Tuyeân boá chung cuûa Ñöùc Phanxicoâ
vaø Ñöùc Karekin II cuûa Armenia
Tuyeân boá chung cuûa Ñöùc Phanxicoâ vaø Ñöùc Karekin II cuûa Armenia.
Armenia (VietCatholic News 27-06-2016) - Chuùa Nhaät, 26 thaùng 6 naêm 2016, tröôùc khi töø giaõ Armenia, sau 3 ngaøy vieáng thaêm, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ cuøng Thöôïng Phuï Toái Cao Karekin II kyù moät baûn tuyeân boá chung keâu goïi moät giaûi phaùp hoaø bình cho vuøng Nagorno-Karabakh. Baûn tuyeân boá cuõng nhaéc tôùi "vieäc taän dieät moät trieäu röôõi Kitoâ Höõu Armenia, trong ñieàu thöôøng ñöôïc nhaéc ñeán nhö cuoäc dieät chuûng ñaàu tieân cuûa theá kyû 20".
Trong baûn tuyeân boá treân, hai nhaø laõnh ñaïo caàu nguyeän cho vieäc thay ñoåi coõi loøng nôi taát caû nhöõng ngöôøi söû duïng baïo löïc, cuõng nhö naøi næ caùc nhaø laõnh ñaïo caùc quoác gia laéng nghe tieáng keâu cuûa nhöõng ngöôøi "ñang raát caàn côm baùnh, chöù khoâng phaûi suùng ñaïn".
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên Baûn Tuyeân Boá Chung:
Hoâm nay taïi Etchmiadzin Thaùnh Thieän, trung taâm tinh thaàn cuûa moïi ngöôøi Armenia, chuùng toâi, Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vaø Thöôïng Phuï Toái Cao cuûa Moïi Ngöôøi Armenia Karekin II naâng taâm trí chuùng toâi leân caûm taï Ñaáng Toaøn Naêng vì söï gaàn guõi lieân tuïc vaø moãi ngaøy moãi lôùn maïnh hôn giöõa Giaùo Hoäi Toâng Truyeàn Armenia vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo trong vieäc hai Giaùo Hoäi cuøng laøm chöùng cho söù ñieäp cöùu roãi cuûa Tin Möøng trong moät theá giôùi bò xaâu xeù bôûi xung ñoät vaø khao khaùt ñöôïc an uûi vaø hy voïng.Chuùng toâi ngôïi khen Thieân Chuùa Ba Ngoâi Chí Thaùnh, Cha, Con vaø Thaùnh Thaàn, vì ñaõ laøm cho chuùng toâi coù theå ñeán vôùi nhau trong laõnh thoå thaùnh kinh Ararat naøy, moät laõnh thoå toïa laïc taïi ñaây nhö moät nhaéc nhôù raèng Thieân Chuùa seõ maõi maõi laø söï che chôû vaø cöùu roãi cuûa chuùng ta. Tinh thaàn chuùng toâi raát haøi loøng khi nhôù laïi: naêm 2001, nhaân dòp kyû nieäm laàn thöù 1,700 vieäc tuyeân boá Kitoâ Giaùo laø toân giaùo cuûa Armenia, Thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ vieáng thaêm Armenia vaø laø chöùng nhaân cuûa moät trang söû môùi trong caùc moái lieân heä aám aùp vaø huynh ñeä giöõa Giaùo Hoäi Toâng Truyeàn Armenia vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Chuùng toâi raát bieát ôn khi ñöôïc ôn phuùc hieän dieän vôùi nhau ôû buoåi phuïng vuï long troïng taïi Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Thaùnh Pheâroâ ôû Roâma ngaøy 12 thaùng Tö naêm 2015, nôi chuùng toâi ñoan höùa heát söùc choáng laïi baát cöù hình thöùc kyø thò vaø baïo löïc naøo, vaø töôûng nieäm caùc naïn nhaân cuûa ñieàu ñöôïc Baûn Tuyeân Boá Chung cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II vaø cuûa Ñöùc Karekin II noùi ñeán nhö laø "cuoäc taän dieät moät trieäu röôõi Kitoâ höõu Armenia, trong ñieàu thöôøng ñöôïc nhaéc ñeán nhö laø cuoäc dieät chuûng ñaàu tieân cuûa theá kyû 20" (27 thaùng Chín naêm 2001).
Chuùng toâi ngôïi khen Thieân Chuùa vì hoâm nay, ñöùc tin Kitoâ Giao laïi moät laàn nöõa trôû thaønh moät thöïc taïi sinh ñoäng ôû Armenia, vaø Giaùo Hoäi Armenia ñang thi haønh söù meänh cuûa mình vôùi moät tinh thaàn hôïp taùc huynh ñeä giöõa caùc Giaùo Hoäi, naâng ñôõ caùc tín höõu trong vieäc xaây döïng moät theá giôùi lieân ñôùi, coâng lyù vaø hoaø bình.
Tuy vaäy, ñaùng buoàn thay, chuùng toâi chöùng kieán moät thaûm kòch lôùn lao ñang dieãn ra tröôùc maét chuùng toâi, vôùi khoâng bieát bao nhieâu ngöôøi voâ toäi ñang bò saùt haïi, bò phaân taùn hay buoäc phaûi bieät xöù moät caùch ñau loøng vaø khoâng chaéc chaén, bôûi caùc cuoäc tranh chaáp lieân læ vì lyù do saéc toäc, kinh teá, chính trò vaø toân giaùo ôû Trung Ñoâng vaø ôû caùc vuøng khaùc treân theá giôùi. Thaønh thöû, caùc nhoùm thieåu soá toân giaùo vaø saéc toäc ñaõ trôû thaønh muïc tieâu cho cuoäc baùch haïi vaø ñoái xöû taøn baïo, ñeán noãi vieäc chòu ñau khoå vì nieàm tin toân giaùo cuûa ngöôøi ta ñaõ trôû thaønh moät thöïc taïi haøng ngaøy. Caùc vò töû ñaïo thuoäc moïi Giaùo Hoäi vaø söï ñau khoå cuûa caùc ngaøi laø moät "ñaïi keát baèng maùu" vöôït qua caùc chia reõ lòch söû giöõa caùc Kitoâ höõu, keâu goïi taát caû chuùng ta phaûi coå vuõ vieäc hôïp nhaát höõu hình caùc moân ñeä cuûa Chuùa Kitoâ. Nhôø söï caàu baàu cuûa caùc Thaùnh Toâng Ñoà, Pheâroâ vaø Phaoloâ, Tañeâoâ vaø Bartoâloâmeâoâ, chuùng toâi cuøng caàu xin cho moät söï thay ñoåi coõi loøng nôi taát caû nhöõng ai ñang phaïm toäi aùc vaø nhöõng ai ñang ôû vò theá ngaên chaën baïo löïc. Chuùng toâi naøi næ caùc nhaø laõnh ñaïo caùc quoác gia laéng nghe tieáng keâu cuûa haøng trieäu con ngöôøi ñang khao khaùt hoøa bình vaø coâng lyù treân theá giôùi; hoï ñoøi phaûi toân troïng caùc quyeàn lôïi do Thieân Chuùa ban cho hoï, hoï ñang raát caàn côm baùnh, chöù khoâng phaûi suùng ñaïn. Ñaùng buoàn thay, chuùng toâi ñang chöùng kieán vieäc ngöôøi ta trình baày toân giaùo vaø caùc giaù trò toân giaùo moät caùch cöïc ñoan, moät loái trình baày ñöôïc söû duïng ñeå bieän minh cho vieäc phoå bieán haän thuø, kyø thò vaø baïo löïc. Vieäc bieän minh caùc toäi aùc döïa treân caùc yù nieäm toân giaùo laø ñieàu khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc, vì "Thieân Chuùa khoâng phaûi laø taùc giaû cuûa hoãn loaïn, maø laø cuûa hoøa bình" (1Cr 14:33). Hôn nöõa, vieäc toân troïng ñoái vôùi söï dò bieät toân giaùo laø ñieàu kieän caàn thieát cho vieäc chung soáng hoøa bình cuûa caùc coäng ñoàng saéc toäc vaø toân giaùo khaùc nhau. Chính vì laø caùc Kitoâ Höõu, neân chuùng ta ñöôïc keâu goïi tìm kieám vaø thöïc thi caùc con ñöôøng tieán tôùi hoøa giaûi vaø hoøa bình. Veà phöông dieän naøy, chuùng toâi cuõng xin baày toû loøng hy voïng cuûa chuùng toâi veà moät giaûi phaùp hoøa bình cho caùc vaán ñeà lieân quan tôùi Nagorno-Karabakh.
YÙ thöùc ñieàu Chuùa Gieâsu töøng daïy caùc moân ñeä khi Ngöôøi noùi: "Ta ñoùi, caùc con ñaõ cho Ta aên; Ta khaùt, caùc con ñaõ cho Ta uoáng; Ta laø khaùch laï, caùc con ñaõ chaøo ñoùn Ta; Ta traàn truoàng, caùc con ñaõ maëc aùo cho Ta; Ta ñau oám, caùc con ñaõ thaêm vieáng Ta; Ta ôû trong tuø, caùc con ñaõ tôùi thaêm Ta" (Mt 25:35-36), chuùng toâi xin caùc tín höõu trong caùc Giaùo Hoäi cuûa chuùng toâi môû loøng vaø môû tay ra ñoùn nhaän caùc naïn nhaân cuûa chieán tranh vaø khuûng boá, caùc tò naïn vaø gia ñình hoï. Ngöôøi ta ñang tranh caõi veà caûm thöùc nhaân loaïi, lieân ñôùi, caûm thöông vaø ñaïi löôïng, nhöõng ñieàu chæ coù theå phaùt bieåu moät caùch thích ñaùng trong moät cuoäc giao keát caùc taøi nguyeân thöïc tieãn ngay töùc khaéc. Chuùng toâi nhìn nhaän moïi ñieàu ñaõ ñöôïc thöïc hieän, nhöng chuùng toâi nhaán maïnh raèng veà phaàn caùc nhaø laõnh ñaïo chính trò vaø coäng ñoàng quoác teá, nhieàu ñieàu hôn vaãn coøn caàn ñöôïc laøm ñeå baûo ñaûm quyeàn lôïi cuûa moïi ngöôøi ñöôïc soáng trong hoøa bình vaø an toaøn, ñeå duy trì vieäc thöôïng toân phaùp luaät, ñeå che chôû caùc nhoùm thieåu soá toân giaùo vaø saéc toäc, ñeå choáng vieäc buoân ngöôøi va buoân laäu.
Vieäc tuïc hoùa caùc thaønh phaàn lôùn lao trong xaõ hoäi, vieäc noù taùch ra khoûi theå linh thieâng vaø theå thaàn linh, ñang nhaát thieát daãn tôùi moät vieãn kieán phaïm thaùnh vaø duy vaät veà con ngöôøi vaø gia ñình nhaân baûn. Veà phöông dieän naøy, chuùng toâi quan taâm tôùi cuoäc khuûng hoaûng gia ñình taïi nhieàu quoác gia. Giaùo Hoäi Toâng Truyeàn Armenia vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo chia seû cuøng moät vieãn kieán veà gia ñình, döïa treân hoân nhaân, moät haønh vi töï yù cho ñi vaø yeâu thöông trung thaønh giöõa ngöôøi ñaøn oâng vaø ngöôøi ñaøn baø.
Chuùng toâi vui möøng xaùc nhaän raèng baát chaáp caùc chia reõ lieân tuïc giöõa caùc Kitoâ höõu, chuùng toâi ñaõ tieán tôùi choã hieåu roõ raøng hôn raèng ñieàu keát hôïp chuùng toâi nhieàu hôn ñieàu chia reõ chuùng toâi. Ñaây laø caên baûn vöõng chaéc ñeå söï hôïp nhaát cuûa Giaùo Hoäi Chuùa Kitoâ trôû thaønh toû hieän, phuø hôïp vôùi lôøi leõ cuûa Chuùa: "ñeå chuùng neân moät" (Ga 17:21). Trong caùc thaäp nieân vöøa qua, moái lieân heä giöõa Giaùo Hoäi Toâng Truyeàn Armenia vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñaõ myõ maõn böôùc vaøo moät giai ñoaïn môùi, ñöôïc cuûng coá baèng nhöõng lôøi caàu nguyeän hoã töông vaø caùc coá gaéng chung trong vieäc vöôït qua caùc thaùch ñoá hieän thôøi. Hoâm nay, chuùng toâi xaùc tín taàm quan troïng chuû yeáu cuûa vieäc ñaåy xa moái lieân heä naøy theâm nöõa, daán thaân vaøo moät söï hôïp taùc saâu xa vaø döùt khoaùt hôn khoâng nhöõng trong laõnh vöïc thaàn hoïc, maø coøn caû trong laõnh vöïc caàu nguyeän vaø hôïp taùc tích cöïc treân bình dieän caùc coäng ñoàng ñòa phöông, nhaèm muïc tieâu tham döï söï hieäp thoâng troïn veïn vaø cuï theå noùi leân söï hôïp nhaát. Chuùng toâi thuùc giuïc caùc tín höõu cuûa chuùng toâi laøm vieäc caùch hoaø hôïp ñeå coå vuõ caùc giaù trò Kitoâ Giaùo trong xaõ hoäi, caùc giaù trò voán ñang ñoùng goùp höõu hieäu vaøo vieäc xaây döïng neàn vaên minh coâng lyù, hoaø bình vaø lieân ñôùi nhaân baûn. Con ñöôøng hoøa giaûi vaø tình huynh ñeä ñang môû ra tröôùc maët chuùng ta. Xin Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng haèng höôùng daãn chuùng ta böôùc vaøo moïi chaân lyù (xem Ga 16:13), naâng ñôõ moïi coá gaéng chaân chính nhaèm xaây döïng caùc caây caàu yeâu thöông vaø hieäp thoâng giöõa chuùng ta.
Töø Etchmiadzin Thaùnh Thieän, chuùng toâi keâu goïi moïi tín höõu cuûa chuùng toâi tham gia vôùi chuùng toâi trong lôøi caàu nguyeän, theo lôøi leõ cuûa Thaùnh Nerses Ñaày Ôn Thaùnh: "Laïy Chuùa vinh hieån, xin Chuùa chaáp nhaän lôøi khaån caàu cuûa caùc toâi tôù Chuùa, vaø nhaân töø laøm cho caùc lôøi khaån nguyeän cuûa chuùng con neân troïn, nhôø lôøi caàu baàu cuûa Meï Thaùnh Thieân Chuùa, Thaùnh Gioan Baotixita, Thaùnh Töû Ñaïo Tieân Khôûi Steâphanoâ, Thaùnh Greâgoârioâ Soi Saùng, Caùc Thaùnh Toâng Ñoà, Caùc Tieân Tri, Caùc Nhaø Thaàn Hoïc, caùc Vò Töû Ñaïo, caùc Thöôïng Phuï, Caùc Vò AÅn Tu, Caùc Vò Ñoàng Trinh vaø moïi vò Thaùnh cuûa Chuùa ôû treân trôøi vaø ôû döôùi ñaát. Vaø, laïy Thieân Chuùa Ba Ngoâi khoâng theå phaân reõ, chuùng con vinh danh vaø thôø laïy Chuùa muoân muoân ñôøi. Amen".
Etchmiadzin Thaùnh Thieän, 26 thaùng Saùu naêm 2016
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ
Ñöùc Thöôïng Phuï Karekin II
Vuõ Vaên An