Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI
traû lôøi phoûng vaán cuûa nhaät baùo Avvenire
Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI traû lôøi phoûng vaán cuûa nhaät baùo Avvenire.
Roma (VietCatholic News 16-03-2016) - Theo tin LifeSiteNews.com, ngaøy 16 thaùng Ba naêm 2016, Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI ñaõ daønh cho nhaät baùo Avvenire cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc YÙ moät cuoäc phoûng vaán, trong ñoù, ngaøi ñeà caäp tôùi "cuoäc khuûng hoaûng saâu xa hai maët" maø Giaùo Hoäi ñang phaûi ñöông ñaàu sau Coâng Ñoàng Vatican II.
Ngaøi nhaéc ñeå ta nhôù tôùi xaùc tín tröôùc ñaây cuûa ngöôøi Coâng Giaùo: hoï tin raèng ta coù theå maát phaàn roãi hay coù theå xuoáng hoûa nguïc: Caùc nhaø truyeàn giaùo theá kyû 16 tin chaéc raèng nhöõng ngöôøi khoâng röûa toäi bò traàm luaân ñôøi ñôøi. Sau Vatican II, nieàm xaùc tín aáy hoaøn toaøn bò baùc boû. Keát quaû: ta coù cuoäc khuûng hoaûng hai maët, raát saâu xa. Khoâng coù söï löu yù tôùi phaàn roãi, Ñöùc Tin maát heát neàn taûng.
Ngaøi cuõng noùi tôùi "söï bieán hoùa saâu xa cuûa tín ñieàu" nhaát laø tín ñieàu: khoâng coù cöùu roãi ôû beân ngoaøi Giaùo Hoäi. Theo Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI, söï bieán hoùa cuûa tín ñieàu naøy daãn tôùi vieäc maát heát nhieät tình truyeàn giaùo trong Giaùo Hoäi: "moïi ñoäng löïc ñoái vôùi daán thaân truyeàn giaùo trong töông lai ñeàu bò thaùo gôõ".
Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâñíctoâ XVI hoûi nhieàu caâu hoûi saâu saéc veà söï thay ñoåi thaùi ñoä roõ raøng aáy trong Giaùo Hoäi: "Taïi sao baïn coøn caàn phaûi coá gaéng thuyeát phuïc ngöôøi ta chaáp nhaän ñöùc tin Kitoâ Giaùo khi hoï coù theå ñöôïc cöùu roãi maø khoâng caàn coù noù?"
Coøn ñoái vôùi caùc haäu quaû khaùc cuûa thaùi ñoä treân trong Giaùo Hoäi, theo Ñöùc Giaùo Hoaøng Höu Trí, chính nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo cuõng ít gaén boù hôn ñoái vôùi ñöùc tin cuûa hoï: Neáu coù nhöõng ngöôøi coù theå cöùu linh hoàn hoï baèng caùc phöông tieän khaùc, thì "taïi sao caùc Kitoâ höõu laïi caàn phaûi gaén boù vôùi vieäc nhaát thieát phaûi coù Ñöùc Tin Kitoâ Giaùo vaø neàn luaân lyù cuûa noù?" Vaø ngaøi keát luaän: "Nhöng neáu Ñöùc Tin vaø Söï Cöùu Roãi khoâng coøn lieân laäp vôùi nhau nöõa, thì ñeán Ñöùc Tin cuõng trôû neân keùm ñoäng vieân hôn".
Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI cuõng baùc boû caû yù nieäm "Kitoâ höõu naëc danh" do Karl Rahner khai trieån, cuõng nhö yù nieäm döûng döng (indifferentism) cho raèng moïi toân giaùo ñeàu coù giaù trò vaø höõu hieäu nhö nhau ñeå ñaït ñöôïc söï soáng ñôøi ñôøi.
Ngaøi noùi: "Caøng ít chaáp nhaän ñöôïc hôn laø giaûi phaùp do caùc lyù thuyeát ña nguyeân veà toân giaùo ñeà xuaát, theo ñoù, moïi toân giaùo, theo caùch rieâng, ñeàu laø ñöôøng ñöa tôùi cöùu roãi vaø, theo nghóa naøy, phaûi ñöôïc coi laø töông ñöông veà hieäu quaû". Trong boái caûnh naøy, ngaøi cuõng ñeà caäp tôùi caùc yù nieäm coù tính thaêm doø cuûa vò Hoàng Y Doøng Teân laø Henri de Lubac, veà vieäc "ñeàn toäi thay" gaàn nhö chính thöùc; ngaøy nay, caùc yù nieäm naøy caàn ñöôïc suy nghó theâm.
Lieân quan tôùi moái töông quan cuûa con ngöôøi vôùi kyõ thuaät vaø tình yeâu, Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI nhaéc ta nhôù tôùi söï quan troïng cuûa xuùc caûm con ngöôøi; ngaøi noùi raèng: taâm hoàn con ngöôøi vaãn mong "ñöôïc ngöôøi Samaria Nhaân Haäu ñeán cöùu giuùp".
Ngaøi noùi tieáp: "trong caûnh khaéc nghieät cuûa theá giôùi kyõ thuaät, trong ñoù, caûm xuùc khoâng coøn ñaùng keå nöõa, nieàm hy voïng coù ñöôïc moät tình yeâu cöùu vôùt ñang lôùn daàn, moät tình yeâu ñöôïc ban cho moät caùch töï do vaø ñaïi löôïng".
Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI cuõng cho hay: "Giaùo Hoäi khoâng phaûi töï mình maø coù, noù ñöôïc Thieân Chuùa taïo neân vaø lieân tuïc ñöôïc ngöôøi taïo hình. Ñieàu naøy tìm ñöôïc bieåu thöùc trong caùc Bí Tích, nhaát laø Pheùp Röûa: toâi gia nhaäp Giaùo Hoäi khoâng phaûi baèng moät haønh vi baøn giaáy, nhöng vôùi söï giuùp ñôõ cuûa Bí Tích naøy".
Cuoäc phoûng vaán treân do Cha Jacques Servais, moät thaàn hoïc gia Doøng Teân, thöïc hieän. Trong cuoäc phoûng vaán naøy, Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI cuõng ñaõ maïnh meõ uûng hoä vieäc Ñöùc Phanxicoâ nhaán maïnh tôùi loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa. Vì theo ngaøi, duø gì, "vaãn coøn nhaän thöùc naøy laø taát caû chuùng ta ñeàu caàn ôn thaùnh vaø söï tha thöù". Thöøa nhaän vieäc naøy chính laø chuû ñeà chính cuûa trieàu giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II vaø hieän nay ñöôïc trieàu giaùo hoaøng Phanxicoâ tieáp noái.
Ngaøi giaûi thích: "chính loøng thöông xoùt laùi chuùng ta veà höôùng Thieân Chuùa, trong khi ñöùc coâng baèng khieán ta run sôï tröôùc nhan Ngöôøi. Toâi tin ñieàu naøy cho thaáy: beân döôùi lôùp sôn töï tin vaø töï coi mình coâng chính, nhaân loaïi ngaøy nay ñaõ daáu khoâng cho thaáy söï hieåu bieát saâu xa veà caùc thöông tích vaø baát xöùng cuûa mình tröôùc maët Thieân Chuùa. Nhaân loaïi ñang mong chôø loøng thöông xoùt".
Noùi veà baûn chaát ñöùc tin Kitoâ Giaùo, Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI cho raèng ñöùc tin baûn thaân noái keát chaët cheõ vôùi Giaùo Hoäi: "moät ñaøng, ñöùc tin laø cuoäc thoâng ñaït coù tính baûn thaân saâu saéc vôùi Thieân Chuùa, moät cuoäc thoâng ñaït lieân heä tôùi coát loõi con ngöôøi toâi vaø ñaët toâi vaøo theá tröïc tieáp giao tieáp vôùi Thieân Chuùa haèng soáng ñeán noãi toâi coù theå noùi vôùi Ngöôøi vaø böôùc vaøo hieäp thoâng vôùi Ngöôøi. Ñoàng thôøi, kinh nghieäm coù tính baûn thaân cao ñoä naøy coù lieân heä maät thieát vôùi coäng ñoàng: trôû thaønh moät trong con caùi cuûa Thieân Chuùa trong coäng ñoàng caùc anh chò em haønh höông laø moät phaàn cuûa yeáu tính ñöùc tin".
Ñoaïn ñaùng löu yù trong cuoäc phoûng vaán naøy laø ñoaïn sau ñaây lieân quan ñeán vieäc coâng chính hoùa:
"Treân heát, toâi phaûi nhaán maïnh moät laàn nöõa ñieàu toâi ñaõ vieát treân taïp chí Communio naêm 2000 veà vaán ñeà coâng chính hoùa. Ñoái vôùi con ngöôøi thôøi nay, lieân quan tôùi thôøi Luther vaø taàm nhìn coå ñieån veà ñöùc tin Kitoâ Giaùo, theo moät nghóa naøo ñoù, söï vieäc quaû ñang bò ñaûo ngöôïc, hay hieän khoâng coøn ai tin raèng hoï caàn phaûi bieän minh tröôùc maët Thieân Chuùa, nhöng ñuùng hôn, hoï cho raèng Thieân Chuùa phaûi töï bieän minh vì taát caû nhöõng ñieàu khuûng khieáp hieän nay treân theá giôùi vaø ñöùng tröôùc nhöõng khoán cuøng cuûa con ngöôøi, moïi söï maø phaân tích ñeán cuøng ñeàu tuøy thuoäc Ngöôøi".
Veà vaán ñeà naøy, ngaøi noùi raèng ñieàu ñaùng löu yù laø coù moät thaàn hoïc gia Coâng Giaùo daùm cho raèng "Chuùa Kitoâ coù leõ khoâng chòu khoå hình vì toäi loãi con ngöôøi, nhöng ñuùng hôn, coù theå noùi, Ngöôøi trieät tieâu caùc sai laàm cuûa Thieân Chuùa. Ngay luùc naøy, ña soá caùc Kitoâ höõu khoâng uûng hoä vieäc ñaûo ngöôïc ñöùc tin nhö theá..."
Vuõ Vaên An