Ñöùc Hoàng Y Schonborn:
caùc ñoøi hoûi cuûa tình yeâu
Ñöùc Hoàng Y Schonborn: caùc ñoøi hoûi cuûa tình yeâu.
Roma (VietCatholic News 11-08-2016) - Toâng huaán "Nieàm Vui Yeâu Thöông" cuûa Ñöùc Phanxicoâ tieáp tuïc bò moät soá ngöôøi trong giôùi baûo thuû thaùch thöùc. Gaàn ñaây nhaát, coù Tieán Só Josef Seifert, moät nhaø trieát hoïc Coâng Giaùo noåi tieáng ngöôøi AÙo, leân tieáng keâu goïi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ruùt laïi caùc phaùt bieåu trong Toâng Huaán maø oâng coi laø "sai laàm vaø (trong moät soá tröôøng hôïp) coøn laïc giaùo moät caùch khaùch quan nöõa".
Bieát raát roõ moät soá ngöôøi baûo thuû seõ choáng ñoái töøng phaàn Toâng Huaán naøy, moät coâng trình khoâng haún cuûa rieâng ngaøi, maø laø thaønh quaû taäp theå, coøn noùi theo ngoân ngöõ thaàn hoïc Coâng Giaùo, laø thaønh quaû hôïp ñoaøn, trong hôn 3 naêm vôùi hai thöôïng hoäi ñoàng giaùm muïc theá giôùi lieân tieáp, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ môøi Ñöùc Hoàng Y Christop Schonborn laøm ngöôøi trình baày Toâng Huaán trong buoåi ra maét noù vôùi theá giôùi. Tuy laø moät trong caùc ñaïi bieåu cuûa phe caáp tieán, nhöng Ñöùc Hoàng Y Schonborn coù raát nhieàu uy tín (credit) "baûo thuû"; ngaøi voán laø hoïc troø öu tuù cuûa Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI vaø laø moät trong nhöõng vò ñaõ soaïn ra Saùch Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Coù theå noùi: Ñöùc Hoàng Y Schonborn laø moät nhaø baûo thuû vôùi vieãn kieán caáp tieán.
Môùi ñaây, trong moät maïn ñaøm vôùi taäp san America, Ñöùc Hoàng Y Schonborn cho thaáy moät laàn nöõa loái ñoïc Toâng Huaán Nieàm Vui Yeâu Thöông cuûa ngaøi. Loái ñoïc naøy, theo taäp san America, ñaõ phaûn aûnh truyeàn thoáng Ña Minh, qua chaâm ngoân noåi tieáng cuûa Thaùnh Toâma Aquinoâ: contemplata aliis trader (trao laïi cho ngöôøi khaùc nhöõng ñieàu mình ñaõ chieâm nieäm).
Haønh vi huaán quyeàn
Veà giaù trò cuûa Toâng Huaán, coù ngöôøi cho noù chæ laø yù kieán rieâng cuûa Ñöùc Phanxicoâ chöù khoâng coù giaù trò huaán quyeàn troïn veïn, Ñöùc Hoàng Y Schonborn cho hay: khoâng ñuùng nhö theá, Toâng Huaán quaû laø moät haønh vi huaán quyeàn, xöùng ñaùng goïi laø toâng huaán. ÔÛ ñaây, roõ raøng Ñöùc Giaùo Hoaøng söû duïng vai troø muïc töû cuûa ngaøi, thaày daïy ñöùc tin, sau khi ñaõ tham khaûo 2 thöôïng hoäi ñoàng giaùm muïc veà gia ñình.
Vaû laïi, ñaây laø moät vaên kieän giaùo hoaøng coù giaù trò vó ñaïi, moät giaùo huaán ñích thöïc veà sacra doctrina (hoïc thuyeát thaùnh). Khoâng nhöõng theá, haønh vi huaán quyeàn naøy coøn laøm cho giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi thaønh hieän dieän vaø coù lieân quan vôùi thôøi nay. Ñöùc Hoàng Y Schonborn cho raèng: ta ñoïc Coâng Ñoàng Nixeâa döôùi aùnh saùng Coâng Ñoàng Constantinoáp vaø ñoïc Coâng Ñoàng Vatican I döôùi aùnh saùng Coâng Ñoàng Vatican II theá naøo, thì ta cuõng neân ñoïc caùc phaùt bieåu tröôùc ñaây cuûa huaán quyeàn veà gia ñình döôùi aùnh saùng caùc ñoùng goùp cuûa Nieàm Vui Yeâu Thöông nhö theá. Chuùng ta ñöôïc höôùng daãn moät caùch soáng ñoäng ñeå bieát phaân bieät giöõa tính lieân tuïc cuûa caùc nguyeân taéc tín lyù vaø tính giaùn ñoaïn cuûa caùc vieãn töôïng hay caùc caùch phaùt bieåu bò ñieàu kieän hoùa bôûi lòch söû. Huaán quyeàn soáng ñoäng voán coù chöùc naêng giaûi thích Lôøi cuûa Thieân Chuùa moät caùch chaân chính.
Canh taân ngoân ngöõ Giaùo Hoäi
Theo Ñöùc Hoàng Y Schonborn, veà phöông phaùp luaän, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ canh taân ngoân ngöõ cuûa Giaùo Hoäi, khoâng nhöõng theo ñöôøng loái toâng huaán "Nieàm Vui Tin Möøng" cuûa ngaøi, maø coøn theo ñöôøng loái "Hieán Cheá Muïc Vuï Giaùo Hoäi Trong Theá Giôùi Ngaøy Nay" cuûa Vatican II nöõa.
Ngoân ngöõ treân cho thaáy moät söï côûi môû saâu saéc ñoái vôùi vieäc chaáp nhaän thöïc taïi. Vieäc côûi môû naøy khoâng heà laøm haïi tôùi tín lyù. Noù taïo ra moät phaàn cuûa ñieàu ngaøi goïi laø "coät thaúng ñöùng cuûa tín lyù", töùc khía caïnh "hieän nay" cuûa lôøi Chuùa, Lôøi ñaõ nhaäp theå vaøo lòch söû, vaø Ñöùc Giaùo Hoaøng thoâng ñaït noù trong khi laéng nghe caùc caâu hoûi ñöôïc ñaët ra ngay ôû treân ñöôøng.
Ñieàu Ñöùc Giaùo Hoaøng baùc boû laø vieãn töôïng thu mình vaøo caùc coâng boá tröøu töôïng khoâng lieân heä gì tôùi nhöõng chuû theå ñang soáng vaø laøm chöùng cho cuoäc gaëp gôõ Chuùa Kitoâ, moät cuoäc gaëp gôõ ñoåi ñôøi. Vieãn töôïng tröøu töôïng coù tính giaùo ñieàu chæ thuaàn thuïc hoùa moät soá coâng boá nhaèm aùp ñaët vieäc toång quaùt hoùa cuûa chuùng leân treân moät soá öu tuù, maø queân raèng khi ta nhaém maét ñoái vôùi ngöôøi laân caän cuûa mình, ta cuõng nhaém maét ñoái vôùi Chuùa, nhö Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI noùi trong "Deus Caritas Est".
Duy lyù töôûng laõng maïn
Nieàm Vui Yeâu Thöông nhaán maïnh söï kieän naøy: gia ñình khoâng phaûi laø moät thöïc taïi hoaøn haûo vaø laøm saün; vieãn kieán naøy ngöôïc vôùi xu höôùng quaù duy lyù töôûng hieän nay cuûa moät soá giôùi trong Giaùo Hoäi. Coù ngöôøi goïi xu höôùng naøy laø thuyeát duy lyù töôûng laõng maïn.
Ñöùc Hoàng Y Schonborn cho raèng Thaùnh Kinh khoâng trình baày hoân nhaân nhö theá, ñoù chæ laø moät lyù töôûng tröøu töôïng. Ñöùc Phanxicoâ thì goïi noù laø "vieäc cuûa ngöôøi kheùo tay". Ñoâi maét cuûa Ñaáng Chaên Chieân Laønh nhìn ngöôøi ta, chöù khoâng nhìn caùc yù töôûng ñeå sau ñoù bieän minh cho nieàm hy voïng cuûa chuùng ta. Taùch bieät caùc yù nieäm naøy ra khoûi theá giôùi maø trong ñoù Ngoâi Lôøi ñaõ nhaäp theå seõ daãn tôùi vieäc khai trieån ra "neàn luaân lyù baøn giaáy laïnh luøng" (soá 312). Ta thöôøng noùi tôùi hoân nhaân moät caùch tröøu töôïng ñeán noãi ñaùnh maát heát neùt quyeán roõ cuûa noù. Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi raát roõ: khoâng gia ñình naøo laø moät thöïc taïi hoaøn haûo caû, vì noù bao goàm nhöõng ngöôøi toäi loãi. Gia ñình naøo cuõng ñang treân ñöôøng löõ thöù. Ñöùc Hoàng Y tin raèng ñaây laø vieân ñaù neàn cuûa toaøn vaên kieän. Noù khoâng lieân heä gì tôùi thuyeát duy tuïc hay thuyeát Platoâng treân maây treân gioù, maø laø thuyeát thöïc taïi cuûa Thaùnh Kinh.
Tính ña daïng cuûa caùc hoaøn caûnh cuï theå
Nhö ta ñaõ bieát, Nieàm Vui Yeâu Thöông naëng veà muïc vuï. Ñöùc Phanxicoâ cho bieát raát roõ: seõ khoâng coù gì thay ñoåi veà tín lyù. Treân bình dieän kyû luaät, theo Ñöùc Hoàng Y Schonborn, Ñöùc Giaùo Hoaøng löu yù ñeán tính ña daïng khoâng cuøng cuûa caùc hoaøn caûnh cuï theå. Ngaøi quaû quyeát raèng khoâng neân chôø ñôïi moät boä qui ñònh toång quaùt môùi, theo kieåu giaùo luaät, coù theå aùp duïng cho moïi tröôøng hôïp.
Treân bình dieän thöïc haønh (praxis), trong caùc hoaøn caûnh khoù khaên vaø caùc gia ñình bò thöông toån, Ñöùc Giaùo Hoaøng cho bieát ñieàu coù theå laøm ñöôïc laø khuyeán khích ñeå coù ñöôïc söï bieän phaân coù traùch nhieäm coù tính caù nhaân vaø muïc vuï ñoái vôùi töøng tröôøng hôïp chuyeân bieät.
Veà phöông dieän treân, phaûi nhìn nhaän ñieàu naøy: "vì 'möùc ñoä traùch nhieäm khoâng baèng nhau trong moïi tröôøng hôïp', neân caùc haäu quaû hay hieäu quaû cuûa moät qui luaät khoâng nhaát thieát phaûi luoân luoân nhö nhau" (soá 300). Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi theâm raèng vieäc bieän phaân naøy cuõng lieân quan tôùi "kyû luaät bí tích, vì bieän phaân coù theå nhìn nhaän raèng trong moät hoaøn caûnh ñaëc thuø naøo ñoù, khoâng coù loãi laàm naøo hieän dieän caû" (ghi chuù soá 336). Ngaøi cuõng noùi roõ raèng: "löông taâm caù nhaân caàn ñöôïc loàng vaøo thöïc haønh cuûa Giaùo Hoäi nhieàu hôn" (soá 303), nhaát laø trong "cuoäc ñaøm ñaïo vôùi vò linh muïc, ôû toøa trong" (soá 300).
Cuõng veà thöïc haønh, Nieàm Vui Yeâu Thöông ñöùng treân bình dieän heát söùc cuï theå cuûa ñôøi soáng moãi ngöôøi. Chuùng ta thaáy coù tín lyù ñöùc tin vaø caùc phong tuïc, vaø kyû luaät ñöôïc xaây döïng treân tín lyù vaø ñôøi soáng Giaùo Hoäi, nhöng cuõng coù caùc thöïc haønh bò ñieàu kieän hoùa bôûi caù nhaân hay coäng ñoaøn.
Theo Ñöùc Giaùo Hoaøng, veà bình dieän heát söùc cuï theå noùi treân, hieän ñang coù söï dieãn bieán trong nhaän thöùc cuûa Giaùo Hoäi ñoái vôùi caùc yeáu toá ñieàu kieän hoùa vaø giaûm khinh, caùc yeáu toá naøy heát söùc chuyeân bieät ñoái vôùi thôøi ñaïi ta:
"Giaùo Hoäi sôû ñaéc caû moät toång hôïp suy tö chaéc chaén lieân quan tôùi caùc nhaân toá vaø hoaøn caûnh giaûm khinh. Do ñoù, khoâng theå ñôn giaûn noùi raèng taát caû nhöõng ngöôøi trong baát cöù hoaøn caûnh 'baát hôïp leä' naøo ñeàu ñang soáng trong tình traïng toäi troïng hay khoâng coù ôn thaùnh hoùa. ÔÛ ñaây, nhieàu ñieàu coù lieân quan chöù khoâng phaûi chæ laø vieäc khoâng bieát qui luaät. Moät chuû theå raát coù theå bieát ñaày ñuû veà qui luaät, theá nhöng laïi gaëp khoù khaên lôùn trong vieäc hieåu roõ 'caùc giaù trò coá höõu cuûa noù' (339) hay rôi vaøo moät hoaøn caûnh cuï theå khoâng giuùp hoï haønh ñoäng khaùc ñi vaø quyeát ñònh khaùc ñi maø khoâng phaïm toäi theâm. Nhö caùc nghò phuï Thöôïng Hoäi Ñoàng ñaõ noùi 'Coù theå coù caùc nhaân toá khieán khaû naêng ñöa ra quyeát ñònh trôû thaønh haïn cheá'".
Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ maëc nhieân...
Nhaéc ñeán ñaïn vaên noåi tieáng soá 84 trong Toâng Huaán "Familiaris consortio" cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II, Ñöùc Hoàng Y Sch#nborn cho hay: vò Thaùnh Giaùo Hoøang naøy quaû ñaõ phaân bieät haøng loaït caùc hoaøn caûnh khaùc nhau. Ngaøi nhìn thaáy söï khaùc bieät giöõa nhöõng ngöôøi ñaõ thaønh thöïc coá gaéng cöùu vaõn cuoäc hoân nhaân ñaàu cuûa hoï nhöng vaãn ñaõ bò boû rôi moät caùch baát coâng vaø nhöõng ngöôøi ñaõ töï yù tieâu dieät moät cuoäc hoân nhaân hôïp phaùp theo giaùo luaät. Sau ñoù, ngaøi coøn noùi tôùi nhöõng ngöôøi böôùc vaøo cuoäc keát hôïp vôï choàng laàn thöù hai ñeå döôõng duïc con caùi vaø trong thaâm taâm, hoï bieát chaéc cuoäc hoân nhaân thöù nhaát cuûa hoï, nay ñaõ khoâng coøn cöùu vaõn ñöôïc nöõa, thöïc ra chöa bao giôø thaønh hieäu caû. Moãi tröôøng hôïp naøy taïo ñoái töôïng cho moät cuoäc ñaùnh giaù dò bieät hoùa veà luaân lyù.
Coù raát nhieàu khôûi ñieåm heát söùc khaùc nhau trong vieäc tham döï moãi ngaøy moät saâu saéc hôn vaøo ñôøi soáng Giaùo Hoäi, moät ñôøi soáng maø ai ai cuõng ñeàu ñöôïc môøi goïi. Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ maëc nhieân giaû thieát raèng ngöôøi ta khoâng theå ñôn giaûn noùi raèng moïi hoaøn caûnh cuûa ngöôøi ly dò taùi hoân ñeàu töông ñöông nhö moät ñôøi soáng trong toäi troïng, bò loaïi ra ngoaøi söï hieäp thoâng yeâu thöông giöõa Chuùa Kitoâ vaø Giaùo Hoäi.
Thaønh thöû, ngaøi ñaõ môû cöûa cho moät loái hieåu roäng raõi hôn nhôø bieän phaân caùc hoaøn caûnh ña daïng voán khoâng y nhö nhau moät caùch khaùch quan vaø nhôø söï xem xeùt cuûa toøa trong.
Hoaøn caûnh khaùch quan vaø töông quan giöõa caù nhaân vôùi Thieân Chuùa vaø Giaùo Hoäi
Traû lôøi moät caâu hoûi khaùc, Ñöùc Hoàng Y Schonborn cho raèng tính phöùc taïp trong hoaøn caûnh caùc gia ñình hieän nay, maø caùch ñaây vaøi thaäp nieân chöa heà coù, khieán ta phaûi coù caùch nhìn tinh teá hôn ñoái vôùi caùc hoaøn caûnh naøy. Noùi roõ hôn, hoaøn caûnh khaùch quan cuûa moät ngöôøi khoâng cho ta bieát moïi söï veà con ngöôøi naøy trong töông quan cuûa hoï vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi Giaùo Hoäi. Ñieàu naøy buoäc ta phaûi khaån caáp suy nghó laïi ñieàu ta muoán noùi khi noùi tôùi caùc hoaøn caûnh toäi loãi khaùch quan.
Theo Ñöùc Hoàng Y, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ thöïc hieän moät böôùc quan troïng laø buoäc chuùng ta noùi roõ ra ñieàu voán noùi ngaàm trong "Familiaris consortio" veà moái lieân heä giöõa tính khaùch quan cuûa hoaøn caûnh toäi loãi vaø söï soáng ôn thaùnh trong töông quan vôùi Thieân Chuùa vaø Giaùo Hoäi cuûa Ngöôøi, vaø nhö moät heä quaû luaän lyù, veà tính qui toäi cuï theå. Ñöùc Hoàng Y Ratzinger, vaøo thaäp nieân 1990, ñaõ giaûi thích raèng chuùng ta khoâng coøn töï ñoäng cho raèng soáng trong caùc cuoäc keát hôïp vôï choàng môùi laø soáng trong hoaøn caûnh toäi troïng nöõa.
Ñöùc Hoàng Y Schonborn noùi raèng: ngaøi nhôù ngaøi coù neâu caâu hoûi sau ñaây vôùi Ñöùc Hoàng Y Ratzinger, naêm 1994, khi Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin cho coâng boá taøi lieäu cuûa hoï veà ngöôøi ly dò taùi hoân: "Coù phaûi thöïc haønh cuõ maø con coi laø ñöông nhieân vaø laø ñieàu con bieát tröôùc khi coù coâng ñoàng, vaãn coøn giaù trò khoâng? Thöïc haønh naøy döï lieäu khaû naêng, ôû toøa trong vôùi vò giaûi toäi cuûa hoï, ñöôïc nhaän laõnh caùc bí tích, mieãn laø khoâng gaây ra tai tieáng". Ngaøi ñaõ traû lôøi raát roõ raøng, y heät nhö lôøi quûa quyeát cuûa Ñöùc Phanxicoâ: khoâng coù qui luaät toång quaùt naøo bao truøm heát moïi tröôøng hôïp ñaëc thuø. Qui luaät toång quaùt raát roõ raøng, vaø ñieàu cuõng roõ raøng laø noù khoâng theå bao truøm moïi tröôøng hôïp caùch thaáu ñaùo ñöôïc.
Giaùn ñoaïn vôùi quaù khöù?
Ñöùc Phanxicoâ noùi raèng "trong moät soá tröôøng hôïp", khi moät ngöôøi soáng trong moät hoaøn caûnh toäi loãi khaùch quan, nhöng chuû quan khoâng thaáy mình coù toäi hay khoâng hoaøn toaøn coù toäi, thì hoï vaãn coù theå soáng trong ôn thaùnh cuûa Thieân Chuùa, yeâu thöông vaø lôùn leân trong ñôøi soáng ôn thaùnh vaø baùc aùi, vì muïc ñích naøy, hoï ñöôïc laõnh nhaän söï giuùp ñôõ cuûa Giaùo Hoäi, keå caû caùc bí tích, ngay caû bí tích Thaùnh Theå, voán "khoâng phaûi laø phaàn thöôûng daønh cho nhöõng ngöôøi hoaøn haûo, nhöng laø thuoác ñaïi löôïng vaø cuûa aên cho nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái". Laøm theá naøo ñeå coù theå hoäi nhaäp lôøi khaúng ñònh naøy vaøo tín lyù coå ñieån cuûa Giaùo Hoäi? Phaûi chaêng ôû ñaây coù moät söï giaùn ñoaïn vôùi nhöõng ñieàu ñaõ ñöôïc quaû quyeát trong quaù khöù?
Ñöùc Hoàng Y Schonborn traû lôøi ñaïi yù nhö sau: Vì luoân ghi nhôù vieãn töôïng cuûa vaên kieän, neân ngaøi tin raèng ñieåm caên baûn ñaõ ñöôïc trieån khai trong Nieàm Vui Yeâu Thöông laø taát caû chuùng ta, baát keå thuoäc loaïi ngöôøi tröøu töôïng naøo, ñeàu ñöôïc keâu goïi phaûi caàu xin loøng thöông xoùt, mong muoán söï hoài taâm. "Laïy Chuùa, con khoâng ñaùng...". Khi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ chæ noùi trong moät ghi chuù veà söï giuùp ñôõ baèng caùc bí tích "trong moät soá tröôøng hôïp" cuûa caùc hoaøn caûnh baát hôïp leä, ngaøi ñaõ noùi nhö vaäy baát keå söï kieän naøy laø vaán ñeà, voán raát quan troïng, ñaõ bò phaùt bieåu sai laïc khi noù ñöôïc ngoâi vò hoùa, vaø cuõng baát keå söï kieän naøy nöõa laø moät soá ngöôøi muoán giaûi quyeát noù baèng moät ngoân töø toång quaùt hôn laø baèng vieäc bieän phaân caù nhaân veà mình thaùnh Chuùa Kitoâ, moät bieän phaân maø moãi ngöôøi vaø moïi ngöôøi chuùng ta ñeàu phaûi laøm.
Vôùi söï saùng suoát vó ñaïi, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ yeâu caàu chuùng ta suy nieäm veà ñoaïn 1 Cr 11: 17-34 (soá 186) laø ñoaïn quan troïng nhaát noùi veà vaán ñeà röôùc leã. Ñieàu naøy cho pheùp ngaøi taùi ñònh vò vaán ñeà vaø ñaët noù ôû choã thaùnh Phaoloâ ñaõ ñaët. Ñaây laø moät caùch teá nhò ñeå chæ ra moät ñaùp öùng giaûi thích khaùc nhaèm traû lôøi caùc caâu hoûi voán ñöôïc laëp ñi laëp laïi. Ñieàu caàn thieát laø phaûi ñi vaøo chieàu kích cuï theå cuûa ñôøi soáng môùi coù theå "bieän phaân ñöôïc Mình Thaùnh", baèng caùch naøi xin söï thöông xoùt. Raát coù theå moät ngöôøi naøo ñoù coù ñôøi soáng tuaân theo luaät leä, nhöng vaãn thieáu söï bieän phaân, vaø nhö Thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi, ngöôøi naøy "ñaõ aên vaø uoáng söï phaùn xeùt cho chính mình".
Chuùng ta lui tôùi caùc bí tích nhö nhöõng ngöôøi aên xin, nhö nhöõng vieân thu thueá ñöùng ôû cuoái ñeàn thôø khoâng daùm ngöôùc maét leân. Ñöùc Giaùo Hoaøng môøi goïi chuùng ta khoâng nhöõng nhìn vaøo caùc ñieàu kieän beân ngoaøi (voán raát quan troïng) maø coøn phaûi töï hoûi mình raèng lieäu chuùng ta coù khaùt khao söï tha thöù ñaày thöông xoùt hay khoâng, ñeå chuùng ta coù theå ñaùp öùng toát hôn ñoái vôùi tính naêng ñoïc ñaày thaùnh hoùa cuûa ôn thaùnh. Ngöôøi ta khoâng theå töø luaät toång quaùt böôùc qua "moät soá tröôøng hôïp" chæ baèng caùch nhìn vaøo nhöõng hoaøn caûnh chính thöùc. Do ñoù, trong moät soá tröôøng hôïp, raát coù theå coù ngöôøi soáng trong hoaøn caûnh toäi loãi khaùch quan nhöng vaãn coù theå nhaän laõnh ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa caùc bí tích.
Taïi sao phaûi noùi tôùi "moät soá tröôøng hôïp" maø khoâng noùi tôùi moät luaät chung naøo ñoù, thì Ñöùc Hoàng Y cho hay: Neáu khoâng noùi nhö theá thì seõ laïi rôi vaøo khoa giaûi nghi hoïc (casuistry) heát söùc tröøu töôïng. Thaäm chí coøn nguy hieåm hôn nöõa laø chuùng ta seõ lieàu mình taïo hoeït ra ñieàu ñuùng, nhö moät ngoaïi leä, ñeå nhaän laõnh Bí Tích Thaùnh Theå trong hoaøn caûnh toäi loãi khaùch quan. Ngaøi tin raèng, ôû ñaây, Ñöùc Giaùo Hoaøng ñoøi chuùng ta phaûi yeâu meán söï thaät ñeå bieän phaân nhöõng hoaøn caûnh caù nhaân caû ôû toaø trong laãn ôû toaø ngoaøi.
Nhöõng ngöôøi khoâng theå hieän ñöôïc yù nieäm hoân nhaân
Caâu hoûi ñöôïc neâu ra laø: Khi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ noùi ñeán "hoaøn caûnh toäi loãi khaùch quan" chaéc chaén ngaøi khoâng muoán noùi tôùi nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc tuyeân boá voâ hieäu trong cuoäc hoân nhaân ñaàu vaø sau ñoù ñaõ taùi hoân, ngaøi cuõng khoâng muoán noùi tôùi nhöõng ngöôøi ñaõ hoäi ñuû caùc ñieàu kieän soáng vôùi nhau "nhö anh trai em gaùi" (hoaøn caûnh cuûa hoï raát coù theå baát hôïp leä nhöng thöïc teá hoï khoâng soáng trong nhöõng hoaøn caûnh toäi loãi khaùch quan). Thaønh thöû, ôû ñaây, Ñöùc Giaùo Hoaøng muoán noùi tôùi nhöõng ngöôøi khoâng theå hieän ñöôïc yù nieäm hoân nhaân moät caùch khaùch quan, vaø khoâng bieán caûi loái soáng cuûa hoï phuø hôïp vôùi ñoøi hoûi. Hieåu nhö vaäy coù ñuùng khoâng?
Ñöùc Hoàng Y cho hay: ñuùng nhö theá. Trong kinh nghieäm ñoàng haønh vôùi ngöôøi ta veà thieâng lieâng cuûa ngaøi, khi Ñöùc Thaùnh Cha noùi tôùi nhöõng hoaøn caûnh toäi loãi khaùch quan, ngaøi khoâng ngöøng ôû moät soá tröôøng hôïp ñaõ ñöôïc noùi roõ trong soá 84 cuûa toâng huaán Familiaris Consortio. Ngaøi noùi moät caùch roäng raõi hôn tôùi moät soá hoaøn caûnh khoâng hieän thaân ñöôïc moät caùch khaùch quan caùi hieåu cuûa chuùng ta veà hoân nhaân. Ta phaûi coá gaéng heát söùc ñeå khuyeán khích vieäc phaùt trieån moät yù thöùc thoâng saùng trong khi "thöøa nhaän aûnh höôûng cuûa nhöõng yeáu toá cuï theå" (soá 303).
Vai troø cuûa löông taâm
Ñöùc Hoàng Y Schonborn cho raèng löông taâm coù theå laøm nhieàu hôn laø nhaän ra raèng moät tình huoáng nhaát ñònh khoâng töông öùng khaùch quan vôùi caùc ñoøi hoûi toång quan cuûa Tin Möøng. Noù coøn coù theå nhaän ra, moät caùch chaân thaønh vaø trung thöïc, nhöõng gì ñoái vôùi luùc naøy laø ñaùp öùng quaûng ñaïi nhaát coù theå daønh cho Thieân Chuùa, vaø tieán ñeán choã thaáy moät caùch khaù chaéc chaén veà ñaïo ñöùc raèng ñoù laø ñieàu Thieân Chuùa ñang yeâu caàu trong boái caûnh caùc giôùi haïn phöùc taïp vaø cuï theå cuûa ngöôøi ta, duø chöa hoaøn toaøn laø lyù töôûng khaùch quan (soá 303).
Nieàm vui
Ñoái vôùi caâu hoûi: Hình nhö Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ muoán nhaán maïnh moät caùch maïnh meõ tôùi chuû ñeà nieàm vui. Taïi sao vaäy? Phaûi chaêng chuùng ta ñang coù nguy cô maát noù? Vì loøng thöông xoùt ñang laøm ta boái roái?
Ñöùc Hoàng Y Schonborn cho raèng: Vieäc naïi ñeán loøng thöông xoùt cho chuùng ta thaáy söï caàn thieát phaûi ñi ra ngoaøi chính baûn ngaõ chuùng ta ñeå thöïc haønh loøng thöông xoùt vaø ngöôïc laïi, ñeå laõnh nhaän loøng thöông xoùt cuûa Chuùa Cha. Giaùo Hoäi cuûa "Nieàm Vui Tin Möøng" laø Giaùo Hoäi bieát ñi ra ngoaøi, vaø ñi ra khoûi chính mình laø ñieàu gaây ra sôï haõi. Chuùng ta ra ngoaøi caùc an toaøn coù saün cuûa chuùng ta, ñeå coù theå ñeå cho mình ñöôïc keát hôïp laïi vôùi Chuùa Kitoâ. Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ naém tay chuùng ta ñeå höôùng daãn chuùng ta ñi ñuùng höôùng cuûa chöùng töø ñöùc tin. Ngaøi muoán chæ cho chuùng ta moät cuoäc gaëp gôõ seõ laøm thay ñoåi cuoäc soáng cuûa chuùng ta, moät cuoäc gaëp gôõ cuûa tình yeâu chæ coù theå xaûy ra neáu chuùng ta tieán veà phía cuoäc gaëp gôõ vôùi ngöôøi khaùc.
Cuoäc hoài taâm muïc vuï luùc naøo cuõng phaûi tìm kieám söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa noùi treân, Ñaáng ñang hoaït ñoäng ngaøy nay. Söï hieän dieän naøy laøm daáy leân nieàm vui, nieàm vui yeâu thöông. Tình yeâu luoân ñoøi hoûi; nhöng khoâng coù nieàm vui naøo lôùn hôn tình yeâu.
Vuõ Vaên An