Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
cöùu xeùt lôøi môøi vieáng thaêm Canada
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cöùu xeùt lôøi môøi vieáng thaêm Canada.
Ottawa, Ontario (CNS 05-04-2016) - Ñöùc Toång Giaùm Muïc Luigi Bonazzi, söù thaàn Toøa Thaùnh taïi Canada cho bieát laø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñang xem xeùt lôøi môøi thaêm Canada, nôi maø caùc thoå daân mong ñôïi Ngaøi seõ xin loãi veà vai troø cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo trong vieäc ñieàu haønh caùc tröôøng noäi truù cuûa ngöôøi baûn ñòa.
Vaøo naêm 2015, UÛy ban Söï thaät vaø Hoøa giaûi cuûa Canada ñöôïc thieát laäp ñeå ñieàu tra nhöõng ñieàu ñaõ xaûy ra trong caùc tröôøng noäi truù do chính phuû taøi trôï, ñöôïc ñieàu haønh bôûi caùc toå chöùc cuûa caùc Giaùo hoäi, trong ñoù Giaùo hoäi Coâng giaùo ñieàu haønh khoaûng 60% soá tröôøng naøy. Nhieäm vuï cuûa uûy ban laø ñöa ra moät thu thaäp caùc thaûm kòch cuûa caùc tröôøng noäi truù daønh cho ngöôøi baûn ñòa vaø kieåm tra haäu quaû cuûa chính saùch keùo daøi 130 naêm ñaõ phaân chia 150 ngaøn treû em baûn ñòa khoûi gia ñình cuûa caùc em. UÛy ban hy voïng seõ taïo döïng söï hoøa giaûi giöõa caùc thoå daân vaø phaàn coøn laïi cuûa Canada. UÛy ban ñaõ ñöa ra 94 môøi goïi haønh ñoäng. Moät trong soá naøy laø Ñöùc Thaùnh Cha seõ xin loãi, ngay taïi ñaát nöôùc Canada, veà vai troø cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo trong vieäc ñieàu haønh caùc tröôøng noäi truù cuûa ngöôøi baûn ñòa.
Marie Wilson, moät thaønh vieân cuûa uûy ban, ñaõ noùi trong cuoäc hoïp baùo ôû Ottawa ngaøy 20 thaùng 3 naêm 2016 raèng: "chuùng toâi ñaõ nghe nhieàu ngöôøi soáng soùt noùi: 'Giaùo hoäi cuûa toâi khoâng xin loãi toâi.'" Ñöôïc hoûi laø lôøi xin loãi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha coù ñuû khoâng, baø noùi: "Toâi chaéc chaén laø khoâng ñuû. Noù chæ laø moät söï chuyeån tieán thoâi. Khoâng coù moät ñieàu gì laø hoaøn haûo cho moïi ngöôøi, nhöng chuùng toâi phaûi tieáp tuïc coá gaéng." Baø cuõng nhaän laø nhieàu Giaùm muïc vaø caùc toå chöùc Coâng giaùo ñaõ xin loãi trong nhieàu naêm qua, nhöng 7000 nhaân chöùng laøm chöùng tröôùc uûy ban Söï thaät vaø Hoøa giaûi laø hoï muoán moät lôøi ñaùp cuûa toaøn theå. Bôûi vì Giaùo hoäi Coâng giaùo ôû Canada bao goàm nhieàu giaùo phaän vaø thöïc theå, moät ñaùp traû duy nhaát cuûa Coâng giaùo laø khoâng theå.
Cöïu thuû töôùng Canada cuõng ñaõ thaûo luaän vôùi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ veà vaán ñeà naøy khi oâng gaëp Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ taïi Vatican vaøo naêm 2015. Chuû tòch quoác gia cuûa Hieäp hoäi caùc thoå daân ñaõ yeâu caàu oâng neâu vaán ñeà naøy vôùi Ñöùc Thaùnh Cha vaø yeâu caàu ngaøi xin loãi coâng khai.
Ñaùp laïi lôøi môøi goïi trong baùo caùo cuûa uûy ban Söï thaät vaø Hoøa giaûi, Hoäi ñoàng Giaùm muïc Canada ñaõ ñöa ra moät taøi lieäu, trong ñoù vaïch ra caùc böôùc ñeå höôùng daãn caùc Giaùm muïc Coâng giaùo söûa laïi nhöõng sai laàm cuûa quaù khöù baèng moät "daán thaân cuï theå ñeå chöõa laønh nhöõng baát coâng keùo daøi". Caùc böôùc naøy bao goàm nhöõng coá gaéng ñeå ñaûm baûo laø caùc toå chöùc Coâng giaùo trình baøy moät lòch söû chaân thaät veà cuoäc gaëp gôõ vôùi ngöôøi baûn ñòa, vaø caùc taùc haïi cuûa vieäc boû qua hay coi nheï caùc ñieàu öôùc.
Taøi lieäu cuõng bao goàm vieäc thaønh laäp caùc hoaït ñoäng töông taùc vôùi caùc coäng ñoàng baûn ñòa, laø phaàn cuûa ñoái thoaïi hieäp nhaát vaø lieân toân; haønh ñoäng ñeå caûi tieán caùc dòch vuï y teá toaøn dieän; khuyeán khích moät phöông theá phuïc hoài coâng lyù ñeå choáng laïi tyû leä bò baét giam cao nôi caùc coäng ñoàng naøy; uûng hoä caùc cuoäc ñieàu tra quoác gia veà soá phuï nöõ baûn ñòa maát tích vaø bò gieát; giuùp ñôõ caùc coäng ñoàng ngöôøi baûn ñòa xaây döïng caùc chöông trình giaùo duïc ñeå phaùt trieån vaên hoùa vaø kinh nghieäm cuûa hoï; vaø caùc Giaùm muïc vaø caùc laõnh ñaïo Coâng giaùo keâu goïi caùc giaùo daân suy tö veà tuyeân ngoân cuûa Lieân Hieäp quoác veà quyeàn cuûa caùc daân baûn ñòa ñeå tuyeân ngoân ñöôïc uûng hoä vaø thöïc hieân. Caùc Giaùm muïc noùi laø khoâng coù vaán ñeà trong vieäc taùi khaúng ñònh söï uûng hoä cuûa hoï veà tuyeân ngoân cuûa Lieân Hôïp quoác. Caùc ngaøi tuyeân boá raèng: "tinh thaàn cuûa tuyeân ngoân naøy chæ ra moät con ñöôøng tieán tôùi hoøa giaûi giöõa ngöôøi baûn ñòa vaø nhöõng ngöôøi khoâng phaûi laø baûn ñòa ôû Canada." Hoäi ñoàng Giaùm muïc cuõng ra moät taøi lieäu baùc boû nhöõng yù nieäm vaø nguyeân taéc baát hôïp phaùp phaûn aùnh trong hoïc thuyeát khaùm phaù cuûa theá kyû 15. Hoïc thuyeát naøy ñaõ ñöôïc duøng ñeå bieän minh cho vieäc chieám ñaát cuûa ngöôøi daân baûn ñòa töø cuoäc ñònh cö ôûBaéc Myõ cuûa ngöôøi chaâu AÂu. (Catholic News Service 05/04/2016)
Hoàng Thuûy, OP
(Radio Vatican)