Hoài Giaùo vöøa khoan dung vöøa thuø haän
vöøa hoøa bình vöøa baïo löïc
Hoài Giaùo vöøa khoan dung vöøa thuø haän, vöøa hoøa bình vöøa baïo löïc.
Assisi (VietCatholic News 12-08-2016) - Khi ngaøi ñeán thaêm Assisi vaøo ngaøy thöù Naêm, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ coù moät cuoäc gaëp gôõ khoâng ñònh tröôùc vôùi Giaùo Só Hoài Giaùo ôû Perugia, Abdel Qader Mohammed, ngöôøi ñaõ caùm ôn Ñöùc Giaùo Hoaøng veà vieäc khoâng cho raèng Hoài Giaùo laø moät toân giaùo cuûa baïo löïc, trong cuoäc hoïp baùo treân chuyeán bay ngaøy 31 Thaùng Baûy naêm 2016 trôû veà Roâma sau chuyeán vieáng thaêm Ba Lan.
Theo taïp chí chính thöùc cuûa Doøng Phanxicoâ taïi Assisi, Giaùo Só Mohammed noùi raèng: "Moät lôøi caûm ôn chaân thaønh ñeán Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ veà söï gaàn guõi cuûa ngaøi ñoái vôùi ngöôøi Hoài giaùo chuùng toâi".
Nhöng taïi Toronto, Gia Naõ Ñaïi, trong Ñaïi Hoäi môùi ñaây cuûa Hoäi Hieäp Só Columbus, ngöôøi ta thaáy moät phaûn öùng raát khaùc.
Hoäi Hieäp Só naøy ñaõ duøng vieäc beânh vöïc caùc Kitoâ höõu bò baùch haïi ôû Trung Ñoâng laøm ñieåm nhaán maïnh quan troïng nhaát, vôùi söï hieän dieän cuûa moät soá giaùm muïc ñeán töø khu vöïc naøy, keå caû caùc giaùm muïc ñeán töø Syria, Iraq vaø Pakistan - nhöõng nôi, taát nhieân, caùc nhoùm thieåu soá Kitoâ giaùo ñang phaûi ñoái maët vôùi moái ñe doïa cheát ngöôøi do nhöõng ngöôøi cöïc ñoan Hoài Giaùo taïo ra.
Phaùt bieåu vôùi caùc giaùm muïc treân, moät vaøi vò taâm söï raèng lôøi leõ cuûa Ñöùc Thaùnh Cha veà Hoài Giaùo ñaõ khoâng aên yù laém vôùi ngöôøi daân cuûa hoï, vaø moät vaøi vò coøn noùi raèng caùc Kitoâ höõu ôû queâ nhaø caûm thaáy töùc giaän vaø bò phaûn boäi.
Trong moät baøi dieãn vaên chính vaøo ngaøy thöù Tö, Thöôïng Phuï Ignatius Joseph III Younan cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Syria noùi raèng trong khi kinh Qur'an coù chöùa moät soá caâu noùi ñeán hoøa bình, noù cuõng coù nhöõng caâu khaùc roõ raøng uûng hoä baïo löïc, vaø khi thanh thieáu nieân ñöôïc yeâu caàu phaûi hoïc thuoäc loøng nhöõng ñoaïn vaên ñoù trong caùc tröôøng hoïc Hoài Giaùo, "thì seõ khoâng deã daøng gì ngaên caûn hoï trôû thaønh nhöõng keû khuûng boá hay nhöõng keû gieát ngöôøi".
Noùi chung, Thöôïng Phuï Younan coù veû bi quan veà trieån voïng cuûa moät cuoäc caûi caùch noäi boä beân trong Hoài Giaùo; ngaøi cho raèng caùch duy nhaát ñeå giöõ cho caùc Kitoâ höõu ñöôïc an toaøn laø caùc cöôøng quoác lôùn treân theá giôùi phaûi taïo aùp löïc chính trò vaø kinh teá leân caùc cheá ñoä ôû Trung Ñoâng ñeå hoï phaûi aùp ñaët moät ñieàu gì ñoù gioáng nhö traät töï.
Coù ngöôøi cho raèng vôùi phaùt bieåu nhö treân, xem ra quan ñieåm cuûa Thöôïng Phuï ñi ngöôïc laïi chuû tröông cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ. Nhöng thöïc ra, theo nhaän ñònh cuûa Kyù Giaû John Allen, neân xem quan ñieåm cuûa caùc vò nhö boå sung cho nhau, chöù khoâng maâu thuaãn vôùi nhau. Moãi vò trình baày moät phaàn cuûa böùc tranh lôùn hôn veà Hoài giaùo trong ñaàu theá kyû 21.
Veà phía Ñöùc Giaùo Hoaøng, thöïc teá laø ñaïi ña soá cuûa 1.6 tyû ngöôøi Hoài giaùo treân theá giôùi khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi khuûng boá hay coù caûm tình vôùi khuûng boá; hoï khoâng coi ñöùc tin cuûa hoï ñoøi phaûi coù baïo löïc, vaø hoï raát kinh hoaøng ñoái vôùi Nhaø nöôùc Hoài giaùo, Al-Shabaab, Boko Haram, vaø nhöõng toå chöùc khuûng boá khaùc, nhö moïi ngöôøi khaùc.
Nhö ôû Nigeria muøa heø naêm 2015, chaúng haïn, ngöôøi ta thöôøng ñöôïc nghe ñi nghe laïi nhieàu caâu chuyeän veà nhöõng ngöôøi Hoài giaùo vaø Kitoâ höõu ñöùng chung vôùi nhau - ngöôøi Hoài giaùo bao quanh nhaø thôø Kitoâ giaùo vaøo ngaøy Chuùa Nhaät ñeå giöõ cho caùc tín ñoà ñöôïc an toaøn, thöïc teá laø laøm laù chaén soáng, trong khi caùc Kitoâ höõu traû leã taïi caùc ñeàn thôø Hoài giaùo oân hoøa, voán cuõng laø muïc tieâu cho caùc chieán binh Boko Haram.
Hôn nöõa, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cuõng hieån nhieân yù thöùc ñöôïc ñieàu naøy: thöïc söï khoâng theå naøo khoâng tin raèng Hoài Giaùo coù khaû naêng hoøa bình vaø khoan dung. Neáu khoâng, keát luaän hôïp lyù duy nhaát seõ laø moät chu kyø xung ñoät vaø ñoå maùu trieàn mieân giöõa hai truyeàn thoáng toân giaùo lôùn nhaát theá giôùi (cuøng nhau, caùc Kitoâ höõu vaø ngöôøi Hoài giaùo chieám gaàn 4 tyû ngöôøi, quaù moät nöûa toång daân soá toaøn caàu).
Tuy nhieân, Thöôïng Phuï Younan thöïc hieän moät ñieåm coù giaù trò khoâng keùm, ñoù laø: hieän nay, ñang coù moät thöù ung thö beân trong Hoài Giaùo khieán cho hình thöùc cöïc ñoan cuûa noù thaønh nhaø saûn xuaát haän thuø choáng Kitoâ giaùo haøng ñaàu treân theá giôùi.
Tieän ñaây, cuõng neân bieát: söï baùch haïi trôû neân khaéc nghieät khi noù xaûy ra cho caùc Kitoâ höõu hôn haún cho baát cöù ai khaùc. Tuy nhieân, ôû khoaûng 50 quoác gia treân theá giôùi coù ña soá daân theo Hoài giaùo, vaø ñaëc bieät ôû Trung Ñoâng, caùc Kitoâ höõu ñaëc bieät deã bò toån thöông hôn caû - moät phaàn vì lòch söû, moät phaàn vì khuynh höôùng muoán ñoå leân ñaàu hoï caùc baát coâng cho laø cuûa Taây Phöông.
Ñöùc Cha Jean-Cleùment Jeanbart, Toång Giaùm Muïc theo nghi leã Melkite Hy Laïp cuûa Aleppo, roõ raøng toû ra heát söùc xuùc ñoäng taïi moät soá thôøi ñieåm trong Ñaïi Hoäi, khi noùi raèng, "Giaùo daân cuûa chuùng toâi ñang bò khuûng boá, vaø chuùng toâi ñang gaëp nguy hieåm lôùn bò bieán maát".
Thaùng Tö naêm 2015, ngay sau khi löïc löôïng Nhaø Nöôùc Duy Hoài giaùo phaùt ñoäng nhöõng cuoäc taán coâng teân löûa döõ doäi vaøo moät khu phoá Kitoâ giaùo ôû Aleppo khieán 15 ngöôøi cheát, trong ñoù coù moät gia ñình boán ngöôøi theo nghi leã Melkite Hy Laïp bò nhaø saäp ñeø cheát. Moät trong nhöõng traùch nhieäm nghieät ngaõ cuûa Ñöùc Cha Jeanbart, luùc ñoù, laø tìm nôi thích hôïp ñeå choân caát hoï, vì nghóa trang Kitoâ Giaùo ôû Aleppo bò bao vaây bôûi caùc tay suùng baén tæa.
Ñoù vaãn chöa phaûi laø ñaàu tieân Ñöùc Cha Jeanbart höôûng höông vò cuûa thaûm kòch. Thaùng 10 naêm 2012, cha bí thö cuûa ngaøi vaø laø ngöôøi ñöôïc ngaøi baûo trôï, töùc Cha Imad Daher, ñaõ gaàn nhö bò gieát khi moät traùi bom phaùt noå gaàn nôi cö truù cuûa ñöùc toång giaùm muïc. Cha Daher phaûi ñöôïc tröïc thaêng vaän ñeán Beirut cho ca ñaàu tieân trong baåy ca giaûi phaãu voán laáy maát cuûa ngaøi moät con maét.
Trong nhöõng tröôøng hôïp nhö theá, thaät deã daøng hieåu ñöôïc lyù do taïi sao vieäc nhaéc ñeán Hoài Giaùo nhö moät "toân giaùo cuûa hoøa bình" laøm ngöôøi ta day döùt, bôûi vì ñoù, ñôn giaûn, khoâng phaûi laø kinh nghieäm haøng ngaøy cuûa nhöõng nhaân vaät nhö Younan vaø Jeanbart.
Söï thaät khaéc nghieät veà Hoài giaùo ngaøy nay laø: noù luaân phieân vöøa hoøa bình vöøa baïo löïc, noù phoùng chieáu caû söï khoan dung laãn loøng thuø haän ñoái vôùi caùc Kitoâ höõu vaø caùc nhoùm thieåu soá khaùc. Boû qua moät trong hai cöïc cuûa nhöõng töông phaûn naøy laø phuû nhaän thöïc teá, vaø caùc nhaø laõnh ñaïo Kitoâ giaùo coù leõ neân laøm heát söùc mình ñeå giöõ cho caû hai cöïc laïi vôùi nhau, khi hoï noùi vôùi, vaø noùi veà, ngöôøi Hoài giaùo.
Tieän ñaây, cuõng neân nhôù: caû Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ laãn Thöôïng Phuï Younan ñeàu bieát ñieàu treân moät caùch roõ raøng. Ñöùc Phanxicoâ voán nhieàu laàn nhaéc ñi nhaéc laïi caùc con soá khieáp ñaûm caùc vò töû ñaïo Kitoâ giaùo môùi cuûa ngaøy hoâm nay, vaø nhaéc ñeán moät "ñaïi keát maùu" bao la ñöôïc taïo ra bôûi cuoäc baùch haïi, trong khi Younan cuõng bieát roõ lòch söû soáng chung hoaø bình laâu daøi cuûa Syria... thöïc vaäy, chính vieäc ñaùnh maát truyeàn thoáng ñoù ñaõ laøm cho tình hình hieän nay ra ñau ñôùn ñeán theá.
Noùi caùch khaùc, ñaây khoâng phaûi laø vaán ñeà löïa choïn giöõa lôøi leõ cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng hay lôøi leõ cuûa Thöôïng Phuï tuaàn roài. Thay vaøo ñoù, coâng thöùc thích hôïp coù leõ laø phaûi toång hôïp chuùng ñeå coù ñöôïc hình aûnh ñaày ñuû veà Hoài Giaùo.
Hoài Giaùo neân giaûi thích Kinh Koâraêng theo nghóa hoøa bình
Toång hôïp thì toång hôïp, nhöng vaãn caàn nhaán maïnh tôùi traùch nhieäm cuûa chính Hoài Giaùo ñoái vôùi traïng huoáng roái bôøi hieän nay do nhöõng ngöôøi quaù khích cuûa hoï gaây ra.
Ngaøy 5 thaùng Taùm naêm 2016, Ñöùc Cha Marcelo Sanchez Sorondo, Chuû Tòch Giaùo Hoaøng Haøn Laâm Vieän veà Caùc Khoa Hoïc Xaõ Hoäi, nhaän ñònh raèng: nhieàu ñoaïn trong Kinh Koâraêng quaû roõ raøng uûng hoä vieäc söû duïng baïo löïc. Ngaøi noùi raèng: thaät laø ngaây thô khi laøm ngô caùc ñoaïn coù vaán ñeà naøy trong Kinh Koâraêng, vaø quaû laø moät thaùch thöùc cho caùc nhaø laõnh ñaïo Hoài Giaùo; hoï caàn phaûi "ñem laïi moät khoa giaûi thích coù tính hoøa bình cho caùc ñoaïn vaên naøy" nhaát laø döôùi goùc ñoä aùp löïc cuûa phe quaù khích.
Ñöùc Cha nhaän ñònh theâm raèng ngaøi khoâng daùm noùi vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo Hoài Giaùo caùch giaûi thích ñöùc tin cuûa hoï, nhöng baát cöù hoïc giaû Hoài Giaùo oân hoøa naøo muoán tieáp nhaän thaùch thöùc leân aùn baïo löïc ñeàu seõ "tìm ñöôïc moät ñoàng minh vaø ngöôøi baïn maïnh meõ trong Giaùo Hoäi Coâng Giaùo".
Theo haõng tin CNA/EWTN News, trong baøi dieãn vaên ñoïc taïi buoåi "Suy Nieäm Cho Hoøa Bình" do toå chöùc The Art of Living, moät cô quan cuûa AÁn Giaùo coù truï sôû ôû AÁn Ñoä, toå chöùc, Ñöùc Cha Sanchez ñoàng yù vôùi tuyeân boá cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ treân chuyeán bay töø Krakow trôû laïi Roâma hoâm 31 thaùng Baåy naêm 2016: Hoài Giaùo khoâng baïo löïc, khoâng neân ñaùnh ñoàng baïo löïc vôùi Hoài Giaùo. Nhöng Ñöùc Cha cho raèng "chuû nghóa khuûng boá laáy höùng töø toân giaùo" trong ít thaäp nieân qua ñaõ "ñöôïc phoå bieán bôûi moät soá ít caù nhaân cöù naèng naëc cho raèng chæ coù hoï môùi coù söï giaûi thích Hoài Giaùo ñuùng ñaén maø thoâi".
Caùc caù nhaân aáy cöù laøm nhö theá "tröôùc maët moät tyû tín ñoà Hoài Giaùo khaùc voán chöùng thöïc moät toân giaùo khoan dung khoâng thöøa nhaän tính chính ñaùng trong caùc haønh ñoäng cuûa nhöõng caù nhaân thieåu soá aùc ñoäc naøy".
Ñöùc Cha thöøa nhaän: ngöôøi Hoài Giaùo cuõng laø naïn nhaân cuûa quaù khích Hoài Giaùo nhö vuï khuûng boá taán coâng baèng xe taûi taïi Nice. Nhaát laø taïi Trung Ñoâng, ñaïi ña soá naïn nhaân cuûa Nhaø Nöôùc Duy Hoài Giaùo laø ngöôøi Hoài Giaùo. Nhöng söï kieän naøy caøng khieán "moïi nhaø laõnh ñaïo cuûa thaåm quyeàn tinh thaàn, trong thôøi buoåi naøy, phaûi laøm taát caû nhöõng gì hoï coù theå laøm ñöôïc ñeå laøm dòu tình theá moãi ngaøy moät caêng thaúng naøy".
Vuõ Vaên An