Khoâng saên soùc thieân nhieân laø töï töû taäp theå
Khoâng saên soùc thieân nhieân laø töï töû taäp theå.
Roma (Vat. 2-09-2016) - Ngaøy 18 thaùng 11 naêm 1978 ñaõ xaûy ra vuï töï töû taäp theå taïi Jonestown beân Guyana, khieán cho 909 ngöôøi cheát, trong ñoù cuõng coù coù haøng traêm treû em. Hoï laø tín ñoà cuûa giaùo phaùi "Döï aùn noâng nghieäp Ñeàn thôø cuûa nhaân daân" do muïc sö Jim Jones thaønh laäp gaàn Indianapolis beân Hoa Kyø.
Sau khi bò toá caùo laø nam nöõ soáng chung laãn loän vaø coù caùc hoaït ñoäng chính trò bí maät hoài thaäp nieân 1950 caùc tín ñoà ñaàu tieân di chuyeån töø Indianapolis veà vuøng Mendocino ôû California naêm 1965. Sau ñoù coù khoaûng 1,000 tín ñoà do muïc sö Jim Jones höôùng daãn vaøo soáng trong röøng giaø Guyana, vaø thaønh laäp moät thaønh phoá môùi laø Jonestown, giaùp giôùi vôùi Venezuela ñeå thöïc hieän moät "döï aùn noâng nghieäp". Lyù thuyeát vaø heä thoáng kinh teá ñöôïc aùp duïng theo chuû nghóa thieân nhieân do Pol Pot aùp duïng beân Campuchia, maø Jim Josnes raát ngöôõng moä. YÙ töôûng laø bieán coäng ñoaøn naøy thaønh moät thieân ñaøng döôùi theá. Caùc thaønh phaàn coäng ñoaøn bò nhoài soï ngaøy ñeâm vôùi thöù ngoân ngöõ cuûa giaùo phaùi moät ngaøn naêm, bò löïc löôïng caûnh saùt cuûa giaùo phaùi kieåm soaùt canh chöøng vaø phaûi tuaân giöõ kyû luaät raát nghieâm ngaët. Muïc sö Jim Jones ñeà nghò thöïc thi "chuû nghóa xaõ hoäi pentecostale". Tieáp theo sau caùc lôøi yeâu caàu cuûa moät vaøi thaân nhaân cuûa caùc tín ñoà naøy cho raèng ngöôøi thaân cuûa hoï bò giaùo phaùi cöoõng baùch vaø giam giöõ beân Guyana choáng laïi yù muoán cuûa hoï, chính quyeàn Hoa Kyø ñaõ cho ñieàu tra vaø ngaøy 17 thaùng 11 naêm 1978 göûi moät phaùi ñoaøn do daân bieåu Leo Ryan caàm ñaàu, goàm caùc thaân nhaân caùc tín ñoà vaø caùc nhaø baùo. Nhöng khi maùy bay chuaån bò khôûi haønh treân phi ñaïo gaàn Port Kaituma, thì löïc löôïng maät vuï cuûa giaùo phaùi baén cheát 5 thaønh vieân cuûa phaùi ñoaøn. Khi bieát tin, muïc sö Jim Jones trieäu taäp coäng ñoaøn giaùo phaùi, vaø ñeà nghò moät cuoäc töï töû taäp theå. Thaät ra, tö töoûng naøy ñaõ löu haønh trong coäng ñoaøn töø vaøi thaùng tröôùc ñoù, cuõng nhö noù ñaõ ñöôïc nhieàu nhoùm giaùo phaùi ngaøn naêm chuû truông.
Theo lôøi keå cuûa ít ngöôøi soáng soùt caùc baø meï ñaàu ñoäc caùc con hoï tröôùc khi töï töû. Caûnh saùt Myõ cho bieát ñaõ tìm thaáy 400 xaùc cheát naèm choàng leân nhau, 500 xaùc khaùc ñöôïc tìm thaáy taïi caùc khu vöïc xa hôn. Moät soá cheát vì uoáng moät loaïi nöôùc ngoït coù muøi thôm pha vôùi thuoác ñoäc cianuro. Nhieàu ngöôøi khaùc bò baén baèng ñaïn, cuõng coù ngöôøi bò haï saùt baèng teân, trong khi hoï tìm caùch chaïy troán. Muïc sö Jim Jones vaø nöõ y taù Annie Moore thì töï töû baèng suùng. Taát caû laø 909 ngöôøi, coäng theâm 4 tín ñoà töï töû ôû Georgetown, vaø 5 ngöôøi trong phaùi ñoaøn chính phuû bò gieát, trong ñoù coù daân bieåu Leo Ryan, toång coäng laø 918 ngöôøi. Khoâng keå soá naïn nhaân cuûa caùc tai öông thieân nhieân, vaø con soá 2,974 ngöôøi cheát vaø 24 ngöôøi maát tích trong vuï khuûng boá Thaùp Song Sinh ôû New York ngaøy 11 thaùng 9 naêm 2001, chöa bao giôø laïi coù ñoâng ngöôøi Myõ cheát nhö trong vuï töû töû taäp theå taïi Jonestown beân Guyana.
Tuy nhieân, trong lòch söû theá giôùi coøn coù nhieàu vuï töû töû taäp theå khaùc nöõa. Ñoù laø tröôøng hôïp caùc daân toäc bò nhaø nöôùc ñoäc taøi aùp böùc, ñoái xöû taøn teä nhö noâ leä vaø suùc vaät, ñaåy vaøo caùc cuoäc chieán phieâu löu voâ lyù, maø ñaønh caâm nín chòu traän, khoâng daùm nhaát loaït ñöùng leân phaûn ñoái vaø ñoøi laïi phaåm giaù vaø quyeàn laøm ngöôûi cuûa mình. Naêm möôi trieäu ngöôøi cheát trong Ñeä Nhò Theá Chieán vì chính quyeàn Ñöùc Quoác Xaõ vaø Phaùt Xít, trong ñoù coù 6 trieäu ngöôøi Do thaùi, vaø 100 trieäu ngöôøi cheát vì tay nhaø nöôùc coäng saûn Lieân Xoâ. Raát tieác laø caùc vuï töï töû taäp theå vaãn tieáp dieãn vôùi caùc cheá ñoä ñoäc taøi voâ nhaân coøn laïi ñoù ñaây treân theá giôùi ngaøy nay.
Nhöng coøn coù moät vuï töï töû taäp theå coù taàm möùc quoác teá to lôùn ñang haøng ngaøy xaûy ra tröôùc maét chuùng ta maø ít nguôøi ñeå yù: ñoù laø naïn oâ nhieãm moâi sinh, taøn phaù röøng giaø laøm cho traùi ñaát ngaøy caøng bò haâm noùng, khieán cho ñaù baêng baéc cöïc vaø tuyeát treân caùc nuùi cao ñang ngaøy caøng tan chaûy nhieàu hôn. Taát caû laø lyù do cuûa caùc ñaûo loän khí haäu gaây ra nhieàu tai öông thieân nhieân ngaøy caøng traàm troïng. Ngay trong luùc naøy ñaây laø traän baõo Hermine ñang thoåi vaøo tieåu bang Florida vôùi caùc côn gioù maïnh vaø nhanh tôùi 120 caây soá giôø.
Neáu theá giôùi khoâng cuøng nhau cöông quyeát söûa chöõa caùc ñöôøng loái chính trò taøn phaù moâi sinh, vaø ngöôøi daân caùc nöôùc giaàu khoâng thay ñoåi kieåu soáng, thì traùi ñaát naøy seõ chöùng kieán caùc taøn phaù khuûng khieáp khieán cho haøng chuïc trieäu ngöôøi thieät maïng. Ñaây laø söï thaät ñaõ ñöôïc caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo nhaän thöùc saâu xa vaø caùc vò lieân tuïc leân tieáng keâu goïi coäng ñoàng theá giôùi löu taâm mau choùng ñeà ra caùc bieän phaùp höõu hieäu, tröôùc khi quaù treã traøng.
Trong söù ñieäp cho "Ngaøy theá giôùi caàu nguyeän cho vieäc chaêm soùc thieân nhieân" cöû haønh ngaøy muøng 1 thaùng 9 naêm 2016 Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ keâu goïi kitoâ höõu nhìn nhaän toäi loãi gaây thieät haïi cho thieân nhieân vaø con ngöôøi, thoáng hoái vaø quyeát taâm thay ñoåi loái soáng. Ngaøi môøi goïi moïi ngöôøi thöïc thi moät cuoäc hoaùn caûi treân bình dieän moâi sinh, vì tình traïng haâm noùng traùi ñaát ngaøy caøng gia taêng do hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi thaûi quùa nhieàu thaùn khí vaøo khoâng trung. Töø tröôùc tôùi nay naêm 2015 laø naêm noùng nhaát, vaø coù leõ naêm 2016 coøn noùng hôn nöõa. Tình traïng naøy keùo theo caùc haäu quaû haïn haùn, luït loäi, hoaû hoaïn vaø nhöõng tai öông thieân nhieân ngaøy caøng traàm troïng hôn, khieán cho nhieàu ngöôøi phaûi di cö laùnh naïn. Nhöõng daân toäc ngheøo treân theá giôùi, tuy ít traùch nhieäm nhaát trong vieäc thay ñoåi khí haäu, nhöng laïi gaùnh chòu nhieàu thieät thoøi nhaát do nhöõng thay ñoåi naøy gaây ra. Nhöõng toäi choáng laïi thieân nhieân cuõng laø moät toäi aùc choáng laïi chính chuùng ta vaø choáng laïi Thieân Chuùa.
Ñeå coù theå thay ñoåi tình theá, hay ít nhaát giaûm caùc haäu quaû tai haïi cuûa noù, vieäc hoaùn caûi treân bình dieän moâi sinh phaûi ñöôïc ñieãn taû ra qua nhöõng thaùi ñoä vaø cung caùch haønh xöû toân troïng thieân nhieân. Chaúng haïn nhö söû duïng chaát nylon moät caùch khoân ngoan vaø thaän troïng, vì chuùng gaây oâ nhieãm moâi sinh vaø haøng traêm naêm sau vaãn khoâng tan bieán, tieát kieäm khoâng phung phí nöôùc ngoït, löông thöïc vaø naêng löôïng, phaân loaïi caùc thöù raùc, ñeå coù theå taùi cheá bieán vaø söû duïng nhö phaân boùn töï nhieân, ñoái xöû vôùi caùc thuù vaät vôùi söï chaêm soùc, duøng caùc phöông tieän coâng coäng, ñi chung xe vôùi nhau ñeå tieát kieäm naêng löôïng vaø giaûm bôùt löôïng thaùn khí thaûi vaûo trong khoâng trung. Taát caû nhöõng cöû chæ ñoù tuy xem ra beù nhoû nhöng höõu hieäu, taïo ra hieäu quaû toát ñeïp coù söùc toaû lan, aûnh höôûng moät caùch voâ hình, vaø khích leä moät loâi soáng thanh ñaïm goùp phaàn thay ñoåi cuïc dieän theá giôùi.
Cho tôùi nay caùc cöôøng quoác kinh teá taây aâu vaø caùc nöôùc coù neàn kinh teá ñang leân nhö Trung Quoác, AÁn Ñoä vaø Brasil vaãn khoâng kyù nhaän vaø thöïc thi caùc thoaû hieäp veà moâi sinh, laáy côù laø khoâng theå gaây thieät haïi cho neàn kinh teá cuûa hoï. Lieäu caùc chính quyeàn treân theá giôùi coù bieát laéng nghe lôøi keâu goïi khaån thieát treân ñaây cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vaø caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo hay khoâng, hay cuõng laïi cöù nhaém maét laøm ngô vaø ñaåy ñöa theá giôùi vaøo moät cuoäc töï töû taäp theå khaùc nöõa?
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)