Boä Phuïng töï chöa thoâng qua
baûn dòch tieáng Phaùp Saùch leã Roma
Boä Phuïng töï chöa thoâng qua baûn dòch tieáng Phaùp Saùch leã Roma.
Roma (WHÑ 28-05-2016) - Boä Phuïng töï môùi ñaây cho bieát chöa theå thoâng qua baûn dòch tieáng Phaùp Saùch leã Roma, vì baûn dòch naøy vaãn coøn moät soá chi tieát chöa dòch ñuùng baûn goác La tinh.
Tröôùc söï kieän naøy, baùo La Croix ñaõ töôøng thuaät nhöõng neùt chính dieãn tieán coâng trình dòch thuaät cuûa caùc Hoäi ñoàng Giaùm muïc söû duïng tieáng Phaùp, ñoàng thôøi möôïn lôøi cuûa moät giaùm muïc Phaùp ñaët thaønh vaán ñeà: "Thaät ñaùng ngaïc nhieân, ñuùng luùc Ñöùc giaùo hoaøng nhaán maïnh vieäc hoäi nhaäp vaên hoaù vaø tính coâng nghò, thì moät baûn vaên ñaõ ñöôïc 120 giaùm muïc Phaùp boû phieáu chaáp nhaän laïi bò moät vò hoàng y duy nhaát ngaên chaën".
Sau ñaây laø baøi vieát noùi treân cuûa Nicolas Seneøze ñaêng treân La Croix ngaøy 26 thaùng 05 naêm 2016:
* * *
Baûn dòch tieáng Phaùp Saùch leã Roma hieän chöa ñöôïc thoâng qua vì coøn nhöõng khaùc bieät giöõa Roma vaø caùc giaùm muïc khoái Phaùp ngöõ. Boä tröôûng Boä Phuïng töï môùi ñaây ñaõ nhaéc laïi: "Caùc baûn dòch buoäc phaûi toân troïng baûn goác La tinh". Ñoù laø ñieåm khieán baûn dòch phaûi söûa ñoåi.
Vieäc aùp duïng baûn dòch môùi Saùch leã Roma ñöôïc döï kieán coù hieäu löïc vaøo Chuùa nhaät thöù nhaát Muøa Chay 2017, coù leõ seõ ñöôïc hoaõn laïi ñeán Muøa Voïng 2017. Duø sao cuõng phaûi coù moät thôøi hieäu cuï theå ñeå caùc nhaø xuaát baûn coù theå phaùt haønh aán baûn saùch leã thoáng nhaát cho naêm 2017-2018. Thöïc teá ñaõ dieãn ra cuoäc chieán ñoái ñaàu nheï nhaøng giöõa caùc giaùm muïc khoái Phaùp ngöõ vaø Boä Phuïng töï vöøa töø choái vieäc ñoàng yù recognitio (chaáp nhaän) ñoái vôùi baûn dòch.
Moät laàn nöõa baûn tieáng Phaùp Saùch leã La tinh aán baûn 2002 laïi gaëp söï coá. Baûn dòch ñaàu tieân ñaõ bò Roma töø choái vaøo naêm 2007. Moät uûy ban dòch thuaät môùi baét tay vaøo coâng vieäc, ñeàu ñaën göûi baûn dòch cho caùc giaùm muïc: thaät laø moät coâng vieäc khoù khaên vì lieân quan ñeán nhieàu Hoäi ñoàng Giaùm muïc vaø moãi laàn nhö theá laïi coù caùc giaùm muïc môùi phaûi tham khaûo yù kieán.
Baûn dòch tieáng Phaùp vaãn coøn bò treo ôû Roma
"ÔÛ Phaùp, moãi naêm ñeàu coù töø 6 ñeán 7 giaùm muïc môùi. Moãi khi chuùng toâi trình baøy coâng vieäc ba naêm moät laàn taïi Hoäi nghò toaøn theå Hoäi ñoàng Giaùm muïc, laïi coù ñeán 20 vò yeâu caàu giaûi trình veà nhöõng ñieåm tröôùc ñoù voán ñaõ ñöôïc laøm roõ", moät giaùm muïc cho bieát.
Thaùng Ba naêm 2016, Hoäi nghò Hoäi ñoàng Giaùm muïc Phaùp (CEF) cuoái cuøng ñaõ bieåu quyeát moät vaên kieän "giao cho UÛy ban dòch thuaät Phuïng vuï khoái Phaùp ngöõ phuï traùch vieäc ñieàu chænh baûn dòch laàn cuoái". Taïi caùc hoäi ñoàng giaùm muïc khaùc thuoäc khoái Phaùp ngöõ (Thuïy Só, Canada, Bæ), yù kieán ñoái laäp coøn maïnh meõ hôn.
Vieäc baûn dòch Phaùp ngöõ chöa ñöôïc thoâng qua taïi Roma ñaõ laøm roõ nhöõng ñoøi hoûi veà moät soá ñieåm nhaát ñònh. Chaúng haïn, huaán thò Liturgiam Authenticam naêm 2001 cuûa Roma yeâu caàu baûn La tinh "phaûi ñöôïc dòch thuaät caùch toaøn veïn vaø raát chính xaùc, nghóa laø khoâng ñöôïc theâm hay bôùt, so vôùi noäi dung, khoâng ñöôïc dieãn giaûi hoaëc chuù giaûi".
Do ñoù khoâng coøn vaán ñeà phoûng dòch nöõa. Neáu caùc giaùm muïc khoái Phaùp ngöõ ít nhieàu baèng loøng chaáp nhaän phaàn lôùn nhöõng yeâu caàu cuûa Roma, voán cuõng cho pheùp ñaøo saâu moät soá baûn vaên, thì vaãn coøn moät vaøi ñieåm teá nhò; chaúng haïn, trong Kinh nguyeän Thaùnh Theå, neáu khoâng ñöôïc duøng töø "coupe" (cheùn), maø cöù phaûi duøng "calice" (cheùn leã) -ñeå dòch ñuùng baûn goác La tinh- laø moät töø ñaõ trôû thaønh tieáng chöûi theà ôû Queùbec, Canada.
Vaên phong baûn dòch "quaù caâu neä" vaø "röôøm raø"
Ñöùc cha Bernard-Nicolas Aubertin, Toång giaùm muïc Tours, chuû tòch Uyû ban Phuïng töï cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp, seõ keát thuùc nhieäm kyø vaøo ngaøy 1 thaùng Baûy naêm 2016, khoâng muoán ñeå laïi hoà sô dang dôû cho ngöôøi keá nhieäm, ñaõ daønh thôøi giôø xem xeùt ñaàu ñuoâi moïi vieäc, khoâng quan ngaïi khoù khaên nhaèm ñaït ñöôïc söï ñoàng thuaän vôùi Roma. Ngaøy 7 thaùng Tö naêm 2016, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp ñaõ neâu vaán ñeà vôùi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Nhöng Ñöùc hoàng y Sarah, Boä tröôûng Boä Phuïng töï, döôøng nhö vaãn döùt khoaùt giöõ vöõng laäp tröôøng.
Ñöùc hoàng y Sarah neâu ví duï veà lôøi môøi goïi Orate fratres (Anh chò em haõy caàu nguyeän) cuûa chuû teá vaø thoå loä vôùi tuaàn baùo Famille chreùtienne: "Trong buoåi tieáp kieán daønh cho toâi vaøo ngaøy thöù Baûy 2 thaùng Tö, Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh vôùi toâi: caùc baûn dòch môùi Saùch leã Roma buoäc phaûi toân troïng baûn La tinh".
Vieäc dòch saùch Phuïng vuï dieãn ra trong moät khung caûnh caêng thaúng vôùi caùc söï coá. Naêm 2011, baûn dòch môùi cuûa khoái caùc nöôùc noùi tieáng Anh ñöôïc ñöa ra söû duïng: phaân nöûa giaùo daân vaø 71% linh muïc khoâng ñoùn nhaän baûn dòch vì vaên phong "quaù caâu neä" vaø "röôøm raø". Taïi Ñöùc, caùc giaùm muïc phaûn ñoái ngoân ngöõ baûn dòch phuïng vuï, vì: "khoâng phaûi ngoân ngöõ daân chuùng söû duïng" vaø vaøo naêm 2013 ñaõ khoâng ñoùn nhaän vieäc laøm cuûa Uyû ban dòch thuaät do Ñöùc Beâneâñictoâ XVI aán ñònh. Baûn dòch tieáng Taây Ban Nha töøng bò ñình treä, trong khi ñoù caùc giaùm muïc YÙ mieãn cöôõng ñoùn nhaän baûn dòch.
Töø ñaàu naêm 2016 ñeán nay, trang blog Il Sismografo, voán coù moái lieân heä gaàn guõi vôùi Radio Vatican, khoâng ngöøng ñaêng caùc baøi vieát daøi cuûa giaùo sö Phuïng vuï Andrea Grillo, tröôøng Ñaïi hoïc Giaùo hoaøng Thaùnh Anselmoâ, phaûn ñoái maïnh meõ huaán thò Liturgiam Authenticam, nhaát laø cho raèng huaán thò naøy hoaøn toaøn gaây trôû ngaïi cho vieäc hoäi nhaäp vaên hoaù. Ngöôïc laïi, coù nhöõng ngöôøi uûng hoä Ñöùc hoàng y Sarah, ñoàng tình vôùi phong traøo coå voõ truyeàn thoáng ñaõ thuùc ñaåy Ñöùc hoàng y haõy giöõ vöõng laäp tröôøng.
Vì theá moät vò giaùm muïc Phaùp ñaõ thoát leân: "Thaät ñaùng ngaïc nhieân, ñuùng luùc Ñöùc giaùo hoaøng nhaán maïnh vieäc hoäi nhaäp vaên hoaù vaø tính coâng nghò, thì moät baûn vaên ñaõ ñöôïc 120 giaùm muïc Phaùp boû phieáu chaáp nhaän laïi bò moät vò hoàng y duy nhaát ngaên chaën".
Thaønh Thi chuyeån ngöõ