Ñöùc Phanxicoâ gaëp ngöôøi ñöùng ñaàu
nhoùm cöïc höõu duy truyeàn thoáng, Hoäi Pioâ X
Ñöùc Phanxicoâ gaëp ngöôøi ñöùng ñaàu nhoùm cöïc höõu duy truyeàn thoáng, Hoäi Pioâ X.
Roma (VietCatholic News 4-04-2016) - Ngaøy 1 thaùng Tö naêm 2016, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ gaëp giaùm muïc Bernard Fellay, ngöôøi ñöùng ñaàu nhoùm cöïc höõu, töùc Hoäi Thaùnh Pioâ X, ñeå thaûo luaän "thaân aùi" veà caùc vieãn töôïng hôïp thöùc hoùa nhoùm duy truyeàn thoáng naøy.
Nhoùm treân, voán choáng ñoái caùc giaùo huaán cuûa Coâng Ñoàng Vatican II veà töï do toân giaùo vaø ñaïi keát cuõng nhö cöïc löïc beânh vöïc vieäc cöû haønh Thaùnh Leã theo qui ñònh cuûa Coâng Ñoàng Trent, ñaõ ly khai vôùi Toøa Thaùnh naêm 1988, khi coá toång giaùm muïc Marcel Lefeøbre truyeàn chöùc cho 4 giaùm muïc maø khoâng ñöôïc söï chaáp thuaän cuûa Toøa Thaùnh, do ñoù, bò tuyeät thoâng. Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâñíctoâ XVI baõi boû hình phaït naøy naêm 2009, nhöng caùc giaùo phaåm vaø linh muïc cuûa Hoäi vaãn khoâng ñöôïc thi haønh thöøa taùc vuï. Caùc cuoäc thöông thuyeát nhaèm hôïp thöùc hoùa nhoùm naøy bò beá taéc naêm 2012, nhöng caùc cuoäc thaûo luaän khoâng chính thöùc thì vaãn tieáp dieãn.
Ñöùc Phanxicoâ chöa bao giôø gaëp gôõ giaùm muïc Fellay, ngoaïi tröø chaøo hoûi qua loa. Trong moät baûn tuyeân boá sau cuoäc gaëp gôõ laàn naøy, Hoäi Thaùnh Pioâ X töôøng trình raèng: Ñöùc Giaùo Hoaøng "ñaõ muoán coù cuoäc gaëp gôõ rieâng tö vaø khoâng chính thöùc, khoâng coù nghi thöùc cuûa moät cuoäc yeát kieán chính thöùc". Ngaøi noùi chuyeän vôùi giaùm muïc Fellay trong khoaûng 40 phuùt. Theo Hoäi, tö theá giaùo luaät cuûa Hoäi Thaùnh Pioâ X "ñaõ khoâng ñöôïc baøn baïc caùch tröïc tieáp", nhöng Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø giaùm muïc Fellay ñoàng yù ñeå caùc cuoäc thöông thaûo tieáp tuïc "khoâng voäi vaõ".
Trong moät cuoäc phoûng vaán ñöôïc coâng boá vaøi ngaøy tröôùc cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng, giaùm muïc Fellay noùi raèng ngaøi nghó Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ lo laéng muoán giaûi quyeát caùc vaán ñeà cuûa Hoäi Thaùnh Pioâ X, vì Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaëc bieät quan taâm ñoái vôùi "baát cöù ñieàu gì bò ñaåy qua beân leà".
Ngaøy 2 thaùng Tö naêm 2016, giaùm muïc Fellay ñaõ gaëp Ñöùc Toång Giaùm Muïc Guido Pozzo, thö kyù UÛy Ban Ecclesia Dei ñeå tieáp tuïc caùc cuoäc thöông thaûo.
Theo Ines San Martin cuûa taäp san Crux, raát coù theå Ñöùc Phanxicoâ seõ daønh cho Hoäi cöïc höõu treân danh xöng "giaùm haït toøng nhaân" (personal prelature) theo giaùo luaät, coù nghóa ñaây khoâng phaûi laø moät giaùo phaïn toøng thoå; danh xöng naøy hieän nay chæ coù toå chöùc Opus Dei ñöôïc höôûng.
Coù luùc, döôùi trieàu giaùo hoaøng cuûa Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI, döôøng nhö moät thoûa hieäp saép söûa ñöôïc coâng boá, nhöng sau ñoù, naêm 2012, nhö treân ñaõ noùi, caùc cuoäc thöông thaûo ñaõ laâm vaøo ngoõ bí.
Naêm 2015, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ ñöa ra saùng kieán hoøa giaûi baèng caùch tuyeân boá raèng trong Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt, ngöôøi Coâng Giaùo coù theå ñeán xöng toäi vôùi caùc linh muïc cuûa nhoùm cöïc höõu naøy vaø ñöôïc ôn tha thöù, vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo nhìn nhaän bí tích naøy thaønh söï.
Trong moät laù thö lieân quan tôùi nhöôïng boä ñaëc bieät treân, Ñöùc Phanxicoâ toû yù hy voïng raèng "trong moät töông lai gaàn, caùc giaûi phaùp coù theå ñöôïc tìm ra ñeå phuïc hoài söï hieäp thoâng troïn veïn vôùi caùc linh muïc vaø beà treân cuûa Hoäi".
Naêm 1995, Toøa Thaùnh ban haønh moät vaên kieän noùi raèng duø caùc linh muïc cuûa Hoäi Thaùnh Pioâ X ñöôïc thuï phong thaønh söï, nhöng hoï bò huyeàn chöùc (suspended) a divinis (khoûi caùc vieäc thaùnh) nghóa laø bò caám khoâng ñöôïc thi haønh caùc thöøa taùc vuï nhö bí tích giaûi toäi, vì hoï ñöôïc thuï phong maø khoâng coù pheùp cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng.
Trong moät cuoäc phoûng vaán hoài thaùng Ba naêm 2015, giaùm muïc Fellay noùi raèng caùc cuoäc thaûo luaän ñeå hôïp thöùc hoùa Hoäi vaãn ñang tieáp dieãn vaø ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng uûng hoä. Tuy nhieân, ngaøi cho hay: "khoâng coù chi voäi vaõ caû, chaéc chaén nhö theá".
Vò giaùm muïc treân cho trang maïng dici.org cuûa Hoäi hay: Chuùng ta coù thöïc ñang tieán leân phía tröôùc hay khoâng? Toâi nghó coù. Toâi nghó coù, nhöng chaéc chaén moät caùch chaäm chaïp".
Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI ñaõ ñaët vieäc hoøa giaûi vôùi Hoäi naøy thaønh moät öu tieân qua vieäc nôùi loûng vieäc cho pheùp cöû haønh Thaùnh Leã baèng tieáng La Tinh, moät cöû haønh ñöôïc Hoäi heát loøng coå vuõ, vaø baõi boû vaï tuyeät thoâng ñoái vôùi 4 giaùm muïc ñöôïc taán phong sau cuoäc ly khai chính thöùc.
Giaùm muïc Fellay döôøng nhö khoâng maáy laïc quan khi nghe tin Ñöùc Phanxicoâ leân ngoâi giaùo hoaøng. Theo Catholic Family News, hoài thaùng Möôøi naêm 2013, ngaøi töøng phaùt bieåu: "khi chuùng toâi thaáy vieäc ñang xaåy ra hieän nay [döôùi trieàu Ñöùc Phanxicoâ], chuùng toâi taï ôn Thieân Chuùa, chuùng toâi taï ôn Thieân Chuùa, chuùng toâi ñaõ ñöôïc gìn giöõ khoûi baát cöù thoûa hieäp naøo töø naêm ngoaùi".
Tuy nhieân, theo Ann Schneible cuûa CNA, döôùi trieàu Ñöùc Phanxicoâ, caùc cuoäc thöông thaûo vôùi Hoäi ñaõ ñöôïc taùi dieãn naêm 2014. Töø ñoù, moät vaøi ñoäng thaùi cho thaáy ñaõ coù söï aám aùp trôû laïi giöõa Toøa Thaùnh vaø Hoäi. Naêm 2015, Toøa Thaùnh ñaõ cöû moät vò Hoàng Y vaø ba giaùm muïc tôùi thaêm caùc chuûng vieän cuûa Hoäi ñeå laøm quen vôùi Hoäi vaø ñeå thaûo luaän caùc vaán ñeà tín lyù vaø thaàn hoïc trong moät baàu khí ít trònh troïng hôn. Vaø nhaát laø saùng kieán cuûa Ñöùc Phanxicoâ trong Naêm Thaùnh Thöông Xoùt nhö treân ñaõ noùi.
Theo Joshua McElwee cuûa National Catholic Reporter, hieän nay, Giaùm Muïc Fellay ñaët nhieàu hy voïng nôi Ñöùc Phanxicoâ. Ngaøi tuyeân boá: "ñieàu roõ raøng laø Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ muoán chuùng toâi soáng vaø soáng coøn. Ngaøi coøn noùi vôùi baát cöù ai muoán laéng nghe raèng ngaøi khoâng bao giôø gaây baát cöù tai haïi naøo cho Hoäi".
Tuy nhieân, vò giaùm muïc treân vaãn muoán coù ñöôïc "moät ñònh nghóa roõ raøng cho haïn töø 'hieäp thoâng troïn veïn'". Vì hieän nay, ngoaøi aân ban ñaëc bieät nhaân Naêm Thaùnh Thöông Xoùt ra, caùc linh muïc cuûa Hoäi vaãn chöa ñöôïc thi haønh thöøa taùc vuï bình thöôøng cuûa chöùc linh muïc thuï phong.
Vuõ Vaên An