Caùc phaûn öùng nhaân dòp
saép coâng boá Toâng Huaán
Haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng Gia Ñình
''Amoris Laetitia''
Caùc phaûn öùng nhaân dòp saép coâng boá Toâng Huaán Haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng Gia Ñình ''Amoris Laetitia''.
Roma (VietCatholic News 31-03-2016) - Ñieàu ñaùng löu yù gaàn ñaây laø: ngöôøi noân noùng nhaát mong Toâng Huaán haäu thöôïng hoäi ñoàng veà gia ñình ñöôïc coâng boá laø Ñöùc Hoàng Y Walter Kasper. Thöïc vaäy, theo kyù giaû Edward Pentin, ngaøy 16 thaùng Ba naêm 2016, vò Hoàng Y naøy cho bieát: toâng huaán naøy seõ ñöôïc coâng boá vaøo thöù Baåy 19 thaùng Ba naêm 2016, nhaèm Leã Thaùnh Caû Giuse, quan thaày caùc gia ñình.
Khi loan tin ñoù, vò Hoàng Y treân coøn tieân ñoaùn caû "böôùc thöù nhaát" trong cuoäc canh taân Giaùo Hoäi maø phaûi maát gaàn hai nghìn naêm, ta môùi ñaït ñöôïc!
Cuï theå hôn, ngaøi cho bieát: Ñöùc Thaùnh Cha seõ "döùt khoaùt cho bieát quan ñieåm cuûa ngaøi veà caùc vaán ñeà gia ñình ñaõ ñöôïc baøn thaûo ôû Thöôïng Hoäi Ñoàng veà Gia Ñình, vaø ñaëc bieät veà söï tham döï cuûa caùc tín höõu ly dò vaø taùi hoân vaøo ñôøi soáng tích cöïc cuûa coäng ñoàng Coâng Giaùo".
Maïnh meõ hôn, ngaøi coøn nhaán maïnh raèng "chuùng ta khoâng neân nhaéc laïi nhöõng coâng thöùc quaù khöù vaø töï aùn ngöõ mình phía sau böùc töôøng cuûa chuû nghóa chuyeân nhaát vaø chuû nghóa giaùo só trò". Traùi laïi, Giaùo Hoäi phaûi soáng trong thôøi hieän taïi vaø "bieát giaûi thích noù".
Cuõng neân bieát: trong baøi thuyeát giaûng naêm 2014 nhaèm khai dieãn cuoäc thaûo luaän veà Thöôïng Hoäi Ñoàng Gia Ñình, vò Hoàng Y treân ñaõ daãn khôûi khaû theå cho pheùp ngöôøi ly dò taùi hoân röôùc leã sau "moät thôøi gian ñeàn toäi". Töø ñoù trôû ñi, ngaøi thöôøng xuyeân leân tieáng beânh vöïc quan ñieåm naøy, ngaàm cho thaáy Ñöùc Phanxicoâ seõ thay ñoåi thöïc haønh muïc vuï cuûa Giaùo Hoäi coù lôïi cho ñeà xuaát cuûa ngaøi.
Tuy nhieân, raát nhieàu thaàn hoïc gia, giaùo luaät gia vaø hoïc giaû khaùc maïnh meõ choáng laïi ñeà xuaát treân, vì noù roõ raøng ñi ngöôïc laïi giaùo huaán hoân nhaân baát khaû tieâu cuûa Giaùo Hoäi. Ñöùc Phanxicoâ thì chöa chính thöùc cho bieát quan ñieåm cuûa ngaøi veà ñeà xuaát aáy, nhöng haèng keâu goïi phaûi tích nhaäp (integration) caùc ñoái töôïng treân nhieàu hôn vaøo ñôøi soáng Giaùo Hoäi. Chöõ tích nhaäp naøy cuõng ñaõ ñöôïc ñöa vaøo Taøi Lieäu Sau Cuøng cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2015, moät taøi lieäu ñaõ chính thöùc duy trì giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi veà hoân nhaân, trong khi laøm noåi baät vai troø cuûa "toøa trong", cho pheùp söï bieän phaân löông taâm döôùi söï höôùng daãn cuûa moät linh muïc. Taøi Lieäu naøy khoâng noùi gì tôùi vieäc röôùc leã cuûa caùc ñoái töôïng treân.
Trong tuaàn tröôùc leã Phuïc Sinh, caùc nguoàn tin ñaùng tin caäy cuûa Toøa Thaùnh cho tôø National Catholic Register hay Toâng Huaán Haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng seõ laáy nhieàu ñoaïn cuûa Taøi Lieäu Sau Cuøng noùi treân.
Duø Ñöùc Hoàng Y Kasper cho bieát caû soá trang cuûa Toâng Huaán, ngaàm cho thaáy ngaøi ñaõ ñoïc noù, nhöng nhöõng ñieàu ngaøi cho bieát khoâng haún phaûn aûnh thöïc taïi, cuï theå laø ngaøy phaùt haønh taøi lieäu naøy. Thöïc vaäy, moät ngaøy sau, töùc ngaøy 17 thaùng Ba, phaùt ngoân vieân Toøa Thaùnh, Cha Federico Lombardi, cho hay: Toâng Huaán ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ kyù ngaøy 19 thaùng Ba, nhöng seõ ñöôïc coâng boá sau Phuïc Sinh, coù theå vaøo giöõa thaùng Tö.
Coøn veà noäi dung cuûa Toâng Huaán, Ñöùc Toång Giaùm Muïc George Ganswein, ñöùng ñaàu Phuû Giaùo Hoaøng, cho hay: Ñöùc Phanxicoâ seõ trung thaønh vôùi giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi veà ly dò taùi hoân. Ngaøi cho bieát nhö theá sau khi coù nhöõng ñoà ñoaùn cuûa Ñöùc Hoàng Y Kasper.
Ñeà caäp tôùi vieäc canh taân Giaùo Hoäi noùi chung, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Ganswein nhaán maïnh raèng "Giaùo Hoäi Coâng Giaùo laø moät con taàu lôùn" caàn ñöôïc ñieàu khieån "thaän troïng, khoân ngoan vaø saâu saéc". Noù khoâng phaûi laø moät "con thuyeàn maùi cheøo maø baïn coù theå nhaåy vaøo moät buoåi saùng naøo ñoù roài thay ñoåi moïi söï ñöôïc. Caàn coù thôøi gian".
Vaû laïi, theo Ñöùc Toång Giaùm Muïc, Ñöùc Phanxicoâ "coù moät ñöôøng ñi roõ raøng, con ñöôøng naøy khoâng aån khuaát, nhöng ngaøi ñaõ trình baày noù, ngaøi ñaõ ñi theo noù".
Ngöôøi ta hy voïng caùc phaùt bieåu treân, töø moät nhaân vaät gaàn guõi Ñöùc Phanxicoâ hôn Ñöùc Hoàng Y Kasper seõ phaûn aûnh thöïc taïi nhieàu hôn. Tuy nhieân, vieäc ñeà cöû Ñöùc Hoàng Y Christoph Schonborn laøm ngöôøi giôùi thieäu Toâng Huaán cho theá giôùi, vaøo ngaøy 8 thaùng Tö naêm 2016, nhö loan baùo môùi ñaây cuûa Toøa Thaùnh, khieán ngöôøi tha thieát vôùi giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi quan ngaïi.
Kyù giaû John L. Allen, khi loan tin naøy, cho hay vieäc ñeà cöû treân laø moät ñoäng thaùi coù theå haøm nghóa: Ñöùc Phanxicoâ ñöùng veà phía caáp tieán ñoái vôùi moät soá vaán ñeà gaây tranh caõi lieân quan tôùi gia ñình.
Trong hai thöôïng hoäi ñoàng veà gia ñình vöøa qua, Ñöùc Hoàng Y Schonborn ñöôïc coi laø ngöôøi trình baày haøng ñaàu cuûa chuû tröông oân hoøa nghieâng veà caáp tieán trong caùc vaán ñeà noùi treân. Ngaøi thuoäc nhoùm noùi tieáng Ñöùc, nghóa laø gaàn guõi vôùi caùc Hoàng Y nhö Kasper vaø Marx, nhöõng ngöôøi ñöôïc coi laø caáp tieán haïng naëng. Chính nhoùm naøy ñeà xuaát giaûi phaùp "toøa trong" cho vaán ñeà röôùc leã cuûa ngöôøi Coâng Giaùo ly dò vaø taùi hoân.
Ñieàu thöù hai, cha meï cuûa Ñöùc Hoàng Y Schonborn voán ly dò luùc ngaøi môùi chæ laø moät thieáu nieân. Ñieàu naøy chaéc haún coù taùc ñoäng ñoái vôùi ngaøi. Tuy trong cuoäc hoïp baùo ngaøy 26 thaùng Möôøi naêm 2015, ngaøi noùi vôùi caùc phoùng vieân raèng ngaøi caûm thaáy thöôïng hoäi ñoàng seõ khoâng khuyeán caùo moät caùch roõ raøng "coù" hay "khoâng" neân cho ngöôøi ly dò taùi hoân röôùc leã. Vì cho raèng tình huoáng khaùc nhau ôû nhieàu nôi neân Giaùo Hoäi phaûi tuøy cô öùng bieán.
Tuy nhieân, xem ra ngaøi côûi môû hoôn ñoái vôùi ngöôøi ñoàng tính qua vieäc coå vuõ phöông thöùc bao goàm (inclusive). Ngaøi cho hay: "Giaùo Hoäi khoâng neân nhìn vaøo phoøng nguû tröôùc nhaát, nhöng vaøo phoøng aên! Chuùng ta coù theå vaø phaûi toân troïng quyeát ñònh thieát laäp söï keát hôïp vôùi ngöôøi cuøng phaùi, [vaø] tìm caùc phöông theá cuûa luaät daân söï ñeå che chôû loái soáng cuûa hoï...".
Trong thöôïng hoäi ñoàng naêm 2014, Ñöùc Hoàng Y Schonborn cuõng cho raèng Giaùo Hoäi coù theå tìm thaáy caùc yeáu toá tích cöïc trong caùc lieân heä khoâng coù tính truyeàn thoáng nhö soáng chung beân ngoaøi hoân nhaân.
Xem nhö treân, ngöôøi ta sôï vieäc choïn Ñöùc Hoàng Y Schonborn giôùi thieäu Toâng Huaán "Amoris Laetitia" chöùng toû Ñöùc Giaùo Hoaøng nghieâng veà phía caáp tieán. Tuy nhieân, theo John Allen, vieäc choïn naøy cuõng coù theå phaûn aûnh moät xaûo thuaät chính trò. Vì duø coù nhöõng quan ñieåm xem ra caáp tieán veà moät soá vaán ñeà ñöôïc baøn caõi taïi thöôïng hoäi ñoàng, Ñöùc Hoàng Y Schonborn khoâng thieáu caùc tín chæ baûo thuû vöõng chaéc.
Tröôùc nhaát, ngaøi laø hoïc troø cöng cuûa Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI. Thöù hai, ngaøi voán laø toång bieân taäp Saùch Giaùo Lyù Cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo thôøi Ñöùc Gioan Phaoloâ II. Thöù ba, trong tö caùch thaønh vieân cuûa Doøng Ña Minh, vò Hoàng Y 71 tuoåi naøy voán ñöôïc coi laø moät trong caùc thaønh vieân trí thöùc nhaát cuûa Hoàng Y Ñoaøn vaø töøng ñöôïc nhaéc ñeán nhö moät öùng vieân giaùo hoaøng trong caû hai cô maät vieän baàu giaùo hoaøng naêm 2005 vaø naêm 2013.
Vuõ Vaên An