Ñöùc Thaùnh Cha tham döï leã nghi phuïng vuï

cuûa Giaùo Hoäi Armeni Toâng Truyeàn

taïi quaûng tröôøng thaùnh Tiridate ôû Etschmiadzin

Töôøng thuaät caùc sinh hoaït cuûa Ñöùc Thaùnh Cha saùng Chuùa Nhaät taïi Etchmiadzin: Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ tham döï leã nghi phuïng vuï cuûa Giaùo Hoäi Armeni Toâng Truyeàn taïi quaûng tröôøng thaùnh Tiridate ôû Etschmiadzin.

Etschmiadzin (Vat. 26-06-2016) - Chuùa Nhaät 26 thaùng 6 naêm 2016 laø ngaøy cuoái cuøng Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vieáng thaêm muïc vuï Armenia. Ngaøi chæ coù ba sinh hoaït chính. Ban saùng Ñöùc Thaùnh Cha gaëp gôõ caùc Giaùm Muïc coâng giaùo, tieáp ñeán ngaøi tham döï leã nghi phuïng vuï taïi quaûng tröôøng San Tiridate Etchmiadzin. Sau böõa tröa Ñöùc Thaùnh Cha gaëp gôõ caùc ñaïi bieåu vaø aân nhaân cuûa Giaùo Hoäi Armeni Toâng Truyeàn. Vaøo ban chieàu ngaøi vieáng thaêm ñan vieän Khor Virap tröôùc khi ra phi tröôøng quoác teá Zvartnots Yerevan laáy maùy bay trôû veà Roma. Sau ñaây laø chi tieát caùc sinh hoaït ban saùng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.

Luùc 7 giôø 30 saùng Ñöùc Thaùnh Cha daâng thaùnh leã rieâng trong nhaø nguyeän Dinh toâng toaø Etchmiadzin. Cuøng ñoàng teá thaùnh leã coù Ñöùc Toång Giaùm Muïc Söù Thaàn Toaø Thaùnh vaø Ñöùc OÂng thö kyù toaø Söù Thaàn. Luùc 9 giôø 15 ngaøi gaëp gôõ thaân tình vôùi 14 Giaùm Muïc coâng giaùo Armeni. Cuøng hieän dieän cuõng coù 12 linh muïc laøm vieäc muïc vuï taïi Armenia vaø caùc vò trong ñoaøn tuyø tuøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Tieáp ñeán Ñöùc Thaùnh Cha ñi xe tôùi quaûng tröôøng Thaùnh Tiridate caùch ñoù 200 meùt ñeå tham döï leã nghi phuïng vuï do Ñöùc Guareùguin II Thöôïng Phuï Toái cao vaø Catholicos cuûa moïi tín höõu Armeni chuû söï.

Baøn thôø ôû höôùng ñoâng gaàn Chuûng vieän thaàn hoïc Guevorguian, ñaõ ñöôïc xaây hoài naêm 2001 nhaân dòp kyû nieäm 1,700 naêm Kitoâ giaùo ñöôïc tuyeân boá laø quoác giaùo cuûa Armenia. Baøn thôø ñöôïc duøng trong caùc leã lôùn nhö leã Chuùc laønh Muøa Chay, vaø leã Ñöùc Meï hoàn xaùc leân trôøi. Cuõng taïi ñaây thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ cöû haønh thaùnh leã trong chuyeán vieáng thaêm muïc vuï Armenia naêm 2001. Beân caïnh baøn thôø laø Coång thaùnh Gregorio Ñaáng soi saùng laø loái vaøo chính cuûa Toaø Thöôïng Phuï Etchmiadzine. Treân coät phía Taây cuûa coång coù hình hai thaùnh toâng ñoà Tadeo vaø Bartolomeo ñaõ rao giaûng Tin Möøng taïi Armenia. Treân coät phía Ñoâng coù hình vua Tiridate vaø thaùnh Gregorio Ñaáng soi saùng.

Caùc lieân laïc ñaïi keát giöõa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø Giaùo Hoäi Toâng Truyeàn Armeni raát thaân tình vaø ñaõ baét ñaàu hoài thaäp nieân 1970. Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ gaëp gôõ Ñöùc Thöôïng Phuï Vazguen I naêm 1970. Sau ñoù ñaõ coù caùc cuoäc vieáng thaêm chính thöùc cuûa Ñöùc Thöôïng Phuï Guareùguin I taïi Vaticaêng. Naêm 1999 cuoäc trieån laõm Roma-Armenia ñaõ ñöôïc toå chöùc trong nhaø nguyeän Sistina nhaân kyû nieäm 1,700 naêm daân nöôùc Armenia ñöôïc röûa toäi. Trong 17 naêm taïi chöùc Ñöùc Guareùguin II cuõng ñaõ gaëp gôõ thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II, Ñöùc Bieån Ñöùc XVI vaø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Chuyeán vieáng thaêm cuoái cuøng laø ngaøy 12 thaùng 4 naêm 2015, nhaân dòp Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cöû haønh thaùnh leã töôûng nieäm 100 naêm cuoäc dieät chuûng Armeni trong ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ.

Thaùnh leã ñaõ baét ñaàu luùc 10 giôø saùng giôø ñòa phöông vaø ñöôïc haùt haàu nhu töø ñaàu tôùi cuoái, ñoái ñaùp giöõa vò chuû teá, caùc phoù teá vaø ca ñoaøn. Tham döï thaùnh leã coù caùc Toång Giaùm Muïc, Giaùm Muïc cuûa Giaùo Hoäi Armeni Toâng Truyeàn, caùc Toång Giaùm Muïc, Giaùm Muïc cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Armeni, cuõng nhö toång thoáng vaø giôùi chöùc chính quyeàn daân söï vaø ñoâng ñaûo tín höõu.

Thaùnh leã bao goàm nhieàu phaàn khaùc nhau, töø nghi thöùc röûa tay thaùnh hoùa, xöng thuù toäi loãi xin Meï Thieân Chuùa vaø caùc Thaùnh baàu cöû, keâu leân Chuùa vôùi thaùnh vònh 99, ñeán thaùnh vònh 42 vaø lôøi caàu xin thaùnh Gregorio thaønh Narek giuùp cöû haønh bí tích xöùng ñaùng, thaùnh ca "Ñöôïc choïn", phaàn ñem baùnh röôïu ra, xoâng höông cho coäng ñoaøn bieåu töôïng cho Chuùa Kitoâ nhaäp theå laøm ngöôøi böôùc ñi giöõa loaøi ngöôøi vaø leân trôøi. Höông thôm bieåu töôïng cho muøi thôm dòu daøng cuûa Tin Möøng toaû lan giöõa loaøi ngöôøi. Nhieàu thaùnh ca ñaõ ñöôïc haùt tröôùc khi tôùi phaàn coâng boá Phuùc AÂm. Tieáp ñeán laø kinh Tin Kính, roài nhieàu nghi thöùc khaùc tröôùc khi trao hoân bình an, kinh Thaùnh Thaùnh Thaùnh, phaàn töôûng nhôù caùc thaùnh vv...

Tröôùc nghi thöùc hieäp leã Ñöùc Thöôïng Phuï ñaõ ngoû lôøi vôùi moïi ngöôøi. Tieáp ñeán laø baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Ngaøi noùi: vaøo thôøi ñieåm toät ñænh cuûa chuyeán vieáng thaêm ñaõ ñöôïc öôùc mong vaø ñaõ trôû thaønh khoâng theå queân ñöôïc, toâi xin Chuùa Kitoâ chuùc laønh cho con ñöôøng tìm veà hieäp nhaát vaø xin Chuùa Thaùnh Thaàn laøm cho tín höõu chæ coù moät con tim vaø moät linh hoàn. Ñöùc Thaùnh Cha daâng lôøi caûm taï Thieân Chuùa hieäp vôùi thaùnh ca chuùc tuïng taï ôn ñöôïc daâng leân töø baøn thôø naøy. Ngaøi cuõng caùm ôn Ñöùc Thöoïng Phuï ñaõ môû roäng cöûa tieáp ñoùn ngaøi vaø ñöôïc cuøng nhau soáng kinh nghieäp "ñeïp vaø eâm dòu anh em soáng chung moät nhaø" (Tv 133,1). Ñöùc Thaùnh Cha noùi: Chuùng ta ñaõ gaëp nhau, oâm hoân nhau moät caùch huynh ñeä, chuùng ta ñaõ cuøng nhau caàu nguyeän, chia seû caùc ôn, nieàm hy voïng vaø caùc lo laéng cuûa Giaùo Hoäi Chuùa Kitoâ, maø chuùng ta caûm nhaän ñöôïc caùc nhòp ñaäp, vaø chuùng ta tin vaø caûm thaáy laø moät. "Chæ coù moät thaân theå, moät Thaàn Khí, cuõng nhö moät nieàm hy voïng. Chæ coù moät Chuùa, moät nieàm tin, moät pheùp röûa. Chæ coù moät Thieân Chuùa, Cha cuûa moïi ngöôøi, Ñaáng ngöï treân moïi ngöôøi, qua moïi ngöôøi vaø trong moïi ngöôøi." (Ep 4,4-6): thaät theá chuùng ta coù theå laáy caùc lôøi naøy cuûa toâng ñoà Phaoloâ laøm cuûa mình. Quy chieáu lòch söû Giaùo Hoäi Armeni Ñöùc Thaùnh Cha noùi:

Chính trong daáu chæ cuûa caùc thaùnh Toâng Ñoà maø chuùng ta ñaõ gaëp gôõ nhau. Caùc thaùnh Bartolomeo vaø Taddeo ñaõ loan baùo Tin Möøng laàn ñaàu tieân trong caùc vuøng ñaát naøy, vaø caùc thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ ñaõ hieán maïng soáng cho Chuùa taïi Roma, trong khi caùc vò cai trò vôùi Chuùa Kitoâ treân trôøi, chaéc chaén caùc ngaøi vui möøng, khi troâng thaáy tình thöông meán vaø khaùt voïng hieäp thoâng cuï theå cuûa chuùng ta. Toâi xin caûm taï Chuùa veà taát caû nhöõng ñieàu ñoù, cho anh chò em vaø cuøng vôùi anh chò em. "Park astutsoø" Vinh danh Thieân Chuùa.

Trong Phuïng vuï thaùnh thieâng naày thaùnh ca troïng theå chuùc tuïng Thieân Chuùa ba laàn thaùnh ñaõ ñöôïc daâng leân trôøi, chuùc tuïng söï thaùnh thieän cuûa Thieân Chuùa: Xin phuôùc laønh cuûa Ñaáng Toái Cao xuoáng phong phuù treân traùi ñaát, nhôø lôøi baàu cöû cuûa Meï Thieân Chuùa, caùc thaùnh caû vaø caùc tieán só, caùc vò töû ñaïo, ñaëc bieät laø bieát bao nhieâu vò töû ñaûo ñaõ ñöôïc toân phong hieån thaùnh taïi ñaây hoài naêm ngoaùi. "Xin Con Moät duy nhaát, Ñaáng ngöï xuoáng ñaây, chuùc laønh cho con ñöôøng cuûa chuùng ta. Xin Chuùa Thaùnh Thaàn laøm cho caùc tín höõu chæ coù moät con tim, moät linh hoàn: xin Ngöôøi ñeán taùi thaønh laäp chuùng ta trong söï hieäp nhaát. Vì theá toâi muoán taùi khaån caàu Ngöôøi baèng caùch laáy laïi vaøi lôøi raïng ngôøi ñaõ ñöôïc ñöa vaøo phuïng vuï cuûa anh chò em. "Xin haõy ñeán, laäy Thaàn Khí, Chuùa laø Ñaáng giöõ gìn caùc thaùnh vaø thanh taåy caùc ngöôøi toäi loãi, xin ñoå traøn ñaày treân chuùng con löûa tình yeâu vaø hieäp nhaát cuûa Chuùa, vaø öôùc chi löûa naøy laøm tan chaûy caùc lyù do göông muø göông xaáu cuûa chuùng con" (Gregori di Narek, Saùch Ai Ca, 33,5), tröôùc heát laø vieäc thieáu hieäp nhaát giöõa caùc moân ñeä cuûa Chuùa Kitoâ. Roài Ñöùc Thaùnh Cha ñöa ra lôøi caàu chuùc sau ñaây:

Öôùc chi Giaùo Hoäi Armeni tieán böôùc trong an bình, vaø söï hieäp nhaát cuûa chuùng ta ñöôïc troïn veïn. Trong taát caû moïi ngöôøi haõy noåi leân moät khaùt voïng hieäp nhaát maïnh meõ, moät söï hieäp nhaát khoâng ñöôïc laø söï luïy thuoäc cuûa ngöôøi naøy vaøo ngöôøi kia, cuõng khoâng phaûi laø vieäc huùt nhaäp, nhöng laø söï tieáp nhaän taát caû caùc ôn Thieân Chuùa ñaõ ban cho moãi ngöôøi ñeå bieåu loä cho toaøn theá giôùi maàu nhieäm lôùn lao cuûa ôn cöùu roãi ñaõ ñöôïc Chuùa Kitoâ hieän thöïc qua Chuùa Thaùnh Thaàn" (Phanxicoâ, Lôøi phaùt bieåu trong leã nghi phuïng vuï taïi nhaø thôø thaùnh Giorgio beân Istanbul naøy 30-11-2014).

Chuùng ta haõy tieáp nhaän lôøi nhaén nhuû cuûa caùc thaùnh, chuùng ta haõy laéng nghe tieáng noùi cuûa nhöõng ngöôøi khieâm toán vaø nhöõng ngöôøi ngheøo khoù, cuûa bieát bao naïn nhaân cuûa thuø haän, ñaõ khoå ñau vaø hy sinh maïng soáng vì ñöùc tin; chuùng ta haõy laéng tai nghe caùc theá heä treû khaån naøi moät töông lai töï do khoûi caùc chia reõ cuûa quaù khöù. Töø nôi thaùnh thieän naøy öôùc chi moät aùnh saùng raïng ngôøi ñöôïc phoå bieán; xin aùnh saùng cuûa tình yeâu tha thöù vaø hoaø giaûi keát hieäp vôùi aùnh saùng ñöùc tin maø thaùnh Gregorio, ngöôøi cha cuûa anh chò em theo Tin Möøng, ñaõ chieáu soi caùc vuøng ñaát naøy.

Nhö caùc Toâng Ñoà saùng ngaøy Phuïc Sinh, maëc duø coù caùc nghi ngôø vaø khoâng chaéc chaén, caùc vò ñaõ chaïy tôùi nôi cuûa söï soáng laïi, ñöôïc loâi keùo bôûi raïng ñoâng haïnh phuùc cuûa moät nieàm hy voïng môùi (x. Ga 20,3-4), caû chuùng ta nöõa, trong ngaøy Chuùa Nhaät thaùnh naøy, cuõng haõy theo lôøi Thieân Chuùa môøi goïi hieäp nhaát toaøn veïn, vaø haõy mau böôùc tieán tôùi hieäp nhaát.

Vaø giôø ñaây, thöa Ñöùc Thöôïng Phuï, nhaân danh Thieân Chuùa, toâi xin ngaøi chuùc laønh cho toâi vaø cho Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, vaø chuùc laønh cho cuoäc chaïy naøy cuûa chuùng ta tieán tôùi söï hieäp nhaát troïn veïn.

Ñöùc Thöôïng Phuï vaø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ oâm hoân nhau.

Leã nghi phuïng vuï tieáp tuïc vôùi nhieàu baøi thaùnh ca khaùc vaø phaàn hieäp leã. Sau khi ban pheùp laønh cuoãi leã cho moïi ngöôøi Ñöùc Thöôïng Phuï xin Ñöùc Thaùnh Cha ban pheùp laønh cho coäng ñoaøn.

Tieáp ñeán Ñöùc Thöôïng Phuï vaø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ rôøi baøn thôø xuoáng chaøo toång thoáng vaø caùc giôùi chöùc chính quyeàn, tröôùc khi cuøng caùc Giaùm Muïc ñi röôùc tieán veà Dinh Toâng Toaø caùch ñoù 200 meùt. Ñöùc Thaùnh Cha vaø Ñöùc Thöôïng Phuï ñi döôùi taøn che coù 4 phoù teá caàm boán goùc. Hai phoù teá ñi tröôùc thænh thoaûng quay laïi xoâng höông cho hai vò, giöõa tieáng voã tay vaø chaøo möøng cuûa tín höõu. Moät em beù ñaõ chaïy tôùi taëng Ñöùc Thaùnh Cha laù quoác kyø Armenia beù tí cuûa em.

Luùc gaàn 1 giôø tröa Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ duøng böõa tröa vôùi Ñöùc Thöôïng Catholicos, caùc Toång Giaùm Muïc, Giaùm Muïc cuûa Giaùo Hoäi Armeni Toâng Truyeàn, cuõng nhö caùc Toång Giaùm Muïc, Giaùm Muïc cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Armeni vaø ñoaøn tuyø tuøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.

Luùc gaàn 4 giôø chieàu Ñöùc Thaùnh Cha gaëp gôõ caùc ñaïi bieåu vaø aân nhaân cuûa Giaùo Hoäi Toâng Truyeàn Armeni. Sau ñoù ngaøi ñi thaêm ñan vieän Khor Virap caùch Yerevan 41 caây soá roài ra phi tröôøng laáy maùy bay trôû veà Roma.

Linh Tieán Khaûi

(Radio Vatican)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page