Caùc Giaùm Muïc vaø Giaùo Hoäi Venezuela
tröôùc hieän tình theâ thaûm cuûa ñaát nöôùc
Caùc Giaùm Muïc vaø Giaùo Hoäi Venezuela tröôùc hieän tình theâ thaûm cuûa ñaát nöôùc.
Venezuela (SD 8-07-2016; Vat. 10-08-2016) - Trong caùc tuaàn vöøa qua baùo chí theá giôùi ñaõ töôøng thuaät cuoäc khuûng hoaûng chính trò, kinh teá xaõ hoäi theâ thaûm taïi Venezuela khieán cho ngöôøi daân nöôùc naøy ñang phaûi soáng trong tình traïng kieät queä vì thieáu thöïc phaåm, thuoác men vaø moïi söï caàn thieát nhaát cho cuoäc soáng thöôøng ngaøy. Caùc ñaøi truyeàn hình quoác teá cho thaáy daân chuùng trong thuû ñoâ Caracas phaûi saép haøng caû buoåi tröôùc caùc haøng quaùn ñeå mong mua ñöôïc moät ít nhu yeáu phaåm vaø thuoác men, maø cuõng khoâng coù.
Chính trong tình traïng khuûng hoaûng naøy ngaøy muøng 7 thaùng 7 naêm 2016 Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Venezuela ñaõ nhoùm phieân khoaùng ñaïi thöôøng nieân laàn thöù 106 trong thuû ñoâ Caracas. Trong dieãn vaên khai maïc Ñöùc Cha Diego Padroùn, Toång Giaùm Muïc Cumanaù, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, ñaõ duyeät xeùt hieän tình xaõ hoäi theâ thaûm cuûa daân nöôùc Venezuela, vaø maïnh meõ khaúng ñònh raèng moät chính quyeàn khoâng coù ñöôøng loái chính trò naøo maø chæ haønh ñoäng theo höùng, laïi coøn ñaøn aùp ngöôøi daân ñoùi khaùt bieåu tình phaûn ñoái vì thieáu thöïc phaåm thuoác men vaø caùc nhu yeáu phaåm caàn thieát cho cuoäc soáng, laø moät chính quyeàn khoâng coù uy tín luaân lyù ñeå ñoái thoaïi.
Môû ñaàu baøi phaùt bieåu Ñöùc Cha chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc cho bieát trong ngaøy khai maïc ñaïi hoäi naøy caùc chuû chaên nghó tôùi daân Chuùa vaø naâng leân Thieân Chuùa Cha cuûa loøng thöông xoùt lôøi caàu xin Ngaøi cuûng coá moïi ngöôøi trong moïi khoå ñau ñeå coù theå trao ban cho nhöõng ai ñau khoå söï uûi an nhaän ñöôïc töø Thieân Chuùa.
Ñöùc Cha ñaõ chaøo Ñöùc Hoàng Y Jorge Urosa Savino Toång Giaùm Muïc Caracas, caùc Giaùm Muïc, linh muïc vieän tröôûng ñaïi hoïc coâng giaùo, caùc Beà treân toång quyeàn caùc doøng tu nam nöõ, chuû tòch vaø caùc thaønh vieân Hoäi ñoàng giaùo daân toaøn quoác, cuõng nhö cuûa Hieäp hoäi giaùo duïc coâng giaùo, vaø caùc ñaïi dieän theá giôùi truyeàn thoâng theo doõi ñaïi hoäi.
Tieáp ñeán ngaøi ñi thaúng vaøo vieäc phaân tích tình hình cuûa Giaùo Hoäi vaø xaõ hoäi Venezuela. Tröôùc heát laø hieän tình Giaùo Hoäi. So saùnh vôùi caùc vaán ñeà maø daân chuùng ñang phaûi soáng, Giaùo Hoäi nhö laø cô caáu, coù ñöôïc söùc khoûe tinh thaàn toát. Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt ñang ñöôïc soáng vôùi tinh thaàn giaûn dò phuø hôïp vôùi söï hoaùn caûi caù nhaân, nhöng vôùi vieäc tham döï soát saéng vaøo caùc cöû haønh phuïng vuï vaø tình lieân ñôùi giöõa caùc giaùo xöù, giaùo phaän, coäng ñoaøn, hieäp hoäi, phong traøo, vaø giöõa caùc thaønh phaàn khaùc nhau cuûa Giaùo Hoäi.
Ñöùc Cha chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Venzuela khaúng ñònh raèng Toâng huaán haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà gia ñình "Nieàm vui yeâu thöông" ñaõ trôï giuùp chuùng ta trong noã löïc naøy. Caùc linh muïc tu só vaø moïi taàng lôùp giaùo daân nhaân vieân muïc vuï gia ñình, caùc phong traøo vaø ñoaøn theå cuõng nhö caùc gia ñình vaø moïi thaønh phaàn Giaùo Hoäi phaûi ñoïc, tìm hieåu vaø ñaøo saâu toâng huaán naøy. Vì noù coáng hieán cho chuùng ta moät caùi nhìn toång quaùt toaøn veïn veà gia ñình, keát quaû caùc suy tö saâu roäng cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi trình baày töø caùc khiaù caïnh vaên hoùa vaø xaõ hoäi khaùc nhau, nhöng ñöôïc heä thoáng hoaù trong hai Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà gia ñình. Noù laø moät caùi nhìn döïa treân lôøi Chuùa vaø truyeàn thoáng ngaøn ñôøi cuûa Giaùo Hoäi, cuõng nhö thöïc taïi cuï theå cuûa gia ñình trong moïi luïc ñòa. Chính Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cho bieát raèng taøi lieäu naøy ñeà caäp tôùi nhieàu ñeà taøi khaùc nhau vôùi gioïng vaên khaùc nhau, vì theá noù daøi. Caàn ñoïc noù töø töø, töøng phaàn moät vaø tìm thaáy trong ñoù ñieàu caàn thieát cho moïi traïng huoáng cuï theå. Toâng huaàn goàm 9 chöông. Caùc gia ñình ñöôïc nhaän dieän trong hai chöông 4 vaø 5, trong khi caùc nhaân vieân muïc vuï gia ñình coù theå chuù yù ñeán chöông 6 vaø taát caû moïi ngöôøi ñöôïc goïi hoûi trong chöông 8. Hy voïng vieäc ñoïc noù seõ giuùp chuùng ta yeâu thöông gia ñình hôn, vì gia ñình khoâng phaûi laø moät vaán ñeà, maø laø moät cô may. Khoâng coù chöông naøo quan troïng hôn chöông naøo, nhöng taát caû laøm thaønh moät toång theå coù toå chöùc vaø ña dieän nhö thaân theå con ngöôøi.
Söï kieän Ñöùc Thaùnh Cha ñaët ñeå Toâng huaán vaøo trong boái caûnh cuûa Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt raát yù nghóa, vì noù nhö laø moät ñeà nghò ñoái vôùi caùc gia ñình kitoâ vaø noù khích leä caùc gia ñình ñaùnh giaù cao moùn quaø hoân nhaân vaø gia ñình. Thöù ñeán noù khích leä taát caû moïi nguôøi laøm cho caùc gia ñình trôû thaønh caùc daáu chæ loøng thöông xoùt vaø söï gaàn guõi taïi nôi maø cuoäc soáng gia ñình khoâng ñöôïc thöïc hieän moät caùch hoaøn toaøn, hay khoâng dieãn ra vôùi söï an bình vaø nieàm vui.
Tuy toâng huaán "Nieàm Vui Yeâu Thöông" laø moät ñeà nghò cuûa Tin Möøng cho gia ñình, nhöng noù khoâng haïn heïp cho caùc tín höõu coâng giaùo, maø roäng môû cho moïi ngöôøi muoán tìm hieåu vaø khaùm phaù ra söï thaät vaø veû ñeïp cuûa cô cheá gia ñình. Hoï seõ tìm thaáy trong ñoù moät caâu traû lôøi saâu roäng vaø thöïc tieãn cho cuoäc soáng phöùc taïp cuûa gia ñình trong theá giôùi taân tieán ngaøy nay. Toâng huaán khoâng phaûi laø moät vaên baûn lyù thuyeát, nhöng gaén lieàn vôùi caùc vaán ñeà thöïc tieãn cuûa ngöôøi daân.
Cuøng vôùi toaøn theå Giaùo Hoäi Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh vaø taùi khaúng ñònh raèng hoân nhaân laø söï keát hôïp giöõa moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ. Söï keát hieäp giöõa hai ngöôøi ñoàng phaùi khoâng theå ñöôïc coi nhö ngang haøng vôùi hoân nhaân kitoâ.
Toâng huaán khöôùc töø yù thöùc heä veà gioáng nhö laø suy tö kheùp kín cho raèng caùc khaùc bieät giöõa ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ khoâng laø ñieàu töï nhieân, nhöng laø keát quaû cuûa moät thoaû hieäp xaõ hoäi, do caùc xaây döïng thuaàn tuyù vaên hoùa theo caùc luaät leä maø moãi xaõ hoäi trao ban cho caùc phaùi tính. Moät trong nhöõng khaåu hieäu neàn taûng cuûa yù thöùc heä naøy laø ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ khoâng ñuôïc sinh ra nhöng ñöôïc taïo ra. Haäu quaû laø ñoàng phaùi laø caùi gì bình thöôøng khoâng chæ caàn toân troïng, nhöng coøn phaûi beânh vöïc, che chôû vaø daønh öu tieân cho noù. Thaät ñaùng lo ngaïi laø vaøi yù thöùc heä kieåu naøy yeâu saùch ñaùp traû laïi vaøi khaùt voïng naøo ñoù, ñoâi khi coù theå hieåu ñöôïc, muoán aùp ñaët nhö laø moät suy tö duy nhaát xaùc ñònh vieäc giaùo duïc caùc treû em.
Toâng huaán laø moät taøi lieäu muïc vuï khoâng thöøa nhaän caùc noã löïc nhieàu khi sai laàm hay khoâng ñaày ñuû lieân quan tôùi vieäc thaønh laäp moät gia ñình oån ñònh vaø toaøn veïn ñoái vôùi moät ngöôøi cha, moät ngöôøi meï vaø caùc con caùi cuûa noù. Chính vì theá chöông 8 trình baày ñònh höôùng roäng raõi vaø coù lyù do töïa ñeà "Ñoàng haønh, phaân ñònh vaø boå tuùc söï gioøn moûng". Ñoái vôùi caùc tình traïng gia ñình khoù khaên caùc chuû chaên phaûi chia ñoäng töø ñoàng haønh trong taát caû moïi hình thaùi cuûa noù. Khoâng coù gì coù theå bò keát aùn luoân maõi, vì noù khoâng phaûi laø caùi luaän lyù cuûa Tin Möøng. Ñieàu naøy khoâng chæ lieân quan tôùi nhöõng ngöôøi ñaõ ly dò taùi hoân, nhöng baát cöù tình traïng naøo chuùng ta gaëp. Ñaây laø caùi luaän lyù muïc vuï cuûa loøng thöông xoùt. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cuõng nhaán maïnh söï caàn thieát phaûi keùo daøi vieäc chuaån bò hoân nhaân qua moät loaïi khai taâm vaøo bí tích hoân nhaân, vaø vieäc chuaån bò töùc thì khoâng chæ taâp trung vaøo caùc chuaån bò cöû haønh xaõ hoäi maø thoâi. Trong tình hình khuûng hoaûng taïi Venzuela hieän nay caàn caáp thieát vaø boù buoäc giaûm caùc chi phí trong vieäc ñöa ra danh saùch chi tieâu cho ñaùm cöôùi. Coù nhöõng gia ñình bò ñoå beå hay huûy hoaïi vì noù. Boån phaän muïc vuï cuûa chuùng ta laø trôï giuùp caùc ñoâi vôï choàng töông lai coi troïng vieäc chuaån bò nhaân baûn vaø tinh thaàn hôn vieäc cöû haønh xaõ hoäi.
Trong phaàn thöù hai cuûa baøi phaùt bieåu Ñöùc Cha chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Venezuela duyeät xeùt cuoäc khuûng hoaûng xaõ hoäi hieän nay. Ñöùc Cha ghi nhaän khoâng caàn phaûi daøi doøng veà thöïc taïi cuoäc soáng vaát vaû maø ngöôøi daân ñang phaûi gaùnh chòu. Ngoaøi heä thoáng vaát vaû ñang cai trò daân nöôùc caùc ngöôøi caàm quyeàn hieän nay cho thaáy hoï khoâng coù khaû naêng tìm ra caùc giaûi phaùp caáp thieát cho caùc vaán ñeå cuûa quoác gia.
Ngöôøi ta nhaän ra moät caùch roõ raøng laø caùc lôïi loäc cuûa giôùi laõnh ñaïo khoâng phaûi laø caùc lôïi loäc cuûa ñaát nöôùc, cuûa ngöôøi daân vaø caùc cô caáu cuûa noù. Ngoaøi vieäc ñaøn aùp taøn baïo ra, tình traïng khoâng theå cai trò noåi vaø vieäc thieáu caùc caâu traû lôøi nghieâm chænh vaø oån dònh, thaéng vöôït vieäc tuyø höùng vaø döï phoøng, khieán cho moïi ngöôøi coù caûm töôûng cuoäc khuûng hoaûng toaøn caàu trôû thaønh teä haïi hôn vaø keùo daøi voâ taän. Nhaän thöùc naøy ñoàng thôøi laøm naûy sinh ra söï baát an, tuyeät voïng, traàm caûm, giaän döõ vaø baïo löïc xaõ hoäi. Caùc thaønh phoá Cumanaù vaø Tucupita, cuõng nhö nhieàu thaønh phoá khaùc, ñaõ soáng kinh nghieäm haäu quaû cuûa caùc ñöôøng loái chính trò vaø xaõ hoäi vaø cuûa söï öôn löôøi cuûa chính quyeàn. Ñöùc Cha chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Venezuela so saùnh vôùi tình traïng xaûy ra hoài naêm 1989 goïi laø "Caracazo", trong ñoù daân chuùng ñaõ taán coâng vaø cöôùp phaù caùc haøng quaùn vaø phaù huyû caùc cô caáu coâng coäng ñeå phaûn ñoái chính quyeàn gia taêng giaù veù cuûa caùc phöông tieän di chuyeån coâng coäng.
Ñöùc Cha Diego Padroùn noùi theâm: Moät chính quyeàn ñaõ khoâng theå ñaùnh baïi ñöôïc "cuoäc chieán kinh teá" vaø cung caáp thöïc phaåm vaø thuoác men cho daân, laïi coøn khoâng cho pheùp caùc toå chöùc toân giaùo vaø xaõ hoäi coù theå nhaän caùc trôï giuùp nhaân ñaïo ñeå laøm vôi nheï caùc khoå ñau cuûa daân chuùng thì khoâng coù uy tín luaân lyù caàn thieát ñeå xin ñoái thoaïi vaø hoaø bình. Moät chính quyeàn trong 18 naêm, vôùi caùc taøi nguyeân khoång loà maø ñaõ khoâng theå kieåm soaùt vaø khoáng cheá ñöôïc naïn toäi phaïm, cuõng khoâng theå baûo ñaûm hoaø bình vaø thanh bình cho daân. Chæ ñaøn aùp khoâng thoâi thì khoâng phaûi laø con ñöôøng daãn ñöa chuùng ta tôùi hoaø bình.
Söï ñoái thoaïi maø chính quyeàn noùi tôùi, phaûi baét ñaàu baèng vieäc thöøa nhaän tình hình traàm troïng trong taát caû moïi laõnh vöïc cuoäc soáng quoác gia, vaø vieäc bieåu loä caùc daáu chæ höõu hình cuûa yù chí muoán thay ñoåi moät caùch tích cöïc tình hình hieän nay. Vieäc gia taêng quyeàn bính quaân söï seõ khoâng ñem laïi giaûi phaùp naøo cho caùc vaán ñeà luaân lyù ñaïo ñöùc vaø xaõ hoäi. Moät cuoäc ñoái thoaïi chính trò khoâng coù caùc muïc ñích chính xaùc, khoâng coù giai ñoaïn xaùc ñònh vaø khoâng coù caùc keát quaû döï kieán laø moät cuoäc ñoái thoaïi voâ ích.
Öôùc voïng quyeàn bính vaø yù muoán taïi vò khoâng bieän minh cho baát cöù haønh ñoäng chính trò naøo. Ngöôøi daân Venezuela chuùng ta ñang ñöùng tröôùc moät ngaõ ba luaân lyù, vì theá chuùng ta khoâng theå chaáp nhaän vaø cho pheùp cuoäc soáng con ngöôøi nhöôøng choã cho vieäc thaàn thaùnh hoaù yù thöùc heä chính trò. Khi ñöùng tröôùc moät tình hình nhö theá, caàn phaûi chaïy tôùi vôùi quyeàn bính nguyeân thuyû naèm trong tay ngöôøi daân. Hoûi yù kieán daân, chaáp nhaän quyeát ñònh cuûa hoï laø moät boån phaän luaân lyù khoâng theå bò baát cöù quyeàn bính naøo ñeø leân treân. Vieäc tröng caàu daân yù ñeå thu hoài quyeàn cuûa toång thoáng Maduro ñaõ baét ñaàu ngaøy muøng 6 thaùng 12 naêm 2015. Caùc lo laéng cuûa ngöôøi daân Venezuela trong luùc naøy ñaây ñöôïc chia seû bôûi nhieàu toå chöùc quoác gia vaø quoác teá. Trong moät theá giôùi toaøn caàu chuùng ta khoâng theå tuyeân boá mình xa laï vôùi caùc toå chöùc aáy laáy côù laø baûo veä quyeàn toái thöôïng vaø söï ñoäc laäp cuûa mình. Neàn daân chuû taïi Venezuela ñaõ bò beû gaãy: ñaây laø moät söï thaät luaân lyù vaø ngöôøi coù boån phaän laéng nghe vaø ñoái thoaïi vôùi taát caû moïi laõnh vöïc xaõ hoäi khoâng laøm ñieàu ñoù. Cuõng khoâng theå ñoái thoaïi, neáu tröôùc heát khoâng thöøa nhaän söï hieän höõu vaø söï bình ñaúng cuûa ngöôøi khaùc. Khoâng bieát tôùi ñieàu ñoù vaø loaïi boû noù laø khieán cho tình traïng traàm troïng theâm.
Caùc Giaùm Muïc chuùng toâi khoâng phaûi laø caùc chuyeân vieân cuõng khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi choáng ñoái. Nhaân danh nhieäm vuï Thieân Chuùa trao phoù chuùng toâi laø muïc töû cuûa taát caû moïi ngöôøi, chuùng toâi ñöa ra lôøi keâu goïi ñeå traùnh cho cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân Venezuela trôû thaønh toài teä theâm vaø khoûi rôi vaøo voøng xoaùy cuûa baïo löïc vaø cheát choùc, khi chuùng ta coù caùc cô caáu hoaø bình vaø hôïp hieán phaùp coáng hieán cho chuùng ta loái thoaùt khoûi cuoäc khuûng hoaûng. Chuùng toâi khoâng phaûi laø caùc tieân tri cuûa tai öông. Chuùng toâi laø muïc töû vaø ngoân söû cuûa hy voïng.
Nhö laø thaønh phaàn Giaùo Hoäi trong naêm Loøng Thöông Xoùt naøy chuùng toâi keâu goïi gaëp gôõ, tha thöù vaø hoaø giaûi. Chuùng toâi coáng hieán nhieäm vuï cuûa chuùng toâi nhö keânh ñoái thoaïi. Chuùng toâi chaáp nhaän caùc trung gian quoác teá cho moät cuoäc ñoái thoaïi hoaø bình giöõa chính quyeàn vaø phe ñoái laäp. Caàn phaûi thöøa nhaän caùc sai laàm. Caàn phaûi söûa chöõa caùc thaát baïi. Caàn côûi môû cho oùc saùng taïo khoâng phaân bieät giai taàng xaõ hoäi naøo.
Sau cuøng caùc Giaùm Muïc Venezuela yeâu caàu chính quyeàn cho pheùp ñöa thuoác men vaøo cho daân chuùng ñang caàn gaáp. Maïng löôùi Caritas vaø söï coäng taùc cuûa caùc toå chöùc tö coù khaû naêng nhaän vaø phaân phaùt chuùng töø caùc trôï giuùp beân ngoaøi. Ñaây laø giaûi phaùp taïm thôøi giuùp xoa dòu khoå ñau cho daân chuùng. Caùc vò khaån naøi Thieân Chuùa Cha töø bi, qua lôøi baàu cöû cuûa Ñöùc Maria Coromoto, ñeå caùc suy tö naøy cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc dieãn taû öôùc voïng cuûa ña soá daân Venezuela, hy voïng nôi moät giaûi phaùp mau choùng vaø vónh vieãn cho cuoäc khuûng hoaûng ñang phaûi soáng vaø tieán böôùc treân con ñöôøng hoaø bình vaø daân chuû. (SD 8-7-2016)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)