Giaác mô cuoái cuøng
cuûa cha Fausto Pops Tentorio
Giaác mô cuoái cuøng cuûa cha Fausto Pops Tentorio.
Lombardia, Italia (Mondo Misione 10-2014; Vat. 3-05-2016) - Cha Pops sinh naêm 1952, trong moät laøng nhoû quaän Brianza, vuøng Lombardia, Italia. Cha ñaõ gia nhaäp chuûng vieän Saronno ñeå hoïc laøm Linh muïc, nhöng naêm 1974 cha chuyeån sang chuûng vieän cuûa hoäi truyeàn giaùo Giaùo hoaøng haûi ngoai, goïi taét laø Pime, ñeå chuaån bò cho söù vuï truyeàn giaùo, ñeán vôùi muoân daân, maø cha caûm thaáy mình ñöôïc môøi goïi. Hai naêm sau khi ñöôïc laõnh thaùnh chöùc Linh muïc, vaøo naêm 1979, cha baét ñaàu söù vuï truyeàn giaùo taïi ñaûo Mindanao, moät hoøn ñaûo lôùn ôû mieàn nam Phi luaät taân, thöôøng ñöôïc goïi laø "mieàn vieãn Taây cuûa Phi luaät taân". Vuøng ñaát cha ñeán truyeàn giaùo coù haøng traêm ngaøn heùc-ta röøng, ñaát troàng traùi caây, vaø nhaát laø caùc moû vaøng vaø ñoàng. Nhöõng caùnh ñoàng phì nhieâu bò caùc nhoùm thöïc daân chieám höõu, nhöõng keû boùc loät chæ muoán toáng khöù nhoùm daân saéc toäc "manobo" khoûi laõnh thoå cuûa hoï.
Cha Pops ñöôïc sai ñeán caùc nôi khaùc nhau trong giaùo phaän Kidapawan, soáng vaø laøm vieäc vôùi nhöõng ngöôøi bò boû rôi, ñaåy maïnh vieäc thöïc thi daân chuû trong boái caûnh cuûa baïo löïc cuûa nhöõng khu vöïc naøy, vaø cuoái cuøng cha ñeán truyeàn giaùo taïi Arakan suoát hôn 20 naêm, cho ñeán khi cha bò gieát vaøo ngaøy 17 thaùng 10 naêm 2011.
Cha Pops soáng trong moät caên leàu laøm baèng tre, lôïp maùi toân. Ñaàu tieân cha taäp trung, baét ñaàu caùc coâng taùc muïc vuï bình thöôøng cuûa giaùo xöù, chieán ñaáu choáng laïi caùc dòch beänh, chieán tranh. Sau ñoù cha ñaõ ñeán vôùi neàn vaên hoùa manobo, ñeán vôùi toân giaùo thôø kính Manama, höõu theå toái cao, cuûa hoï. Cha Pops giuùp caùc coäng ñoaøn böôùc ra khoûi söï coâ laäp baèng caùch thaønh laäp hieäp hoäi caùc boä toäc "manobo", taäp hoïp caùc boä toäc laïi ñeå cuøng coäng taùc trong vieäc noâng nghieäp. Cha thuyeát phuïc chính quyeàn Manila nhìn nhaän raèng nhöõng vuøng ñaát xa xöa ñoù laø cuûa caùc boä toäc manono vaø ngaên chaën caùc hoaït ñoäng khai thaùc moû.
Nhöõng vieäc laøm cuûa cha caûn trôû hoaït ñoäng cuûa nhöõng keû baát löông neân cha ñaõ bò chuùng ñe doïa, nhöng cha khoâng vì sôï haõi maø döøng laïi. Hoï toå chöùc phuïc kích cha nhieàu laàn nhöng cha ñeàu troán thoùat ñöôïc. Cha khoâng sôï nhöõng haønh ñoäng ñe doïa cuûa hoï maø ngay caùc anh em cuøng hoäi truyeàn giaùo ñaõ nhaéc nhôû vôùi cha. Ngaøy 17 thaùng 10 naêm 2011, khi vöøa ra khoûi giaùo xöù ôû Arakan ñeå ñi hoïp ôû giaùo phaän, cha ñaõ bò moät keû bòt maët ñi xe motor baén vaøo ñaàu vaø löng. Cha ñaõ qua ñôøi treân ñöôøng ñi caáp cöùu. Cha muoán ñöôïc choân caát trong moät quan taøi laøm töø goã cuûa moät caây maø cha ñaõ troàng vaø ñöôïc choân caát ôû Kidapawan, trung taâm giaùo phaän.
"Ñoù laø moät ngöôøi baïn cuûa cha Pops!" Moãi khi teân cuûa cha Pops ñöôïc nhaéc ñeán laø coù moät göông maët laïi saùng leân. Duø cha Pops ñaõ qua ñôøi vaøi naêm roài, vaø hôn nöõa, thung luõng Arakan, nôi cha bò gieát vì baûo veä caùc boä toäc, raát xa vuøng mieàn nuùi Talaingod, nhöng nhöõng daáu aán cha ñeå laïi cho coäng ñoaøn daân chuùng ôû Talaingod vaãn khoâng heà phai nhaït. Coäng ñoàng Manobo ôû Talaingod vaãn nhôù raát roõ veà cha. Ñaây laø moät vuøng naèm saâu trong vuøng röøng raäm cuûa Davao. Ñeå ñeán ñöôïc nôi ñaây, ngöôøi ta phaûi ñi qua nhöõng caùnh ñoàng chuoái baùt ngaùt nhö voâ taän cho ñeán Santo Ninho, roài ñi xe moto treân nhöõng con ñöôøng laày loäi ngaäp buøn ñeán moät ngoâi laøng vôùi caùc tuùp leàu döïng leân töø goã vaø laù döøa. Cha Pops laø Linh muïc ñaàu tieân ñeán vôùi coäng ñoàng naøy vaø cuøng vôùi Hieäp hoäi caùc thöøa sai noâng thoân cuûa Phi luaät taân, cha ñaõ keát noái caùc boä toäc ôû Mindanao, môû roäng hoaït ñoäng truyeàn giaùo cuûa cha vöôït khoûi ranh giôùi cuûa giaùo phaän Kidapawan. Cha ñaõ môû ngoâi tröôøng ñaàu tieân ôû Talaingod vì theo cha "giaùo duïc laø con ñöôøng ñuùng ñaén ñeå toå chöùc caùc coäng ñoaøn vaø giuùp hoï baûo veä quyeàn lôïi cuûa mình. Cha ñaõ vieát trong di chuùc cuûa mình: "Öôùc mô cuûa baïn cuõng laø öôùc mô cuûa toâi, cuoäc chieán cuûa baïn cuõng laø cuoäc chieán cuûa toâi. Baïn vaø toâi, chuùng ta laø moät, cuøng lieân keát ñeå xaây döïng nöôùc Chuùa."
Talaingod ngaøy nay ñaõ thay ñoåi, khoâng phaûi chæ ôû beà maët beân ngoaøi, ñoù laø hoa traùi cuûa nhöõng hy sinh cuûa cha Pops. Ngoâi tröôøng ôû Dulyan ñaõ trôû thaønh taâm ñieåm cho nhieàu coäng ñoaøn nhoû raûi raùc khaép trong röøng. Ngoâi tröôøng môùi ñöôïc caùc ngöôøi daân laøng chung söùc xaây döïng laïi, nhöõng ngöôøi tröôùc kia laø caùc chieán binh thöôøng gaây chieán vôùi nhau vaø ñieàu naøy ñaõ laøm cho hoï bò yeáu theá khi phaûi choáng laïi nhöõng keû cöôùp ñaát cuûa hoï. Hoï ñaõ cuøng nhau ñaøo xôùi ñaát baøng tay chaân vì khoâng coù duïng cuï, cuøng chuyeân chôû tuøng bao xi maêng töø caùch ñoù caû giôø ñoàng hoà. Ngoâi tröôøng ñang taïo neân söï lieân keát giöõa hoï. Ñaây laø thaønh quaû maø cha Pops mong ñôïi: caùc ngöôøi daân coäng taùc vôùi nhau.
Noãi nhôù cha Pops khoâng döøng lai ôû tình caûm nhöng ñöôïc theå hieän baèng nhöõng haønh ñoäng cuï theå. Quyõ cha Pops döôïc thaønh laäp ñeå tieáp tuïc caùc chöông trình cha ñaõ khôûi ñaàu vaø caàn söï hoã trôï ñeå phaùt trieån. Nhôø cha Pops, ôû laøng Talaingod coù moät maùy phaùt ñieän hoaït ñoäng vaøi giôø moãi chieàu ñeå chieáu saùng vaø xaïc pin ñieän thoaïi, giuùp ngöôøi daân coù theå lieân laïc vaø khoâng bò coâ laäp. Ñoaøn truyeàn giaùo söùc khoûe cuûa quyõ cha Pops moãi naêm göûi ñoaøn y teá ñeán ñeå kieåm tra söùc khoûe daân laøng thay vì caùc y taù trong caùc traïm y teá. Treân heát, coù moät theá heä treû ôû ñaây cuõng öôùc mô seõ trôû thaønh caùc giaùo vieân hay y taù nhö caùc ngöôøi treû lumad ñaõ lôùn leân cuøng vôùi cha Poùps vaø baây giôø ñang soáng ôû ñaây cuøng vôùi hoï. (Mondo Misione 10/2014)
Hoàng Thuûy, OP
(Radio Vatican)