Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
vaø Ñöùc Thöôïng phuï Karekin II
kyù Tuyeân boá chung
Ñöùc
Thaùnh Cha Phanxicoâ vaø Ñöùc Thöôïng phuï Karekin II kyù Tuyeân
boá chung.
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vaø Ñöùc Thöôïng phuï Karekin II kyù Tuyeân boá chung. |
Armenia (WHÑ 27-06-2016) / Vatican Radio - Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vaø Ñöùc Thöôïng phuï Karekin II ñaõ kyù moät Baûn Tuyeân boá chung hoâm Chuùa nhaät 26 thaùng Saùu naêm 2016, taïi Ñieän Etchmiadzin, sau cuoäc gaëp gôõ caùc vò ñaïi dieän vaø aân nhaân cuûa Giaùo hoäi Toâng truyeàn Armenia.
Phaàn môû ñaàu cuûa Baûn Tuyeân boá nhaán maïnh ñeán "caùc moái töông quan thaém thieát vaø huynh ñeä" hieän ñang coù giöõa hai Giaùo hoäi Coâng giaùo Roma vaø Giaùo hoäi Toâng truyeàn Armenia. Söï gaàn guõi "trong ñöùc tin vaø ñöùc aùi" ñaõ khoâng ngöøng ñöôïc cuûng coá, töø sau cuoäc toâng du cuûa Ñöùc thaùnh giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II vaøo naêm 2001, nhaân dòp kyû nieäm 1.700 naêm Armenia ñöôïc Röûa toäi, laø quoác gia Coâng giaùo ñaàu tieân trong lòch söû. Baûn vaên cuõng ñeà caäp ñeán moät khoaûnh khaéc quan troïng khaùc trong lòch söû cuûa moái töông quan naøy: Thaùnh leã troïng theå ñöôïc cöû haønh ngaøy 12-06-2015 taïi Vöông cung thaùnh ñöôøng Thaùnh Pheâroâ, töôûng nhôù caùc naïn nhaân ngöôøi Armenia trong söï kieän "Metz Yeghern", vuï taøn saùt naêm 1915. Trong nghi leã caûm ñoäng naøy, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ trích daãn Baûn Tuyeân boá chung do vò tieàn nhieäm cuûa ngaøi laø Thaùnh Gioan Phaoloâ II vaø Ñöùc Thöôïng phuï Karekin II kyù keát, gôïi laïi "vuï saùt haïi moät trieäu naêm traêm ngaøn Kitoâ höõu ngöôøi Armenia trong moät söï kieän thöôøng ñöôïc goïi laø vuï dieät chuûng ñaàu tieân cuûa theá kyû XX".
Moät lôøi keâu goïi coäng ñoàng quoác teá ñoái dieän vôùi caùc thaûm hoïa ñang dieãn ra
Trong Baûn Tuyeân boá môùi naøy, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vaø Ñöùc Thöôïng phuï Karekin II daønh moät ñoaïn daøi ñeå noùi ñeán "thaûm hoïa heát söùc lôùn lao ñang dieãn ra ngaøy nay tröôùc maét chuùng ta: voâ soá nhöõng con ngöôøi voâ toäi ñaõ bò gieát cheát, bò ñöa ñi ñaày hay buoäc phaûi choïn moät cuoäc soáng löu vong ñau ñôùn vaø baáp beânh, vì lyù do xung khaéc chuûng toäc, chính trò vaø toân giaùo" ñang ñaët Trung Ñoâng vaø caùc phaàn khaùc cuûa theá giôùi treân moät thuøng thuoác noå. Baûn Tuyeân boá nhaán maïnh, cuoäc baùch haïi caùc nhoùm toân giaùo thieåu soá ñaõ trôû thaønh "moät thöïc teá cuûa ñôøi thöôøng", lieân quan ñeán taát caû caùc Giaùo hoäi. Nieàm ñau cuûa caùc vò töû ñaïo naøy laø moät "cuoäc ñaïi keát baèng maùu" "vöôït khoûi caùc chia reõ lòch söû giöõa caùc Kitoâ höõu vaø keâu goïi chuùng ta coå vuõ cho söï hieäp nhaát höõu hình giöõa caùc moân ñeä cuûa Ñöùc Kitoâ". Do ñoù, hai vò laõnh ñaïo toân giaùo keâu goïi moïi ngöôøi caàu xin "Caùc thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ, caùc thaùnh Tañeâoâ vaø Batoâloâmeâoâ (nhöõng ngöôøi ñaõ loan baùo Tin Möøng taïi Armenia) bieán ñoåi loøng trí cuûa taát caû nhöõng ai ñang gaây neân nhöõng toäi aùc nhö theá vaø cuûa nhöõng ngöôøi coù khaû naêng ngaên chaën nhöõng cuoäc baïo löïc naøy". "Chuùng toâi keâu naøi caùc nguyeân thuû caùc quoác gia laéng nghe yeâu caàu cuûa haøng trieäu nhaân sinh ñang lo aâu chôø ñôïi ngaøy hoaø bình vaø coâng lyù leân ngoâi treân theá giôùi, ñang caàu khaån cho caùc quyeàn lôïi cuûa hoï ñöôïc toân troïng, ñang khaùt khao baùnh aên chöù khoâng phaûi vuõ khí".
Ñöùc Thaùnh Cha vaø Ñöùc Thöôïng phuï than phieàn laø "vieäc trình baøy toân giaùo vaø caùc giaù trò cuûa toân giaùo" ñang dieãn ra döôùi moät laêng kính baûo thuû chuyeån taûi haän thuø, kyø thò vaø baïo löïc. "Vieäc bieän minh cho nhöõng toäi aùc naøy treân cô sôû caùc tö töôûng toân giaùo laø khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc, bôûi vì 'Thieân Chuùa khoâng phaûi laø Ñaáng gaây hoãn loaïn, nhöng Ngaøi taïo bình an' (1Cr 14,33), hai vò khaúng ñònh ñieàu ñoù khi nhaán maïnh tôùi vieäc toân troïng caùc söï khaùc bieät toân giaùo nhö ñieàu kieän thieát yeáu cho söï soáng chung hoaø bình giöõa caùc nhoùm daân toäc vaø toân giaùo. "Bôûi vì chuùng ta laø caùc Kitoâ höõu, chuùng ta ñöôïc môøi goïi phaùt trieån caùc con ñöôøng cuûa hoaø giaûi vaø hoaø bình". Hai vò laõnh ñaïo toân giaùo, voán hy voïng ôû moät giaûi phaùp hoaø bình cho cuoäc xung ñoàt tieàm aån ñaët Armenia vaø Azerbaidjan ñoái ñaàu nhau veà vuøng Nagorno-Karabakh.
Caùc ngaøi cuõng keâu goïi caùc tín höõu: "Chuùng toâi keâu goïi caùc tín höõu cuûa hai Giaùo hoäi môû roäng taám loøng vaø ñoâi tay cöùu giuùp caùc naïn nhaân cuûa chieán tranh vaø cuûa khuûng boá, caùc ngöôøi tò naïn vaø gia ñình cuûa hoï", bôûi vì ñoù laø "yù nghóa cuûa loøng nhaân ñaïo, cuûa tình lieân ñôùi, cuûa taám loøng caûm thoâng vaø quaûng ñaïi cuûa chuùng ta", voán ñang laâm nguy. Ñöùc Thaùnh Cha vaø Ñöùc Thöôïng phuï nhìn nhaän raèng ñaõ laøm ñöôïc moät soá vieäc, nhöng cuõng keâu goïi nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm chính trò vaø quoác teá noã löïc hôn nöõa ñeå "baûo ñaûm cho moïi ngöôøi quyeàn ñöôïc soáng trong hoaø bình vaø yeân oån, ñeå duy trì tình traïng Luaät phaùp, ñeå baûo veä caùc nhoùm thieåu soá toân giaùo vaø saéc toäc, ñeå choáng laïi vieäc buoân baùn vuõ khí".
Baûo veä gia ñình vaø daán thaân xaây döïng söï hieäp nhaát
Maët khaùc, hai vò laõnh ñaïo toân giaùo cuõng baøy toû moái lo aâu veà tình traïng xaõ hoäi theá tuïc hoaù, ñang tìm caùch loaïi boû taát caû nhöõng gì laø thaùnh thieâng, cuõng nhö veà cuoäc khuûng hoaûng maø caùc gia ñình taïi nhieàu quoác gia ñang phaûi traûi qua. Hai Giaùo hoäi taùi khaúng ñònh quan ñieåm chung cuûa mình veà gia ñình, "ñaët neàn taûng treân hoân nhaân, haønh ñoäng nhöng khoâng vaø yeâu thöông trung tín giöõa moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ".
"YÙ thöùc raèng ñieàu hôïp nhaát chuùng ta coøn maïnh hôn ñieàu chia reõ chuùng ta", hai Giaùo hoäi maïnh meõ taùi khaúng ñònh caàn phaûi noã löïc ngaøy caøng nhieàu hôn nöõa cho vieäc xích laïi gaàn nhau, ñeå cuûng coá söï hôïp taùc trong lónh vöïc thaàn hoïc vaø ñaïo ñöùc, caû treân bình dieän caùc coäng ñoaøn ñòa phöông, höôùng tôùi söï hieäp thoâng.
Caùc tín höõu cuõng ñöôïc môøi goïi "laøm vieäc vôùi nhau trong söï haøi hoaø ñeå thaêng tieán caùc giaù trò Kitoâ giaùo" giöõa loøng xaõ hoäi vaø goùp phaàn moät caùch coù hieäu quaû "vaøo vieäc xaây döïng neàn vaên minh cuûa coâng lyù, hoaø bình vaø vaø cuûa tình lieân ñôùi".
Mai Taâm