leã tin raèng hoaøn caûnh toäi cuûa hoï chæ laø nheï, hoï coù theå tieán leân röôùc leã.
Tuy nhieân, tieán só Peters cho hay: baûn giaûi thích cuûa caùc giaùm muïc AÙ Caên Ñình vaø thaäm chí caû toâng huaán Nieàm Vui Yeâu Thöông khoâng nhaéc gì tôùi ñieàu 915 laø ñieàu noùi tôùi boån phaän cuûa caùc thöøa taùc vieân Thaùnh Theå: hoï khoâng theå cho röôùc leã nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo "coá chaáp soáng trong moät toäi troïng coâng khai", trong tröôøng hôïp naøy, laø nhöõng ngöôøi ly dò taùi hoân khoâng hôïp giaùo luaät. Khoâng ai chính thöùc noùi tôùi traùch nhieäm cuûa caùc thöøa taùc vieân naøy. Thaønh thöû, theo tieán só Peters, tröôøng hôïp ñöôïc tieán só Mirus ñöa ra laøm ñieån hình ñaõ chæ giaûi quyeát moät nöûa vaán ñeà röôùc leã cuûa ngöôøi ly dò taùi hoân baát hôïp phaùp, vì noù chæ giaûi quyeát khía caïnh traùch nhieäm chuû quan cuûa ngöôøi röôùc leã chöù chöa giaûi quyeát traùch nhieäm khaùch quan cuûa vieäc cho hoï röôùc leã.
Coù leõ vì theá maø lieân tieáp trong ba ngaøy 14 tôùi 16 thaùng Chín naêm 2016, Tieán Só Mirus ñaõ vieát 3 baøi ñeà caäp tôùi vaán ñeà naøy, roõ raøng ñeå nhaán maïnh söï deø daët. Ngaøy 14 thaùng 9 naêm 2016, oâng cho raèng: Caùc giaùm muïc AÙ Caên Ñình ñaõ ñi quaù xa khi naâng moät "ghi chuù toái nghóa" trong "Nieàm Vui Yeâu Thöông" thaønh moät thay ñoåi kyû luaät ñeå ngöôøi ly dò taùi hoân baát hôïp phaùp coù theå röôùc leã. Ñöùc Phanxicoâ ñaõ ca ngôïi vieäc naâng leân naøy, cho raèng noù tuyeät ñoái laø ñöôøng höôùng cuûa "Nieàm Vui Yeâu Thöông".
Nhöng Tieán Só Mirus cho raèng khoâng vò giaùo hoaøng naøo ñöôïc che chôû khoûi sai laàm khi, trong moät thö töø rieâng, ngaøi ñöa ra moät giaûi thích naøo ñoù ñoái vôùi baát cöù vaên kieän Huaán Quyeàn naøo, ngay caû caùc vaên kieän do chính ngaøi ban haønh. Ñieàu naøy caøng ñuùng khi noùi tôùi caùc bieän phaùp kyû luaät, vì caùc bieän phaùp naøy khoâng höôûng ñöôïc söï che chôû cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, neân nhaän xeùt tö rieâng cuûa moät vò giaùo hoaøng veà ñieàu ngaøi coù yù noùi luùc ñoù veà bieän phaùp aáy caøng khoâng soi saùng gì cho caùc giaùo huaán cuûa huaán quyeàn.
OÂng vieän daãn caùc lôøi leõ trong hoïc lyù extra ecclesiam nulla salus (beân ngoaøi Giaùo Hoäi khoâng coù söï cöùu roãi). Khi nghieân cöùu caån thaän, huaán quyeàn lieân tuïc cuûa Giaùo Hoäi nhaän thaáy raèng caùc lôøi leõ naøy thöïc söï khoâng ñoøi buoäc caùc keát luaän nhö ñaõ coù trong ñaàu oùc caùc vò giaùo hoaøng hay caùc coâng ñoàng ñaõ coâng boá chuùng vaø laø nhöõng keát luaän xem ra thích ñaùng vaøo thôøi ñoù. Khi phaûi löôïng giaù moät giaùo huaán Huaán Quyeàn, Giaùo Hoäi ñöôïc höôùng daãn nguyeân bôûi chính baûn vaên maø thoâi, cuøng vôùi Saùch Thaùnh vaø moïi tuyeân boá khaùc coù lieân quan cuûa Huaán Quyeàn, chöù khoâng bôûi lôøi tuyeân boá coù tính caù nhaân cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng veà ñieàu ngaøi muoán noùi. Caùc lôøi leõ tö rieâng naøy khoâng ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn che chôû vaø do ñoù, chuùng hoaøn toaøn khoâng coù lieân quan.
Treân thöïc teá, "Nieàm Vui Yeâu Thöông" khoâng ñoøi lôøi giaûi thích theo ñoù, trong moät soá tröôøng hôïp, ngöôøi ly dò taùi hoân baát hôïp phaùp coù theå ñöôïc chaáp nhaän röôùc leã maø khoâng caàn aùn tuyeân boá voâ hieäu. Ñaõ ñaønh, ghi chuù vaén voûi cuûa "Nieàm Vui Yeâu Thöông" coù noùi chung chung tôùi "caùc bí tích", nhöng phaàn ñoâng nghó raèng ñaây coù yù noùi tôùi bí tích Hoøa Giaûi, moät ñieàu nhaát quaùn vôùi thöïc haønh laâu ñôøi cuûa Giaùo Hoäi vaø Boä Giaùo Luaät hieän haønh.
Neân oâng nghó: "trong töông lai, Huaán Quyeàn raát coù theå seõ veà phe vôùi nhöõng ngöôøi chæ trích vò giaùo hoaøng hieän nay. Toâi chæ muoán noùi raèng, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi choáng ñoái vieäc thay ñoåi kyû luaät naøy, caùc vaán ñeà lieân heä tôùi tín lyù vaãn chöa ñöôïc giaûi quyeát. Caùc vò giaùo hoaøng vaø caùc theá heä Coâng Giaùo töông lai seõ söû duïng "Nieàm Vui Yeâu Thöông", khoâng theo ñieàu Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ noùi ngaøi muoán thöïc hieän, maø chæ theo ñieàu chính baûn vaên ñoøi hoûi, moät ñieàu khoâng bao haøm vieäc cho nhöõng ngöôøi ly dò taùi hoân, khoâng coù aùn voâ hieäu, röôùc leã".
Caùc giaûi thích treân cuûa Tieán Só Mirus khoâng haún laø khoâng coù giaù trò, nhöng ngöôøi ta sôï oâng ñaõ trôû laïi nguyeân hình taùc phong baûo thuû cuûa mình khi chæ trong voøng 2, 3 ngaøy, oâng ñaõ laät haún laïi suy nghó cuûa mình. Choái boû giaù trò lôøi bình luaän cuûa Ñöùc Phanxicoâ veà moät vaên kieän do chính ngaøi coâng boá, toái thieåu, cuõng bò coi laø quaù ñaùng.
Duø sao, bình tónh maø xeùt, tröôøng hôïp ñieån hình oâng ñöa ra quaû coù giaù trò cho dieãn trình bieän phaân cuûa caùc ngöôøi ly dò taùi hoân baát hôïp phaùp. Trong tröôøng hôïp naøy, hoï coù theå an taâm tieán leân röôùc leã, phuø hôïp vôùi ñieàu 916 cuûa Boä Giaùo Luaät. Coøn ñieàu 915? Neân nhôù, baûn giaûi thích cuûa caùc giaùm muïc AÙ Caên Ñình, vì chuû yeáu noùi vôùi caùc thöøa taùc vieân Thaùnh Theå, thaønh thöû maëc nhieân cho hoï thaáy: nhöõng ngöôøi trong tröôøng hôïp naøy khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi "coá chaáp soáng trong moät toäi troïng coâng khai", thì taïi sao laïi khoâng cho hoï röôùc leã?
Vuõ Vaên An