Elie Wiesel, ngöôøi löu giöõ kyù öùc
veà thaûm hoaï Holocaust, ñaõ qua ñôøi
Elie Wiesel, ngöôøi löu giöõ kyù öùc veà thaûm hoaï Holocaust, ñaõ qua ñôøi.
Boston (WHÑ 05-07-2016) - Elie Wiesel laø ngöôøi Myõ goác Do Thaùi sinh taïi Romania, qua ñôøi hoâm thöù Baûy, 02 thaùng Baûy naêm 2016 taïi Boston, Massachusetts, Hoa Kyø, ôû tuoåi 87. OÂng ñaõ daønh caû ñôøi mình ñeå löu giöõ kyù öùc veà thaûm hoaï Holocaust - naïn dieät chuûng ngöôøi Do Thaùi- sau khi may maén soáng soùt trôû veà töø traïi taäp trung Auschwitz cuûa Ñöùc Quoác xaõ. Vôùi nhöõng hoaït ñoäng tích cöïc trong vieäc choáng naïn baïo ñoäng vaø kyø thò chuûng toäc, oâng ñöôïc trao Giaûi Nobel Hoøa bình naêm 1986.
Khi nhaän giaûi thöôûng Charlemagne, Ñöùc giaùo hoaøng Phanxicoâ ñaõ noùi veà ñieàu caàn thieát ñoái vôùi chaâu AÂu laø phaûi"löu truyeàn kyù öùc" - moät kieåu noùi raát quen thuoäc cuûa Elie Wiesel.
Giaûi thöôûng Charlemagne laàn thöù 58 ñöôïc trao cho Ñöùc giaùo hoaøng Phanxicoâ ngaøy 06 thaùng 05 naêm 2016 taïi Vatican. Giaûi ñöôïc trao haèng naêm keå töø naêm 1950 cho caùc caù nhaân coù nhöõng "ñoùng goùp xuaát saéc cho moät chaâu AÂu thoáng nhaát". Trong dieãn vaên nhaän giaûi, vò Giaùm muïc Roma ñaõ trích daãn Elie Wiesel.
Ngaøi ñaët caâu hoûi veà soá phaän cuûa chaâu AÂu: "Ñieàu gì ñaõ xaûy ra vôùi Chaâu AÂu, mieàn ñaát cuûa caùc thi só, caùc trieát gia, caùc ngheä só, nhaïc só vaø vaên só? Ñieàu gì ñaõ xaûy ra vôùi Chaâu AÂu, ngöôøi meï cuûa caùc daân toäc vaø caùc quoác gia, meï cuûa nhöõng vó nhaân nam cuõng nhö nöõ ñaõ bieát baûo veä vaø hy sinh cuoäc ñôøi vì phaåm giaù cuûa anh chò em mình?"
Ñeå traû lôøi nhöõng caâu hoûi naøy, Ñöùc giaùo hoaøng ñaõ nhôù ñeán Elie Wiesel vaø noùi: "Nhaø vaên Elie Wiesel, ngöôøi soáng soùt töø traïi taäp trung cuûa Ñöùc Quoác xaõ, ñaõ noùi raèng nhieäm vuï haøng ñaàu ngaøy nay cuûa chuùng ta laø phaûi "löu truyeàn kyù öùc". Caàn "ghi nhôù", caàn giöõ moät chuùt khoaûng caùch vôùi hieän taïi ñeå laéng nghe tieáng noùi cuûa toå tieân chuùng ta".
"Kyù öùc giuùp chuùng ta traùnh ñöôïc nhöõng sai laàm trong quaù khöù" laø tö töôûng vaãn thöôøng ñöôïc Ñöùc giaùo hoaøng Phanxicoâ nhaéc ñeán, nhö trong Toâng huaán "Nieàm vui cuûa Tin Möøng": "Ngöôøi giaø coáng hieán nhöõng kyù öùc vaø söï khoân ngoan cuûa kinh nghieäm ñeå caûnh giaùc chuùng ta ñöøng phaïm phaûi nhöõng loãi laàm trong quaù khöù" (s.108).
Ñöùc giaùo hoaøng noùi theâm: "Vieäc löu truyeàn kyù öùc giuùp chuùng ta thoaùt khoûi xu höôùng hieän nay, voán thöôøng haáp daãn hôn, ñoù laø haáp taáp xaây döïng nhöõng keát quaû töùc thôøi treân baõi caùt luùn".
(Theo La Croix)
Minh Ñöùc