Giaùo hoäi Chính thoáng Nga keâu goïi
hoaõn Coâng ñoàng Toaøn Chính thoáng
Giaùo hoäi Chính thoáng Nga keâu goïi hoaõn Coâng ñoàng Toaøn Chính thoáng.
Hy Laïp (WHÑ 14-06-2016) - Neáu Coâng ñoàng Toaøn Chính thoáng dieãn ra taïi Kriti, Hy Laïp theo ñuùng lòch trình ñaõ ñöôïc taát caû caùc Giaùo hoäi Chính thoáng ñoàng thuaän (töø ngaøy 19 ñeán 26 thaùng Saùu naêm 2016), seõ chæ coù 10 trong 14 Giaùo hoäi Chính thoáng hieän nay tham döï. Giaùo hoäi Nga vaø Ñöùc Thöôïng phuï Moskva laø Kirill - ngöôøi coù thaåm quyeàn treân quaù nöûa soá tín höõu Chính thoáng treân toaøn theá giôùi - seõ khoâng tham döï. Hoäi ñoàng ngoaïi thöôøng cuûa Giaùo hoäi Chính thoáng Nga ñaõ ñi ñeán quyeát ñònh naøy trong moät hoäi nghò ñöôïc toå chöùc sau khi moät soá Giaùo hoäi khaùc tuyeân boá ruùt lui khoâng tham döï Coâng ñoàng trong nhöõng ngaøy vöøa qua.
Quyeát ñònh cuûa Giaùo hoäi Chính thoáng Nga ñöôïc coâng boá vaøo chieàu ngaøy 13 thaùng Saùu naêm 2016. Cuøng vôùi caùc Giaùo hoäi Antiokia, Bulgaria vaø Georgia, hoï cho bieát seõ töø choái tham döï Coâng ñoàng neáu Coâng ñoàng khoâng ñöôïc hoaõn laïi.
Toång giaùm muïc Hilarion Alfeyev, Tröôûng ban ñoái ngoaïi cuûa Toaø Thöôïng phuï Moskva, noùi raèng "Coâng ñoàng Toaøn Chính thoáng phaûi coù söï tham döï cuûa taát caû caùc Giaùo hoäi thì caùc quyeát ñònh cuûa Coâng ñoàng môùi hôïp thöùc". Nhöng ngaøi cuõng tìm caùch traán an: "Tình hình khoâng ñeán noãi bi thaûm, ñoù laø ñieàu bình thöôøng".
Toång giaùm muïc Hilarion nhaán maïnh: "Phaûi maát 55 naêm ñeå toå chöùc Coâng ñoàng Toaøn Chính thoáng vaø chuùng ta ñaõ noùi ñeán thöïc teá raèng Coâng ñoàng caàn phaûi laø moät yeáu toá thoáng nhaát cho Giaùo hoäi, trong baát cöù tröôøng hôïp naøo cuõng khoâng ñöôïc gaây chia reõ. Neáu chuùng ta thaáy raèng vieäc chuaån bò chöa ñöôïc ñaày ñuû vaø moät soá vaán ñeà chöa ñöôïc giaûi quyeát, thì hoaõn laïi Coâng ñoàng naøy coøn toát hôn laø laøm moät caùch voäi vaõ vaø nhaát laø seõ vaéng maët nhieàu Giaùo hoäi ñòa phöông". Ngaøi caûnh baùo: "Khoâng theå laø moät Coâng ñoàng Toaøn Chính thoáng maø laïi vaéng moät hoaëc nhieàu Giaùo hoäi ñòa phöông".
Giaùo hoäi ñaàu tieân tuyeân boá khoâng tham döï Coâng ñoàng laø Giaùo hoäi Bulgaria, tieáp theo laø Giaùo hoäi Serbia - nhöng sau ñoù Giaùo hoäi naøy laïi ñoåi yù - vaø Toaø Thöôïng phuï Antiokia. Antiokia quyeát ñònh khoâng tham döï vì moät tranh chaáp ñaõ coù töø laâu vôùi Toaø Thöôïng phuï Gieârusalem veà quyeàn taøi phaùn ñoái vôùi Qatar. Giaùo hoäi Georgia ñaõ noùi veà "nhöõng trôû ngaïi" khieán hoï khoâng tham döï Coâng ñoàng, ñang khi ai cuõng bieát söï choáng ñoái cuûa caùc tu só ôû nuùi Athos. Söï baát ñoàng naèm ôû noäi dung cuûa moät soá taøi lieäu seõ ñöôïc thaûo luaän vaø ban haønh taïi Coâng ñoàng, trong ñoù coù taøi lieäu noùi veà moái töông quan giöõa caùc Giaùo hoäi Chính thoáng vaø caùc heä phaùi Kitoâ khaùc. Nhöõng ngöôøi pheâ bình ñaõ yeâu caàu söûa ñoåi vaên baûn, cuõng nhö hoaõn laïi Coâng ñoàng. Nhöng Toaø Thöôïng phuï Constantinopolis, nôi chòu traùch nhieäm toå chöùc Coâng ñoàng, ñaõ khoâng ñoàng yù.
Trong thöïc teá, quyeát ñònh cuûa caùc Giaùo hoäi noùi treân khoâng tham döï Coâng ñoàng, quaû laø baát ngôø vì theo truyeàn thoáng cuûa moät soá Giaùo hoäi Chính thoáng, taát caû caùc quyeát ñònh lieân quan ñeán Coâng ñoàng: lòch trình, thuû tuïc vaø caùc vaên baûn ñöa ra thaûo luaän ñeàu luoân ñöôïc caùc nhaø laõnh ñaïo Giaùo hoäi hoaëc caùc ñaïi dieän ñoàng thuaän. Taïi sao lòch trình ban ñaàu ñaõ ñöôïc moïi ngöôøi ñoàng thuaän baây giôø laïi bò ñaët thaønh vaán ñeà? Ñieàu gì laøm cho caùc Giaùo hoäi xeùt laïi, ñöa ra hình aûnh moät Chính thoáng giaùo ñaày chia reõ noäi boä? Chaéc haún Toaø Thöôïng phuï Moskva ñaõ ñoùng moät vai troø quan troïng trong vieäc naøy.
Giaùo hoäi Nga, voán maïnh hôn veà soá löôïng, veà kinh teá vaø veà cô caáu, ñoàng thôøi coù moät baûn saéc quoác gia vöõng vaøng vaø moái quan heä raát saâu saéc vôùi chính phuû Nga. Cuõng coù theå noùi nhö theá veà caùc Giaùo hoäi khaùc, hieän nay ñang löôõng löï veà vieäc tham döï Coâng ñoàng, do moái quan heä chaët cheõ cuûa hoï vôùi Giaùo hoäi Nga. Coù leõ Moskva khoâng muoán nhìn nhaän vai troø cuûa Thöôïng phuï Bartholomaios laø raát quan troïng. Vò Thöôïng Phuï Constantinopolis coù moät öu quyeàn danh döï treân toaøn Chính thoáng giaùo nhöng laïi coù soá tín höõu ít oûi vaø ñieàu ñaùng noùi laø chæ ñaïi dieän cho moät Giaùo hoäi thieåu soá trong moät quoác gia Hoài giaùo lôùn laø Thoå Nhó Kyø ngaøy nay. Nhöng söùc maïnh cuûa Vò Thöôïng phuï Constantinopolis laïi naèm ôû ñieåm yeáu naøy: Constantinopolis coù caùc nhaân vaät saùng giaù nhö Thöôïng phuï Athenagoras hoài nhöõng naêm 1950 vaø 1960, ngöôøi ñaõ ñem laïi moät thuùc ñaåy maïnh meõ cho con ñöôøng ñaïi keát caùc Kitoâ höõu, moät di saûn vaãn coøn ñöôïc tieáp tuïc döôùi thôøi Thöôïng phuï Bartholomaios. Vôùi söï laõnh ñaïo cuûa Thöôïng phuï Bartholomaios, Toaø Thöôïng phuï Constantinopolis ñaõ coù theå leân tieáng vôùi theá giôùi vaø trôû thaønh moät thaåm quyeàn chính thöùc veà luaân lyù.
Hoâm Chuùa nhaät 12 thaùng 06 naêm 2016, Toång giaùm muïc Hilarion cuõng noùi raèng quyeát ñònh cuûa Giaùo hoäi Nga laø "raát quan troïng vaø soá phaän cuûa Giaùo hoäi Chính thoáng seõ phuï thuoäc raát nhieàu vaøo quyeát ñònh aáy: hoaëc chuùng ta soáng trong hoaø bình vaø hoaø hôïp vôùi caùc Giaùo hoäi ñòa phöông khaùc hoaëc chuùng ta seõ phaûi ñoái maët vôùi nhöõng maâu thuaãn vaø tranh caõi". Ngaøi keát luaän: "Chuùng ta bieát raèng Chuùa Thaùnh Thaàn luoân can thieäp vaøo lòch söû cuûa Giaùo hoäi vaø Ngöôøi vaãn seõ tieáp tuïc laøm nhö vaäy; chuùng ta tin raèng Chuùa Thaùnh Thaàn seõ höôùng daãn chuùng ta coù ñöôïc quyeát ñònh ñuùng". Cuoái cuøng, Giaùo hoäi Chính thoáng Nga ñaõ quyeát ñònh khoâng tham döï Coâng ñoàng. Nhöõng maâu thuaãn, tranh caõi vaø xeùt laïi ñaõ thaéng. Ñang khi ñoù Thöôïng phuï Bartholomaios laïi hy voïng raèng moïi nghi ngôø, tranh caõi vaø baát ñoàng seõ ñöôïc trình baøy trong caùc cuoäc tranh luaän taïi Coâng ñoàng.
Chuyeän gì seõ xaûy ra thì vaãn coøn phaûi chôø xem. Constantinopolis noùi raèng Coâng ñoàng nhoùm hoïp ôû Kriti vaøo ngaøy 19 thaùng Saùu seõ vaãn ñöôïc tieán haønh: vì moïi ngöôøi ñeàu ñaõ ñoàng thuaän roài, neân chæ coù Thöôïng phuï Bartholomaios môùi coù theå quyeát ñònh hoaõn laïi.
Coâng ñoàng Toaøn Chính thoáng seõ thaûo luaän caùc vaán ñeà nhö: caùc coäng ñoàng Chính thoáng soáng taûn maùc, quyeàn töï trò cuûa caùc Giaùo hoäi vaø caùch thöïc thi quyeàn naøy, bí tích hoân nhaân vaø nhöõng ngaên trôû, taàm quan troïng cuûa vieäc chay tònh vaø aùp duïng vaøo ngaøy nay, söù vuï cuûa Giaùo hoäi Chính thoáng trong theá giôùi hieän nay cuõng nhö moái töông quan cuûa Giaùo hoäi Chính thoáng vôùi caùc Giaùo hoäi Kitoâ giaùo khaùc.
Veà phía Giaùo hoäi Coâng giaùo, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ seõ göûi caùc quan saùt vieân caáp cao ñeán döï Coâng ñoàng Toaøn Chính thoáng ñeå baøy toû loøng kính troïng, söï uûng hoä vaø khích leä Giaùo hoäi Chính thoáng. Ngoaøi ra Hoäi ñoàng Toaø Thaùnh Hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu cuõng ñaõ toå chöùc moät buoåi caàu nguyeän vaøo ngaøy thöù Baûy 11 thaùng Saùu naêm 2016, nhö moät caùch theå hieän tình hieäp thoâng vôùi Giaùo hoäi Chính thoáng. Buoåi caàu nguyeän dieãn ra taïi Vöông cung thaùnh ñöôøng Thaùnh Phaoloâ Ngoaïi Thaønh.
(Theo Vatican Insider)
Minh Ñöùc